دکتر علی بیت اللهی عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به زلزله روز گذشته در چالوس، گفت: این زلزله به بزرگی ۳.۳ روز گذشته جمعه ۱۹ بهمن ماه در شمال چالوس رخ داد.

وی موقعیت این زمین‌لرزه را بر اساس گزارش مرکز لرزه نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، در ۱۲ کیلومتری شمال چالوس و بر روی آب‌های ساحلی دریای مازندران ذکر کرد و ادامه داد: با توجه به کوچکی زمین‌لرزه و خارج از محاطی بودن نقطه کانونی زمین لرزه نسبت به ایستگاه‌های لرزه نگاری احتمال خطا در برآورد موقعیت رومرکز تا حدودی وجود دارد، از این رو مرکز لرزه نگاری، عدم قطعیتی در حدود ۲ کیلومتر در یک کیلومتر را برای رومرکز این زمین لرزه اعلام کرده است.

رومرکز زلزله ۳.۳ چالوس

وی با اشاره به گسل مسبب این زمین‌لرزه خاطر نشان کرد: نزدیکترین گسل شناخته شده به رومرکز زلزله ۳.۳ چالوس، گسل طویل "خزر" است که در این ناحیه به دلیل پیش آمدگی کوهستان، به سمت خط ساحلی نزدیکتر است و در ادامه به سمت غرب و در حوالی "رامسر"، در کمترین فاصله کوه و دریا، به مرز جدا کننده خط ساحل و کوهستان تبدیل می‌شود.

بیت اللهی ادامه داد: رومرکز زلزله ۳.۳ در سمت شمالی گسل خزر و در فاصله حدود ۱۵ کیلومتری گسل خزر و در سوی شمالی آن واقع شده است.

موقعیت رومرکز زلزله و گسل خزر

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: گسل "خزر"، گسل فشاری است که اگر تمام سگمنت‌های (نواحی) همراستای آن را تحت همین نام، نامگذاری کنیم درازای آن به بیش از ۶۰۰ کیلومتر می‌رسد. راستای این گسل خم‌دار و "خاوری- باختری" است و شیب صفحه راندگی آن به سوی جنوب و در شمال البرز کوه و جنوب دشت‌های "آمل" و "جلگه چالوس" و سایر جلگه‌های مازندران قرار دارد.

وی گسل خزر، را گسله‌ای لرزه زا معرفی کرد و رخداد زمین‌لرزه‌های متعدد در امتداد آن موید این واقعیت دانست و یادآور شد: اما نکته‌ای که باید در خصوص زلزله ۳.۳ چالوس و سایر زمین لرزه‌های ساحلی مازندران باید ذکر کرد این است که با توجه به شیب به سمت جنوب صفحه گسلی خزر، نمی‌توان گسل خزر را به عنوان گسل مسبب این زمین لرزه و زلزله‌های شمالی آن قلمداد کرد، مگر اینکه خطای بیش از ۱۵ کیلومتری را در برآورد رومرکز زلزله ۳.۳ و یا سایر زمین‌لرزه‌های خط ساحلی شمالی ایران بپذیریم که از نظر من چنین خطایی در برآورد زلزله با توجه به گسترش نسبتاً مناسب ایستگاه‌های لرزه نگاری، محتمل نیست.

به گفته وی رومرکز زلزله ۳.۳ در شمال خط ساحلی چالوس و در ۱۵ کیلومتری از گسل خزر در شکل ذیل نشان داده شده است.

رومرکز زلزله ۳.۳ نسبت به خطوط ساحلی دریای مازندران

بیت اللهی ادامه داد: افتادگی شمال و جنوب البرز که از سوی شمالی به دریای مازندران و از سوی جنوبی به حاشیه شمالی ایران مرکزی مجانب می‌شود با عملکرد گسل‌های مهم و کاری در راستای خم دار شرقی – غربی شکل گرفته است. در سمت شمالی البرز نیز شیب گسل‌ها به سمت جنوب و در سمت جنوبی آن در حاشیه دشت‌های ایران مرکزی است که این شیب به سمت شمال ادامه دارد (شکل گیری فرم هورستی البرز).

