به گزارش ایسنا- این روزها موضوع هدایت تحصیلی و انتخاب رشته دانش‌آموزان با توجه به تغییراتی که در سال جاری در آن به وجود آمده به یک موضوع مهم در میان خانواده‌ها و دانش‌آموزان تبدیل شده و سوالاتی را برای آنان ایجاد کرده است تا جایی که عده‌ای از والدین نسبت به این مساله اعتراضاتی داشته‌اند، ایسنا میزگردی را با همین موضوع برگزار کرد تا پاسخی را به والدین و دانش‌آموزان ارائه دهد.

محمدمهدی مومنی، رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان در خصوص اهمیت هدایت تحصیلی، اظهار کرد: انتخاب رشته و هدایت تحصیلی یکی از نقاط عطف دوران تحصیلی دانش‌آموزان در عرصه‌های زندگی است و به بیان دیگر هدایت تحصیلی تولد شخصیت اجتماعی افراد است، ما به این دلیل برای هدایت تحصیلی اهمیت قائل هستیم که بین هدایت تحصیلی کارآمد و هنجارهای اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد، اگر دانش‌آموزان به سمت استعدادهای واقعی خود سوق داده شوند به هنجارهای موردنظر اجتماع و هنجارهای خانواده‌های خود نزدیک می‌شوند.

وی عنوان کرد: هدایت تحصیلی کارآمد زمینه اشتغال پایدار را فراهم می‌کند و پیامد اشتغال پایدار، خانواده پایدار است، بین هدایت تحصیلی کارآمد و افت تحصیلی دانش‌آموزان نیز رابطه معناداری وجود دارد و در نتیجه آموزش و پرورش از دیرباز دغدغه هدایت تحصیلی را داشته است.

  انتخاب پایه نهم برای هدایت تحصیلی هوشمندانه است

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان در خصوص تغییر مقطع زمانی هدایت تحصیلی، تصریح کرد: در حال حاضر هدایت تحصیلی در پایه نهم انجام می‌شود، انتخاب این پایه برای هدایت تحصیلی تصمیمی هدفمند و هوشمندانه است زیرا دانش‌آموزان بعد از این پایه وارد دوره دوم متوسطه می‌شوند یعنی آرام آرام تفکرات عینی خود را به تفکرات ذهنی تبدیل می‌کنند و وارد عرصه فراشناختی یعنی درونی‌سازی ارزش‌ها می‌شوند.

مومنی ادامه داد: بنابراین تا ابتدای دوران دوم متوسطه فرصت داریم که یک ارزش را در دانش‌آموزان نهادینه‌سازی کنیم، در دوره دوم متوسطه دانش‌آموزان وارد عرصه هوش پس عرفی می‌شوند، تمام نیازهای خود را با نیازهای اجتماعی گره می‌زنند و از نیازهای شخصی کمی عبور می‌کنند، این عرصه بسیار مهم است.

وجود سه سیر تکاملی در انتخاب رشته و شغل 

وی با اشاره به اینکه سه سیر تکاملی در انتخاب رشته و شغل داریم، گفت: اولین سیر تکاملی که به آن دوره رویایی می‌گویند از بدو تولد آغاز و تا 11 سالگی ادامه دارد، در این دوران کودک بر اساس تخیلات خود شغل بازی می‌کند، انتخاب‌های او تابع زمان و مکان نیست و متغیراست که این موضوع بسیار اهمیت و ارزش دارد.

هدایت تحصیلی از بدو تولد آغاز می‌شود

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان با بیان اینکه هدایت تحصیلی فرآیندی مستمر است که ازبدو تولد آغاز می‌شود، تصریح کرد: باید خانواده‌ها از این موضوع اطلاع داشته باشند که هدایت تحصیلی صرفا مربوط به پایه نهم نیست و هدایت تحصیلی را در مهد کودک و قبل از دوران مهد کودک نیز داریم، این موضوع در دوران ابتدایی نیز باید شکل بگیرد، بخشی از محتوای درسی دوران ابتدایی آشنایی با مشاغل و رشته‌هاست و ما این موضوع را مشاهده می‌کنیم که انتخاب شغل برای دانش‌آموزان ابتدایی بسیار ارزش دارد، اما انتخاب‌های آنان انتخاب با ثباتی نیست و رویایی است.

