«فاطمه» که حدود ۲۲ سال دارد، بحث را در این جمع دخترانه آغاز می‌کند و از کادوهای مورد نظرش سخن می‌گوید؛ «قرار است یک کیف چرمی و یک کمربند بخرم.»

«مهسا» هم از خریدن یک لباس و گردنبند برای شب ولنتاین یاد می‌کند و «مینا» هم با خنده، بقیه را همراهی می‌کند؛ بحث داغ‌تر می‌شود و پای قیمت‌ها و مغازه‌های محبوب به میان کشیده می‌شود؛ از تخفیف‌های برخی از مغازه‌ها تا صفحات فروش کادوهای ولنتاین در اینستاگرام.

«فاطمه» هر چند دانشجو ولی شاغل است و از پس خرید کادوی ولنتاین برمی‌آید اما «مهسا» که هنوز از نظر اقتصادی به خانواده وابسته است، به دوستان متوسل می‌شود و پول قرض می‌گیرد تا بتواند کادوی ولنتاین را بخرد

و «فاطمه» در جوابش خنده‌کنان می‌گوید: «هنوز یک هفته هم از دوستی‌تون نگذشته‌!..»

فاطمه ۲۰۰ هزار تومان را برای خرید کاودی ولنتاین و مخارج کافی‌شاپ برعهده گرفته است اما گاهی لابلای صحبت‌هایش از دوست قبلی‌اش هم انتقاد می‌کند که با وجود دادن کادوهایی مختلف، فقط یک شاخه گل رز برایش آورده و این موضوع خساست او را نشان می‌داده، به نحوی که بعد از مدتی رهایش کرده است.

"ولنتاین"، واژه‌ای که تقریباً طی ۱۰ سال گذشته تاکنون به گوش همه به ویژه جوانان آشنا شده، در واقع نام جشنی غربی به معنای «ابراز عشق» است که طی آن، عاشقان برای ابراز عشق به همدیگر هدیه می‌دهند.

جشن ولنتاین که این روزها جوانان به برگزاری آن رغبت زیادی دارند، ریشه در افسانه‌ای رومی و مسیحی دارد و قصه‌ای است که شاید برخی جوانان بیشتر از آنکه بخواهند به موضوع اصلی آن یعنی «ابراز عشق» بپردازند، آن را به عنوان نوعی سرگرمی عاشقانه نگاه می‌کنند.

هرچند این روز ایرانی نیست اما، درست در آستانه این روز اکثر فروشگاه‌ها و مغازه‌ها طراحی محصولات خود را با این روز هفته هماهنگ می‌کنند و شکل و شمایلی قرمز رنگ به خود می‌گیرند و تب و تاب خاصی در شهر می‌پیچد و بازار پیام‌هایی با عنوان ولنتاین مبارک هم داغ می‌شود!

این رویدادهای در حالی در کشورمان مورد توجه قرار گرفته که برگزاری جشن ولنتاین به عنوان جشنی با ریشه غربی و با هدف ترویج مصرف‌گرایی در کشورهایی مانند ایران، عربستان، مالزی، اندونزی، پاکستان، بخش‌هایی از هندوستان و روسیه ممنوع است. به عنوان مثال در ایران از سال ۱۳۸۹ تولید انواع پوستر، بروشور، جعبه و کارت‌های تبلیغاتی با نمادهای قلب، نیم‌قلب، گل رز قرمز و هر گونه فعالیتی مبنی بر اطلاع‌رسانی در این روز ممنوع است و از سوی مراجع قانونی با واحدهای متخلف برخورد می‌شود.

روز «ولنتاین» روز ابراز عشق در فرهنگ مسیحی و فرهنگ مدرن غربی است که هر سال در روز ۱۴ فوریه گرامی داشته می‌شود و در کشورهای اروپایی و آمریکایی دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزئین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به‌شمار می‌رود.

ولنتاین و یا روز عشق فرنگی‌ها روزی است که قدمتش به قرن سوم میلادی و به دوران حکومت "کلودیوس" در روم باستان برمی‌گردد. در فلسفه نامگذاری این روز آمده است که در دوران زمامداری "کلودیوس" به جهت افزایش قدرت و تمرکز سربازان در جنگ در ازدواج آنها جلوگیری می‌شد و با توجه به قاطعیت "کلودیوس" هیچ سربازی جرأت ازدواج نداشت اما در آن زمان کشیشی به نام "والنتیوس" (والنتاین) مخفیانه سربازان را با دختران محبوبشان عقد می‌کرد.

بعد از اطلاع پادشاه روم از این ماجرا این کشیش، زندانی و در نهایت اعدام شد، به دنبال این حادثه عملاً این کشیش به سمبلی برای عشق تبدیل شد.

زمانی که سری به فروشگاه‌های کادویی، زرگری، بدلیجات، پوشاک و حتی لوازم آرایشی و حتی کتاب‌فروشی می‌زنیم، رد پایی از «کادوی مخصوص ولنتاین» و جملاتی مشابه به چشم می‌خورد که گاهی با بنرهای رنگارنگ بزرگ و تخفیف‌های چند درصدی به این مناسبت خودنمایی می‌کنند.

یکی از فروشندگان که به قول خودش از همین جوانان، ولنتاین را یاد گرفته است از بازار خوش‌فروش عروسک‌هایش یاد می‌کند و می‌گوید: «گرانی برای جوانان فرقی نمی‌کند، البته وقتی تقاضا بالاتر می‌رود ناخواسته اجناس هم گران‌تر می‌شود و این ربطی به جشن ولنتاین ندارد!»

