اگرچه اموال این کاخ در دهه‌های گذشته با سرنوشتی مبهم دچار شده و حتی برخی از آنها سر از خارج کشور در آورده اما کاخ سلیمانیه به دلیل دیوارنگاری‌ها و تصویری منحصر به فرد از بنیانگذار سلسله قاجار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
زهرا اعتمادی، کارشناس میراث فرهنگی درباره تاریخچه کاخ سلیمانیه در گفت و گو با ایسنا می‌گوید: این کاخ به عنوان یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی شهر در محله قدیمی مصباح کرج واقع شده است.
وی با اشاره به تاریخ ساخت این کاخ ادامه می‌دهد: این بنا به دستور فتحعلی شاه قاجار بین سال ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ توسط محمد حسین خان نظام الدوله معروف به صدر اصفهانی بنا شده است.
وی با بیان اینکه بنای کاخ سلیمانیه ساده ساخته شده است، می‌گوید: ساختمان کاخ سلیمانیه آجری است و نمای آن تزئینات ویژه‌ای ندارد، در شرق ساختمان کاخ برجی در پنج طبقه ساخته شده بوده که هم اکنون تنها ویرانه‌های طبقه همکف آن باقی مانده است.
وی خاطرنشان می‌کند: این بنا به پاس تولد سی و چهارمین پسر فتحعلی شاه به نام سلیمان میرزا با عنوان کاخ سلیمانیه نام گذاری شده است.
کاخ سلیمانیه ثبت ملی شده است
وی می‌گوید: کاخ سلیمانیه در دوم اسفند ۱۳۲۷ با شماره ۳۷۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به قسمت‌های تشکیل دهنده این کاخ یادآور می‌شود: این کاخ از بخش‌های مختلفی همچون عمارت گلشن، ساختمان کلاه فرنگی، حرمسرای فتحعلی‌شاه، ساختمان اندرونی، ساختمان بیرونی، برج بلند فراش آباد، عمارت در قرمز، باغ انگوری، باغ فراش آباد، باغشاه اول، باغشاه دوم و باغ فردوس تشکیل شده بود که در حال حاضر فقط بنای کوشک سلیمانیه باقی مانده است.
راز محبوبیت کاخ سلیمانیه
اعتمادی در ادامه به دلیل اهمیت این کاخ اشاره می‌کند و می‌گوید: اهمیت این کاخ در وجود نقاشی‌های دیواری آن نهفته است چون برخی از نقاشی‌های این بنا از جمله تصویر بنیانگذار سلسله قاجار (آقا محمد خان) در هیچ جای دیگری وجود ندارد و این تصویر تنها تصویر ثبت شده از اوست، علاوه بر این، کاخ سلیمانیه جز اولین بناهایی است که به سبک پیلوت (بر روی پایه) احداث شده است.
اعتمادی با بیان ویژگی‌های خاص این کاخ ابراز می‌کند: از جمله نکات بسیار جالب در این بنا برون گرایی محض اجزای آن است به طوری که پنجره‌های بسیار بزرگ و کم عرض ساختمان باعث شده است فضاها از دو سو به محوطه بیرونی چشم اندازی وسیع داشته باشند و همچنین در تمام ساعات روز نورگیری کنند که این امر خود باعث شده فضاهای داخلی مملو از نور و روشنایی شوند.
وی می‌گوید: علاوه بر این تمامی اجزا و عناصر ساختمان شامل فضاها و نما، جرزها و پله‌ها، نسبت به محور میانی بنا متقارن بوده و ساختار بسیار ساده‌ای دارند که این امر فضایی روشن، شفاف و سبک در محوطه این کاخ ایجاد کرده است.
کارشناس میراث فرهنگی با توضیح بیشتر در باره این بنا اضافه می‌کند: کاخ سلیمانیه که به عنوان قصر ییلاقی و تفریحی در تابستان‌ها و برای تفریح پادشاه استفاده می‌شد، دارای باغ وسیع با ساختمان‌هایی مجلل و با شکوه بوده است.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به عکس‌هایی که ناصرالدین شاه از این کاخ گرفته، تالار بزرگ قصر را که معمولاً شاه در آن سکونت می‌کرده به سبک و شیوۀ ایرانی تزئین کرده بودند و دیوارهای آن تمام آیینه‌کاری و در فواصل آینه‌کاری‌ها هم نقاشی‌هایی از گل و گیاه وجود داشته است که در آن تصاویری از کلیه سلاطین قاجار از آقا محمدخان فتحعلی شاه تا ناصرالدین شاه را نقاشی کرده بودند.
اعتمادی با اشاره به دیوارنگاره‌های این کاخ می‌گوید: در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است.
وی ادامه می‌دهد: در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شده است.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به تاریخ اتمام این نقاشی‌ها اظهار می‌کند: تاریخ کشیدن تابلو و نام نقاش آن در پایین اثر چنین ثبت شده «نقش فرمان ده مامی تا ماه زد رقم بنده شه عبدالله ۱۲۲۸»
این کاخ اکنون در محوطه پردیس کشاورزی دانشگاه تهران و در مجاورت کاروانسرای شاه عباسی کرج قرار دارد و درهای آن برای بازدید عمومی در نوروز باز شده بود.
انتهای پیام
نظرات