فرزاد رمضانی بونش در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از تحرکات هند و پاکستان که منجر به درگیری نظامی بین دو کشور شده، گفت: اگر نگاهی به روابط هند و پاکستان بعد از جدایی دو کشور داشته باشیم، همواره تنش‌های مذهبی، سیاسی و امنیتی بین آنها به ویژه بر سر مساله کشمیر وجود داشته است.

وی تصریح کرد: همین مساله بسترساز و عامل اصلی تنش در روابط هند و پاکستان بوده و تاکنون چندین بار درگیری داشته‌اند که حداقل به صورت رسمی سه بار درگیری نظامی بین دو کشور اتفاق افتاده است و آخرین بار نیز در سال ۱۹۹۹ دو کشور درگیری نظامی داشتند.

این پژوهشگر مسائل منطقه‌ای همچنین بیان کرد: درگیری که اخیراً بین هند و پاکستان رخ داده، به نوعی حاصل جمع شدن یا برآمده از تنش‌های چند دهه قبلی است، طی سال گذشته هندی‌ها بارها نسبت به رویکرد مستقیم یا غیر مستقیم ارتش پاکستان و بخش اطلاعات این کشور در قبال جریان‌های تند رو و تروریستی مانند "جیش محمد" و … و همچنین حضورشان در جغرافیای کشمیر تحت کنترل هند اعتراض داشتند و آن را ناقض اصول همسایگی، روابط دو کشور و تمامیت ارضی هند تلقی می‌کردند.

رمضانی بونش افزود: در نتیجه بعد از انفجاری که اخیراً در هند اتفاق افتاد، هندی‌ها آن را منتسب به کنش‌گری عاملان پاکستانی یا حمایت سیستم اطلاعاتی پاکستان در کشمیر دانستند و دامنه تنش بالا رفت که نهایتاً شاهد بودیم که به درگیری نظامی یا حملات توپخانه‌ای و نیز هوایی دو طرف منجر شد.

وی اظهار کرد: در این وضعیت هم هند و هم پاکستان طرف دیگر را متهم یا عامل اصلی بروز تنش و شعله‌ور شدن درگیری و جنگ بین دو کشور می‌دانند، اگر از دید هند مساله را بررسی کنیم، بحث انفجار یا حملات انتحاری وابسته به حمایت مستقیم یا غیر مستقیم ارتش پاکستان از گروه‌های تندرو کشمیری حساب می‌شود، در مقابل پاکستانی‌ها هم معتقدند آن‌ها نقشی در این زمینه نداشته‌اند و این هند بوده که با حملات هواپیمایی و توپخانه‌ای عملاً آغازگر دور نوینی از درگیری بین دو کشور در حد فاصل مرزی بوده است.

این پژوهشگر مسائل منطقه‌ای درباره این که آیا علت اصلی اتفاقات اخیر در هند و پاکستان مسائل مربوط به تروریسم است؟ گفت: از دید هند بله، این رویکرد تروریستی است. هند می‌گوید عملاً سرنخ اصلی حوادث بر می‌گردد به اطلاعات ارتش پاکستان که از گروه‌های تندرو کشمیری حمایت می‌کند و آن‌ها عملاً با کمک‌های مالی و تسلیحاتی که به آن‌ها می‌رسانند، بر ضد جریان حاکم مقابله می‌کنند.

رمضانی بونش در مورد اینکه آیا احتمال آتش بس بین هند و پاکستان وجود دارد؟ ابراز کرد: هم هندی‌ها و هم پاکستانی‌ها با توجه به سابقه درگیری‌های نظامی که بین دو کشور وجود دارد و نیز فشار زیاد افکار عمومی چه در هند یا پاکستان، در این برهه زمانی از این مساله بیم دارند که مبادا در نبرد رسانه‌ای یا جنگ روانی که بین دو کشور اتفاق می‌افتد، عملاً بازیگر برنده طرف مقابل باشد، لذا آن‌ها به حفظ تمامیت ارضی خودشان و حفظ پرستیژ سیاسی، نظامی و هسته‌ای خود می‌اندیشند.

وی خاطرنشان کرد: آنچه مشخص است، با توجه به توان هسته‌ای دو کشور، همچنین توان سلاح‌های متعارف یا نامتعارف و نیز نوع نگاه دو کشور به رشد و توسعه اقتصادی و روابطی که پاکستان و هند با بازیگران جهانی و منطقه‌ای دارند، عملاً به نظر نمی‌رسد که دامنه تنش دو کشور تا حدی بالا برود که جنگ هسته‌ای یا جنگ پر دامنه‌ای را در بلند مدت داشته باشند، در نتیجه این تنش مقطعی است و عملاً دو طرف می‌خواهند ضرب شستی به بازیگر طرف مقابل نشان دهند و لذا بعد از مدتی دامنه تنش کاهش می‌یابد.

این کارشناس مسائل منطقه با تاکید بر این‌که به نظر نمی‌رسد که هم دهلی‌نو و هم اسلام آباد مایل به تنش گسترده باشند، گفت: این تنش به نوعی امتیاز خواهی یا درخواست‌هایی است که طرفین از یکدیگر دارند که منجر به وارد شدن به دور جدیدی از روابط خواهد بود.

رمضانی بونش همچنین درباره این‌که جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشور همسایه هند و پاکستان چه موضعی را باید اتخاذ کند، گفت: مسلماً با توجه به روابطی که ایران از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با هند و پاکستان دارد، بهترین رویکرد، رویکرد دعوت به خویشتنداری و ممانعت از ایجاد تنش‌های بیش‌تر است و هر دو کشور هند و پاکستان می‌توانند به‌عنوان گزینه میانجی‌گر به ایران بیاندیشند.

وی در پایان اظهار کرد: ایران معمولاً نه از هند و نه پاکستان در این زمینه اعلام حمایت نمی‌کند و لذا توجه به خویشتن‌داری رویکرد مناسبی است البته که به نظر نمی‌رسد دامنه تنش‌ها بیش‌تر شود و دو طرف بر آتش جنگ بیافروزند.

انتهای پیام