به گزارش ایسنا،  بحران جازموریان برای اولین بار توسط «علیرضا رزم حسینی» استاندار کنونی کرمان، تشخیص و رسیدگی به آن را در صدر کارهای استان قرار گرفت و نگاه مسئولین را به این بحران که سهم قابل توجهی در میزان ریزگردهای کشور را دارد، معطوف کرد.

نگاه کوتاهی به سخنان مقامات عالی رتبه کشور در خصوص جازموریان نشان می دهد که هم اکنون بحران جازموریان به یک بحران ملی تبدیل شده است.

مقام معظم رهبری درباره وقوع بحران ریزگردها فرمودند:«مساله و مشکل پدیده غبار که دیروز در خوزستان، امروز در کرمان و فردا ممکن است در یک نقطه دیگر زندگی مردم را مشکل بکند باید هرچه سریعتر علاج شود.» و همچنین دکتر حسن روحانی، رییس جمهور کشورمان نیز می گوید:« طبیعت هوشمندانه به رفتارهای آسیب زننده پاسخی سخت می دهد، استفاده بی حساب از آب‌های زیرزمینی، خشکاندن تالاب ها و دریاچه ها و ساخت و ساز در حاشیه رودخانه ها از جمله آسیب هایی است که بشر به طبیعت وارد می کند.»

همچنین دکتر معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز با بیان اینکه «به دنبال آن هستیم تا با اعتبارات کافی طرحی مشابه الگوی دریاچه ارومیه را در جازموریان اجرا کنیم» حاکی از آن است که مسئولین کشور و استان به موضوع جازموریان حساس هستند و به دنبال راهکارهایی برای نجات هامون هستند و حال برخی تلاش‌ها با شدت و ضعف انجام می شود، اما بر این باوریم که مسئولین این خطه را فراموش نکرده اند.

بحران آب هم اکنون به یک واقعیت تبدیل شده است

 معاون امور عمرانی استاندار کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه آب مهمترین موضوع در دنیا و کشور ایران می‌باشد، گفت: به دلیل خشکسالی‌های طولانی و کاهش بارندگی، بحران آب هم اکنون به یک واقعیت تبدیل شده است.

"ابوالقاسم سیف الهی"  با اشاره به تفاوت مصرف آب در گذشته و حال، بیان کرد: در گذشته مردم بوسیله قنات ها آب را بهینه و آرام برداشت می کردند، اما اکنون با استفاده از تکنولوژی، آب را از عمق زمین، پمپاژ و هر آنچه آب که در سفره های زیرزمینی بوده است را تخلیه نموده ضمن آنکه، مصرف بهداشتی و کشاورزی به گونه کنونی نبوده است.

معاون امور عمرانی و فنی استاندار کرمان با بیان اینکه بخش عمده ای از آب کشور و استان کرمان در بخش کشاورزی مصرف می شود ادامه داد: هم اکنون 800 مترمکعب بیلان منفی استان کرمان است و حدود 94 تا 95 درصد آب استان نیز در بخش کشاورزی استفاده می گردد، بنابراین صرفه جویی در این بخش باید بیشتر باشد، به طور مثال؛ آب مصرفی را باید در کاشت گیاهانی که آبخواهی کم نیاز دارند، صرف گردد.

تامین آب شرب؛ وظیفه اصلی دولت

وی با تاکید بر اینکه باید آب در بخش صنعت که ارزش افزوده و اشتغال زایی بالای دارد، استفاده گردد، افزود: دولت وظیفه دارد، برای مردمی که در سطح کشور، زندگی می کنند، آب شرب تامین کند و آب شرب به آبی گفته می شود، که در منازل برای شستشو و آشامیدن استفاده می گردد.

سیف الهی تامین آب شرب را از اولویت‌های اصلی دولت دانست و اضافه کرد: دولت نمی تواند اعلام کند که مثلا فلان شهر یا مرکز استان آب شربش تامین نمی‌کند و مردم از آنجا مهاجرت کنند، حتی اگر از طریق انتقال آب حوضه به حوضه نیز شده، باید آب آشامیدنی مردم را تامین کند. اینکه مشاهده می شود که هم اکنون دولت، آب را از حوضه ای به حوضه دیگر منتقل می کنند، صرفاً جهت تامین آب شرب مردم است و دولت مجبور است که این کار را انجام دهد.

وی با اشاره به تقسیم بندی سند آب کرمان برای تامین آب شرب، اظهار کرد: در این سند مشخص شده است که آب شرب شهرستانهای شرقی(بم، ریگان، بروات، فهرج) باید از سد نساء و آب شرب شهرستان های شمالی (رفسنجان، کوهبنان، زرند، شهربابک، راور) باید از حوضه ای خارج استان تامین شود ضمن آنکه سد جیرفت نیز برای تامین آب شرب شهرستان‌های (عنبرآباد، جیرفت) در نظر گرفته شده است.