مومنی ادامه داد: دوره دوم سیر تکاملی انتخاب رشته از 11 سالگی آغاز و تا 18 سالگی ادامه دارد، این دوران دوران آزمایشی است، دانش‌آموز آرام آرام احساس می‌کند که برای زندگی باید شغل و مهارت داشته باشد و به مشاغل و رشته‌ها گرایش پیدا می‌کند، اما هنوز برای تصمیم‌گیری خود به ثبات لازم نرسیده است بنابراین در این مرحله نیاز به هدایت و کمک دارد، به دلیل اینکه پایه نهم در این دوران قرار گرفته، ما هدایت تحصیلی را کمک به دانش‌آموز تعریف می‌کنیم یعنی ما نقش تصمیم‌ساز را داریم و باید اطلاعات غنی به دانش‌آموزان بدهیم.

وی خاطرنشان می‌کند: سومین دوره سیر تکاملی انتخاب رشته دوران 18 سالگی به بعد است، در این دوران تصمیم دانش‌آموز قطعی است، او تصمیم خود را در خصوص شغل و حرفه گرفته و به سمت کسب مهارت می‌رود که این دوران مربوط به انتخاب رشته دانشگاهی می‌شود.

علاقه مهم‌ترین عنصر در هدایت تحصیلی کارآمد 

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان اظهار کرد: اولین و مهم‌ترین عامل در هدایت تحصیلی کارآمد عنصر علاقه است که به درستی دستگاه تعلیم و تربیت در راستای نظام تحول بنیادین آزمون رغبت‌سنجی را در هدایت تحصیلی گنجانده است، به این دلیل که پشتکار و علاقه عوامل کلیدی هستند که که منجر به کشف استعدادها می‌شوند.

لزوم توجه به قابلیت‌های ذهنی دانش‌آموزان در هدایت تحصیلی

وی اضافه کرد: دومین عامل در هدایت تحصیلی قابیلت‌های ذهنی دانش‌آموز است هر دانش‌آموزی قابلیت‌های ذهنی خاصی دارد و هر شغلی هم نیاز به قابلیت ذهنی خاصی دارد به طور مثال گاهی رشته‌ای نیاز به توالی تفکر، نگهداشت ذهنی، قابلیت‌های محاسباتی و... دارد که همه این موارد در جریان هدایت تحصیلی موثر است.

مومنی با بیان اینکه در هدایت تحصیلی علاقه عنصر کلیدی است، اما عنصر تمام‌کننده نیست، اظهار کرد: سومین عامل موثر بر هدایت تحصیلی استعداد بوده و آموزش و پرورش در آزمون استعداد تحصیلی به خوبی این موضوع را وارد کرده است.

کشف استعداد، عنصر کلیدی هدایت تحصیلی

وی ادامه داد: خداوند در ماهیت هر بشری استعداد شگرفی قرار داده و بزرگترین وظیفه مربیان و اولیاء نیز کشف و هدایت این استعداد است، عنصر کلیدی هدایت تحصیلی کشف و هدایت استعدادهاست.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان با اشاره به اینکه آینده پژوهشی مشاغل از عوامل موثر بر هدایت تحصیلی است، عنوان کرد: این موضوع مساله بسیار مهمی است، زیرا ما در هر حال حاضربرای حداقل 10 سال آینده دانش‌آموزان تصمیم می‌گیریم و باید ببینیم در آینده چه نیروی انسانی قدرتمند است.

تفکر آینده‌نگارانه از هیجانات حاکم بر هدایت تحصیلی است

وی ادامه داد: نیازسنجی منابع انسانی یکی از عناصر کلیدی کشور است که در جریان هدایت تحصیلی و توسعه متوازن رشته‌ها تاثیر شگرفی می‌گذارد، گاهی با تفکر آینده‌نگارانه حرکت می‌کنیم  و از حال به سمت آینده می‌رویم، یکی از هیجانات حاکم بر جریان هدایت تحصیلی تفکر اشتباه آینده‌نگارانه است که ما نیازهای زمان حال را می‌بینیم و براساس اینکه شغل یک توانمندی کنونی در زمان حال است و شرایط اقتصادی خوبی نیز دارد و به اشتباه در مورد آینده تصمیم‌گیری می‌کنیم.

مومنی تصریح کرد: دیدگاه برتر در این زمینه نگاه آینده‌پژوهانه است یعنی از آینده وارد حال شویم و نیازهای آینده را بشناسیم، در این راستا چشم‌انداز 20 ساله، چشم‌انداز 1404، برنامه ششم توسعه و .. را داریم.

شرایط حاکم بر هدایت تحصیلی کنونی

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان در خصوص شرایط حاکم بر هدایت تحصیلی کنونی، خاطرنشان کرد: یکی از چالش‌های بزرگی که ما در بحث هدایت تحصیلی داریم نگاه اشتغالی به مدرک تحصیلی است که این نگاه در تمام دنیا کهنه شده است، ما در نظام کشورمان می‌بینیم که گاهی اوقات نظام یک، سه، پنج حاکم است، یعنی به ازای هر نیروی کارگر ماهر، سه تکنسین و به ازای هر تکنسین پنج مهندس داریم، در حالی که باید معکوس باشد یعنی بتوانیم به ازای هر مهندس سه نیروی تکنسین و پنج کارگر ماهر و نیمه ماهر تربیت کنیم.

