به گزارش ایسنا، دارالشفای صاحبی در محله‌ای که به همین نام(دارالشفاء) و در نزدیکی بازار چهارسوق در بافت تاریخی کهن شهر یزد واقع شده،  در سال ۶۶۶ هجری قمری توسط توانگری به نام «خواجه شمس الدین محمد تازیکو» به دستور «خواجه شمس الدین محمد دیوان جوینی» از وزرای به نام خاندان جوینی در روزگار اَباقاخان مغول بنا شده است.

خواجه شمس‌الدین، طرح دارالشفاء را در قالب چهار صفه و طنبی، بادگیر و بیت‌الادویه، حوض‌خانه و خانه‌های نیکو طراحی و باغی مشجر در عقب آن ساخت، سپس گنبد یخدان در آستانه عمارت مسجد «مروح» ساخت و بر درگاهش چاه آب سرد حفر و تمام این عمارت را با آجر، گچ و کاشی تزئین کرد.

البته اکنون از این مجموعه بزرگ، تنها بقایای ویران شده «سید ابودرداء» که منحصر به سه دیوار است، باقی ‌مانده و در آن فقط بقایای مخروبۀ محراب با مقرنس گچ‌بری دیده می‌شود.سبک معماری و مقایسه‌ی آن با بناهای مشابه نیز نشان می‌دهد که این بنا متعلق به دوران مغول است ولی از آنجایی که این بنای ثبتی، کاربری مذهبی داشته است، اکنون جزو موقوفات و اموال اداره کل اوقاف محسوب می‌شود.

بنای مذکور در واقع، بقعه «سید ابودرداء» از سادات یزدی و احتمالاً از پزشکان این دارلشفاء بوده که اطلاعات زیادی از وی در دسترس نیست اما مردم در گذشته به علت تقدسی که نسبت به آن داشتند، این بقعه را مانند یک زیارتگاه می‌دانستند و بیرون آن شمع روشن می‌کردند، هرچند که در این زیارتگاه، کتیبه‌ای مشاهده نشده و صورت قبر نیز تعویض و اثری از قبر قدیمی نیست.

این مکان در گذشته اهمیت بسیار زیادی داشته به طوری که «امامی هروی» از ملک‌الشعرای درباری و از شعرای اهل کرمان و هم دوره با سعدی و شمس، در رابطه با این بنا قصیده‌ای سروده که بیت مطلع آن این گونه است: «ای صفای صفه‌ات ترکیب عالم را روان / صحت عقلی و روح راحت و جان جهان».

«سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به این که ابودرداء باقیمانده اولین بیمارستان یزد و جزو اولین بیمارستان‌های کشور بوده است، اظهار می‌کند: این مجموعه که دارالشفای صاحبی نیز نام داشته، مجموعه بزرگی از اولین بیمارستان در دوره سید رکن الدین به شمار می‌رفته است.

وی برخوردار بودن از دارالمجانین در این بیمارستان را یکی از مهمترین ویژگی‌های این بنا عنوان می‌کند و می‌گوید: دارالمجانین بخشی متعلق به بیماران روانی در قرن هفتم بوده است که تفکیک بیماران در این دوره از تاریخ، اهمیت بسیار زیادی دارد.

مدیر کل میراث فرهنگی استان با بیان این که اکنون تنها سرستونی از مجموعه‌ی بزرگ دارالشفا باقی مانده است، اظهار می‌کند: این مجموعه بزرگ در سنوات بعدی تخریب و به خانه‌های مجاور آن تبدیل شده و تنها بخشی از ستون آن باقی مانده است.
وی از تخصیص نیافتن اعتباری برای مرمت این بنا خبر می‌دهد و می‌گوید: از بنای اصلی بخش ناچیزی باقی مانده است که با وجود هویت و تاریخچه بسیار غنی و ارزشمند، امکان بازسازی وجود ندارد. البته از آنجایی که بقعه ابودرداء در معرض خطر تخریب نیست، مشمول اعتبار اضطراری هم نمی‌شود.

فاطمی در مورد امکان مرمت و ایجاد قابلیتی برای نمایش دادن این بنا نیز خاطرنشان می‌کند: بخش قابل توجهی از بنا تخریب شده و قابل کاربری دادن نیست لذا می‌توان برای معرفی این بنای ارزشمند تاریخی به منظور نمایش دادن به گردشگران، آن را در دستور بناهای تاریخی به منظور مرمت، قرار داد.

این مسئول در پایان متذکر می‌شود: تمام بناهای تاریخی نیازمند مرمت نیستند و برای برخی از آن‌ها باید عملیات‌های باستان‌شناسی انجام شود اما با توجه به اعتبارات محدود میراث فرهنگی استان این اقدام در حال حاضر مقدور نیست.

انتهای پیام