معاون امور عمرانی و فنی استاندار کرمان ادامه داد: همچنین مقرر گردیده است که آب شرب 5 شهرستان جنوبی از طریق آبی که از دریای عمان تصفیه می گردد نیز تامین شود که در همین راستا نیز دولت موظف شده که آب شیرین برای شهرستان های جنوبی خریداری کند. آبی که از خلیج فارس به سیرجان منتقل می شود، برای صنعت و شرب این شهرستان است ضمن آنکه آب شهرستان بردسیر که اکنون از چاه تامین می‌شود به شبکه شمالی متصل می گردد. باید بخشی از آب شرب شهر کرمان از سد صفارود(شهیدان امیر تیموری) تامین گردد که پیش بینی تامین 40 میلیون متر مکعب آب از این سد را برای کرمان در نظر گرفته ایم که معمولا در پیک سیلابی آب گیری می شود، همچنین آب شرب رابر نیز از این حوضه تامین می گردد.

تونل کریدر انتقال آب دریای عمان به فلات مرکزی

سیف الهی با بیان اینکه حدود 15 سال پیش بحث تامین آب شهر کرمان از این سد مطرح بوده است، عنوان کرد: انتقال آب باید از طریق پمپاژ و لوله انجام گیرد اما هزینه بالای پمپاژ باعث گران شدن قیمت آب می شد، بنابراین کارشناسان فنی و مشاوران، حفر تونل را مناسب دانسته که بخشی از ظرفیت تونل انتقال آب از طریق سد شهیدان امیرتیموری تامین می گردد و مابقی آن از طریق کریدر آب دریای عمان به ایران مرکزی مطرح می باشد.

این مقام مسئول با بیان این مطلب که سد صفارود حداقل دو سال طول می کشد تا به بهره برداری رسد، که حدود 30 تا 40 میلیون متر مکعب آب به کرمان انتقال پیدا می کند که این میزان به اندازه 30 یا 40 حلقه چاه آب می باشد، تصریح کرد: اکنون در استان کرمان روش های تامین آب کوتاه مدت در حال اجرا می باشد تا مردم دچار مشکل کمبود آب نگردند و در این راستا تعدادی چاه کشاورزی خریداری و چاه جدید حفاری خواهد شد، اما برای آینده استان باید به فکر برنامه بلند مدت بود.

دلایل خشکیدگی جازموریان

وی با اشاره به شیرین سازی آب دریای عمان توسط بخش خصوصی و انتقال آن به فلات مرکزی ایران از طریق این تونل، تصریح کرد: از سال 71 به بعد خشکسالی در این منطقه بوجود آمده است به گونه ای که در سال 71 ظرف 48 ساعت سد جیرفت آبگیری شد و سیل منطقه جنوب استان را نیز فرا گرفت، اما بعد از آن واقعه همیشه دبی ورودی به سد جیرفت کمتر از خروجی آن بوده است. بنابراین بارندگی وجود نداشته است که آبی بخواهد به دشت جازموریان برسد.

معاون امور عمرانی و فنی استانداری کرمان با اشاره به بی جانی رودخانه ها، افزود: به دلیل خشکسالی ها، در کوهستان های شمالی برخی از مردم، در رودخانه ها پمپ قرار داده تا درختان خود را از این طریق آبیاری نمایند، که این اقدام غیرمجاز بوده و در در طرح همیاران آب با این قضیه مقابل جدی خواهد شد اما در مجموع باید منتظر سال های تر آبی برای استان کرمان باشیم.

وی با اشاره به طرح های آبخیزداری استان کرمان نیز اظهار کرد: آبخیزداری باید آب را نفوذ دهد و نباید آب را بصورت حوضچه ای پشت بندها نگهدارد، بنابراین در طرح های سنگ سیمانی آبخیزداری، پایین آنها لوله گذاشته و آب پشت این بندها را در بستر رودخانه ها رها خواهیم کرد، که ممکن است با این اقدام 40 تا 50 مترمکعب به حجم آب اضافه گردد.

این مقام مسئول با اشاره به 6 یا 7 هزار حلقه چاه غیرمجازی که در منطقه جازموریان حفر شده و اثرات سوی آنها بر جازموریان نباید نادیده گرفت اعلام کرد: وجود این چاه ها سطح ایستابی آب منطقه را پایین آورده است. آبی که سطح جازموریان را غرقاب می کند، برخی اوقات خشک می شود، اما آبی که از زیر زمین می کشیم، سطح آب زیرمینی را پایین می آورد پس می توان گفت که ریشه برخی از گیاهان موجود در این منطقه به دلیل کاهش سطح ایستابی آب در حال خشک شدن می باشند، که این مورد نیز توسط کارشناسان فنی بررسی و پس از اعلام نتایج فاز بندی اجرایی آغاز می گردد.

جازموریان از کجا تغذیه می شود؟

سیف الهی بیان کرد: بخشی از آبی که به سمت جازموریان روانه می شود از طریق منطقه شرقی جازموریان و همچنین بخشی دیگر از رودخانه هلیل و بخش دیگر از طریق رودخانه های دیگر این منطقه تغذیه می گردد.