تک فرزندی و افزایش حساسیت خانواده‌ها به جریان هدایت تحصیلی

وی با بیان اینکه حساسیت خانواده‌ها به واسطه تک فرزندی و دو فرزندی نسبت به جریان هدایت تحصیلی افزایش یافته است، عنوان کرد: این موضوع به این دلیل است که در حال حاضر ثروت و دارایی یک خانواده ملک و املاک نیست، بلکه منابع انسانی است، در حال حاضر جامعه و خانواده‌ها به منابع انسانی خود فوق‌العاده اهمیت می‌دهند، بنابراین ناخواسته حساسیت زیادی نسبت به جریان هدایت تحصیلی ایجاد شده است، در حال حاضر خانواده‌ها شرایط تحصیلی دانش‌آموزان را گام به گام رصد می‌کنند.

  فضای حاکم جریان هدایت تحصیلی، هیجانی است

مومنی اظهار کرد: فضای جریان هدایت تحصیلی در میان خانواده‌ها، دانش‌آموزان و عناصری که از هدایت تحصیلی صحبت می‌کنند، هیجانی است، اگر بتوانیم این هیجانات را مدیریت، کنترل، تبیین و آگاهی ایجاد کنیم و جریان هدایت تحصیلی تبدیل به جریان واقعی خواهد شد.

هدایت تحصیلی، حیاط خلوتی برای تجارت 

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان تصریح می‌کند: یکی از نکاتی که بر جریان هدایت تحصیلی حکمفرما شده دخالت ناکارآمد مراکز تجاری آموزشی در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان است به طوری که هدایت تحصیلی حیات خلوتی برای تجارت و کسب درآمد بیشتر شده است این موضوع یکی از چالش‌های مهمی است که ایجاد شده و عموما افرادی که وارد این گردونه می‌شوند در این زمینه تخصصی ندارند.

تغییر فیلتر جذب دانش‌آموزان در رشته‌ها 

وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته هدایت تحصیلی در دوره دوم متوسطه صورت می‌گرفت، اما در حال حاضر در دوره اول متوسطه انجام می‌شود، عنوان کرد: در حال حاضر در جذب دانش‌آموزان  در رشته‌ها و شاخه‌ها تغییر فیلتر ایجاد شده است در سال‌های گذشته واحدهای آموزشی برای جذب دانش‌آموزان در رشته‌ها بعد از بررسی اولویت‌ها به معدل توجه می‌کردند و صرفا قابلیت‌های ذهنی دانش‌آموزان را اندازه‌گیری می‌کردند که از آسیب‌های مهم در نظام گذشته است.

مومنی با طرح این پرسش که آیا ما باید برای انتخاب رشته و شغل به معدل دانش‌آموزان نگاه کنیم و صرفا به عملکرد تحصیلی و قابلیت‌های ذهنی دانش‌آموزان توجه داشته باشیم، تصریح کرد: انتخاب شغل فراتر از عملکرد تحصیلی است برای انتخاب شغل به هوش‌های چند گانه نیاز داریم که در حال حاضرانتخاب رشته و هدایت تحصیلی به کاراکترهای متعددی مانند استعدادیابی، آزمون رغبت‌سنجی، نظر اولیا، نظر مشاور، نظر دبیر و ... تبدیل شده است.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان خاطرنشان کرد: در حال حاضر بین عملکرد تحصیلی دانش‌آموز و موفقیت شغلی او رابطه معنادار صد درصدی نمی‌توانیم پیدا کنیم.

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته که هدایت تحصیلی در سال اول دبیرستان انجام می‌شد تعدادی از دانش‌آموزان در امتحانات خردادماه قبول نمی‌شدند و میانگین وزنی نمرات آن سال‌ها نسبت به پایه نهم کنونی پایین‌تر بود بنابراین خانواده‌ها براساس میانگین وزنی و نمرات دانش‌آموز تصمیماتی می‌گرفتند، اما در حال حاضر در استان ما درصد قبولی دانش‌آموزان پایه نهم در امتحانات خردادماه، 95 درصد است آن هم با نمرات وزنی بالا؛ حال این مساله به وجود می‌آید که خانواده‌ها تنها عملکرد تحصیلی دانش‌آموز را نگاه می‌کنند و می‌گویند فرزند من با معدل بالا قابلیت رشته تجربی و ریاضی را دارد.

