دکتر شهرام لک در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به انتظارات دانشگاهیان از دولت جدید، اظهار کرد: در آستانه انتخابات و روی کار آمدن دولت دوازدهم هستیم. اهمیت و جایگاه دولت و نقش حضور مردم در صحنه برای همه روشن است. هر چه از عمر نظام جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، مردم متعهد و انقلابی ایران اسلامی به اهمیت حضور و نقش تعیین‌کننده خود در تمامی صحنه‌های انقلاب، آگاه‌تر می‌شوند و راز دوام و بقاء انقلاب خود را بهتر در می‌یابند.

تضمین کیفیت آموزش عالی، از مهم‌ترین وظایف رئیس‌جمهور منتخب

وی در خصوص انتظارات دانشگاه‌ها از رئیس‌جمهور دوازدهم گفت: در حوزه آموزشی در مسیر ارتقای کیفیت آموزش عالی در سال‌های اخیر شاهد سیطره کمیت بر تصمیمات، برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزش عالی بودیم. گام برداشتن در جهت نظام جامع تضمین کیفیت آموزش عالی را می‌توان از مهم‌ترین وظایف رئیس‌جمهور منتخب برشمرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه دانشگاه بدون کیفیت نمی‌تواند مبدأ تحول و پیشران تولید علم در جامعه باشد و به رسالت‌های اصلی  خود عمل کند، افزود: چالش دیگر، کارآمد کردن نظام آموزش عالی کشور است. این کارآمدی وجوه و ابعاد مختلفی مانند کاربست علم در جامعه، توانمندسازی خروجی‌های دانشگاه‌ها، پیوند میان دانشگاه با بخش‌های مختلف اجرایی و اقتصادی کشور و بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها دارد. پیوند عمیق میان دانشگاه با نیازهای امروز، جامعه را از نقاط ضعف آموزش عالی تهی می‌کند.

به استراتژی مالی جامع برای آموزش عالی نیاز داریم

لک گفت: اقتصاد و منابع مالی دانشگاه‌ها چالش دیگری برای آموزش عالی است. ما به یک استراتژی مالی جامع برای آموزش عالی کشور نیاز داریم اما نمی‌توان یک نسخه مالی یکسان برای تمام دانشگاه‌ها تجویز کرد. اگرچه مجموعه منابع مالی که در آموزش عالی کشور در گردش هستند به ما اجازه داشتن حداکثر کیفیت را نمی‌دهد، اما باید تلاش کنیم هم در تأمین منابع مالی و هم در هزینه‌کرد این منابع بی‌عدالتی صورت نگیرد.  دانشگاه‌ها باید به اندازه‌ای که در حل مسائل ملی و منطقه‌ای نقش دارند، منابع مالی بیشتری کسب و از آن برای ارتقاء علمی کشور استفاده کنند.

تصمیم‌گیری براساس تصمیم‌سازی مهم‌ترین رویکرد آموزش عالی شود

وی افزود: منتخبان ملت باید تصمیم‌گیری براساس تصمیم‌سازی را به‌عنوان مهم‌ترین رویکرد آموزش عالی مدنظر قرار دهند. رئیس‌جمهور ضمن مشورت با روسای دانشگاه‌ها می‌تواند در اداره دانشگاه‌ها نظام تصمیم‌سازی مبتنی بر خرد جمعی را به وجود آورد و از توانایی فکری و معرفتی کل نظام آموزش عالی استفاده کند. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان تصریح کرد: می‌توان با مشارکت دادن اساتید، دانشجویان و دانشگاهیان در تصمیم‌گیری‌ها، در آن‌ها انگیزه ایجاد کرد. کاستن از تمرکزگرایی و حرکت به سوی استقلال دانشگاه‌ها نیز می‌تواند از دیگر رویکردهای دولت دوازدهم باشد. رئیس‌جمهور منتخب باید حدود و ثغور استقلال دانشگاهیان را مشخص کرده و دانشگاه‌های مستقل باید با دیگر بخش‌های جامعه رابطه اصولی داشته باشند و تعهدی درون‌زا نسبت به مشکلات جامعه احساس کنند. 

