داوود دومیری گنجی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور که در بیست و سومین روز از ماه مبارک رمضان (۸ خرداد) صورت گرفت، نکاتی را به خوبی تشخیص داده و بیان کرده‌اند، گفت: ایشان به خوبی می‌دانند که ما از نظر علمی در چه جایگاهی هستیم، چقدر شتاب علمی داشته‌ایم و چرا این شتاب در حال کند شدن است.
وی خاطرنشان کرد: پایه و اساس این شتاب علمی بر عهده دانشگاه‌ها است و اگر دانشگاه‌ها بخواهند آئین‌نامه‌ها و تشویق‌های علمی فعلی را که برای کارهای علمی اساتید و دانشمندان در نظر گرفته شده به کار برند، شتاب علمی به کندی پیش خواهد رفت. آئین‌نامه دانشگاه‌ها قبلاً مقالات و آثار علمی اساتید را به خوبی تشویق می‌کرد. در حال حاضر این آئین‌نامه‌ها محدود شده و زمانی که تعداد مقالات از یک حد نصاب بیشتر باشد، دانشگاه‌ها بسته هستند و پاداش و امتیازی به اساتید یا دانشمندان تعلق نمی‌گیرد.
دومیری گنجی با تأکید بر آنکه ارجاعات زیادی به کتاب‌های علمی وجود دارد و این کتاب‌ها در عرصه جهانی ماندگار هستند، اظهار کرد: کتاب نسبت به مقالات ماندگاری بیشتری دارد، اما هیأت امنای دانشگاه‌ها برای نوشتن کتاب امتیازی در نظر نگرفته‌اند. این در حالی است که کتاب‌های علمی می‌تواند معرف کشورمان در عرصه بین‌المللی باشد؛ بنابراین لازم است سیاستمداران مصوبات جدیدی را در خصوص آئین‌نامه‌های تشویقی دانشگاه‌ها برای کتاب و مقالات تصویب کنند.
دومیری گنجی با بیان اینکه دانشگاه برای اجرایی شدن فرمایشات مقام معظم رهبری باید از برنامه‌های محدودکننده خود دست بردارد، گفت: هیئت امنای دانشگاه‌ها قوانینی را وضع کرده‌اند که اساتیدی که کار علمی انجام می‌دهند را محدود می‌کند؛ به عنوان مثال قبلاً پاداش مقالات برای اساتید جنبه تشویقی داشت و به آن‌ها کمک می‌کرد. در حال حاضر این پاداش محدود شده و به جای ۱۰۰ در صد، فقط ۱۰ درصد پاداش به اساتید تعلق می‌گیرد. همچنین برای کتاب که نشان ملی یک کشور و الگوی اساتید است، امتیازی در نظر گرفته نشده و این موضوعات رشد علمی کشور را کند کرده است.
وی ضمن بیان علت دیگر کند شدن رشد علمی کشور، توضیح داد: افراد فعال جامعه که در دانشگاه کار علمی می‌کنند، ۱۵ تا ۲۰ درصد اساتید هستند در حالی که سایر افراد از اسم هیأت علمی استفاده می‌کنند. همچنین این افراد که کار علمی کرده‌اند، در مسند اجرایی نیستند بلکه سایر افرادی که فعالیت علمی مهمی نکرده‌اند، در مسند اجرایی قرار دارند. این افراد نه تنها مسند اجرایی گرفته‌اند، بلکه تیم تشکیل داده‌اند و به سایرین اجازه فعالیت نمی‌دهند.
این دانشمند پراستناد ایرانی در جهان با اشاره به اینکه این موارد را در طول ۳۰ سال فعالیت در دانشگاه تجربه کرده‌ام، تأکید کرد: ۱۰ تا ۱۵ درصد مدیران اجرایی که می‌شناسم جزو محققان، دانشمندان و پژوهشگران هستند که فعالیت‌های مهم علمی انجام داده‌اند. بقیه افراد "دود چراغ نخورده‌اند" و کتاب و مقاله ننوشته‌اند که قدر کتاب‌نویس و مقاله‌نویس را بدانند. قرار گرفتن چنین افرادی در مسند کار باعث می‌شود قوانین محدودکننده‌ای در هیئت رئیسه تصویب شود و آدم‌های خوش‌فکر را در انزوا قرار دهد.