مومنی تصریح کرد: به این دلیل است که می‌گوییم در هدایت تحصیلی هیجان حکم‌فرما شده است در حالی که متخصصصان آموزش و پرورش و حوزه‌های مختلف مشاوره تحقیق و بررسی کردند و شرایط خاصی را بر هدایت تحصیلی حکم‌فرما کرده‌اند.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان عنوان کرد: در سال‌های گذشته دانش‌آموزان 6 اولویت را می‌توانستند، انتخاب کنند و عموما در برخی از رشته‌ها شرایط لازم را کسب نمی‌کردند، اما در حال حاضر بر اساس سیاست‌های کنونی آموزش و پرورش به جای 6 اولویت 12 اولویت در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان گنجانده شده است، در گذشته انتخاب شاخه داشتیم، اما در حال حاضر دانش‌آموزان به صورت درون شاخه‌ای نیز هدایت می‌شوند، شاخه کارودانش و فنی و حرفه‌ای در زمینه‌های صنعت، خدمات کشاورزی و هنر اولویت‌بندی شده‌اند.

وی اظهار کرد: در حال حاضر دانش‌آموزان عموما تمام اولویت‌ها را کسب کرده‌اند و به دلیل اینکه اولویت‌ها را می‌بینند، احساس می‌کنند می‌توانند در تمام اولویت‌ها موفق باشند در صورتی که اینگونه نیست.

مومنی تصریح کرد: اولویت‌های مشخص شده یک هنجار درون فردی است که براساس نمرات درسی دانش‌آموزان، اولویت‌هایی به او پیشنهاد می‌شود، اما شرایط پیشنهادی صرفا ارتباط معناداری با معدل دانش‌آموز ندارد به طور مثال دانش‌آموزی با نمرات پایین اولویت اول را تجربی آورده و دانش‌آموز دیگری با معدل بالا اولویت اولش تجربی نیست، این مساله از جانب خانواده‌ها نقد می‌شود و در حال حاضر بزرگترین سوال اولیا همین موضوع است، اما باید گفت بین اولویت‌های دانش‌آموزان و نمرات هدایت تحصیلی آنان رابطه معناداری وجود ندارد؛ اگر دانش‌آموزی اولویت اولش را تجربی آورده است صرفا به این معنی نیست که نمره هدایت تحصیلی او بالا باشد.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان با بیان اینکه بین مکانیزم انتخاب، میل و جذب دانش‌آموزان تفاوتی وجود دارد، عنوان کرد: دانش‌آموزان رشته را انتخاب می‌کنند، اما در تمام آئین‌نامه‌های هدایت تحصیلی عنوان شده که در جذب دانش‌آموزان در رشته‌ها براساس ظرفیت و امکانات منطقه، طبق امتیازی که در هدایت تحصیلی کسب کرده هدایت تحصیلی انجام شود، براساس این موضوع یکی از سیاست‌های آموزش و پرورش توسعه متوازن رشته‌هاست.

رشته تجربی، آسیب‌پذیرترین رشته است

وی ادامه داد: توسعه متوازن رشته‌ها نگاهی به منافع ملی، منافع اشتغالی، ظرفیت دانشگاه‌ها، آینده پژوهشی مشاغل و ... دارد به عنوان مثال در حال حاضر میل کاذبی به سمت رشته تجربی داریم در صورتی که اگر بررسی کنیم می‌بینیم رشته تجربی آسیب‌پذیرترین رشته در میان رشته‌ها برای جنبه‌های اشتغالی و انتخاب رشته دانشگاه است.

مومنی با اشاره به اینکه غالبا دانش‌آموزان با تصور رشته‌های پزشکی وارد رشته تجربی می‌شوند، گفت: در سال گذشته درصد قبولی دانش‌آموزان استان در رشته ریاضی بیش از 60 درصد و در رشته تجربی زیر 40 درصد بوده است، به دلیل اینکه ظرفیت دانشگاه‌های استان ما در رشته ریاضی نسبت به تجربی توسعه یافته‌تر است. 

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان اضافه کرد: عموما در جغرافیای آموزشی استان ما دانش‌آموزان با رتبه سه رقمی می‌توانند در عرصه پزشکی قبول شوند، حتی در سال گذشته صرفا 23 درصد از دانش‌آموزان استعداد درخشان در پزشکی قبول شده‌اند یعنی 77 درصد از دانش‌آموزان استعداد درخشان که با تفکر رشته‌های پزشکی وارد رشته تجربی شدند در رشته پزشکی قبول نشدند.