لک افزود: هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فرهنگی به سود جمهوری اسلامی ایران است که دانشگاه‌هایی در سطح بین‌الملل برای ترویج فرهنگ دینی و اسلامی داشته باشد و در این راستا بین‌المللی‌کردن دانشگاه‌ها نکته‌ای است که می‌تواند مدنظر قرار گیرد.

ضرورت وحدت فرماندهی و تدوین منشور آموزش عالی

وی تصریح کرد: اصلاح فرآیند سیاست‌گذاری و تدوین منشور آموزش عالی، اصلاح شالوده آموزش عالی کشور، اولویت در سرمایه‌گذاری آموزشی، وحدت فرماندهی در آموزش عالی، تنوع‌بخشی به منابع مالی در این حوزه، تمرکززدایی در آموزش عالی کشور، تاثیر اصلاح آموزش بر بهبود بازار کار، توجه به جنبه‌های تقاضای نیروی کار و نشر اطلاعات بازار کار، ساماندهی و مدیریت کلان نظام آموزش و تربیت نیروی متخصص، اصلاح مدیریت و اداره دانشگاه‌ها، اصلاح قوانین اصلی نظام آموزش عالی کشور و توجه به مدیریت منابع انسانی می‌تواند مورد توجه رئیس‌جمهور قرار گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان ادامه داد: همچنین تخصیص منابع مالی به دانشگاه‌ها، تنوع بخشی به منابع مالی دانشگاه‌ها، کاهش افت تحصیلی و بالا بردن کارایی داخلی نظام آموزش عالی، توجه به پرورش شایستگی‌های کانونی در دانش‌آموختگان، توجه به تربیت نیروی متخصص مورد نیاز بخش غیر متشکل اقتصادی، توجه به پرورش روحیه مشارکت فرهنگی در دانش‌آموختگان، ضرورت پژوهش گسترده‌تر درباره برون‌دادها و پیامدهای آموزش عالی، ارائه راهکارهای اصلاح کارایی و اثربخشی آموزش علمی کاربردی و ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی برخی دیگر از موضوعاتی هستند که رئیس‌جمهور به‌عنوان مهم‌ترین انتظارات دانشگاه‌ها می‌تواند مد نظر قرار دهد.

دولت آینده فرهنگ را زیربنای اصلی در دانشگاه‌ها قرار دهد

لک با اشاره به دغدغه مقام معظم رهبری در خصوصوص موضوع فرهنگ در دانشگاه‌ها و توصیه ایشان به مسئولان در خصوص جدی گرفتن مساله فرهنگ در دانشگاه‌ها، گفت: اگر در زمینه‌ کار فرهنگی عقب بمانیم، کشور لطمه خواهد دید. یکی از چشمه‌های دشمنی دشمنان حوزه اقتصادی و چشمه‌ مهم دیگر کار فرهنگی است. 

وی با بیان اینکه فرهنگ زیربنای پیشرفت کشور است، افزود: انتظارات از دولت آینده در مسائل فرهنگی بسیار زیاد است و با توجه به حاکمیت نظام اسلامی و غنی بودن فرهنگ اسلام انتظار می‌رود که مسئولان توجه بیشتری نسبت به این موضوع نشان بدهد. تمام پیشرفت‌های امروز جامعه به حوزه فرهنگ مربوط است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان اظهار کرد: مقام معظم رهبری در دیدارهای اخیر خود توصیه‌های فرهنگی زیادی داشته‌اند که در آن به سه اصل اساسی اقتصاد مقاومتی، شتاب‌بخشی در پیشرفت علم و استحکام بخشیدن به حوزه مسائل فرهنگی توجه کرده‌اند. دولت آینده باید حوزه فرهنگ را زیربنا و مبانی اصلی در دانشگاه‌ها قرارداده و آن‌ را تحکیم کند. در عرصه مسائل فرهنگی نباید فقط شعاری رفتار کرد بلکه باید به گونه‌ای عمل کنیم تا سبک زندگی ما برگرفته از فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی باشد.

