به گزارش ایسنا، دیروز (سه‌شنبه) یک منبع آگاه در دولت خبر استعفای وزرای فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و ورزش و جوانان را در راستای ترمیم کابینه یازدهم تایید کرد. همین خبر کافی بود تا تحلیل‌ها آغاز شوند. عده‌ای از تصمیم قاطع رییس‌جمهور برای ترمیم کابینه‌اش گفتند تا وزرایی که به نظر می‌رسد ضعیف عمل کرده‌اند کنار گذاشته شوند، برخی این تغییرات را حاصل فشار مخالفان دانستند و بعضی آن را با توجه به اینکه کمتر از هفت ماه به انتخابات آینده ریاست‌جمهوری باقی مانده استارت انتخاباتی روحانی قلمداد کردند.

تمامی این گزاره‌ها می‌توانند در جای خود قابل بحث، درست یا غلط باشند اما یک نکته از همه چیز مهم‌تر است. رییس‌جمهور دیگر نمی‌خواهد یک‌تنه بار ضعف برخی وزرای دولتش را به دوش بکشد. روحانی برای ساختن کشور و مدیریت کلان به ژنرال‌های سیاسی و اجرایی نیاز دارد. دقت به سخنان و واکنش‌های رییس‌جمهور از ابتدا تاکنون نشان می‌دهد که برخی اعضای کابینه یازدهم به جای آنکه یار شاطر باشند بار خاطر بوده‌اند. هر بار اظهار نظر و عملکرد اشتباهی در حوزه برخی وزارتخانه‌ها سر زده این رییس‌جمهور بوده که با زبان گویای خود تلاش کرده به وزرایش راه را نشان بدهد. نمونه‌اش عقب‌نشینی وزیر ارشاد در ماجرای کنسرت‌ها و سخنرانی چند روز بعد روحانی که وزرا نباید به این راحتی از مواضع خود عقب‌نشینی کنند.

نگاهی به عملکرد وزرایی که استعفا داده‌اند یا استعفاداده شده‌اند نشان می‌دهد روحانی وزیری مثل ظریف می‌خواهد که علاوه بر جنگیدن و موفقیت در جبهه خارجی با قاطعیت مخالفان داخلی خود را یا مجاب و یا مات کند. روحانی وزیری می‌خواهد که وقتی قول می‌دهد تورم را در پایان سال چهارم دولت به زیر 10 درصد برساند این کار را در عمل انجام دهد. رییس‌جمهور وزیری نمی‌خواهد که شمشیر را برای محبوبتربن ورزش کشور از رو ببندد و برای خود و در امتداد آن برای دولت مخالف بتراشد. روحانی به دنبال وزیری نیست که وقتی مخالفانش یک قدم به پیش می‌آیند او دو قدم به عقب برود. رییس دولت تدبیر و امید به قول خودش برای تدبیر آمده تا به جامعه امید ببخشد پس دیگر از وزیری که از مجلس چهار کارت زرد گرفته و دوبار طرح استیضاحش به تصویب رسیده حمایت نخواهد کرد.

البته اینها به معنی این نیست که رییس‌جمهور پشت وزرایش را خالی می‌کند؛ چرا که روحانی در این سه سال نشان داده هر جا وزرایش کوتاه آمده‌اند او در حمایتشان تمام‌قد ایستاده است اما آیا بار کابینه باید تنها به دوش رییس‌جمهور باشد؟ در این مدت بسیاری از کارشناسان تصریح کرده‌اند که روحانی تنهاست. آن هم در دولتی که میراث خوار مشکلات به‌جامانده‌ای است که برداشتن آوار آن، خود یک کار بزرگ به حساب می‌آید پس شاید رییس‌جمهور حق دارد وقتی توانسته با داشتن وزرای کارآمد، قول خود را برای رسیدن به توافق برد-برد هسته‌ای عملی کند، اقتصاد آشفته پیش از 92 را به ثبات رسانده و تورم را به زیر 10 درصد برساند، از وزرایی که شاید اصلی‌ترین متولیان فرهنگی کشور هستند توقع داشته باشد به قول‌های انتخاباتی او در حوزه فرهنگ و اجتماع جامه عمل بپوشانند.