کارنامه نمی‌تواند معیار غربالگری دانش‌آموزان باشد

وی با بیان اینکه هر سال در خروجی‌های دانشگاه و خروجی‌های شغلی آسیب‌های جدی در رشته تجربی مشاهده می‌کنیم، عنوان کرد: این در حالی است که اولیاء دانش‌آموزان هنگامی که کارنامه پایه نهم فرزندشان را با نمرات عالی می‌بینند، فکر می‌کنند فرزند آنان شخصیت مطالعاتی رشته‌های پزشکی و تجربی را دارد در صورتی که ما مشاهده می‌کنیم، پراکندگی نمرات دانش‌آموزان در پایه نهم بین 18 تا 20 است، بنابراین کارنامه نمی‌تواند معیار غربالگری دانش‌آموزان باشد.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان ادامه داد: در رشته تجربی ظرفیت پزشکی محدود است و فقط دانشگاه دولتی، آزاد و واحد ملل پذیرش این رشته را دارند در حالی که رشته ریاضی در دانشگاه دولتی، شبانه، آزاد، پیام نور، غیر انتفاعی، جامع علمی کاربردی و واحد بین‌الملل پذیرش دارد.

وی با بیان اینکه هر رشته‌ای آسیب خاص خود را در زمینه اشتغال دارد، تصریح  کرد: اما رشته تجربی به لحاظ شرایط جذب اشتغالی در حد پایین است، شاید بتوان گفت تنها یک درصد از دانش‌آموزان به ایده‌آل‌هایشان در رشته تجربی در زمینه اشتغال پایدار دست پیدا می‌کنند.

مومنی اظهار می‌کند: میل به رشته تجربی در استان ما بالاتر از 50 درصد است که میلی کاذب است و اگر خانواده‌‎ها اطلاعات کافی داشته باشند متوجه می‌شوند که رشته تجربی آسیب جدی دارد.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان گفت: هدف توسعه متوازن رشته‌ها مدیریت تقاضای جامعه براساس نیازهای واقعی جامعه است به این دلیل در توسعه متوازن رشته‌ها تعصبی به رشته خاصی وجود ندارد و همه رشته‌ها دارای ارزش خاصی هستند.

وی با بیان اینکه توسعه درون شاخه‌ای و بین شاخه‌ای داریم، عنوان کرد: سیاست استان ما در توسعه بین شاخه‌ای کاهش رشته‌های نظری و توسعه رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش است، در توسعه درون شاخه‌ای نیز در شاخه نظری رشته تجربی را باید کاهش دهیم.

تحصیل 46.9 درصد دانش‌آموزان استان در رشته تجربی

مومنی ادامه داد: در حال حاضر 46.9 درصد از دانش‌آموزان استان در رشته تجربی تحصیل می‌کنند، در حالی که این رقم در رشته‌های ریاضی و علوم انسانی به ترتیب 19.5 و 33.6 درصد است.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان تصریح کرد: بین دانش‌آموزان موجود در رشته تجربی و شانس قبولی در دانشگاه رابطه معکوس وجود دارد و با اینکه شانس موفقیت در کنکور سراسری تجربی پایین است، اما تعداد زیادی از دانش‌آموزان در رشته تجربی قرار دارند از طرفی سهم جذب رشته ریاضی در دانشگاه بالا است، اما تنها 19.5 درصد دانش‌آموزان استان در این رشته تحصیل می‌کنند.

وی اضافه کرد: همچنین نگاه اصلی عموم کشورهای توسعه‌یافته در جذب نخبگان به سمت رشته علوم انسانی است به این دلیل که آینده مدیریت کشور و مدیریت‌های اجتماعی در اختیار رشته انسانی است و در این زمینه آینده بسیار روشنی وجود دارد.

کشورهای توسعه‌یافته دانش‌آموزان را به رشته‌های مهارتی سوق می‌دهند

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان گفت: با همه این تفاسیر آنچه بر کشورهای توسعه‌یافته حاکم است هدایت و جذب دانش‌آموزان در رشته‌های فنی و مهارتی است، نجات کشور نیز در این زمینه است، جامعه ما بیش از اینکه به متخصصصان ارشد نیاز داشته باشد به تکنسین ماهر و نیمه ماهر نیاز دارد و 90 درصد اشتغال ما در حوزه مهارتی است.

مومنی اضافه می‌کند: در آموزش و پرورش کشور آلمان ضریب نفوذ رشته‌های فنی و مهارتی بیش از 80 درصد است و مسئولان کشور آلمان عنوان می‌کنند نیازی نیست که بیش از پنج درصد دانش‌آموزانن وارد عرصه دانشی بشوند، آنان شجاعانه وارد گردونه کار می‌شوند و می‌گویند هر فردی باید یک مهارتی را کسب کند.

