به گزارش خبرنگار ایسنا، یک سال پیش در مرداد 1396 علی‌اکبر صالحی معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد: ایران از سال 1395 با حدود ۱۲ استاد برجسته به عرصه تکنولوژی کوانتوم ورود پیدا کرده و به زودی آزمایش مهمی در این رابطه انجام خواهد شد.

او در جمع جوانان المپیادی‌ شیمی کشورمان هم‌چنین خبر داد که با دانشگاه صنعتی شریف قرارداد بسته شده و کوانتوم در حوزه ارتباطات را دنبال می‌کنیم. علاوه بر این سازمان انرژی اتمی با پژوهشگاه علوم بنیادی بر روی کوانتوم کامپیوتری و دستگاه‌های محاسبات و با پژوهشگاه رویان بر روی کوانتوم بیولوژی کار می‌کند.

در روز چهارشنبه 3 مرداد 1397 پس از دو سال و با حضور مقامات سازمان انرژی اتمی در مرکز ملی لیزر ایران از اولین آزمایشگاه کوانتوم رونمایی و اعلام شد که ایران توانسته است در محیط آزمایشگاهی کوانتوم را در فاصله یک متری با موفقیت آزمایش کند و این سازمان در برنامه خود قرار است تا پایان سال 1397 این آزمایش را تا فاصله 7 کیلومتر و سپس به 15 کیلومتر انجام دهد.

با انجام این آزمایش و بنا بر گفته مقامات سازمان انرژی اتمی، ایران اولین کشور خاورمیانه و جهان اسلام است که توانسته به این حوزه از علم و تکنولوژی وارد شود. 

در توضیح ساده معرفی کوانتوم باید گفت کوانتوم دومین انقلاب قرن حاضر است و دنیای آینده به عبارتی متعلق به کوانتوم است. درهم‌تنیدگی کوانتومی (Quantum entanglement) پدیده‌ای بسیار عجیب است که حتی انیشتین هم وجود آن را تایید نمی‌کرد. در این حالت، جفت‌های ذرات به طور جدایی‌ناپذیری به هم پیوند خورده‌اند به طوری که صرف نظر از فاصله آن‌ها، از روی وضعیت یکی، وضعیت ذره دیگر قابل درک است. می‌توان از این فرآیند برای انتقال از راه‌ دور (دوربری) اطلاعات بین‌ این ذرات در فاصله‌های بسیار زیاد استفاده کرد.

در بیان مثالی از چگونگی کارکرد این علم، دو فوتون (فوتون در فیزیک، یک ذره بنیادی است که به‌عنوان واحد کوانتومی نور یا هر نوع تابش الکترومغناطیسی محسوب می‌شود) را در نظر بگیرید که به هم چسبیده‌اند. ابتدا باید آن‌ها را از هم جدا کرد اما با وجود جداسازی آنها باید با هم در تماس باشند یا همزاد هم باشند. قطب یکی رو به بالا و دیگری رو به پایین است. حالا اگر یکی را برگردانید آن یکی هم برمی‌گردد، حتی اگر آنها در فاصله بی‌نهایت از هم باشند، همان لحظه اطلاعات برقرار می‌شود.

در حال حاضر کشورهای توسعه یافته این فن‌آوری را در اختیار دارند و توانسته‌اند تا 100 کیلومتر آن را آزمایش و در اختیار بگیرند اما تنها چین بوده است که توانسته این فاصله را حدود ۷۰۰ مایل آزمایش کند.

از آنجایی که ایران در یکی از کشورهای مطرح در حوزه نانوتکنولوژی در منطقه و دنیا است و زیرساخت‌های تکنولوژیک و انسانی مناسب را در اختیار دارد، پیش‌بینی می‌شود با سرعت بسیار خوبی مسیر پیشرفت در حوزه کوانتوم را طی کند.

بنا بر اعلام مقامات آموزشی و دانشگاهی قرار است در رشته کوانتوم در سال تحصیلی آینده در مقطع دکتری، دانشجو جذب شود که این گام می‌تواند به رشد و پیشرفت علمی کشور بیش از پیش کمک کند.

به گزارش ایسنا، علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی در مراسم رونمایی از فناوری جدید کوانتوم در مرکز ملی لیزر ایران در شهر هشتگرد گفت: دو سال پیش دستور دادم که به عرصه فناوری کوآنتوم وارد شویم. این فناوری درباره پدیده‌هایی است که در سطح اتم و زیراتم اتفاق می‌افتد و با برداشت‌های ما از پدیده‌های طبیعی متفاوت است. به عنوان مثال اگر در یک چاهک کوآنتوم یک سنگ کوآنتوم را بیندازید این انتظار می‌رود که این سنگ خود به خود به بیرون بیاید، اما در حالت طبیعی چنین توقعی از سنگی که در یک چاه می‌افتد وجود ندارد مگر آنکه یک نفر داخل چاه برود و آن را خارج کند یا با وسیله‌ای از چاه خارج شود. در فناوری کوآنتوم اگر چنین پدیده‌ای به خوبی مهار شود می‌تواند دربسیاری از تکنولوژی‌های جدید به کار رود.

وی ادامه داد: ورود به فناوری کوآنتوم این است که عناصری چون الکترون‌ها و فوتون‌ها که به هم چسبیده هستند را از هم جدا کنیم و اگر هر یک از این دو عنصر فوتون را در دو نقطه متفاوت با فاصله یک کیلومتر یا چند سال نوری قرار دهیم هر اتفاقی که بر روی یک ذره فوتون می‌افتد بر ذره دیگر فوتون در نقطه دیگر این اتفاق می‌افتد. جداسازی فوتون‌ها یا الکترون‌ها گام اول است و ما توانسته‌ایم این کار را در سطح آزمایشگاه انجام دهیم و این برنامه را داریم که تا پایان سال از سطح آزمایشگاهی فراتر رفته و در فاصله هفت کیلومتری این آزمایش را انجام دهیم.

رییس سازمان انرژی اتمی ابراز امیدواری کرد که ایران بتواند با سرعتی مناسب به کشورهایی که در عرصه کوانتوم فعالیت دارند برسد.

صالحی در پاسخ به ایسنا مبنی بر این‌که فناوری کوانتوم تا چه اندازه در حوزه برجام تعریف می‌شود، آیا محدودیت‌های برجام تا پایان سال هشتم شامل این فناوری نمی‌شود، با تاکید بر اینکه "کوانتوم ارتباطی با برجام ندارد" گفت: در برجام آمده است که هر گونه فعالیت مرتبط با مواد هسته‌ای، اما ما در اینجا هیچ ماده هسته‌ای نداریم و طبق تعریف آژانس از برجام، فعالیت خاص هسته‌ای در آن انجام نمی‌شود.

وی علاوه بر این تصریح کرد: این فناوری به دست توانمند نیروهای داخلی به وجود آمده است. البته برخی تجهیزات را از خارج خریدیم که آن هم برای سرعت در کار بوده است.

بنا بر این گزارش، در رونمایی از فناوری کوآنتوم وزیر علوم، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور و تعدادی از معاونان سازمان انرژی اتمی حضور داشتند. هم‌چنین قرار بود وزیر ارتباطات نیز در این مراسم حاضر شود که به دلیل مشغله کاری غایب بود.

سایت www.icqts.ir در این رابطه از سوی سازمان انرژی اتمی معرفی و قابل دسترس برای عموم علاقه‌مندان است و تمام اطلاعات لازم و پروژه‌های مربوطه در این حوزه در آن منتشر شده است.

انتهای پیام