دکتر امیر سیاهپوش در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه خوزستان، در خصوص احتمال وجود مواد سمی و یا آلرژن‌زا در گیاه کنوکارپوس اظهار کرد: کنوکارپوس یک گیاه فوق‌العاده خوب و خوش‌رشد است که جلوه شهر اهواز را بسیار تغییر داده و این شهر را سبز کرده است اما اگر تا 20 سال دیگر هم، هر سال این درخت‌ها را قطع کنیم مشکل حل نمی‌شود زیرا همواره یک علامت سؤال باقی می‌ماند.
وی با تأکید بر اینکه برای تشخیص قطعی این موضوع که آیا کنوکارپوس می‌تواند اثر آلرژن‌زایی داشته باشد، باید بر اساس یک روش مطالعه دقیق اقدام شود، درباره حضور متخصصان فارماکوگنوزی در تیم بررسی علل این پدیده در دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: متأسفانه از محققان مرکز تحقیقات گیاهی برای حضور در این تیم دعوت نشد؛ در حالی‌که کار ما با مواد مؤثره گیاهی است و تمام این ترکیبات را می‌شناسیم که کدام‌یک می‌تواند سرطان‌زا، آلرژی‌زا یا التهاب‌زا باشد.
رئیس مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان اینکه هیچ رشته دیگری در دنیا وجود ندارد که کار آن تشخیص اثرات مواد مؤثره موجود در گیاهان بر سلامت و فعالیت ارگان‌های زیستی باشد، تصریح کرد: تنها متخصصان این رشته مواد مؤثره موجود در گیاهان را می‌شناسند که این ترکیبات چه ساختارهایی دارند؛ بسیاری از آن‌ها اثرات درمانی و در مواردی نیز اثرات سمی دارند.
سیاهپوش با اذعان بر اینکه در ستادها و کارگروه‌هایی که برای بررسی علل تنگی‌نفس پس از باران پاییزی تشکیل شدند، اصلاً از مرکز تحقیقات گیاهان دارویی در این خصوص نظرخواهی نشد، گفت: با این وجود چه کسی می‌خواهد این کارها را انجام دهد؟ حتی در ستادهای تشکیل‌شده در سطح وزارت نیز هیچ‌کدام از متخصصان فارماکوگنوزی در ایران حضور ندارند؛ بنابراین بسیار طبیعی است که تحقیقات و بررسی‌ها نیز به نتیجه نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: 70 درصد آلرژی‌های دنیا در اثر ترکیبات سزکویی‌ترپین لاکتون‌ها (Sesquiterpenoids Lactones) اتفاق می‌افتد که شناسایی این ترکیبات کار متخصصان فارماکوگنوزی است. این ترکیبات حدود 20 تا 30 هزار ساختار مختلف دارد که می‌تواند انواع گوناگونی از مشکلات را در بدن انسان ایجاد کند؛ البته بسیاری از ترکیبات در گیاهان می‌تواند آلرژی‌زا باشند که این ترکیبات یکی از انواع آن‌ها محسوب می‌شود.
این متخصص فارماکوگنوزی با بیان اینکه ما زمان بسیاری را از دست داده‌ایم، گفت: می‌توانستیم با برخی تحقیقات واقعی و دقیق با هزینه‌های معمولی این فرضیه را به نتیجه برسانیم؛ در حالی‌که به مردم شوک وارد کردیم که کنوکارپوس سمی است، همه نگران شدند، درخت‌های بسیاری را قطع کردند و در آخر هم هنوز این علامت سؤال باقی مانده است.
سیاهپوش تصریح کرد: بسیاری از من می‌پرسند که آیا کنوکارپوس می‌تواند عامل این پدیده باشد، من نه می‌توانم تأیید کنم و نه می‌توانم بگویم که نیست، زیرا مطالعه‌ای انجام نشده است؛ روند کار این است که ابتدا مشخص کنیم آیا این گیاه می‌تواند آلرژی‌زا باشد یا خیر.
وی افزود: به‌طور مثال اگر این پدیده در بهمن‌ماه اتفاق می‌افتد و بر فرض علت آن را در گرده، برگ یا ترشحات این گیاه می‌دانیم باید این مواد جمع‌آوری، بسته‌بندی و عصاره‌گیری شوند؛ سپس می‌توان اثرات آن‌ها را روی حیوانات یا انسان‌ها بررسی کرد. روندها، متدها و روش‌ها نیز مشخص است.
رئیس مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز درباره هزینه‌های انجام این تحقیقات، اظهار داشت: نمی‌توان رقم مشخصی را عنوان کرد زیرا از یک تست ساده تا تحقیقات پیشرفته روی اینترلوکین‌ها را می‌توان انجام داد. در هر صورت می‌توان گفت شاید هزینه X تومان در بر داشته باشد، اما نگرانی‌ها برطرف خواهد شد و مطمئناً این هزینه کمتر از هزینه قطع این درختان است.
سیاهپوش با اشاره به 2 سال زمان از دست‌رفته برای انجام این تحقیقات، گفت: طی این مدت می‌توانستیم به راحتی با انجام برخی تست‌های آزمایشگاهی آلرژن‌زا بودن کنوکارپوس را مشخص کنیم، اما حتی در این زمینه طرح تحقیقاتی تعریف‌شده‌ای نداریم؛ حال آنکه تشخیص این مسأله که یک ترکیب، گیاه یا یک ماده مؤثره بتواند آلرژن‌زا باشد، در دنیا یک روند کاملاً مشخص‌شده است.
وی خاطرنشان کرد: معتقدم با یک هزینه‌کرد معمولی و استفاده از محققان واقعی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، می‌توانستیم به‌سهولت به این نگرانی‌ها خاتمه دهیم. متأسفانه هر چند در ستادها از محققان خوبی دعوت شد اما از محققان واقعی استفاده‌ای نشده است؛ در حالی‌که درست‌ترین کار این است که یک تیم تحقیقاتی تشکیل شود و یک کار تحقیقاتی را انجام دهند.
رئیس مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز افزود: توصیه من این است که یک کارگروه از محققان واقعی تشکیل شود که روی آلرژن‌زایی کنوکارپوس مطالعه کنند. روندها نیز در دنیا مشخص است و به‌راحتی با انجام این تحقیقات می‌توان اثرات ترکیبات مؤثره این گیاه را شناسایی کرد.
انتهای پیام
نظرات