لزوم توجه رئیس‌جمهور منتخب به تهاجم‌ فرهنگی در دانشگاه‌ها

لک افزود: دانشگاه‌ها بخشی از جامعه هستند. رئیس‌جمهور منتخب در این دوره می‌تواند با ارائه طرح‌ها، لوایح و دفاع از دستگاه‌های حامی فرهنگ ازجمله دانشگاه‌ها انتظارات این دستگاه‌ها را برآورده کند. امروز یکی از این انتظارات توجه به تهاجمات فرهنگی موجود است. دولت باید فرهنگ و اجتماع را از منظر دینی و اسلامی مورد نقد و بررسی قرار دهد. رئیس‌جمهور می‌تواند با حضور در میان دانشگاهیان و تشکیل اتاق‌های فکر با حضور اساتید و دانشجویان برای این موضوع چاره‌اندیشی کند.

وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم اندیشه فرهنگی داشته باشیم، باید در این عرصه با اندیشمندان فعال فرهنگی و دانشگاهی همراه شده و با مراکز تخصصی، علما، مراجع، بزرگان، اساتید و دانشجویان و فعالان این عرصه قبل از ارائه لوایح و اجرای برنامه‌ها مشورت داشته باشیم و با یک نگاه وسیع راهبردهای فرهنگ ایرانی و اسلامی را در جامعه ترویج دهیم. انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بوده است. امیدوارم رئیس‌جمهور منتخب بتواند با تصویب قوانین و مقررات مناسب در عرصه فرهنگ دینی گام‌های موثر و ارزشمندی بردارد.

هنوز شاهد تحقق جهش علمی مدنظر مقام معظم رهبری نبوده‌ایم 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان در خصوص انتظارات دانشگاهیان از رئیس دولت دوازدهم در حوزه پژوهش، تصریح کرد: علی‌رغم تمام تلاش‌های صورت گرفته و برنامه‌های اجراشده در چند سال گذشته، هنوز شاهد محقق شدن جهش مورد نظر مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نبوده‌ایم یا روند آن بسیار کند بوده است. تاکید رهبر انقلاب بر تلاش در جهت رشد علمی کشور به‌خوبی ضرورت توجه به فضای علمی کشور را روشن می‌کند. 

لک با اشاره  سخن مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه در فرهنگ اسلامی، معنای جهاد در هر عرصه‌ای تلاش برای در هم شکستن موانع و معارضه‌ها است و از این نگاه اسلامی، کشور حقیقتاً نیازمند جهاد علمی است، گفت: پژوهش در مجموعه دانشگاه‌های کشور خیلی منزوی است، در حالی که ما از ظرفیت و توان علمی بالایی در دانشگاه‌ها برخوردار هستیم. 

دولتمردان باید از ظرفیت عظیم دانشگاهی کشور بهره بگیرند

وی افزود: اگر دولت با در اختیار قرار دادن بودجه‌های ویژه این کار و حمایت از نخبگان به دانشگاه‌ها کمک کند، بسیاری از مشکلات جامعه حل می‌شود. دولتمردان باید بتوانند از ظرفیت عظیم دانشگاهی که در کشور وجود دارد در جهت توسعه اقتصادی کشور بهره گیرند و مشارکت دانشگاهیان در امور کشور را در دستور کار قرار دهند و برای رفع مشکلات آن‌ها تلاش کنند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان با تصریح بر اینکه توجه به فضای علمی کشور نیاز به پیگیری دولت دارد، خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور باید با بررسی‌های دقیق و کارشناسانه مشکلات فضای علمی کشور را شناسایی کرده و در جهت رفع آن اقداماتی انجام دهد. رئیس‌جمهور می‌تواند به عنوان نماینده قشر دانشگاهی با توجه به مشکلات و تلاش در جهت رفع این مشکلات به بهبود فضای علمی کشور کمک کند. 

لک ادامه داد: یکی از این موارد شناخت نخبگان در تخصص‌های گوناگون و نیز اختصاص بودجه‌های متناسب با فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها است که اگر در هیات دولت مطرح شود، می‌تواند تا حد زیادی به رفع مشکلات دانشگاه‌ها و به تبع رشد و بهبود فضای علمی کشور کمک کند.

