به گزارش ایسنا دکتر مسعود محمودپور با اشاره به انجام تحلیل نرخ فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران، افزود: ناحیه جنوب غربی تهران درگیر رخداد فرونشست زمین است که با هر سه روش ترازیابی دقیق، سامانه تعیین موقعیت جهانی و تکنیک تداخل سنجی راداری مورد بررسی قرار گرفت.
وی تکنیک تداخل سنجی راداری را روشی برای برداشت دقیق جابه‌جایی‌های زمین با پوشش وسیع و قدرت تفکیک مکانی بالا دانست و یادآور شد: این روش، روش مناسب برای بررسی حرکات سطح زمین بشمار می‌رود.
محمودپور با اشاره به سابقه مطالعات در این زمینه، از بررسی‌های تداخل سنجی راداری گستره جنوب غربی تهران برای نخستین بار در سال 1384 توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور خبر داد و یادآور شد: در راستای اندازه‌گیری‌های انجام شده توسط سازمان نقشه برداری کشور و اعلام وقوع پدیده فرونشست درمنطقه وسیعی از جنوب غربی تهران با مساحت حدود 416 کیلومتر مربع، مطالعات در این زمینه توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با همکاری دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج در سال 2004 میلادی آغاز شد.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس این مطالعات بیشینه نرخ بدست آمده در این تحلیل برابر با 17 سانتیمتر بر سال بوده است.
رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک سازمان زمین شناسی اظهار کرد: باید توجه داشت که پیش‌بینی و برآورد نرخ فرونشست سالیانه در اثر برداشت آب‌های زیرزمینی بر پایه قرائن و برون‌یابی داده‌های بدست آمده در فصل‌های بهار و تابستان به مراتب بیشتر از مقادیری خواهد بود که برای فصل‌های پاییز و زمستان تعیین می‌شود؛ بنابراین برای تعیین دقیق این مقدار، در نظر گرفتن بازه زمانی حدود یک تا دو ساله منطقی و علمی به نظر می‌رسد.
وی با اشاره به وضعیت فرونشست زمین در منطقه جنوب غربی تهران، با بیان اینکه بر اساس شواهد منطقه فرونشست تهران در سال‌های 88 و 89 در مقایسه با سال 84 توسعه بسیار زیادی را در همه جهات نشان می‌دهد، خاطرنشان کرد: این گسترش در بخش‌های غربی و شرقی بیشتر است و محیط منطقه فرونشستی به 149 کیلومتر و مساحت آن به حدود 530 کیلومتر مربع افزایش یافته است.
رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک به نتایج بدست آمده از مدل‌سازی فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران و پیش‌بینی نرخ آن برای سال97 اشاره کرد و یادآور شد: با فرض ثابت بودن نرخ پمپاژ آب زیرزمینی در آینده، بیشینه نرخ فرونشست زمین در دشت مذکور به بیش از 33 سانتیمتر بر سال و حدود دو برابر آن در سال 84 خواهد رسید.
محمودپور به عوارض فرونشست زمین اشاره و تأکید کرد: بر اساس شواهد صحرایی، سیل‌گیر شدن زمین‌ها و خسارت‌های سازه‌ای وارد شده بر ساختمان‌ها، جاده‌ها، بزرگراه‌ها، راه‌آهن، سازه‌های کنترل کننده سیلاب، شبکه‌های انتقال فاضلاب شهری، شبکه‌های توزیع برق، گاز و دکل‌های برق و شکل‌گیری ترک‌ها و شکاف‌های زمین از مهمترین اثرات ناشی از فرونشست است.
وی از مشاهده و ثبت عوارض ناشی از فرونشست در گستره جنوب غربی تهران خبر داد و گفت: این عوارض به صورت بالازدگی چاه‌های پیزومتری و لوله جدار چاه‌ها، ترک‌خوردگی دیوارهای ساختمان‌ها و کج‌شدگی تیرهای برق در این گستره و همچنین ایجاد و توسعه ترک‌ها و شکاف‌های زمین و فروچاله‌ها مشاهده می‌شوند.
وی ضمن هشدار نسبت به روند افزایشی نرخ فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران، تصریح کرد: این نکته در بررسی‌های تداخل سنجی راداری مشهود است و با در نظر گرفتن برداشت بی‌رویه و زیاد از منابع آب‌های زیرزمینی و وجود لایه‌های رسی ریزدانه در بین لایه‌های ماسه‌ای و شنی آبخوان دشت تهران این امر کاملا طبیعی است.
رییس گروه زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، تراکم جمعیتی بالای شهر تهران و اطراف آن، قرارگیری سازه‌ها و تأسیسات مهم در آن، وجود شریان‌های حیاتی مهم مانند راه‌آهن و فرودگاه و تراکم دکل‌های برق فشارقوی در پهنه فرونشستی شکل گرفته را بسیار مهم ارزیابی کرد.
وی تصریح کرد: بر این اساس پیشنهاد می‌شود تا در سریع‌ترین زمان ممکن ضمن برداشت و به روز کردن وضعیت جابه‌جایی‌های سطح زمین به روش تداخل‌سنجی راداری از منطقه، نرخ دقیق فرونشست بدست آید. همچنین برداشت‌های دوره‌ای و منظم نشست‌سنج‌های نصب شده در گستره فرونشستی مذکور باید انجام گیرد تا بتوان به رفتارسنجی دقیقی از تراکم آبخوان دشت تهران و فرونشست ناشی از آن دست یافت.
انتهای پیام
نظرات