دومیری گنجی ضمن اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر ضرورت کند نشدن شتاب علمی و لزوم تلاش همه اعضای هیئت علمی در مورد این موضوع، اظهار کرد: قوانینی که برای ارتقای اساتید گذاشته شده، قوانین بسیار ساده است. به عنوان مثال قانون نوشتن دو الی سه مقاله برای ارتقای اساتید در نظر گرفته شده که بسیار آسان است و هر استادی که دانشجوی فوق لیسانس یا دکتری داشته باشد می‌تواند دو یا سه مقاله تحویل دهد. بدین ترتیب افراد به راحتی از استادیاری به دانشیاری و از دانشیاری به استادی ارتقا پیدا می‌کند و نیازی نمی‌بینند که کار سنگین علمی انجام دهند یا برا ی ارتقای خود تلاش کنند.
وی با بیان اینکه فرقی بین افراد علمی برجسته و افرادی که به بحث علمی دامن می‌زنند، وجود ندارد، تصریح کرد: آن‌هایی که دامن به بحث علمی می‌زنند، افراد علمی را تخریب می‌کنند و از طرفی خود را طلایه‌دار علم می‌دانند. این افراد به موازات کارهای علمی بزرگان، برای خودشان سایت‌های علمی، نشریه و غیره ایجاد کردند و کار علمی بزرگان را زیر سوال می‌برند که این مسئله برای افرادی که کار علمی انجام می‌دهند، دلسردکننده است، در حالی که در مراکز علمی بزرگ دنیا و سایت‌های بین‌المللی این‌گونه نیست. این موارد از جمله نکاتی است که مانع پیشرفت علمی محققان برجسته کشور می‌شود.
علم تنها راه و بهترین راهی است که می‌تواند تحریم و برجام را دور بزند
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی خاطرنشان کرد: علم تنها راه و بهترین راهی است که می‌تواند تحریم و برجام را دور بزند. اگر علم در اوج خودش برسد، خیلی کارها می‌تواند انجام دهد. متأسفانه ما هنوز در روی نقطه علمی هستیم و برای رسیدن به جایگاه‌های برجسته علمی نظیر شکست علوم و نظریه‌پردازی در علوم مختلف باید صدها سال تلاش کنیم تا این شتاب علمی ادامه پیدا کند. پایه کار را خوب چیدیم، شتاب و سرعت حرکت ما خوب است، اما همین که چند صد سال کارهای علمی ریشه‌ای و پایه‌ای انجام نداده‌ایم، باعث می‌شود برای رسیدن به نظریه‌پردازی که بتواند همه علوم را در خودش داشته باشد، نیازمند وقت بیشتری هستیم.
دومیری گنجی اظهار کرد: حرکت علمی دنیا معمولاً غیرخطی است و در دنیا مستقیم نیست. همین برجام یک حرکت غیر خطی است، به طوری که از بیرون یک طور دیده می‌شود، اما در داخل آن تمام حرکت‌ها اغتشاشی و غیر خطی است. باید علم حرکت غیر خطی و تجزیه و تحلیل آن را بیاموزیم. هنوز در ابتدای کاریم و خیلی‌ها فکر می‌کنند کار تمام شده، در صورتی که این‌طور نیست.
وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر علوم پایه و با بیان اینکه ایشان جزئیات علم در کشور را به‌حق بیان کرده‌اند، گفت: علوم پایه مظلوم واقع شده در حالی که این علوم می‌تواند تمام رشته‌ها را کنار هم قرار دهد؛ به عنوان مثال ریاضی می‌تواند فیزیک، مکانیک، عمران، جامدات، سیالات، علوم کامپیوتر و… را کنار هم قرار دهد و علوم پایه اساس این رشته‌ها است. بدون علوم پایه هر کار علمی اساسی، ناقص و ناتمام است. اگر علوم پایه نباشد، علوم دیگر هر کدام مسیر خاص خودشان می‌روند و نمی‌توان آن‌ها را به صورت یک پیکره علمی جهانی در دنیا مطرح کرد. فیزیک‌دانان بزرگ همچون اینشتین یا نیوتن فیزیک‌دان قانون‌های مهم ریاضی را در نظر گرفتند و توانستند در رشته‌های خود گسترش دهند. اگر قانون اساسی و پایه‌ای علوم پایه را خوب بچینیم، مسلماً می‌توانیم قله‌های بلند علم را فتح کنیم. چون در ابتدای راه هستیم، حتماً باید علوم پایه را جدی بگیریم.
انتهای پیام
نظرات