ارتباط دانشگاه و دولت در دستور کار قرار گیرد

وی با تاکید بر لزوم وجود ارتباط و تعامل میان دانشگاه‌ و دولت، گفت: رئیس دولت باید با دانشگاه‌ها ارتباط داشته باشد تا بداند مشکل چیست و در رفع این مشکلات بکوشد. توجه به فضای علمی کشور، اگر در دستور کار دولت جدید قرار گیرد بسیاری از مشکلات رفع می‌شود. به‌طور مثال در بحث اقتصادی که اکنون مهم‌ترین مشکل جامعه است اگر نمایندگان دولت با کارشناسان و متخصصان امور اقتصادی ارتباط داشته باشند، مسلماً می‌توانند به‌طور کاربردی این مشکل را رفع کنند؛ چراکه اگر در هر امری با متخصص آن کار مشورت شود نتیجه بهتری حاصل می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان افزود: اگر در دولت برای مسایل مختلف از نظرات یک تیم کارشناسی متشکل از نخبگان و اساتید صاحب فن کمک بگیرد قطعا تصمیمات بهتری گرفته می‌شود که به رونق کشور در زمینه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ... می‌انجامد؛ یک رئیس‌جمهور هرگز در تمامی مسایل نمی‌تواند به‌عنوان یک متخصص تصمیم بگیرد. هر مشکلی تخصص خاص خود را می‌طلبد که دانشگاه‌ها با ظرفیت بسیار خوبی که دارند این مهم را فراهم می‌آورند. 

دولت جدید نسبت به بودجه پژوهش نگاه ویژه‌ای داشته‌باشد

لک با بیان اینکه حوزه پژوهش ارتباط تنگاتنگی با اقتصاد دانش‌بنیان و پایداری آن دارد، گفت: باید نسبت به بودجه بخش پژوهش نگاه ویژه‌ای داشت. یکی از مشکلات این حوزه بودجه پژوهشی کشور در برنامه پنجم توسعه بود، اساس برنامه پنجم کشور این بود که با احتساب اینکه در سال نخست برنامه، این بودجه به میزان 0.5 درصد در نظر گرفته شود، بودجه پژوهشی به صورت پلکانی به سه درصد ارتقا یابد، اما متاسفانه این بودجه در انتهای برنامه پنجم همچنان به میزان 0.5 درصد باقی مانده و ارتقایی نداشته است. 

وی ادامه داد: انتظار می‌رود دولتمردان و به‌ویژه رئیس‌جمهور منتخب در اجرا و اصلاح برنامه ششم توسعه کشور این نگاه را نسبت به حوزه پژوهش تغییر داده و آن را از حالت یک میل و اختیار به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر در حوزه قانونگذاری تبدیل کنند. رئیس دولت آینده باید مساله پژوهش در آموزش عالی کشور را به‌عنوان یک راهبرد اساسی برای اقتصاد مقاومتی مدنظر مقام معظم رهبری ببیند و اقدامات خود را در این حوزه به گونه‌ای انجام دهد تا در آینده شاهد اتفاقی که در چند سال اخیر برای حوزه پژوهش افتاد، نباشیم. 

بی‌توجهی به پژوهش ایجاد اقتصاد درون‌زا را به مخاطره می‌اندازد

رئیس دانشگاه آزاد خوزستان عنوان کرد: اگر مانند گذشته دوباره شاهد بی‌توجهی به حوزه پژوهش باشیم، روند ایجاد اقتصاد درون‌زا به مخاطره افتاده و نمی‌توانیم علم را به فناوری تبدیل کنیم و مجبور می‌شویم به تکنولوژی‌های وارداتی وابسته باشیم؛ در حال حاضر بر اساس مصوبه هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی و تاکیدات هیات رئیسه دانشگاه، همه واحدهای دانشگاهی مکلف هستند برای جذب بودجه پژوهشی بر اساس پنج درصد کامل برنامه‌ریزی کنند، واحدها باید برنامه مدون و انگیزشی برای پویایی و شکوفایی داشته باشند؛ چراکه این رویکرد برای تحقق اهداف دانشگاه در حوزه پژوهش، تخصیص و جذب بودجه پژوهش الزامی است. 

لک تصریح کرد: در حال حاضر دانشگاه آزاد اسلامی با آموزش بیش از نیمی از فارغ‌التحصیلان کشور، بکارگیری ۷۰ هزار نفر عضو هیات‌علمی تمام وقت، نیمه وقت و مدعو، اشتغال به تحصیل بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار دانشجو، اجرای طرح ساها (سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد با ۱۱ هزار کارگاه و آزمایشگاه)، تاسیس و راه‌اندازی بیش از 85 مرکز رشد واحدهای فناور، احداث بیش از ۱۱ میلیون مترمربع فضای آموزشی مسقف و … سهم عظیمی از بار دولت در بخش آموزش عالی را بر دوش کشیده و در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی نیز درخشیده است.

