با این اوضاف انگار کم‌کم باید باور کنیم تا چند سال آینده کاخ ناصری هم به سرنوشت بسیاری از بناهای تاریخی کشور که بر اثر بی توجهی و عدم حمایت مسئولان به تلی از خاک تبدیل شده‌اند، دچار می‌شود.

کاش این بنا که بخشی از تاریخ، فرهنگ و هنر غنی مردم این سرزمین را به دوش می‌کشد از ابتدا دل به وعده و وعیدها نمی‌داد و چراغ امید برای  تجربه روزهای بهتر را به دست نمی‌گرفت؛ با این وضعیت تا چند سال آینده از کاخ ناصری ‌چیزی جز مخروبه ‌باقی نمی‌ماند و این بنا هم به‌گونه‌ای فراموش می‌شود که انگار از اول نبوده است...

حال و روز کاخ ناصری خوش نیست

یک گردشگر البرزی با اشاره به وضعیت نابسامان کاخ ناصری می‌گوید: متاسفانه ‌امروز چیزی از این بنای تاریخی که روزی شکوه و زیباییش دل هر بیننده‌ای را می‌برد باقی نمانده و با ناامیدی تمام باید گفت اگر فکری به حال این کاخ نشود تا چند سال آینده از آن جز مخروبه‌ای به جا نمی‌ماند.

سعید امیری گفت: علاقه‌مندان به بناهای تاریخی باید به تصاویری که از این کاخ باقی مانده و بخشی از هنر و معماری دوران قاجار را روایت می‌کند، بسنده کنند، چون حال و هوای امروز این کاخ با آنچه در عکس‌ها به ثبت رسیده کاملا متفاوت است.

وی توضیح می‌دهد: واقعیت این است کسی که برای اولین بار از این کاخ دیدن می‌کند، چاره‌ای جز آه کشیدن ندارد، چون این بنا که بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران را روایت می‌کند، تقریبا رو به نابودی است.

ثبت ملی کاخ هم دردی دوا نکرد

وی اضافه می‌کند: بی توجهی مردم و مسئولین طی دهه‌های گذشته باعث شده وضعیت این کاخ روز به روز بدتر شود و گرد فراموشی روی آن بنشیند.

وی با اشاره به اینکه ثبت ملی این اثر نیز تغییر چندانی در وضعیت این بنا ایجاد نکرده است، گفت: این کاخ 140 ساله حدود 20 پیش در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، ولی این اقدام هم نتوانسته حال و روز آن را خوب و توجه مسئولان را جلب کند.

این گردشگری البرزی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه مرمت و احیای این کاخ به هزینه زیادی نیاز دارد و میراث فرهنگی از عهده تامین آن بر نمی‌آید از چند سال پیش بخش خصوصی وارد عمل شده و قرار است طرح مرمت و بازسازی این بنا را اجرایی کند.

وی اظهار می‌کند: متاسفانه بخش خصوصی نیز در این زمینه موفق عمل نکرده و پس از مرمت بخش کوچکی از این بنا آن را به حال خود رها کرده است.

تا مخروبه شدن کاخ ناصری فاصله‌ای نیست

دهیار روستای شهرستانک هم درباره وضعیت این کاخ توضیح می‌دهد: متاسفانه این کاخ در حال مخروبه شدن است و اگر برای احیای آن دست جنبانده نشود، تا چند سال آینده چیزی از این بنا باقی نخواهد ماند و آیندگان از این کاخ باید به شنیده‌ها بسنده کنند.

شاه محمدی ادامه می دهد: بدون شک احیای این کاخ هم به نفع میراث فرهنگی است و هم باعث جذب گردشگر و رونق  کسب و کار اهالی روستا می‌شود.

وی تصریح کرد: بدیهی است اگر این کاخ بتواند به کاربری مورد نظر یعنی تبدیل شدن به مرکزی برای میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی برسد؛ صنعت گردشگری استان رونقی دوچندان خواهد گرفت.

دهیار روستای شهرستانک می‌گوید: اگر مسئولان حمایت کنند و زیرساخت‌ها و اعتبارات لازم برای مرمت این کاخ را فراهم کنند، این مجموعه به یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری استان تبدیل خواهد شد.   

معاونت میراث فرهنگی دخالتی در فرایند مرمت کاخ ناصری ندارد

معاون میراث فرهنگی البرز با اشاره به وضعیت کاخ ناصری می‌گوید: این کاخ جزء پروژه‌هایی صندوق احیاء و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی کشور است و معاونت میراث فرهنگی صرفاً بر فرایند مرمت آن نظارت دارد.

حسین امین افشار توضیح می‌دهد: صندوق احیاء، سرمایه‌گذاری برای این پروژه تعیین کرده و سرمایه‌گذار هم در قالب پیمانکار از توان و تجربه مشاوران بهره برده و نقشه‌ای برای احیاء و مرمت این کاخ تهیه کرده است.

وی توضیح می‌دهد: طرح و نقشه مرمتی این کاخ توسط پیمانکار به صندوق احیاء ارائه  و پس از اعمال اصلاحاتی به تایید رسیده است.

