دکتر یوسف حسن‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به شبیه‌سازی سیلاب رودخانه گرگان رود در محدوده شهر آق‌قلا با دوره بازگشت 100 ساله در مقاله‎ای اظهار کرد: این مقاله در سال 95 توسط تیم پژوهشی وی نوشته شده و در آن با استفاده از نرم افزار  CCHE2D به بررسی رفتار هیدرولیکی شهر آق قلا در برخود با سیلاب‌های 100 ساله رودخانه گرگان پرداخته شده است. 

وی افزود: شاخص مخاطرات در این تحقیق با تعیین الگوی جریان و محدوده گسترش سیلاب استخراج و نتایج آن به صورت مقاله در فصل ‌نامه علمی_پژوهشی دریا فنون در سال 96 چاپ و منتشر شده است.  

وی اضافه کرد: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که با نزدیک شدن سیلاب به مناطق مسکونی و افزایش عمق و سرعت جریان، سیلاب فرصت خروج از مسیل رودخانه را در برخی مناطق پیدا کرده و وارد زمین‌های کشاورزی و مناطق شهری می‌شود. 

حسن‌زاده اظهار کرد: در این مقاله پیش بینی شده بود که بعد از گذشت نزدیک به 50 ساعت از زمان وقوع سیلاب و رسیدن به نقطه پیک هیدروگراف (با دبی 400 مترمکعب بر ثانیه)، جریان سیلاب با شدت بیشتری مناطق مسکونی جناح راست رودخانه را احاطه می‌کند؛ هم‌چنین سیلاب در زمان اوج خود و ساعاتی پس از آن نیز مسیر خود را از خیابان‌های اصلی و فرعی شهر باز کرده و تقریبا بیشتر نواحی و  تاسیسات شهری را دربرمی‌گیرد.  

وی ادامه داد: بحرانی‌ترین وضعیت ازحدود دو و نیم روز بعداز وقوع سیلاب شروع شده و به مدت 35 ساعت ادامه می‌یابد و بحرانی‌ترین شرایط از نظر آب‌گرفتگی و سرعت جریان هم در روز چهارم سیلاب روی می‌دهد.  

وی با اشاره به شاخصی برای ارزیابی خطر، بیان کرد: عمق و سرعت جریان از مهم‌ترین فاکتورهای تعیین اثرات سیلاب بوده و اگر عمق جریان بیشتر از یک و نیم متر و سرعت جریان یک متر بر ثانیه باشد، شاخص مخاطره بالا بوده و ناحیه پرخطر و وضعیت قرمز تلقی می‌شود که در این صورت مناطق مورد نظر در معرض خطر جدی قرار می‌گیرند. 

استاد گروه مهندسی عمران دانشگاه تبریز افزود: اگر عمق جریان آب بین نیم الی یک و نیم متر باشد، شاخص مخاطره متوسط و وضعیت نارنجی  و بالاخره،  اگر عمق جریان بین 0.1 الی 0.5 متر باشد، شاخص مخاطره کم و به اصطلاح وضعیت زرد است. 

وی خاطرنشان کرد: نتایج شبیه سازی این پژوهش با داده‌های میدانی و مشاهداتی سیلاب اسفند ماه سال 1397 مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته و صحت و دقت محاسبات تایید شد. 

استاد گروه مهندسی عمران دانشگاه تبریز متذکر شد: با توجه به الگوی سیلاب شکل گرفته در محدوده شهر آق‌قلا، یک سری نواحی در امتداد مسیر رودخانه پس از ورود سیلاب به سرعت تحت تاثیر قرار گرفته و سیلاب از این نواحی به مسیرهای فرعی حاشیه رودخانه وارد می‌شود، بنابراین، احداث سازه‌هایی نظیر دایک و دیواره‌های سیل‌بند می‌تواند ازخروج جریان در زمان وقوع سیلاب ازاین نواحی جلوگیری کند.  

وی متذکر شد: با توجه به الگوی جریان شکل گرفته درسیلاب مذکور و نقشه‌های شاخص مخاطره، تخلیه کلی شهر امری ضروری بود.  

وی در ادامه با اشاره به برگزاری سومین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران اظهار کرد: این کنفرانس به همت دانشگاه تبریز و انجمن هیدرولوژی ایران بیست  ششم الی بیست و هشتم شهریور ماه سال جاری با هدف هم‌اندیشی، تبادل اطلاعات و تجارب علمی و اجرایی بین اساتید، متخصصان و دانشجویان در تمامی زمینه‌های مهندسی هیدرولوژی در دانشگاه تبریز برگزار می‌شود.  

حسن‌زاده تاکید کرد: تغییر اقلیم، سیلاب و خشکسالی‌ها از محورهای اصلی و مهم این کنفرانس هستند که کشور ما نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش به شدت از آن متاثر است.  

وی با تاکید بر ضرورت هدفمند بودن پژوهش‌های دانشگاهی و تناسب آن‌ها با نیازهای کشور، خاطرنشان کرد: برقراری ارتباط قوی‌تر و ملموس‌تر دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با دستگاه‌ها و مراکز اجرایی با هدف کاهش فاصله علم و اجرا، بطور جدی باید در انجام پژوهش‌ها مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام