با نزدیک‌شدن به زمان برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، فعالیت لاک‌پشتی جریان‌های سیاسی برای بدست آوردن اکثریت کرسی‌های مجلس آغاز شده است. در این بین هرچند راهبردهای انتخاباتی مشخص شده است، اما نحوه چینش نیروها و آرایش سیاسی دو جریان اصلاحات و اصولگرایی هنوز با ابهام روبرو است.

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در این مقطع به ضرورت فعالیت داخل یک جبهه پی برده‌اند و اصلاح‌طلبان به دنبال ایجاد «شورای سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان» و اصولگرایان هم به دنبال تشکیل «شورای هماهنگی اصولگرایان» هستند.

اما فاصله تبدیل ایده به محصول در هر دو جریان به کندی پیش می‌رود و هنوز خبری از تشکیل این شورا یا جبهه نیست. چندماه پیش بود که ناطق‌نوری به خاطر همین کندی فعالیت‌های انتخاباتی لب به اعتراض گشوده بود و از فعالان سیاسی دو جریان خواسته بود جدی‌تر مساله انتخابات را دنبال کنند. البته در مقایسه دو جریان اصلاحات و اصولگرایی به این نتیجه می‌رسیم که اصلاحات یکی دو قدم از اصولگرایان پیش افتاده و منسجم‌تر حرکت می‌کند.

تلاش اصلاح‌طلبان برای بازکردن گره‌ با دست

اصلاح‌طلبان پیش از این دو تشکل به نام«شورای هماهنگی جبهه اصلاحات» و «شورای مشورتی» تشکیل داده‌اند. شورای هماهنگی جبهه اصلاحات متشکل از 21 دبیرکل احزاب اصلاح‌طلب است و شخصیتی حقوقی دارد. رییس این شورا به صورت دوره‌ای انتخاب شده و فقط دو ماه مسئولیت این شورا را به عهده دارد. هم‌اکنون علی‌محمد غریبانی ریاست دوره‌ای این شورا را به عهده دارد و قرار است به زودی ریاست شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به آیت‌الله موسوی تبریزی سپرده شود. در طرف دیگر «شورای مشورتی» رییس دولت اصلاحات متشکل از افراد حقیقی بوده که «کمیته راهبردی انتخابات» زیرمجموعه این شورا است و ریاست آن به عهده حجت‌الاسلام و المسلمین موسوی‌لاری است. البته اصلاح‌طلبانی هم هستند که عضو هر دو شورا باشند.

این دو مجموعه در پیشبرد برنامه‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان با یکدیگر دچار اصطکاک شدند به گونه‌ای که احزاب اصلاح‌طلب اعتراض کردند که افراد حقیقی، نقش آنها را کمرنگ کرده‌اند. هرچند اصلاح‌طلبان توانستند با برگزاری چند جلسه مشترک میان اعضای شورای هماهنگی و کمیته راهبردی تا حدودی از بروز اختلافات بیشتر جلوگیری کنند اما بالاخره به این نتیجه رسیدند که به یک نهاد جدید برای تجمیع فعایت‌های انتخاباتی نیاز دارند.

ظاهرا غریبانی ایده تشکیل «شورای سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان» را به رییس دولت اصلاحات ارائه می‌کند که با موافقت وی هم همراه می‌شود. اولین جلسه شورای سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان هم به فاصله کوتاهی پس از اعلام موافقت سیدمحمد خاتمی برگزار شد و در این جلسه محمدرضا عارف، علی‌محمد غریبانی و حجت الاسلام موسوی لاری به عنوان اعضای هیات رییسه موقت این شورا تعیین شده و قرار شد که هیات رییسه موقت، آیین‌نامه شورای سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان را تدوین کند و در جلسه بعد این آیین‌نامه به بحث گذاشته و تصویب شود. در آن جلسه، اعضای کمیته راهبردی، دبیران کل شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، نمایندگان حزب ندای ایرانیان، اتحاد ملت، اعتدال و توسعه و مجمع ایثارگران انقلاب اسلامی حضور داشتند.

از همان ابتدا بیان می‌شد که عارف ریاست این شورا را برعهده خواهد گرفت اما عارف در اولین جلسه شورای سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان شرکت نکرد. عزت‌الله تقواییان درباره علت حضورنیافتن عارف در آن جلسه گفته بود که«عارف با هماهنگی قبلی به جلسه نیامد و پیغام داد که تابع تصمیمات جمع است.» غریبانی رئیس دوره‌ای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات هم گفته است که« اعضای شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در مورد ریاست آقای عارف بر این شورا اجماع صددرصدی دارند اما قبل از انتخاب رئیس شورا، باید آئین‌نامه اجرایی داخلی داشته باشیم، لذا به همین دلیل انتخاب ریاست شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به بعد از تصویب آئین‌نامه موکول شده است. »

البته غریبانی پیش از بیان صحبت‌های ذکرشده گفته بود که پیش‌شرط ریاست عارف، اعلام کاندیداتوری وی و رأی اعضا است و چون عارف فعلا برنامه‌ای برای اعلام رسمی نامزدی برای انتخابات ندارد، در آن جلسه حضور نیافته بود.

