مهدی زارع در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به زمین‌لغزش اخیر باغمیشه تبریز گفت: ساخت و ساز در شهرک باغمیشه بر پای دامنه و مرز گسله بین کوه و دشت و حتی با گذر از آن، در طی ٢٨ سال اخیر رخ داده است.
وی با تاکید بر اینکه ساخت و ساز در شهرک باغمیشه بر روی پهنه گسله در شیب دامنه محل عبور گسل "شمال تبریز" رخ داده است، اظهار کرد: پهـنه گسـله با خاکبرداری و ناپایداری‌سازی دامنه‌های لغزشی روی گسل صورت گرفته است که علاوه بر احتمال گسیختگی مستقیم بر اثر گسلش و در نتیجه تخـریب ساختمان بر اثــر گسلش، احتمال آسیب در اثر زمین‌لغزش نیز وجود دارد.
زارع، نمونه این رخنمون را در هفته آخر شهریور ماه سال جاری در باغمیشه دانست و یادآور شد: در فاز یک شهرک باغمیشه ساخت و ساز ساختمان‌های بلند و برج بر روی پهنه گسله آغاز شد و به تدریج کل محدوده باغمیشه با برج و آپارتمان پوشیده شد.
به گفته وی، اثر حوزه نزدیک گسل در صورت حمله جبهه گسیختگی در گسل زمین‌لرزه‌ای موجب حرکت‌های شدید به‌ویژه در راستای عمود بر گسل خواهد شد.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله ادامه داد: بنابراین در یک زلزله شدید، گسلش در گسل شمال تبریز، اثرهای حوزه نزدیک و خرابی‌های گسترده، نه تنها در ساختمان‌های کوتاه، بلکه در ساختمان‌های بلند با تغییر مکان‌های افقی و قائم بسیار محتمل است.
قسمتی از کوه عینالی که در محله باغمیشه تبریز رانش و ریزش داشته است
زارع با بیان اینکه با توجه به گسیختگی مستقیم گسل این منطقه و احتمال وقوع جهت‌پذیری در نزدیکی پهنه گسیختگی اصلی، لازم است ساخت و ساز در حریم گسل هر چه سریع‌تر متوقف شود، خاطر نشان کرد: عـلاوه بـر مسـأله احداث ساختمان، نحوه انتخاب محل بـرای شریان‌های حیاتی نیز باید با دقت مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه در این منطقه مشاهده می‌شود که دکل‌های انتقال نیروی فشار قوی در حـریم گسـل شـمال تـبریز در فـاز یک شهرک باغمیشه احـداث شـده اسـت.
وی اضافه کرد: در صـورت بـروز یک زمین‌لرزه اصلی کوچکتر از ۷ کـه انـتظار وقـوع آن بـا توجه به سابقه لرزه‌خیزی ناحـیه بسیار محتمل است، قطع این شریان‌های حیاتی، میزان آسیب‌ها را دو چندان خواهد کرد.
این محقق حوزه مخاطرات یادآور شد: با توجه به جنس نهشته‌های سطحی نئوژن و کواترنری کـه اکثرا مارنی و رسی و در بخش‌های سطحی، بسیار هوازده هستـند، خطـر مهمی کـه شهر تبریز و به‌ویژه بخش‌های شــمال و شــمال خــاوری آن را تهدیــد مــی‌کــند، خطــر زمیـن لغـزش، گسیختگی دامنه و ناپایداری زمین است.
زارع ادامه داد: با احـداث مجتمع‌های مسکونی و آموزشی در پا و بـــر روی دامنه‌های تپه کوی ولیعصر، لغـــزش‌های متعددی در ابتدای دهه هفتاد هجـری شمسـی بـه خسـارت‌های گسـترده‌ای بـه مـنزل‌های مسـکونی مـنجر شد.
وی با بیان اینکه احـداث مجـتمع در پای این دامنه‌های ناپایدار و در نزدیکی و بر روی لـبه‌هـای آن متاسفانه ادامـه دارد.
این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی با اشاره به بررسی‌های انجام شده در زمینه رویـداد لغـزش بر روی پهنه گسیختگی‌های مـربوط بـه شـاخه اصـلی گسـل شـمال تـبریز، گفت: در این بررسی‌ها مشـخص شد کـه پدیـده زمیـن‌لغزش و ناپایداری دامنه‌ای بســیار به پدیده گسلش و پهنه‌های گسیختــگی وابسته است، به نحوی که حتی قبل از یک زلزله مهم و در اثر تجاوز به حریم‌های طبیعی پای دامنه‌ها، توان وقوع لغزش‌های دامنه‌ای در چنین نواحی وجود دارد، مانند آنچه در شهریور ٩٨ رخ داد.
به گفته این محقق، نهشته‌های دامنه‌ای رس و مارن بر روی گسل‌های کواترنری و زمین‌لرزه‌ای نظیر گسل شمال تـبریز، پتانسـیل بسـیار زیادی برای لغزش و ایجاد شکاف‌های سطحی و ناپایداری دامنه‌ای وجود دارد.
وی در عین حال تاکید کرد: با توجه به موارد ذکر شده برای ادامه مطالعات در ناحیه شمالی تبریز تاکید می‌شود حدود ٤٠٠ هزار شهروند تبریزی در ناحیه حریم گسل شمال تبریز و حریم لغزش‌های بالقوه و بالفعل دامنه‌ای زندگی می‌کنند که برنامه راهبردی و عملیاتی برای کم کردن ریسک برای این شهروندان ضروری است.
انتهای پیام
نظرات