فرزاد رمضانی بونش در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به روابط ایران و هند پس از خروج آمریکا از برجام اظهار کرد: سیاست خارجی هند از آغاز دولت ملی‌گرایان نگاه ویژه‌ای به روابط با آمریکا داشته و به نوعی افزایش روابط خود را مد نظر قرار داده است.

وی تصریح کرد:‌ از سوی دیگر آمریکایی‌ها تلاش کرده‌اند تا در چارچوب نگرش خود در مورد آسیا و جنوب شرقی آسیا به نوعی یک رقیب بزرگ در مقابل چین ایجاد کنند و از این جهت به هند توجه زیادی کرده‌اند. در این راستا روابط دهلی‌نو با واشنگتن رو به گسترش بوده است.

این پژوهشگر و کارشناس ارشد مسائل منطقه‌ای با اشاره به این‌که افزایش وزن اهداف اقتصادی و حفظ ضریب نسبی اهداف امنیتی در سیاست خارجی هندوستان موجب شده تا دهلی‌نو در نگاه به ایران مؤلفه‌های گوناگونی را مدنظر قرار دهد، گفت:  در این میان جایگاه استراتژیک، منابع انرژی و حوزه‌های همکاری اقتصادی نقش مهمی دارد گرچه در وضعیت کنونی که روابط ایران و هندوستان در پرتو تحریم‌های آمریکا با چالش‌هایی روبه‌رو شده است به نظر می‌رسد هندی‌ها با در نظر داشتن مولفه‌های امنیتی و اقتصادی به ویژه منافع ملی خود دست به اقدام و گزینش در این زمینه بزنند.

رمضانی بونش با اشاره به حجم روابط اقتصادی هند و آمریکا در مقایسه با سطح روابط اقتصادی با ایران اظهار کرد: آنچه مشخص است حجم روابط اقتصادی هند و آمریکا بسیار بالا بوده و نسبت به حجم روابط پایین اقتصادی هند با ایران متفاوت است و این مساله می‌تواند گزینش راهبردی برای هندی‌ها به منظور تمایل به سمت آمریکایی‌ها باشد.

وی به موقعیت بندر چابهار اشاره کرد و افزود: مسیر ترانزیت چابهار کوتاه‌ترین مسیر زمینی برای کشورهای منطقه مرزی آسیای مرکزی و انجام حمل‌ونقل دریایی با اقیانوس هند ارائه می‌دهد و بنابراین هندی‌ها در وضعیت کنونی ممکن است به تداوم همکاری‌های خود در حوزه امنیتی با ایران هم توجه کنند و از آن‌جایی که رقیب اصلی پروژه بندر چابهار،  بندر گوادر در پاکستان است که با کمک چین به راه انداخته‌شده همین امر موجب توجه بیشتر هند به چابهار شده است.

این پژوهشگر مسائل منطقه‌ای همچنین بیان کرد: دراین شرایط هندوستان تلاش می‌کند تا با حفظ پروژه چابهار، سرنوشت تجارت و ترانزیت افغانستان را در اختیار پاکستان قرار ندهد.

رمضانی بونش با تاکید بر این‌که حوزه انرژی یکی از آسیب‌پذیرترین حوزه‌های روابط ایران و هند در وضعیت کنونی است، گفت: از یک طرف فشارهای عربستان سعودی و شورای همکاری خلیج فارس و گزینه‌هایی که از سوی عربستان سعودی و یا سایر بازیگران نفتی در مورد تامین نفت هند ارائه می‌شود،  از سوی دیگر رشد سریع اقتصادی هندوستان، فقر منابع انرژی داخلی، کوشش این کشور در جهت تنوع‌بخشی به واردات انرژی، تضمین واردات و امنیت انرژی به اولویتی اساسی برای هند بدل شده است.

وی با بیان این‌که در حال حاضر عربستان سعودی چهارمین شریک تجاری هندوستان است، ‌ یادآور شد: در شرایط فعلی هند دومین خریدار بزرگ نفتی جهان به شمار می‌رود که در سند چشم‌انداز هیدروکربنی ۲۰۲۵  خود تنوع‌بخشی به منابع واردات انرژی از طریق مشارکت فعال در طرح‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفت و گاز سراسر جهان را مورد تاکید قرار داده است.

این پژوهشگر مسائل منطقه‌ای همچنین بیان کرد: در شرایط فعلی نیازهای دهلی‌نو به انرژی رو به افزایش است. هند هرچند در دوره تحریم‌های هسته‌ای ایران موفق شد آمریکا را برای تخفیف و معافیت‌های زمانی خرید نفت قانع کند و اکنون نیز هنوز نفت ایران کوتاه‌ترین مسیر تأمین نفت برای پالایشگاه‌های هندی است؛ اما همچنان که وزیر خارجه هندوستان قبلاً اعلام کرد که در مورد تحریم‌های نفتی، هندوستان بر اساس استقلال و منافع ملی خود عمل خواهد کرد، ممکن است همکاری های انرژی و حجم خرید نفت از ایران با کاهش گسترده‌ای روبرو شود، درواقع باید توجه داشت که برخی از شرکت‌های نفتی هندوستان چند ملیتی هستند و هند اگر هم تلاش کند در دور نوین تحریم آمریکا معافیت‌هایی بگیرد، ولی بخش واردات انرژی آسیب پذیرترین حوزه همکاری‌های ایران و دهلی نو در شرایط نوین است.

وی ادامه داد: هندی‌ها نگاه مهمی به تهران به عنوان دوست و همکار منطقه‌ای خود دارند و در یک سال گذشته به توافق چابهار به‌عنوان نتیجه توافقنامه هندوستان و ایران در سال ۲۰۱۶ پایبند و بر تعهد هندوستان برای ساخت، تجهیز و اداره بندر (دو پایانه و پنج اسکله با بارگیری برای ۱۰ سال) تأکید دارند.

رمضانی بونش اظهار کرد: به نظر می‌رسد هندوستان تلاش کند تا مجوزهایی برای تداوم همکاری با ایران از سوی واشنگتن دریافت کند و یا آمریکا به خاطر متغیرهایی چون منافع افغانستان، استفاده از برخی حوزه‌های همکاری چون چابهار را از تحریم معاف کند. گذشته از این هندوستان هرچند ممکن است از حجم ۱۱ میلیارد دلاری نفت از ایران بکاهد؛ اما سعی خود را خواهد کرد صادرات دو و نیم میلیاردی به ایران را حفظ کند.

وی در پایان با اشاره به این‌که برخی از شرکت‌های کوچک هندی ترسی از تحریم ندارند، ‌ گفت: اما این‌که تا چه اندازه این امکان وجود دارد تا ایران و هند بتوانند از طریق آنها تحریم‌ها را دور بزنند و یا روند تعاملات انرژی خود را حفظ کنند جای سوال است، اما آنچه به نظر می‌رسد این‌که بسیاری از شرکت‌های نفتی هند تعاملات گسترده‌ جهانی دارند و در این زمینه باید ایران و هند همچون دور قبلی تحریم‌ها به نقطه‌ای از گفت‌وگوها برسند که بتوانند مبادلات و تجارت خود را از طریق روپیه – ریال دنبال کنند.

انتهای پیام