مهدی احسانیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه حدود 14 سال پیش حرکتی شروع شد که اساتید برای ارتقای جایگاه مجبور به نشر فعالیت‌های خود در مقالات معتبر دنیا شدند بدین معنا که ارتقای اساتید را وابسته به این موضوع کردند، گفت: درواقع برای ارتقای جایگاه اساتید روشی مصنوعی ایجاد کردیم و از سوی دیگر، به دانشجویان ارشد اعلام شد که برای ادامه تحصیل در خارج از کشور باید مقاله ارائه دهند درحالی که این موضوع کاملا اشتباه بود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با اشاره به اینکه ایران تنها کشوری است که از دانشجو می‌خواهد تا پروژه‌ای ارائه دهد که بتوان از آن پروژه، مقاله استخراج کرد، افزود: برای تهیه پروژه‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری علاوه بر استاد و دانشجو، حمایت مالی و ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی لازم است این در حالی است که تجهیزات لازم در این خصوص فراهم نیست.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، در کشورهای پیشرفته صنایع یا همراه دانشگاه و یا چند درجه جلو یا عقب‌تر از دانشگاه فعالیت می‌کنند زیرا پروژه‌های دانشگاهی همگام با صنعت تعریف می‌شود و درواقع در این کشورها پروژه دانشگاهی منجر به بروز پیشرفتی در صنایع، جامعه و یا نوآوری می‌شود و هدف از ارائه تحقیق به هیچ عنوان ارائه مقاله نیست.
احسانیان تصریح کرد: از این رو با توجه به کمبودهای موجود در کشور به خصوص در حوزه علوم انسانی پروژه تحقیقاتی که انجام می‌شود یا فاقد مبنای تحقیقات آزمایشگاهی است و یا استاد تنها به فکر ارائه مقاله برای نشر جهت ارتقای جایگاه خود است.
وی افزود: همچنین دانشجویان پایه ضعیفی دارند و فقط آموزشی تربیت می‌شوند و فاقد بار پژوهشی هستند به گونه‌ای که شاید دارای نمرات ممتازی باشند اما جرات انجام کار پژوهشی را ندارند این درحالیست که در کشورهای پیشرفته از همان ابتدا فرد را پژوهشی تربیت می‌کنند.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اظهار کرد: به طور کلی می‌توان گفت نیاز استاد به داشتن مقاله برای ارتقای جایگاه، عدم داشتن امکانات کافی آزمایشگاهی به علت کمبود بودجه و تحریم و ضعف دانشجویان در ارائه کارهای پژوهشی از جمله مهم‌ترین علل بروز پدیده‌ای همچون فروش پایان‌نامه و مقاله است.
وی در ادامه با بیان اینکه هم اکنون رتبه علمی ایران در جهان 15 بوده و کشورهای مطرح در رتبه‌هایی اروپایی، پایین‌تر از ما قرار دارند، گفت: این رتبه تعداد مقالات ایران را نشان می‌دهد در حالی که اگر معیار را عوض کنیم و میزان محصول‌محور بودن و استناد به مقالات را در نظر بگیریم رتبه ایران قطعا با سقوط مواجه می‌شود.
احسانیان با تاکید بر اینکه ازدیاد تعداد مقالات هنر نیست بلکه باید کیفی‌سازی در دستور کار قرار گیرد، افزود: در کشور ما پژوهش به عنوان یک کالای لوکس مطرح است در حالی که پژوهش کالایی ضروری بوده که رسالت آن حل مشکلات صنعت، جامعه و ارائه نوآوری است.
به گفته معاون پژوهش و فناوری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از سوی دیگر، صاحبان صنایع در کشور ما قدرت ریسک‌پذیری ندارند و از نوآوری واهمه دارند، گفت: با توجه به اینکه روی پروژه‌های دانشگاهی سرمایه‌گذاری نمی‌شود تولید در کشور ما نزدیک به 15 برابر کشورهای غربی با افزایش قیمت تمام شده مواجه می‌شود.
وی همچنین راه‌اندازی بانک اطلاعات قوی برای عدم انتخاب موضوعات تکراری برای پایان‌نامه، پردازش میزان نوآوری دانشجو و رفع بی‌انگیزه بودن اساتید در همراهی دانشجویان برای نگارش پایان‌نامه را ضروری عنوان کرد.
وی با بیان اینکه از سوی دیگر اگر از همان ابتدا با این مشکلات برخورد می‌شد هم‌اکنون شاهد بروز معضل بزرگ فروش پایان‌نامه و مقاله نبودیم، گفت: پدیده مقاله‌فروشی تبدیل به تجارت شده است این در حالی است که همه می‌گویند این معضل پدیده‌ای غیرقانونی است اما با این وجود برخوردی هم صورت نمی‌گیرد.
احسانیان تصریح کرد: اگر طی سال‌های گذشته قوه قضاییه با این موضوع برخورد می‌کرد و دانشگاه‌های کشور مجازاتی همچون محرومیت از تحصیل را برای خاطیان در نظر می‌گرفتند و وزارت علوم قوانین ارتقای اساتید را تغییر می‌داد و خواستار تهیه مقاله‌ای محصول محور می‌شد امروز این پدیده تبدیل به تجارت نمی‌شد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با بیان اینکه نباید تنها به رتبه کنونی کشور در تولید علم جهان دلخوش کنیم، اظهار کرد: باید دوره‌های تحصیلات تکمیلی هدفمند شوند به این معنا که تحقیقات انجام شده در دانشگاه‌ها در نهایت تبدیل به محصول شوند و فقط به ارائه مقاله بسنده نشود.
انتهای پیام
نظرات