وی با تاکید بر اینکه انتقال آب از صفارود ربطی به خشک شدن جازموریان ندارد، ادامه داد: بخشی از آب جازموریان از طریق رودخانه بمپور تامین می گردد که بر روی آن رودخانه سدی احداث گردیده است، اما در جنوب تعداد زیادی چاه غیرمجاز حفاری گردیده است که سطح آب زیرزمینی را پایین برده اند و اگر به نقشه های هوایی جازموریان نگاه کنیم، در می یابیم که هامون جازموریان در برخی سال ها آب داشته و در برخی سال ها خشک بوده است.

دستور ضرب العجلی استاندار برای شناسایی قاتلان هامون جازموریان

معاون امور عمرانی و فنی استاندار کرمان با اشاره به دستور اکید استاندار مبنی بر تعیین میزان اثرگذاری عوامل مختلف در خشکیدگی جازموریان، تصریح کرد: استاندار کرمان دستور داده است که تیم کارشناسی و مشاوران طرح احیای جازموریان، میزان اثر گذاری هر عامل در خشکسالی جازموریان را مطالعه و تعیین کرده و حتی مطالعات گذشته را نیز تجدید نظر و مورد بررسی قرار گیرد و گزارش دقیق آن را از طریق مراکز مراجع رسمی، رسانه ها، به همه مردم اعلام خواهیم نمود که اثر گذاری اقداماتی که در حوضه جازموریان بوده است، هر کدام چند درصد اثر داشته است

وی با اشاره به میزان اثرگذاری سد صفارود بر جازموریان، اعلام کرد: سد صفارود اثر چندانی در کنار همه عوامل، بر خشکی جازموریان نخواهد گذاشت ضمن آنکه دستور اکید استاندار به حوزه معاونت عمرانی، آب منطقه ای، محیط زیست و منابع طبیعی این بوده که این موضوع را بررسی و نتیجه آن را ظرف دو هفته آینده رسما اعلام می کنیم و همه باید بدانند که این موضوع خارج از هر فضایی است زیرا اعتقادمان بر این است که کار باید بر مبنای کارشناسی باشد.

سیف الهی با اشاره به اینکه برای استاندار و دولت 23 شهرستان استان با یکدیگر هیچ تفاوتی ندارند و مانند انگشتان یک دست می باشند و وظیفه دولت حاکمیتی می باشد، اظهار کرد: به مردم جنوب و حتی مناطق دیگر قول می دهیم، خسارتی به آنها وارد نگردد و مطمئن باشیم که این اتفاق نخواهد افتاد و ظرف دو هفته آینده نتیجه کارشناسی و فنی آن را جهت اطلاع عموم، کتبی و رسمی، اعلام خواهد شد.

سرمشک سرشاخه کجاست؟

وی با بیان این مطلب که در حوضه آبریز، بخشی از شاخه های رودها به یکدیگر متصل می شوند، اذعان کرد: یک استدلال بر این است که رودخانه سرمشک جزء سرشاخه های هلیل به حساب نمی آید و برخی جغرافی‌دانان آن را جزء سرشاخه های هلیل به حساب می آورند و دلیل مطالعات کارشناسی که استاندار دستور داده اند نیز این موضوع می باشد و این موضوعی نیست که بخواهیم آن را پنهان و یا انکار نماییم.

اقدامات دولت برای نجات جازموریان

معاون امور عمرانی و فنی استاندار کرمان با اشاره به حساسیت ایجاد شده در خصوص جازموریان از طرف استاندار کرمان ، تاکید کرد: بحث جازموریان اولین مرتبه توسط استاندار مطرح شده است. جازموریان بخشی از خاک ما می باشد که باید روی آن کار و فکر کنیم و در همین راستا نیز اقداماتی به منظور جلوگیری از تشدید بحران جازموریان مطرح و طی چندین جلسه در دفتر رییس محیط زیست کشور،  مصوباتی در خصوص جلوگیری از تشدید بحران جازموریان و نجات آن برگزار کردیم.

وی ادامه داد: ضمن آنکه چند روز اخیر نیز با خانم دکتر ابتکار- رییس محیط زیست کشور- جلساتی برگزار و همچنین  در سفر رییس جمهور نیز موضوع جازموریان مطرح و اعتباری برای آن اختصاص داده شد که در همین راستا قراردادی با جهاددانشگاهی استان کرمان منعقد شده و توسط دانشگاهیان این نهاد مطالعات احیای جازموریان در حال انجام است که نتایج این مطالعات اکنون توسط کارگروه کارشناسی در حال رصد می باشد.

سیف الهی در پایان با اشاره به اینکه محیط زیست مسئول رسیدگی به جازموریان را دارد و هنوز مدیر ملی برای آن مشخص نگردیده است، خاطر نشان کرد: همیشه جازموریان شرایط خشکسالی و تر سالی داشته است، بطوریکه در سال های مختلف میزان گستردگی دریاچه جازموریان متفاوت می باشد اما همه تلاش ما بر این می باشد که جازموریان را نجات دهیم.

گزارش از «سارا سلطانی» خبرنگار ایسنا منطقه کویر
 

انتهای پیام