واکنش‌ها در همین یک روز که از خبر استعفای وزرا می‌گذرد نشان می‌دهد که بسیاری از کسانی که به دولت تدبیر، امید داشتند از آن استقبال کرده‌اند. از مردم عادی گرفته تا نمایندگان مجلس. از فرهنگی‌ها تا ورزشی‌ها.

علی جنتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدت‌ها بود که از سوی هر دو جناح و بسیاری از اهالی فرهنگ مورد انتقاد قرار می‌گرفت. اهالی فرهنگ از عقب‌نشینی‌های گاه‌وبیگاهش نالان بودند و علما اعتقاد داشتند در برنامه‌هایش اسلام را وانهاده. گویا او که تفکراتش را به ارث رسیده از پدر نمی‌دانست، قاطعیت را هم از پدر به ارث نبرده بود. محمود گودرزی هم در میان اهالی ورزش کم مخالف نداشت. مدت‌ها می‌شد که بسیاری از عملکرد و اظهار نظرهای او انتقاد می‌کردند و در انتظار استیضاح یا برکناری‌اش بودند. علی‌اصغر فانی در قامت وزیر آموزش و پرورش تاکنون چهار کارت زرد از مجلس گرفته بود و در آستانه دومین استیضاحش قرار داشت. هرچند خبرها درباره استعفای او ضد و نقیض است اما وقتی گفته می‌شود رییس‌جمهور با ادامه فعالیتش موافق نیست و مجلس هم به دنبال استیضاح اوست پس احتمالا باید کارش را تمام‌شده دانست.

نگاهی به گزینه‌های احتمالی در این سه وزارتخانه هم نشان می‌دهد روحانی فعلا به کسانی فکر می‌کند که به سرعت به رتق و فتق امور وزراتخانه‌ها بپردازند. از حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رییس‌جمهور، محمدحسین ایمانی رییس دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی و معاون پیشین هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد و احمد مسجدجامعی وزیر پیشین ارشاد برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدمناف هاشمی، رضا صالحی‌امیری، علی‌اصغر مونسان، مرتضی بانک، مسعود سلطانی‌فر، محمد دادگان و نصرالله سجادی برای وزارت ورزش و جوانان و محمدعلی نجفی و سید محمد بطحایی معاون توسعه و مدیریت فانی برای وزارت آموزش و پرورش نام برده می‌شود. البته این گمانه‌زنی‌ها احتمالا در تصمیم روحانی برای انتخاب تغییری ایجاد نمی‌کند و به نظر می‌رسد روحانی پیش از آن‌که وزرایش کنار بروند جانشینان احتمالی آن‌ها را انتخاب کرده است.

نباید این نکته را فراموش کرد که چیدن میوه برجام تنها در اقتصاد و باز شدن راه‌های تجارت نیست. روحانی اگر در پسابرجام به فکر فرهنگ، آموزش و جوانان نباشد جنس میوه‌های دکانش جور نخواهد بود. رابطه رییس‌جمهور و وزرایش باید دوطرفه باشد. این اتفاق هم به رییس‌جمهور کمک می‌کند تا با فراغ بال به حل مشکلات کلان کشور بیاندیشد و هم قدرت وزرا در کابینه را نشان خواهد داد. اگر وزیری فقط ساز خود را کوک کند و به سیاست‌های رییس‌جمهور کاری نداشته باشد تمرکز رییس دولت به هم خواهد ریخت و کمر دولت و به دنبال آن کشور زیر بار فشار مخالفان خم خواهد شد. روحانی در سال پایانی دولت اولش نمی‌خواهد اسیر حاشیه‌ها شود. شاید در ابتدا به نظر برسد که استعفا و تغییر ممکن است باعث ایجاد تلاطم در کشتی دولت شود اما گاهی برای به گل ننشستن و غرق نشدن در زمانه‌ای که باد موافق نمی‌وزد، لازم است تغییراتی در روند حرکتی کشتی ایجاد کرد. حالا رییس‌جمهور برای ترمیم کابینه‌اش باز هم ژنرال می‌خواهد. ژنرال‌هایی مثل ظریف، زنگنه و قاضی‌زاده هاشمی.

آرین افخمی - خبرنگار سیاسی ایسنا

انتهای پیام