واگذاری امور به بخش‌های غیردولتی توانمند آموزش عالی پیگیری شود

وی گفت: در دوره جدید مسئولان دانشگاه به دفعات با بیان برنامه‌های دانشگاه تلاش کردند دولتمردان را در جریان کامل تصمیمات دانشگاه قرار دهند. عضویت در شوراهای تخصصی دولت دوازدهم و ارائه راهکارهایی در خصوص حل مشکلات دانشگاه و نیز کمک‌هایی که دانشگاه می‌تواند در حل مشکلات ملی و منطقه‌ای داشته باشد، یکی از موارد ارتباطات سازنده دانشگاه با دولت است که توسط ریاست دانشگاه پیگیری می‌شوند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان افزود: اگر دولتمردان جدید رویکرد واگذاری امور به بخش‌های غیر دولتی توانمند آموزش عالی و کاهش بار دولت به همراه تصویب قوانین نظارتی و حمایتی را در دستور کار قرار دهند، شاهد نظام آموزش عالی چابک‌تر و موفق‌تری خواهیم بود که می‌تواند فرمایشات مقام معظم رهبری را عملیاتی کند. 

نظام بودجه‌ریزی دانشگاه‌های دولتی باید تغییر کند

لک توضیح داد: در مجموعه دانشگاه‌های دولتی به دلیل تصویب بودجه این دانشگاه‌ها در مجلس و دولت، تاثیر اختصاص و میزان بودجه بر روند تحقق اهداف این دانشگاه‌ها بسیار قابل توجه و تاثیرگذار است. باید در دانشگاه‌های دولتی این نوع بودجه‌ریزی را تغییر داد و این دانشگاه‌ها به سمت کارآفرینی و درآمدزایی حرکت کنند. کاری که در دانشگاه آزاد اسلامی طی چند سال گذشته به سرعت آغاز شده و این دانشگاه از اتکا به شهریه دانشجو، به سمت درآمدهای غیر شهریه‌ای حرکت کرده است. 

وی گفت: ریل‌گذاری این حرکت تنها در مجلس و دولت آینده می‌تواند صورت گیرد. دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون از بودجه دولتی استفاده نکرده است و در طی مدت 36 سال گذشته با مدیریت منابع، کاهش هزینه‌ها و شهریه‌های دریافتی دانشجویان توانسته است که بزرگترین دانشگاه حضوری جهان را اداره و توسعه دهد. درآمدزایی از طریق آموزش، پژوهش، تجاری‌سازی یافته‌های علمی و تحقیقی و غیره امکان‌پذیر است. 

لزوم مدیریت درآمدزایی و تجاری‌سازی علم برای توسعه آموزش عالی

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خوزستان افزود: دولت در سال‌های 94 و 95 ردیف خاصی برای کمک مالی به دانشگاه‌های بزرگ کشور در نظر گرفت که به طور حتم این مساله در بودجه سال 96 کشور نیز در نظر گرفته شده است، اما همه ساله دانشگاه آزاد اسلامی نیز از این کمک‌ها بی‌بهره بوده است. پیشنهاد می‌کنم دولت با توجه به توان علمی و هزینه‌های دانشگاه‌ها در این سال‌ها به همه دانشگاه‌هایی که استانداردهای لازم علمی، آموزشی و ... را دارند یارانه اخصاص دهد تا دانشگاه‌ها سایر هزینه های خود را از محل درآمدزایی تامین کنند. 

لک خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند به عنوان الگویی موفق از این نوع مدیریت در کشور مطرح باشد. رئیس‌جمهور مستقر با تقدیم لایحه بودجه 96 به مجلس پیشنهاد افزایش بودجه وزارت علوم را ارائه کرد. با شرایط اقتصادی که در کشور با آن مواجه هستیم عملاً نمی‌توان با مدیریت هزینه به اداره و توسعه آموزش عالی دولتی پرداخت، اما می‌توان با مدیریت درآمدزایی و تجاری‌سازی علم علاوه بر جبران هزینه‌ها توسعه کمی و کیفی هم داشت.

انتهای پیام