یازدهم نوامبر را « روز آرمیستیک» نام گذاری کرده‌اند؛ تنها یکی از روزهایی که در تاریخ اروپا به عنوان روز « مجازات آلمان» جا افتاده است. صد سال پیش در چنین روزی، سران دو جبهه جنگ در شهری در شمال اروپا،‌ داخل یک واگن قطار، قرارداد صلحی را امضا کردند که جنگ را برای حدود یک ماه بعد متوقف کرد. در این فاصله طرفین درگیر در جنگ بر سر قرار داد ورسای چانه می‌زدند که مرزهای جدید اروپا و کشور های تازه استقلال یافته از امپراطوری منحله عثمانی را به وجود آورد.

بسیاری از کشورهای دنیا،‌ از جمله فرانسه،‌ روز ارمیستیک را جشن می‌گیرند. برخی کشورهای درگیر جنگ،‌ این روز را به عنوان «‌روز بزرگداشت کشته شده‌های جنگ جهانی اول» پاسداری می‌کنند،‌ اما یازدهم نوامبر در آلمان، بازنده اصلی جنگ جهانی اول گرامی داشته نمی‌شود.

آلمانی‌ها،‌ یک هفته بعد روز شانزدهم نوامبر را برای گرامی داشت یاد کشته شده‌های جنگ جهانی اول انتخاب کرده‌اند. مهم‌ترین بندهای قراردادی که امروز نوشته شده است شامل آزادی زندانیان سیاسی و نظامی نیروی‌های متفقین در آلمان،‌ ادامه تحریم دریایی نیروهای آلمانی،‌ عقب نشینی نیروهای نظامی از کرانه رود راین و مصادره تمام ماشین‌های جنگی آلمان از جمله هواپیمای این کشور و اشغال زمین‌های تصرف شده توسط متحدان راینلند بود.

در سال‌های اول بعد از جنگ که کشورهایی مثل بریتانیا و فرانسه خودشان را پیروز جنگ می‌دانستند،‌ مردم فریاد «اعدام قیصر آلمان» سر می‌دادند و می‌خواستند آلمان مجبور شود بابت تحمیل خسارت به اروپا  هزینه دهد. تصویر رایج  در مورد کشته شده‌های جنگ این بود که « آنها جان فشانی کردند تا کسانی که باقی می‌مانند زندگی کنند» و « جان فشانی آنها که کشته شده‌اند،‌ ورای تصور بوده است» و « یاد و خاطره آنها تا ابد زنده نگه داشته خواهد شد».

ده،‌ دوازده سال بعد تازه زمانی که سربازان بازگشته از جنگ توانستند به روایت آن چیزی که در جنگ گذشته است دست بزنند و داستان‌ها و شعرهایی که نوشتند به زبان‌های مختلف ترجمه شد،‌ تصویر ساخته شده توسط تبلیغات سیاسی حاکم عقب نشینی کرد. چهل میلیون کشته جنگ «خون‌های بی ثمر ریخته شده» به نظر می‌آمدند و از آنجایی که بیشتر کشته‌ها و معلولان باقی مانده از جنگ مردان جوان بودند، تهدیدات نسلی در نتیجه افزایش تعداد زنان در برابر مردان، ‌اروپا را تهدید می‌کرد.

امروز، در گرامیداشت روز پایان جنگ جهانی اول، سران بیش از شصت و شش کشور جهان در پاریس به رهبران فرانسه و آلمان پیوستند تا علیه جنگ اعلام همبستگی کنند. دشمنان قدیمی، آلمان،‌ فرانسه و بریتانیا در حالی در کنار رییس جمهور امریکا ایستادند که آغاز « جنگ جهانی سوم» از اولین روزهای ریاست جمهوری‌اش،‌ ترجیع بند تحلیل بیشتر تصمیمات عمده سیاست خارجی‌اش بوده است.

در حالی که «کاهش چشمگیر نرخ باروری» جهان را تهدید می‌کند،‌ گرمایش زمین به جایی رسیده است که جزیره‌های کشورها را زیر دریا دفن می‌کند و مرزهای آبی را تغییر می دهد و خطر مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک جدی است،‌ سایه جنگ هنوز از سر دنیا بر داشته نشده است.

ایسنا- فاطمه کریمخان