رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این پرسش که چرا آمریکا در این مرحله تصمیم خود برای قرار دادن نام سپاه در لیست سازمان‌های تروریستی را عملی کرد؟ گفت: این بحث از مدت‌ها قبل مورد توجه بوده است اما به خاطر هزینه‌های که برای آمریکا در منطقه داشت مورد اجماع در این کشور نبود و آن را خلاف امنیت و منافع آمریکا به ویژه در خاورمیانه می‌دانستند.

وی در ادامه انتخابات در اسرائیل و وضعیت شکننده نتانیاهو که موجب شد ترامپ به طور خاص به کمک نتانیاهو بیاید را یکی از عوامل تصمیم آمریکا برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست سازمان‌های تروریستی این کشور دانست و افزود: ترامپ در بحث انتقال سفارت به بیت‌المقدس، اعطای یک‌طرفه بلندی‌های جولان به اسرائیل و قرار دادن نام سپاه در لیست سازمان‌های تروریستی به کمک نتانیاهو آمد و هر سه این موارد با استقبال گرم نخست‌وزیر اسرائیل مواجه شد و به نظر در پیروزی اخیر او نیز این اقدامات و کمک‌ها مؤثر بوده باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه برجام و مذاکرات هسته‌ای و خارج کردن اهرم "ایران هراسی" به واسطه پرونده هسته‌ای از سرفصل موضوعات بین‌المللی نتانیاهو را در هدفش برای امنتی کردن منطقه به خطر انداخت؟ تصریح کرد: نتانیاهو همیشه در مسیر امنیتی کردن فضای خاورمیانه و منطقه به نفع اسرائیل بوده است. وقتی موضوع هسته‌ای ایران مطرح بود و توافقی نشده بود این ترس وجود داشت و منافع اسرائیل را تأمین می‌کرد. وقتی برجام امضا شد قاعدتاً نتانیاهو نمی‌توانست دیگر از آن اهرم استفاده کند و فقدان ایرانی هراسی به واسطه مساله هسته‌ای او را از این امتیاز محروم کرد. از این رو او سعی کرد از امتیاز خروج آمریکا از برجام این هراس را مجدد ایجاد کند و در مساله سوریه و سپاه نیز از همین روش استفاده کرد.

قهرمان‌پور گفت: ترامپ به نوعی به نتانیاهو کمک کرد و در کمپین انتخاباتی خود سعی کرد ایران هراسی را برجسته و افکار عمومی را از ایران بترساند با وجود این‌که پرونده فساد نتانیاهو در اسرائیل علیه او بود اما این فضا سازی به کمک او آمد.

وی معادلات داخلی کاخ سفید را از دیگر عوامل تصمیم اخیر آمریکا درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دانست و اظهار کرد: این عامل در بحث تحریم سپاه بسیار مهم و حائز اهمیت است چرا که همسویی موقت ترامپ با تیم نو محافظه‌کاران تندرو را در این مساله شاهد هستیم. مایک پنس به عنوان یک بال این تیم از قدرت زیادی در پیشبرد اهداف تند روانه نو محافظه‌کاران در کاخ سفید مؤثر است. و بال دیگر آنها عربستان و اسرائیل و امارات متحده عربی هستند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: نو محافظه‌کاران با اقدام اخیر در مورد سپاه ایران، ترامپ را متقاعد کرد که از پیشنهاد خود مبنی بر مذاکره با ایران دست بکشد و به ترامپ القا می‌کند که مذاکره با ایران دیگر موضوعیتی ندارد و به بن بست رسیده است. آنها می‌دانستند که قرار دادن نام سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی خط قرمز ایران است و با این کار تلاش داشته و دارند که آستانه تحمل و انعطاف‌پذیری ایران را بسنجند و وقتی ایران در واکنش، اقدام به خروج از برجام نکند یا اقدام تند دیگری انجام ندهد به ترامپ اثبات می‌کنند که ایران اهل مذاکره نیست و با این کارها هم پای میز مذاکره نمی‌آید پس از پیشنهادش بهتر است دست بکشد. این در حالی است که اگر ایران واکنش‌های تند هم نشان دهد باز این تندروها به اهداف جنگ طلبانه‌شان رسیده‌اند.

وی گفت: در این روند البته ترامپ هم ذی‌نفع است. کاملاً روشن است که ترامپ مخالف جنگ و بروز درگیری است اما از طرفی بر اساس چارچوب ذهنی‌اش فکر می‌کند آسان‌ترین راه برای حریف تجاری تا آن را وادار به مذاکره و امتیازدهی کند، تهدید به جنگ است.

قهرمان‌پور درباره دلایل این‌که چرا ترامپ کشورها را حریف تجاری می‌بیند نه سیاسی تصریح کرد: ترامپ بر اساس استانداردهای امنیتی عمل نمی‌کند. اگر بر اساس این استانداردها می‌خواست عمل کند می‌دانست که تروریست خواندن سپاه خطرناک است اما ترامپ از زاویه تجاری به کشورها و حریف نگاه می‌کند و در این چارچوب مهم نیست که از چه ابزاری برای رسیدن به هدف استفاده می‌کند.