وی تصریح کرد: این گام بلند را آموزش و پرورش کشور ما نیز برداشته و در حال سرمایه‌گذاری در توسعه رشته‌های فنی و مهارتی است و هزینه‌های زیادی را برای توسعه هنرستان‌های کارودانش و فنی و حرفه‌ای می‌کند تا دانش‌آموزان بتوانند اشتغال‌های زودبازده و بنگاه‌های کارآفرینی ایجاد کنند، جامعه ما به این مساله فوق‌العاده نیاز دارد.

رئیس اداره آموزش متوسطه دوره دوم نظری اداره‌کل آموزش و پرورش استان ادامه داد: اگر خانواده‌ها نگاه تحلیلی، موشکافانه و پژوهشی داشته باشند به این نتیجه خواهند رسید که اگر منطبق بر نیازهای واقعی جامعه حرکت نکنند شرایط تحصیلی و اشتغال فرزندشان با چالش مواجه خواهد شد.

وی اظهار کرد: انتخاب رشته دانش‌آموزان براساس محدوده جغرافیایی، امکانات و ظرفیت منطقه آموزشی طبق نمره فضلی هدایت تحصیلی انجام می‌شود.

سیدحسن تهامی، رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان اظهار می‌کند: آیین‌نامه جدید هدایت تحصیلی در شورای عالی آموزش وپرورش در اسفند ماه سال گذشته به تصویب رسیده و بر مبنای آن دانش‌آموزان براساس استعداد تحصیلی، رغبت شغلی، نیاز و امکانات منطقه هدایت تحصیلی می‌شوند.

وی با بیان اینکه برای استعداد تحصیلی و رغبت شغلی دانش‌آموزان آزمون‌هایی برگزار می‌کنیم، ادامه داد: آزمونی که در سال‌های قبل برای استعداد تحصیلی برگزار می‌شد عملا همچون یک خرده آزمون بود و بهره هوشی دانش‌آموزان را مشخص می‌کرد، اما آزمون استعدادی که آن را از پنج سال پیش برگزار می‌کنیم شامل 11 خرده آزمون است، انجام آن حدود دو ساعت طول می‌کشد و استعداد کلامی، ریاضی، فنی و حرفه‌ای، کارودانش و تجربی دانش‌آموزان را به ما نشان می‌دهد.

  تهامی با اشاره به اینکه آزمون استعداد تحصیلی عملا نمراتی در قالب استعداد و نه هوش به مشاور می‌دهد، خاطرنشان کرد: دانش‌آموزانی که در این آزمون نمره بالای 120 کسب کنند، مجاز به انتخاب تمام رشته‌ها و هر 12 اولویت هستند، نمره بین 110 تا 120 دانش‌آموزان میانی یا باهوش را مشخص می‌کند که نمره آنان با توجه به نمودار و عملکردشان متفاوت می‌شود و در اولویت‌های مختلف به آنان نمره یک تا 9 داده می‌شود.

وی ادامه داد: دانش‌آموزانی که در آزمون استعداد تحصیلی نمره پایین تر از 100 و 10 کسب می‌کنند در حوزه نظری پایین‌ترین نمره را به دست آورده‌اند و به شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش هدایت می‌شوند. 

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان تصریح کرد: به دلیل اینکه ما اهمیت استعداد تحصیلی را می دانستیم بخش نامه‌ها را برای مدارس صادر کردیم و مدیران مدارس موظف شدند اولیاء دانش‌آموزان را در این زمینه آموزش دهند.

تهامی در خصوص آزمون رغبت‌سنج شغلی، عنوان کرد: رغبت‌سنج آزمون دقیق و خوبی است، این آزمون شامل چند بخش است بخش اول تیپ‌های شخصیتی است که تبدیل به نمره می‌شود و علایق دانش‌آموز را در رشته‌های مختلف نشان می‌دهد، بخش دوم آزمون، سبک کاری دانش‌آموزان را مشخص می‌کند. 

وی ادامه می‌دهد: به طور مثال سبک کاری نشان می‌دهد که ریسک‌پذیری یک دانش‌آموز چه میزان است اگر ریسک‌پذیری دانش آموز بالا باشد و بر مبنای شناخت مشاور و آزمون‌های دیگر رفتارهای پر خطر داشته باشد ما توصیه نمی‌کنیم که این دانش‌آموز از خانواده دور شود بلکه  باید تحت نظارت خانواده قرار بگیرد در حالی که اگر ریسک‌پذیری یک دانش‌آموز بالا و رفتار پر خطر او پایین باشد، توصیه می‌کنیم که این دانش‌آموز می‌تواند از خانواده دور شود و خانواده او را برای پرواز کردن آزاد بگذارند، این افراد خودآگاهی و عزت نفس زیادی دارند و می‌توانند در جامعه موفق شوند، دانش آموزانی با ریسک پذیری بالا در رشته‌های ریاضی و فنی و حرفه‌ای می‌توانند کاملا موفق شوند.