درهر صورت هنوز نه آیین‌نامه این شورا تهیه شده و نه هنوز رییس‌ آن. به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان دیگر وقتی برای تلف کردن ندارند و باید سرعت فعالیت خود را افزایش دهند.

کلاف سردرگم اصولگرایان

شاید اصولگرایان هنوز نتوانسته‌اند اختلافات سال 92 را کنار بگذارند و چند قدمی از رقیب خود عقب هستند. هر چند تقریبا اکثریت اصولگرایان به اشتباهات خود در گذشته پی برده‌اند اما در مرحله «گذار از اشتباهات» گیر کرده‌اند. محمدرضا باهنر که اکنون علاوه بر نایب رییس مجلس شورای اسلامی، عهده‌دار ریاست جبهه پیروان خط امام و رهبری را هم بر عهده دارد و در غیاب مرحوم عسکراولادی و آیت‌الله مهدوی‌کنی، خود را از بزرگان اصولگرایی می‌داند گفته است که نباید مجلس بعدی حتی به دست اصلاح‌طلبان معتدل بیفتد یا حجت‌الاسلام سیدرضا تقوی، مجلس شورای اسلامی را به گلوگاهی حساس و تنگه احد تشبیه و تاکید کرده که مبادا مجلس آینده از دست اصولگرایان خارج شود. در واقع اصولگرایان به ضرورت وحدت پی برده‌اند اما هنوز نتوانسته‌اند وحدت خود را عملی کنند.

در جبهه اصولگرایی مدت‌هاست که موتلفه اسلامی ندای وحدت‌گرایی سر می‌دهد اما دستاورد چندانی از تلاش‌هایش ندیده است. موتلفه توانسته پایداری و ایثارگران را به پای میز مذاکره بکشاند اما ظاهرا جبهه پیروان یا فراکسیون رهروان دیدگاه خوبی نسبت به این جلسات ندارد. جدایی و فاصله زیاد علی لاریجانی با پایداری‌ها را در تصویب برجام در مجلس به خوبی قابل مشاهده است.

همین اختلافات موجب شد که برای اولین بار محمدنبی حبیبی ایده تشکیل «شورای هماهنگی اصولگرایان» را مطرح کند. دبیرکل حزب موتلفه اسلامی اظهارکرده بود که «راه پر پیچ و خمی» در پیش داریم و باید از کل ظرفیت اصولگرایان برای ائتلاف و وحدت استفاده کرد. همه اصولگرایان امروز ضرورت وحدت را درک کرده‌اند و هیچ تشکلی با سهم خواهی به میدان نیامده است.

تشکیل این شورا با استقبال اصولگرایان همراه و مسئولیت آن بر عهده محمدرضا باهنر گذاشته شد و قرا بود تا آخر مهرماه این شورا زیر نظرجامعه روحانیت تشکیل شود اما هنوز خبری از شورای هماهنگی اصولگرایان نیست.

کمال الدین سجادی با اشاره به این‌که هنوز نمی‌توان زمان قطعی تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان را مشخص کرد گفت که «معمولا وقوع رخدادهای سیاسی و اجتماعی زمان زیادی می‌برد؛ چرا که این گونه مسائل، همواره با احتمالات و گمانه زنی‌ها همراه هستند و در مورد تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان نیز از آنجا که طیف اصولگرایان، همانند اصلاح طلبان،‌ طیفی بزرگ و گسترده است هماهنگ‌کردن همه بخش‌های این طیف با یکدیگر و به تبع آن تشکیل شورای هماهنگی، اندکی زمان‌بر خواهد بود.»سجادی درحالی بر« زمان‌بر بودن» اجماع اصولگرایان اشاره می‌کند که آنها وقت چندانی ندارند و اختلافات همچنان باقی است. جمع کردن پایداری‌ها، موتلفه، ایثارگران، رهروانی‌ها، احمدی‌نژادی‌ها و قالیباف زیر یک سقف و دور یک میز کار مشکلی است و جلسات همگرایی تقوی هم آنطور که انتظار می‌رفت، کارساز نبوده است.

کمتر از صدو بیست روز تا انتخابات باقی است و اگر اصولگرایان و اصلاح‌طلبان نتوانند فعالیت‌های انتخاباتی خود را سامان داده و آرایش سیاسی مناسبی را طراحی کنند، ممکن است گروه‌های بی‌شناسنامه میدان‌دار شوند و با موج‌سازی کسانی را به صحنه انتخابات بیاورند که پیش از آن هیچ نشانی از آنها نبوده ویک‌شبه به مجلس بروند. کشور ما در چندسال اخیر از سیاستمدارانی که یک‌شبه و با موج‌سازی، سکاندار مسئولیت شده‌اند آسیب جدی دیده است. پس لازم است که جناح‌های سیاسی کشور برنامه‌های انتخاباتی خود را جدی‌تر دنبال کنند.

گزارش تحلیلی از خبرنگار سیاسی ایسنا: محسن فرامرزی

انتهای پیام