پله‌ها را دو تا یکی بالا می‌روم. کارگاه طبقه دوم قرار دارد و چاقوهای ریز و درشت کنار هم چیده شده است. چاقوها را نشانم می‌دهد و انواع مختلف تیغه‌های چاقوها را برایم توضیح می‌دهد. عمرش را پای ساخت چاقو گذاشته و مشق‌های شبش را هم در کارگاه چاقوسازی می‌نوشت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه زنجان، حاج محمد؛ دوره‌های آموزشی مختلفی را در زمینه چاقو گذرانده است، تیزی چاقوها را روی ناخنش امتحان می‌کند و می‌گوید: چاقو واژه آریایی است. در اصل "چَغو" به معنی شکافنده است. در گذشته از واژه "چَغیج" به‌جای چاقو استفاده می‌کردند، البته هم‌اکنون نیز در برخی از نقاط استان لرستان به‌جای چاقو از "چغو" استفاده می‌شود.
چاقو را روی سمباده می‌کشد تا تیز کند. چاقویی با تیغه کوتاه و عرض زیاد، این چاقو برای کندن پوست استفاده می‌شود، راحت‌تر توی پوست گوساله و گوسفند فرو می‌رود.
نگاهی به چهره متعجبم می‌اندازد و ادامه می‌دهد: همیشه طبیعت بهترین گزینه برای برطرف کردن نیازهای انسانی بوده تا انسان بتواند با الهام‌گیری از آن نیازهای خود را مرتفع کند. مهم‌ترین و تشدیدکننده‌ترین این عوامل موقعیت استراتژیک منطقه زنجان است که می‌توان گفت نقطه‌ای است که با توجه به اقلیم متنوعی که در کل منطقه امروزی و باستانی زنجان پراکنده است و بوده؛ جنگ‌های بسیاری را از سر خود گذرانده که همه این اتفاق‌های تاریخی دست به دست هم داده تا زنجان تبدیل به مرکزیت ساخت انواع اسلحه‌های سرد تا قبل از پیدایش سلاح‌های گرم شود.
قلم‌تراش را نشانم می‌دهد. لبخند به گوشه لبش می‌دود و روزهایی را یاد می‌کند که گردشگران خارجی به کارگاه او آمده، آستین بالا زدند و ساختن چاقو را تجربه کردند. چاقوی چینی را رقیب چاقوی زنجان نمی‌داند و معتقد است کار دست همواره مشتری خود را دارد و بسیاری هستند که در جستجوی چاقوی دست‌ساز به کارگاهش می‌آیند.
قدمت چاقوسازی را به زمان هخامنشیان مرتبط و اظهار می‌کند: با توجه به قدیمی‌ترین نوع چاقو که در غلاف کمری یکی از مردان نمکی منطقه چهرآباد زنجان کشف شد؛ قدمت چاقوسازی در منطقه زنجان را می‌توان بسیار دورتر؛ یعنی به دوران هخامنشیان ربط داد. چاقوی حاضر در غلاف کمری مرد نمکی دوران هخامنشی دارای دسته‌ای از شاخ بز است که طول آن 11 سانتی‌متر است که با استفاده از دو میخ به تیغه‌ای متصل شده و طول تیغه در حدود 9 سانتی‌متر است. غلاف این چاقو از جنس چرم بوده و با بندی از جنس چرم به لباس مرد نمکی متصل و طول غلاف 16 سانتی است. این چاقو را می‌توان به‌عنوان اولین و قدیمی‌ترین سند موثق به دست آمده در خصوص صنعت چاقوسازی زنجان نام برد.
سرگرم کار است و از روزهای خوش گذشته یاد می‌کند. روزهایی که صدای خنده کارآموزان در این کارگاه بلند بود، ولی الان تعداد انگشت‌شماری برای آموزش این حرفه پا پیش می‌گذارند و این موضوع استادکار را از آینده این رشته می‌ترساند. او همچنان امیدوارانه چاقو می‌سازد و افتخار می‌کند قدم بزرگی در زنده نگه داشتن نام زنجان بر می‌دارد.
انتهای پیام
نظرات