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان عنوان کرد: همچنین این آزمون به ما نشان می‌دهد که دانش‌آموز دوست دارد محیط یادگیری‌اش تئوری یا فنی باشد، نتایج این آزمون‌ها هم در قالب نمره نشان داده می‌شود.

تهامی با بیان اینکه آزمون‌های استعداد تحصیلی و رغبت‌سنج 30  نمره از 65 نمره دانش‌آموزان را در حوزه مشاوره نشان می‌دهند، خاطرنشان کرد: 35 نمره دیگر شامل پنج نمره نظر پدر و مادر، 10 نمره نظر دانش‌آموز، 10 نمره نظر دبیر و 10 نمره نظر مشاور مدرسه است.

وی می‌گوید: سوابق تحصیلی دانش آموزان در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم نیز 35 نمره دارد، نمرات نوبت اول این پایه‌ها ضریب یک و نمرات نوبت دوم با ضریب دو محاسبه شده و با یکدیگر جمع می‌شوند عدد بدست آمده در 100 ضرب شده و نمرات 5000، 6000 و 7000 بدست می‌آید.

تهامی اضافه می‌کند: بر مبنای توسعه متوازن رشته‌ها و با توجه به اینکه بخشی از هدایت تحصیلی نیاز جامعه و امکانات آموزش و پرورش است، طبق کمیته برنامه‌ریزی و هدایت تحصیلی استان، هر اداره‌ای موظف است بر اساس نیاز منطقه و ناحیه کف نمره‌ای را برای ورود به رشته‌ها تعیین کند، بنابراین ممکن است کف نمره برای ورود به رشته‌ای در دو ناحیه مختلف متفاوت باشد.

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان اظهار کرد: هنگامی که یک ناحیه آموزش و پرورش برای رشته تجربی فقط ظرفیت 500 نفر را دارد بنابراین بهترین حالت این است که بهترین دانش‌آموزان آن ناحیه در رشته تجربی ثبت‌نام شوند، آن هم به این دلیل که دانش‌آموزان با نمرات پایین تر در کنکور تجربی متوقف خواهند شد، بیش از نیمی از دانش‌آموزان در کنکور تجربی با مشکل مواجه هستند، بنابراین ما تدبیر می‌کنیم که آنان به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش که شانس موفقیت بیشتری دارند، هدایت شوند.

تهامی ادامه داد: همچنین عملکرد بخش فنی و حرفه‌ای و کارودانش آموزش و پرورش آنقدر عالی است که برای ورود به بعضی از رشته‌ها حتی در میان دانش‌آموزان با معدل بالا رقابت وجود دارد.

توزیع 4200 نرم‌افزار هدایت تحصیلی- شغلی در مدارس استان

وی از توزیع نرم‌افزار راهنمایی تحصیلی- شغلی شماره سه در مدارس متوسطه اول و دوم خبر داد و افزود: اداره مشاوره آموزش و پرورش استان به کمک اداره متوسطه و فنی و حرفه‌ای و کارودانش به عنوان استان پیشرو این نرم‌افزار را طراحی کرده و به وزارت آموزش و پرورش ارسال کرده و پس از تایید وزارت حدود 20 روز پیش به صورت رایگان در 4200 مدرسه استان توزیع شده است.

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان تصریح می‌کند: نرم‌افزار تحصیلی- شغلی شماره دو را نیز حدود دو سال پیش طراحی کرده‌ایم که به واسطه آن مجتمع مشاوره خراسان رضوی به عنوان مرکز مشاوره برتر کشور شناخته شد، اما با توجه به تغییرات عمده هدایت تحصیلی نرم افزار شماره 3 طراحی شد.

وی با اشاره به اینکه مشاوران مدارس با کمک این نرم‌افزار زمینه‌های مختلف تحصیلی و شغلی را برای دانش‌آموزان مشخص می کنند، اظهار کرد: خانواده‌ها در صورت تمایل می‌توانند برای دریافت این نرم‌افزار به فروشگاه ضریح آفتاب و مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی آموزش و پرورش مراجعه کنند. 