حاشیه شمالی البرز با شیب صفحات گسلی رو به جنوب و حاشیه جنوبی آن با شیب به شمال گسل‌ها، ارتفاعات هورستی البرز را در بر می‌گیرند

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه جابه‌جایی و گسیختگی در راستای صفحه گسلی با شیب به سمت جنوب، موجب جانمایی زلزله‌های رخ داده در سمت جنوبی خط گسلی خزر خواهد شد، افزود: از این رو این انتظار وجود دارد که رومرکز زلزله‌هایی که مسبب آنها، گسل "خزر" است، را در سوی جنوبی خط جانمایی شده گسل خزر واقع شدند. واضح است که این امر برای گسل‌های واقع در حاشیه جنوبی البرز نیز با توجه به جهت شمالی شیب گسل‌ها، بر عکس خواهد بود.

وی با بررسی لرزه خیزی ۱۳ سال اخیر (از ابتدای سال ۲۰۰۶ تا ۰۸/‏۰۲/‏۲۰۱۹‬ یادآور شد: این بررسی نشان می‌دهد که در راستای نواری به طول ۴ درجه و عرض ۱ درجه (مستطیلی به طول حدود ۴۵۰ کیلومتر در ۱۱۰ کیلومتر) از تعداد بیش از ۶۶۰ زمین‌لرزه با بزرگی بیش ۲.۵، تعداد از آنها در شمال خط ساحلی دریای مازندران جانمایی می‌شوند که قطعاً عبارت، "خطای جانمایی" در مورد آنها به نظر چندان با واقعیت‌ها منطبق نیست.

بیت اللهی اضافه کرد: از حدود ۶۶۰ زمین‌لرزه بالای ۲.۵ رخ داده در بازه زمانی ۱۳ سال اخیر، تعداد ۶۹ زمین‌لرزه در سمت شمالی خط ساحل دریا و بر روی آب جانمایی شده‌اند (حدود ۱۱ درصد زمین‌لرزه‌ها).

مقادیر آماری زلزله‌های واقع در آب‌های ساحلی

به گفته وی زمین‌لرزه‌های واقع در نوار شمالی کشور که بخشی از خط ساحلی را نیز در بر می‌گیرد به این شرح است:

مدیر بخش لزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار کرد: بر این اساس چنین به نظر می‌رسد که برای توجیه مکان‌یابی زمین‌لرزه‌های واقع بر خطوط و آب‌های ساحلی که در سوی شمالی گسل "خزر" واقع هستند احتمال امتداد گسل دیگری را با شیب به جنوب و به موازات خط ساحل باید در نظر گرفت. برای اثبات این امر ضرورت دارد مورفولوژی خط ساحل به طرف اعماق دریا با دقت مناسبی به نقشه در آورده شود. چنین خط فرضی در شکل ذیل نشان داده شده است.

مسیر گسل احتمالی فرضی که بتواند رخداد زمین‌لرزه‌های روی خط و آب‌های ساحلی دریای مازندران را توجیه کند

بیت اللهی عمق کانونی زلزله‌های رخ داده در نوار شمالی ساحل دریای مازندران را از ۳ تا ۳۶ کیلومتر در نوسان دانست (تعداد ۶۹ زمین‌لرزه) و ادامه داد: عمق متوسط کانونی این زلزله‌ها حدود ۱۳ کیلومتر برآورد شده است. ضمن آنکه امتداد گسل "عشق آباد" ترکمنستان، در راستای شرقی- غربی با خمش اندکی که امتداد آن را به جنوب شرق- شمال غرب تبدیل می‌کند از وسط دریای مازندران عبور می‌کند،

این فعال حوزه زلزله خاطر نشان کرد: این گسل، فعال و لرزه زا است و زمین‌لرزه‌های متعددی بر روی آن در بخش‌های شمالی دریای مازندران و بر روی آب‌های این دریا جانمایی شده است.

انتهای پیام