اما از گران‌تر شدن و تب بازار ولنتاین هم که بگذریم، تب و تاب بازار کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها هم داغ است، حتی برخی از کافی‌شاپ‌ها از قبل رزرو شده‌اند تا در آنها جشن ولنتاین برگزار شود و برخی رستوران‌ها هم جایی برای نشستن ندارند.

جشنی که هیچ ریشه‌ای در کشور و آئین سرزمینمان ندارد، چنان پررنگ شده که جای «روز عشق ایرانی» در تقویمان را گرفته است، در حالی که ولنتاین غربی فقط چهار روز از جشن "سپندارمذگان" فاصله دارد و شاید به ندرت افرادی جشن ایرانی عشق را بشناسند.

روز عشق ایرانی یا همان "سپندارمذگان" (سپندارمزگان) که با نام‌های "اسپندگان" و یا "اسفندگان" هم شناخته می‌شود روزی است که آن را معادل ولنتاین می‌دانند، اما با تاریخی کهن‌تر از روز ولنتاین که ویژه ایرانیان باستان بوده و این روز را به خاطر بزرگداشت زن و زمین جشن می‌گرفتند.

گرچه هنوز اختلاف نظرهایی برای تاریخ این روز وجود دارد اما تاریخ دقیق روز "سپندارمذگان" در ایران باستان ۵ اسفند ماه بوده که در آن سال‌ها ماه‌های سال همگی ۳۰ روز بوده‌اند. در تقویم جدید ایرانیان چون ۶ ماه اول سال ۳۱ روزه هستند بنابراین برخی معتقدند باید این روز را در ۲۹ بهمن جشن بگیرند.

اما برخی هنوز معتقدند اسم "اسپندگان" نام پنجمین روز از ماه اسفند است و باید در همان ماه نیز جشن گرفته شود، گرچه به نظر می‌رسد بیشتر ایرانیان ۲۹ بهمن را برای تبریک گفتن این روز جشن می‌گیرند.

پیش تر مینا رستمی، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه روز ولنتاین یک پدیده فرهنگی وارد شده از غرب است و عملاً هیچ هویتی در کشور و فرهنگ ما ندارد، اظهار کرده: متأسفانه روز به روز شاهد رشد نمونه‌های فرهنگی این چنینی در کشور هستیم و موج گسترده‌ای از پیام‌های مربوط به این روز در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود.

وی ادامه داد: تاکنون هیچ اقدام و برنامه‌ریزی درستی در این راستا صورت نگرفته و عملاً بی‌هویتی به نسل آینده منتقل می‌شود در صورتی که در فرهنگ خود روزهای این چنینی بسیاری داریم. مسلماً با جلوگیری از ترویج این فرهنگ از بروز بی‌هویتی به خصوص در بین متولدین دهه ۸۰ و ۹۰ که گرایشهای نوستالژیکی به مانند دهه شصتی‌ها ندارند و همچنین در مقابل جدی شدن این پدیده غربی می‌توان ایستاد.

این مددکار اجتماعی با تأکید بر اینکه این پدیده در بین نوجوانان بسیار جدی تلقی می‌شود، افزود: جوانان ما به دلیل نداشتن سرگرمی و تفریحات سالم به سمت این پدیده‌ها کشیده می‌شوند. در کشور برنامه‌ریزی جدی و درستی برای جوانان وجود ندارد و این فقدان باعث شده است به بهانه‌ی روزهایی چون ولنتاین خود را سرگرم کنند، مراسم و پدیده‌های دیگری چون "هالووین" و حتی کریسمس نیز در ایران جشن گرفته می‌شود هرچند اعتقادی نسبت به آن ندارند اما به هر حال تحت عنوان سرگرمی به آن رجوع می‌کنند.

وی عنوان کرد: با توجه به ظرفیت‌های فرهنگ باستانی خود می‌توان بهانه‌های این چنینی را بومی و ایرانی کنیم چراکه به هر حال در این تعاملات و معاشرت‌ها که بیرون از خانواده اتفاق می‌افتد آسیب‌هایی وجود دارد که در چنین روزهایی بیشتر خود را نشان می‌دهد.

رستمی با اشاره به اتفاقاتی که به واسطه چنین پدیده‌هایی رخ می‌دهد، گفت: گاهی شاهد اقداماتی هستیم که عجیب به نظر می‌رسد اما گاهی دیده شده است فرد گوشی موبایل خود را برای خرید هدیه فروخته است. این اتفاقات نشان از جدی شدن این پدیده برای جوانان دارد. باور چنین موضوعی واقعاً دشوار است اما متأسفانه جوانان مبتلا به آن شده‌اند.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی با بیان اینکه این پدیده به واسطه فشارهای گروهی همچون تأثیر گروه هم اتاقی‌ها در خوابگاه‌های دانشجویی گسترش بیشتری پیدا می‌کند، افزود: زمانی که روابط دانشجویانی که در خوابگاه زندگی می‌کنند را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که اشاعه این پدیده در چنین جمع‌هایی بیشتر است و به تبع آن فشارهای روانی بسیاری به فرد تحمیل می‌شود و فرد ممکن است حتی ناخواسته در موج این پدیده قرار بگیرد در صورتی که می‌توان با ترویج بیش از پیش فرهنگ و هویت ملی و دینی خود و همچنین برنامه‌ریزی در جهت فرهنگ‌سازی و ایجاد شرایطی برای تفریح سالم جلوی ترویج و بروز این چنین فرهنگ‌هایی را گرفت.

انتهای پیام