به گزارش ایسنا، سید حسین موسویان پژوهشگر ارشد دانشگاه پرینستون آمریکا و معاون پیشین سیاست خارجی دبیر خانه شورای عالی امنیت ملی در مقالهای با عنوان "وضعیت توافق هستهای: بحران روح برجام" که در ویژهنامه کنفرانس امنیتی مونیخ چاپ شده است نوشت:
مدتهاست که در واشینگتن جنجال بر سر توان موشکی ایران ادامه دارد و تهدیدی برای امنیت منطقه و مقصد نهایی آن هم رسیدن به کلاهک هسته ای جلوه داده میشود. در حالیکه قدرت موشکی، بخشی از توان دفاعی ایران و هدف آن هم بازدارندگی تجاوز به خاک ایران است. در منطقه، توازن در مورد سلاحهای متعارف وجود ندارد زیرا عربستان حداقل پنج برابر ایران و امارات با دو میلیون جمعیت بومی پنجاه درصد بیشتر و آمریکا با حضور سنگین نظامی در منطقه نیز هفتاد برابر ایران در زمینه سلاحهای متعارف هزینه میکند.
با توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی در جولای 2015، زمینه برای رفع محدودیتهای سازمان ملل علیه توان موشکی ایران فراهم شد. قطعنامه 2231 شورای امنیت در واقع محدودیتهای قطعنامه 1929 علیه توسعه موشکی ایران را برطرف کرد، زیرا صرفا از ایران دعوت کرد که از آزمایش موشکی با قابلیت حمل سلاح هستهای، اجتناب کند.
با روی کارآمدن ترامپ و تیم رادیکال وی، جامعه جهانی نسبت به سرنوشت برجام نگران شده است. آزمایش موشکی اخیر ایران که به قصد رمزگشایی از سیاستهای جدید واشنگتن صورت گرفت، موجب اقدام خصمانه کاخ سفید علیه ایران شد. فلین مشاور امنیت ملی وقت ترامپ دراین مورد به ایران هشدار داد. او حتی درسال 2012 تلاش کرده بود کشته شدن سفیر آمریکا در بنغازی لیبی را به ایران نسبت دهد.
بدون تردید آزمایش موشکی ایران جزیی از حق حاکمیت ملی ایران است. در بین شش قدرت جهانی امضا کننده برجام، اجماع وجود دارد که آزمایش موشکی ایران، نقض برجام نیست. لکن در بین این شش کشور، دولت ترامپ مدعی شده که این موضوع نقض قطعنامه 2231 است درحالیکه پر واضح است که این یک آزمایش موشکی با قابلیت حمل سلاح هستهای نبوده است. میخاییل اولینوف، رییس دپارتمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای روسیه تصریح کرد: "موشکهای آزمایش شده ایران، قابلیت حمل سلاح هستهای ندارند، هیچ کس تاکنون دلیلی برای رد این واقعیت ارائه نکرده و معلوم نیست مبنای ادعای نقض قطعنامه 2231 چیست."
حداکثر اینکه دبیرکل سازمان ملل در قالب گزارش اجرای قطعنامه 2231 گفت: "آزمایش موشکی با روح سازنده برجام سازگاری ندارد". از این رو حتی سازمان ملل هم نتوانسته مدعی نقض شود. در هر صورت اینگونه اظهارات دولت ترامپ و تهدید برجام؛ مسیر تقابل آمریکا و ایران را فراهم میکند.
بعد از اجرایی شدن برجام، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و هر شش قدرت جهانی تایید کردهاند که ایران به تمام تعهدات برجامی خود را به طور کامل انجام داده است. اما آمریکا در دوره اوباما در اجرای رضایتمندانه تعهداتش، جهت برخورداری کامل ایران از منافع اقتصادی برجام قصور داشت و به نظر میرسد که در دوره ترامپ بدتر شود. طبق برجام، آمریکا متعهد است که در مسیر بهرهمندیهای اقتصادی ایران از برجام، مزاحمت ایجاد نکند. اما بعد از اجرای برجام، یک سلسله اقداماتی انجام داد که حتی اگر نقض برجام نباشد، اما ناقض روح برجام بوده است.
تحریمهای پسابرجامی دوره اوباما در مورد آزمایش موشکی ایران و ایجاد محدودیت برای سفر اتباع خارجی به ایران ناقض روح برجام بود. فرمان اخیر ترامپ در منع ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران نیز همینطور. تحریمهای اولیه غیر هستهای آمریکا علیه ایران مزاحم نقل و انتقالات دلاری در تجارت با ایران شده و مانع این است که روابط بانکهای بزرگ سایر کشورها با ایران به طور کامل عادی شود که نقض روح برجام است. اضافه کنیم بلوکه شدن دو میلیارد دلار ایران با رای دستگاه قضایی آمریکا که نقض آشکار قوانین بین المللی در مورد مصونیت حاکمیتی کشور بود.
بعد از برجام، کنگره حدود 80 لایحه تحریمی و ضدایرانی در دستور کار گذاشت. هرچند در صورت تصویب، توسط اوباما وتو میشد، اما احتمالا ترامپ وتو نخواهد کرد. اقدام ترامپ در اعمال تحریم جدید موشکی ایران، در جهت ترساندن بیشتر سایر کشورها در مورد همکاریهای اقتصادی با ایران بود که باز هم ناقض روح برجام است.
حقیقت این است که آمریکا بعد از اجرایی شدن برجام، مرتکب نقض مکرر روح برجام شده است، اما خطرناکتر اینکه آمریکا در عصر ترامپ بخواهد با تحریمهای گستردهای تحت عناوین حقوق بشر، تروریسم، موشک و سلاحهای کشتار جمعی، در جهت فلج کردن برجام و در نتیجه در مسیر خطرناک افزایش تنش با ایران، گام بردارد. این مسیر مانع از موفقیت توافقی خواهد شد که جامعترین توافق تاریخ هستهای جهان و مدلی برای خلع سلاح جهانی است. علاوه بر آن، جنگ علیه داعش را تضعیف خواهد کرد زیرا که ایران در خط مقدم جنگ با داعش به سر میبرد.
انتهای پیام
نظرات