از سال آینده مشاوران در مقطع متوسطه اول ساماندهی می‌شوند

تهامی با اشاره به اینکه سیستم جدید هدایت تحصیلی آموزش و پرورش قوی‌تر از گذشته شده است، اظهار کرد: عملا مشاوران نسبت به گذشته توانمندتر شده‌اند، قول‌هایی داده شده است که آزمون‌های هدایت تحصیلی در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم برگزار شود، همچنین از سال آینده مجموع مشاوران به متوسطه اول می‌آیند.

وی ادامه می‌دهد: با ساماندهی مشاوران برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان از ابتدای متوسطه اول آغاز می‌شود، اگرچه که اولویت ما شروع برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی از مقطع پیش دبستانی است.

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان عنوان کرد: همچنین از سال جاری مشاوران موظف شده‌اند درس تفکر، پژوهش و سبک زندگی را تدریس کند که تاکنون چنین چیزی نبوده است یعنی مشاور در طول سال تحصیلی دائم در قالب مشاوره گروهی که اولویت ماست با دانش‌آموزان درگیر می‌شوند، تا پایه نهم در ارتباط تنگاتنگ با دانش‌آموز قرار می‌گیرند و رشته‌های مختلف را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند تا دانش‌آموز 14 ساله با آگاهی بیشتری انتخاب رشته انجام دهد.

وی در پاسخ به این پرسش که اگر دانش‌آموزی بنا به دلایلی نتوانسته باشد در رشته مورد علاقه‌اش نمره لازم را کسب کند، اما توانایی لازم برای آن رشته را در خود ببیند و تصمیم داشته باشد از سال آینده درس بخواند، تکلیفش چیست، خاطرنشان کرد: سوابق در هدایت تحصیلی فقط 35 نمره دارد در حالی که 65 نمره عملا در اختیار دانش‌آموز است و دیدگاه‌های او را شامل می‌شود، آزمون‌هایی که برگزار می‌کنیم دو برابر سوابق تحصیلی در هدایت تحصیلی تاثیر دارند، پیش از برگزاری آزمون‌ها نیز برای دانش‌آموزان در این زمینه توضیحاتی داده می‌شود.

برای هدایت تحصیلی به مراکز مشاوره خصوصی نروید

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان تصریح می‌کند: ما تاکید می‌کنیم خانواده‌ها برای هدایت تحصیلی از رفتن به مراکز مشاوره‌ای که زیرنظر آموزش و پرورش نیستند به شدت خودداری کنند، این مراکز اطلاعات تحلیلی آزمون‌های استعداد تحصیلی و رغبت شغلی دانش‌آموزان را ندارند و این تحلیل‌ها فقط در اختیار مشاوران آموزش و پرورش است بنابراین مراجعه به این مراکز بسیار آسیب‌زننده است.

وی در خصوص اعتراضاتی که والدین نسبت به هدایت تحصیلی دارند، اظهار کرد: عده‌ای از اولیا یاد گرفته‌اند که با سر و صدا کردن و اعتراض به خواسته‌هایشان برسند، اعتراض این افراد به هیچ عنوان قابل قبول نیست، اما عده‌ای از والدین به آزمون‌هایی که برای هدایت تحصیلی برگزار کرده‌ایم آگاه نیستند که اگر به مشاوران ما مراجعه کنند مشکلشان حل خواهد شد، همچنین بسیاری از والدین اغلب درگیر موسسسات خصوصی مشاوره‌ای شده‌اند.

تهامی ادامه داد: گاهی اولیاء توقع بالا نیز دارند در صورتی که فرزند آنان شخصیت رشته موردنظر آن‌ها را ندارد و اگر ما در این مواقع با آنان همدردی کنیم، ظلم کرده‌ایم.

وی اظهار کرد: آموزش و پرورش استان به جز پایگاه‌های هدایت تحصیلی در مدارس 47 پایگاه مشاوره هدایت تحصیلی در مراکز مشاوره آموزش و پرورش دارد، در صورتی که مشاور مدرسه نتوانست والدین را قانع کند والدین می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند.

رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان خاطرنشان کرد: خانواده‌ها برای سوالات، پیشنهادات و انتقادات خود می‌توانند به مجتمع مشاوره و خدمات روانشناختی اداره‌کل آموزش و پرورش استان واقع در خیابان امام خمینی(ره)، جنت یک، جنب بانک سپه طبقه یک مراجعه کنند یا با شماره‌های 32226219 – 32238806 تماس حاصل کنند.

وی ادامه داد: دانش‌آموزان و خانواده‌ها برای اطلاع از آدرس هنرستان‌ها، رشته‌ها و ... می‌توانند به آدرس سایت اداره آموزش فنی و حرفه‌ای و کا رودانش آموزش و پرورش استان مراجعه کنند.

انتهای پیام