وی با بیان اینکه معاونت میراث فرهنگی هیچ دخالتی در فرایند مرمت و بازسازی این کاخ ندارد، گفت: با اشاره به موارد مذکور، این معاونت صرفاً بر کیفیت طرح‌های اجرایی بر روی این کاخ نظارت دارد و مجری پروژه نیست.

امین افشار در مورد علت نیمه ‌رها شدن مرمت کاخ ناصری‌ و عدم ادامه فعالیت سرمایه‌گذار ‌برای تکمیل این پروژه، ادامه می‌دهد: بدون شک بازه زمانی مشخصی برای آغاز و اتمام طرح مرمت این بنای تاریخی در قرارداد منعقد شده بین صندوق احیاء و سرمایه‌گذار تعیین شده، ولی به دلیل برخی موانع پیمانکار تا کنون موفق نشده به همه تعهدات خود در این خصوص عمل کند. متاسفانه رفع برخی از این موانع به راحتی امکان پذیر نیست و به گذر زمان نیاز دارد.

مسیر اصلی دسترسی به کاخ ناصری نامناسب است

وی با اشاره به برخی از این مشکلات می‌گوید: از مهمترین موانع پیش رو برای سرعت بخشی به مرمت و بازسازی کاخ ناصری باید به مسیر نامناسب و دسترسی سخت این بنای تاریخی اشاره کرد. مسیر اصلی رسیدن به این کاخ خاکی و به نوعی برای خودروهای حمل مصالح صعب العبور است و همین باعث شده پیمانکار نتواند به راحتی مصالح مورد نیازخود را ارسال کند.

این مسئول اضافه می‌کند: مدتی پیش یک مسیر مجزا و اختصاصی برای دسترسی آسان به این کاخ تعریف شد و قرار بود این مسیر در مدت زمان کوتاهی ایجاد شود تا عوامل مرمت و بازسازی کاخ ناصری از آن برای تردد و انتقال مصالح مورد نیاز استفاده کنند، ولی به دلیل مخالفت منابع طبیعی این راه به سرانجام نرسید و 500 متر مانده به کاخ رها شد.

کاخ ناصری سند مالکیت قانونی و رسمی دارد

معاون میراث فرهنگی البرز سنگ اندازی اهالی روستای شهرستانک را یکی دیگر از مشکلات اجرای طرح مرمت و بازسازی کاخ ناصری دانسته و می‌گوید: سرمایه‌گذار برای تعیین حد و حدود این کاخ بر اساس اسناد مالکیتی دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام کرده و در نهایت نقشه مربوط به زمین‌های این کاخ تهیه شد و طبق این نقشه دور محوطه مربوط به این کاخ فنس کشیده شد.

وی ادامه داد: متاسفانه محلی‌های  این روستا بعد از فنس کشی محوطه این کاخ، جو روانی نامساعدی ایجاد کرده و با هجوم به فنس‌ها اموال دولتی را تخریب کردند.

این مسئول در پاسخ به این سوال که ساکنان روستای شهرستانک مدعی هستند محوطه فنس کشیده شده بیش از حریم اصلی کاخ ناصری است، توضیح می‌دهد: این ادعا به هیچ وجه صحت ندارد. کاخ ناصری سند رسمی و دولتی دارد و محدوده آن در این سند به طور دقیق مشخص شده است. ما مسئول پاسخگویی به کسانی که طی سال‌های گذشته وارد حریم کاخ شده‌اند و توقعات بی‌جا نسبت به مالکیت بخشی از محوطه قانونی این بنا را دارند، نیستیم.

وی ادامه می‌دهد: اینکه عده‌ای وارد عرصه این کاخ شده‌اند و حالا مدعی هستند، اشتباه خود آنهاست و باید مسئولیت کاری که انجام داده‌اند را به عهده بگیرند.

شرایط آب و هوایی نامساعد برای اجرای عملیات مرمت

امین افشار با اشاره به اینکه  سردی هوا در فصل زمستان هم یکی دیگر از عوامل توقف پروژه مرمت کاخ ناصری بوده است، گفت: ‌با توجه به موقعیت جغرافیایی شهرستانک، این روستا زمستان‌های سردی را تجربه می‌کند که همین امر باعث شده بود امکان انجام عملیات عمرانی در فصل زمستان وجود نداشته باشد.

وی می‌گوید: عملاً شرایط جوی برای اجرای عملیات بازسازی این کاخ از اوایل اردیبهشت فراهم شده است و امید است به زودی از سرگرفته شود.

وی تصریح کرد: قرار شده بعد از ماه رمضان نشست مشترکی با حضور سرمایه‌گذار و مسئولان منابع طبیعی و سایر دستگاه‌هایی که با این پروژه درگیر هستند، برگزار شود تا توافقات لازم برای چگونگی از سرگیری این پروژه صورت بگیرد.

معاون میراث فرهنگی البرز می‌گوید: قرار است بعد از اتمام مرمت کاخ ناصری این بنا کاربری اقامتی – پذیرایی پیدا کند.

گزارش از: المیرا دادمهر، خبرنگار ایسنا، منطقه البرز