به گزارش ایسنا، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشته است: «شوخی‌های بی‌رحمانه‌ای در جهان عرب در حال رد و بدل شدن است. یکی از پست‌هایی که این روزها در توییتر دست به دست می‌چرخد، از مراکش در شمال آفریقا منتشر شده و زیر عکسی از یک جعبه چوبی که از اره‌، مته و اسکنه پر شده، نوشته است "کیف دیپلماتیک سعودی". دیگری ویدئویی است که نجاران را در حال استفاده از اره برقی و تبر نشان می‌دهد و به آن عنوان "رقابت برای (تعیین) بهترین سفیر سعودی" را داده‌اند. با این حال در رده‌های بالای دولت‌های منطقه‌ای، عده کمی هستند که به این مطالب می‌خندند چرا که عربستان و ولیعهدش، محمد بن سلمان با تهدیدی روبه رو هستند که می‌تواند جدی‌ترین خطر برای قدرت و ثبات پادشاهی عربستان در دوران حاضر باشد.

بسیاری مدت‌ها نگران جاه‌طلبی و تکبر این شاهزاده سعودی بودند. برخی دیگر نیز در فکر ثروت و نفوذ اخیر سعودی‌ها بودند اما تقریبا همه از مرگ جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول شوکه شده‌اند و عده کمی به قتل و مثله شدن او با مجوز دولت عربستان شک دارند.

مقامات منطقه‌ای و کارشناسان اما می‌گویند، چیزی که بیش از هر چیز عرب‌ها را نگران می‌کند، چیزی است که آن را خطری برای ثبات و امنیت خود در صورت تضعیف وضعیت عربستان و روابط نزدیک آن با آمریکا می‌دانند.

یک مقام ارشد یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس در این باره می‌گوید: عدم قطعیت درباره تاثیری که این وضعیت بر روابط زولانی مدت با آمریکا خواهد گذاشت، منطقه را درگیر وضعیتی دشوار کرده است.

با اقدامات دولت آمریکا درباره آن چه مایک پامپئو، وزیر امور خارجه این کشور آن را "مجموعه‌ای از داده‌ها" درباره آنچه که دقیقا بر خاشقجی گذشته، خواند و همچنین ارزیابی آمریکا درباره واکنش نسبت به مساله خاشقجی، نگرانی‌های منطقه‌ای نیز در حال افزایش است.

به گفته این مقام منطقه‌ای، اگر دولت آمریکا تصمیم بگیرد یا از سوی کنگره و دیدگاه‌های عمومی تحت فشار قرار بگیرد تا به طور جدی از اتحادش با ریاض صرف نظر کند، "امنیت کشورهای منطقه به خطر خواهد افتاد".

همه کشورهای عربی از همه جنبه‌های سیاست‌های ترامپ در قبال جهان عرب رضایت ندارند. همه آنان نه،‌ اما بیشتر آنان در انزجار این دولت از اخوان‌المسلیمن با آن اشتراک دارند. برخی از آنان بیش از سایرین از رویکرد حمایتی آمریکا در قبال اسرائیل راضی هستند و فراز و فرودهای روابطش با ترکیه غیر عرب به شدت تحت نظر است.

سیاست سرکوبی دولت ترامپ در قبال ایران پس از موضع نرم‌تر دولت باراک اوباما، رییس جمهور پیشین آمریکا درباره این رقیب منطقه‌ای اما بجز چند مورد خاص مورد استقبال کشورهای عربی قرار گرفته است و چه خوب یا بد، ترامپ، عربستان را به عنوان متحد اصلی خود در منطقه و در زمینه مقابله با تهران انتخاب کرده است.

با این حال به گفته یکی دیگر از مقامات کشورهای عربی منطقه، عربستان در دولت فعلی آمریکا به منزله "ستونی" برای روابط عربی واشنگتن است و روابط با سایر کشورهای عربی در گرو آن قرار دارد.

این مقام عربی این سوال را مطرح می‌کند که حالا دیگر چه کسی در منطقه رهبری این روابط را در دست خواهد داشت؟

امارات که نزدیک‌ترین شریک عربستان در منطقه است، به عنوان قابل اعتمادترین شریک نظامی آمریکا با ریاض رقابت کرده و به طور مخفیانه از تاکتیک‌های سعودی‌ها در جنگ یمن که هر دو در صحنه آن حاضر هستند، انتقاد کرده است.

انور قرقاش، وزیر امور خارجه امارات اما هفته گذشته ر توییت‌هایی به زبان عربی یادآور شد که عربستان، جایی که مقدس‌ترین مکان‌های اسلامی در آن قرار دارند و سهم قابل توجهی از نفت جهان را در اختیار دارد، برای همه آنان مهم است.