وی اظهار کرد: برای نو محافظه‌کاران مهم است که به ترامپ بفهمانند ایران قابل مذاکره نیست و ترامپ را وادار کنند که این سیاست و تلاش را کنار بگذارد تا به این شکل مسیر برای ورود به درگیری و جنگ با ایران هموار شود. از طرفی ترامپ می‌گوید به شرطی با این مساله موافقت می‌کند که ایران حاضر به بازنگری در برجام و سیاست‌هایش در منطقه شود بنابراین هر دو منافع خاص خود را از یک مسیر مشابه دنبال می‌کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که به نظر برجام تعادل و موازنه در منطقه را از بین برد چرا که بعد از برجام اسرائیل به دنبال جایگزین‌هایی برای ایران هراسی در راستای توجیه سیاست‌هایش در منطقه حرکت کرد؟ با طرح این پرسش که امروز جای دارد یک بار دیگر به این سوال پاسخ دهیم که چرا آمریکا از برجام خارج شد؟ افزود: قرار بود برجام از نقطه نظر آمریکا تأمین‌کننده امنیت آمریکا در منطقه باشد اما از نگاه ترامپ منافع آنها را تأمین نکرد و پول زیادی را در اختیار ایران قرار داد به علاوه امنیت اسرائیل به واسطه موشک‌های ایران تأمین نشد. در مقابل ایران به فعالیت‌های منطقه‌ای خود ادامه داد از این رو باید به تصمیم آمریکا برای خروج از برجام از منظر خاورمیانه نگاه کرد. برخلاف دوره دوم دولت اوباما که تمرکز سیاست خارجی آمریکا را در منطقه و خاورمیانه کاهش داده و نیم نگاهی به آسیا داشت و در این چارچوب حمایت اش از اسرائیل را تا حدودی کاهش داد اما در محاسبات ترامپ هر چند که او هم در خاورمیانه سیاست مشخصی را دنبال نمی‌کند و بروز و ظهورش را کم کرده است اما روابط دو جانبه در خاورمیانه مهم است.

قهرمان‌پور اضافه کرد: اکنون شاهد هستیم که در ۲۰۱۹ اهمیت خاورمیانه در محاسبات امنیت ملی و استراتژیک آمریکا کمتر از سال ۲۰۱۱ و ۲۰۰۹ است. مساله اصلی ترامپ روابط دو جانبه است و تهدیدی را که از بابت ایران احساس می‌کند با محاسبات خودش می‌سنجد. این به معنای آن نیست که خاورمیانه دیگر مهم نیست اما اصلی‌ترین عامل تصمیم‌گیری ترامپ درباره سپاه موضوع امنیت در خاورمیانه نیست.

وی گفت: در دوران بعد از جنگ سرد اهمیت منطقه در حال افزایش و اهمیت اسرائیل کاهش یافت اما الان در دوره‌ای هستیم که آمریکا حضورش را در منطقه کم کرده اما همراهی آمریکا با اسرائیل جای خود را دارد. ترامپ علاقه‌ای به درگیر شدن در خاورمیانه ندارد اما مساله اسرائیل برایش مهم است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره احتمال درگیری و تنش در منطقه بعد از اقدام آمریکا درباره سپاه اظهار کرد: به نظرم ترامپ به این زودی‌ها تسلیم نقشه‌های نو محافظه‌کاران نمی‌شود به ویژه درباره جنگ. حداقل تا چند ماه آینده این از خطوط قرمز ترامپ است.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند اگر بعد از دولت اوباما ایران سریعاً کانال مذاکراتی خود با ترامپ را در چارچوب برجام حفظ می‌کرد ترامپ با تندروها در کاخ سفید به این شکل همراهی نمی‌کرد؟ گفت: وزارت خارجه در اوایل ورود ترامپ به کاخ سفید به تیم او آشنا نبود و مواضع شدید ترامپ آنها را محتاط می‌کرد. به علاوه تا مدت‌ها بعد از آمدن ترامپ تیم مذاکره‌کننده ایران هنوز با جان کری در تماس بود و ملاقات داشتند و توصیه‌های جان کری شاید موجب شد که ایران برای مذاکره با ترامپ اقدامی انجام ندهد. در عین حال ایران محاسبه می‌کرد که نیت ترامپ برای مذاکره واقعی نیست و بخشی از وزارت خارجه معتقد بود چون ترامپ تجربه کار سیاسی ندارد دست‌مایه نو محافظه‌کاران می‌شود و هدف واقعی از بحث مذاکره ندارد. در عین حال در شش ماه اول روی کار آمدن‌اش برداشت ایران از ترامپ این‌گونه بود.

قهرمان‌پور ادامه داد: وقتی مذاکرات آمریکا و کره شمالی انجام شد در حالی که نو محافظه‌کاران با این مذاکرات مخالف بودند نشان داد که ترامپ یک خط مشی مستقل‌تر از آنچه در اذهان عمومی است را دنبال می‌کند.

انتهای پیام