به گزارش ایسنا، دکتر ابوالفضل صالح، عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در نشست علمی که با موضوع «شیمی کربنات در خلیج فارس؛ نتایج حاصل از گشت تحقیقاتی PGGOOS-2013» در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی برگزار شد، اظهار کرد: سالیانه مقادیر زیادی از گاز دی‌اکسیدکربن از طریق مصرف سوخت‌های فسیلی و سایر فعالیت‌های بشری وارد اتمسفر می‌شود. این رویه باعث افزایش بی سابقه غلظت این گاز در اتمسفر نسبت به مقادیر آن در یک میلیون سال اخیر شده است، به طوری‌که در سال 2016 میلادی غلظت گاز دی اکسید کربن در اتمسفر در یکی از ایستگاه‌های اندازه‌گیری در اقیانوس آرام شمالی همواره مقدار بالاتر از ppm 400 را ثبت کرد که در مقایسه با مقدار ppm 280 مربوط به زمان قبل از انقلاب صنعتی افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که افزایش مقدار CO2 در اتمسفر باعث افزایش انحلال آن در آب اقیانوس‌ها و دریاها شده و منجر به اسیدی‌تر شدن آب می‌شود، افزود: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که چنانچه تولید گاز دی‌اکسیدکربن با روند فعلی ادامه پیدا کند، تا انتهای قرن آینده pH آب سطح اقیانوس‌ها به اندازه نیم واحد کاهش پیدا خواهد کرد که این امر منجر به کاهش اشباعیت آراگونیت (یکی از فرم‌های بلوری کربنات کلسیم که توسط موجودات زنده استفاده می‌شود) در محیط‌های دریایی می‌شود.

صالح تصریح کرد: مطالعات بسیاری نشان داده است که کاهش اشباعیت کربنات کلسیم در آب دریا تاثیرات قابل توجه منفی را بر روی فرایندهای زیستی مختلف در موجودات دریایی ایجاد می‌کند. از جمله این تاثیرات، کاهش میزان رشد اسکلت (Calcificatin) در مرجان‌ها است. برای بررسی و مطالعه تاثیر اسیدی شدن بر روی محیط‌های دریایی، شیمی کربنات آب دریا ارزیابی می‌شود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در ادامه ضمن بیان این مطلب که پدیده اسیدی شدن علاوه بر اقیانوس‌ها، سایر پهنه‌های‌ آبی مانند خلیج‌ها و دریاچه‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: خلیج فارس نیز به عنوان یک پهنه آبی کم عمق و دارای ویژگی‌های حدی فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد از این قاعده مستثنی نیست. این منطقه میزبان تعداد زیادی از زیستگاه‌های مرجانی حساس به اسیدی شدن دریاها و گرم شدن آب و هوا است که عمدتا در اطراف جزایر و مناطق ساحلی پراکنده شده‌اند. جستجوها نشان می‌دهد که تا کنون مطالعات انگشت شماری بر روی شیمی آب در خلیج فارس انجام شده و مطالعات مربوط به شیمی کربنات در خلیج فارس به دهه 90 مربوط می‌شود. لذا با توجه به اهمیت موضوع پدیده اسیدی شدن دریاها و تاثیرات احتمالی آن بر روی زیستگاه‌های حساس دریایی مانند آبسنگ‌های مرجانی، مطالعه و پایش شیمی کربنات آب در خلیج فارس امری ضروری و پراهمیت به نظر می‌رسد.

صالح، ضمن اشاره به کمبود اطلاعات در خلیج فارس و دریای عمان و ویژگی‌های شیمیایی آب دریا در این مناطق در فصول زمستان و تابستان سال‌های 1391 و 1392 (2013 میلادی) که طی گشت دریایی PGGOOS مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت، اظهار کرد: نتایج نشان می‌دهد که در قسمت‌های عمیق میانی خلیج فارس و آب‌های عمیق سواحل مکران حالت اشباعیت آراگونیت به کمتر از مقدار 2.5 می‌رسد که نشان‌دهنده وجود توده آب با شرایط اسیدی‌تر در این نواحی است. حالت اشباعیت آراگونیت در آب‌های سطحی خلیج فارس در تابستان به اندازه یک واحد بیشتر از زمستان به دست آمد. به طور کلی با بررسی پارامترهای مختلف تاثیرگذار مشخص شد که در خلیج فارس pH و دما بیشترین تاثیر را بر روی نوسانات حالت اشباعیت آراگونیت دارند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی تصریح کرد: در تایید مطالعات پیشین، بررسی‌ها نشان داد که آب‌های ورودی از دریای عمان پس از ورود به خلیج فارس تا انتهای شمال غربی مقدار محسوسی از کربنات کلسیم را عمدتا از طریق فعالیت‌های زیستی از دست می‌دهند (حدود 50 میکرومول کربنات کلسیم در هر کیلوگرم آب). نتایج این بررسی نشان داد که در شرایط فعلی حالت اشباعیت آراگونیت در آب‌های کم عمق (کمتر از 30 متر) در خلیج فارس به طور میانگین بیشتر از 3.5 بوده که بیانگر شرایط مناسب آب خلیج برای رشد مرجان‌ها صرفا از نظر شیمی کربنات آب است.

انتهای پیام