او در 16 اکتبر نوشت: از دیدگاه فرزندان خلیج [فارس] و منطقه، حضور عربستان برای ثبات و توسعه در فضای فاجعه‌زده و دشوار منطقه حیاتی است. این بحران گذرا این واقعیت را تغییر نخواهد داد.

قرقاش سه روز بعد نیز در توییتر خود نوشت: منطقه وابسته به عربستان و هر آن چیزی است که از لحاظ سیاسی، اقتصادی و دینی ارائه می‌کند.

او اظهار کرد، میان اهمیت رسیدن به حقیقت در مساله خاشقجی و "هدف قرار دادن ریاض و نقش آن" تفاوتی وجود دارد.

مقامی از یکی از کشورهای شمال آفریقا بر این باور است که حتی در مراکش، جایی که از زمان انتصاب بن سلمان به ولیعهدی عربستان روابط با این کشور دچار تنش شد، "همه از مساله خاشقجی خشمگین هستند و سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا آمریکا برای حفظ روابطش با عربستان بدون بن سلمان تلاش خواهد کرد یا سعی می‌کند روابطش را با مقامات سعودی و بن سلمان حفظ کند؟"

پس از آن که خاشقجی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول در دوم اکتبر ناپدید شد، داستان سعودی‌ها درباره این موضوع بارها تغییر کرده است. این مساله که با تکذیب کامل و تاکید بر اینکه او  کنسولگری را ترک کرده، آغاز شد، در بیانیه روز شنبه‌ ریاض به اعتراف به  کشته شدنش در کنسولگری و طی یک "درگیری" انجامید؛ درگیری‌ای که بن سلمان درباره آن هیچ چیز نمی‌دانست. بر اساس این بیانیه، متهمان این پرونده دستگیر شده و تحقیقات در خصوص آن ادامه دارد.

این بیانیه ابراز حمایت‌هایی را از طرف برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس به دنبال داشت. بحرین که در جریان بهار عربی از حمایت‌های نظامی عربستان بهره‌مند شده بود، "اقدامات هوشمندانه و تصمیمات مناسب و سریع" رهبران سعودی را تحسین کرد و وزیر امور خارجه آن در بیانیه‌ای اظهار کرد: بحرین همبستگی خود با عربستان را در تمامی مواضع و اقدامات ابراز داشته و هرگونه اقدامی را که امنیت، حاکمیت و ثبات این کشور را هدف قرار دهد، کاملا رد می‌کند.

دولت کویت نیز درخصوص بیانیه "شفاف" سعودی‌ها اظهار نظر کرد و از جامعه بین‌المللی خواست "تا تکمیل تحقیقات و آشکار شدن حقایق" از مداخله در این "پرونده حساس" خودداری کنند. کویت همچنین تاثیر عربستان در حفظ صلح و ثبات منطقه را یادآور شد.

مصر و اردن نیز که هر دوی آن‌ها به حمایت اقتصادی عربستان وابسته هستند، بیانیه‌هایی را در حمایت از ریاض منتشر کردند. عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز در مراسم افتتاحیه کنفرانس سرمایه‌گذاری ریاض که تعدادی از طرف‌های غربی آن را بایکوت کرده‌اند، طرف ولیعهد عربستان را گرفت.

در میان کشورهای حوزه خلیج فارس تنها قطر که درگیر نزاعی با عربستان، امارات، بحرین و مصر است، در این مساله منتقد ریاض بوده است.

یک سخنگوی وزارت امور خارجه قطر در کنفرانسی در لندن اظهار کرد، مساله خاشقجی باید "هشدار بیدار باشی" برای جهان باشد. او با اشاره به ربوده شدن نخست وزیر لبنان به دست بن سلمان و کشمکش‌هایش با کانادا بر سر پستی در توییتر که از وضعیت حقوق بشر در عربستان انتقاد کرده بود، گفت: مردم حالا به تدریج متوجه می‌شوند که ما چه رویه‌ای را در پیش گرفته‌ایم.

اما به نظر می‌رسد تنها کشوری که از بحران پرونده خاشقجی رضایت دارد، ایران است. رهبران دینی و سیاسی ایران از ابتدا درباره پرونده خاشقجی سکوت قابل توجهی داشتند که ظاهرا عقب نشسته و منتظر بودند که موضع سعودی‌ها در این باره آشکار شود.

این هفته اما پس از آن که عربستان در بیانیه‌ای رسمی مرگ خاشقجی را تایید کرد، صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه سکوت را شکست و آنطور که خبرگزاری فرانسه گزارش کرده، گفت: این قتل فجیع ذات سعودی‌ها، پادشاهی آن‌ها و آن مرد جوانی را که به دنبال شهرت و قتل مردم بی‌گناه است، بیش از پیش آشکار کرد.

لاریجانی گفت: جهان باید شدت تروریسم سعودی‌ها را متوجه شود.»

انتهای پیام