با گذشت دو هفته از انتخابات پارلمانی ترکیه، کارشناسان اکنون بر یک مساله توافق دارند هیچ‌کس نمی‌داند که چه چیزی رخ خواهد داد!

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، انتخابات هفتم ژوئن دست حزب عدالت و توسعه را از اکثریتی که برای تشکیل دولت لازم است، کوتاه کرد. این اتفاق به این معنی است که این حزب برای تضمین بقای خود در دولت دست خود را باید حداقل به سوی یک حزب دراز کند.

گفت‌وگو درباره چنین ائتلافی بسیار پیچیده است. در حقیقت کمپین کوبنده عدالت و توسعه، تفاوت‌های موجود بین چهار حزب و آرزوهای رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه شرایط را به اندازه کافی گل‌آلود کرده است. اردوغانی که هنوز با وجود تاکید قانون بر بی‌طرف بودنش به عنوان رئیس‌جمهور نقشی مسلط در عرصه سیاسی و حزبی ترکیه ایفا می‌کند.

ارسین کالایجی اوغلو، یکی از اساتید دانشگاه سابانجی استانبول در این باره می‌گوید: نه‌تنها من بلکه هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که چه اتفاقی رخ خواهد داد.

سنیان سیدی، مدیر موسسه مطالعات ترکیه در دانشگاه جورج تاون نیز در این باره اظهار می‌کند، نمی‌توان هیچ گزینه‌ای را از گردونه احتمالات خارج کرد: به اندازه احزاب سیاسی سناریوهای متحمل برای آینده ترکیه وجود دارد.

با این حال یکی از معتبرترین این سناریوها، توافق عدالت و توسعه حاکم با حزب ناسیونالیست حرکت ملی‌گراست. حزبی که با روند صلح دو ساله دولت با کردها مخالف است. هر دوی این احزاب از احزاب راست‌گرای سیاست ترکیه محسوب می‌شوند اما چنین توافقی می‌تواند رابطه حزب عدالت و توسعه را با رای‌دهندگان کرد که از حامیان کلیدی این حزب محسوب می‌شوند، تخریب کند.

در فرضیه‌هایی دیگر، عدالت و توسعه می‌تواند غرورش را زیرپا بگذارد و با دشمن بزرگش حزب سکولار مردم جمهو‌خواه به توافق برسد. چنین توافقی به اکثریتی شکست‌ناپذیر در پارلمان منجر می‌شود اما رقابت و دشمنی موجود بین دو حزب به حدی زیاد است که تصور رکاب زدن مشترک آنها دور از ذهن می‌نماید.

مهم‌تر از همه اینها توافق تمام احزاب اپوزیسیون جهت بیرون ماندن اردوغان از سیاست است. در حالی که کنار نشستن اردوغان انگشت‌نما خارج از تصور است.

این مساله هم قابل تصوراست که حزب اپوزیسیون ترکیه از جمله حزب چپ‌گرای دموکراتیک خلق‌ها با یکدیگر متحد شوند و حزب عدالت و توسعه را خارج از قدرت نگه دارند. این سناریویی است که سوکرو کوجوکساهین، یکی از روزنامه‌نگاران ترک آن را ارائه داده است. اما حتی اشاره کردن به آن هم از بعید بودن آن کم نمی‌کند.

ایلنور جویک، یکی دیگر از روزنامه‌نگاران ترک می‌گوید، تشکیل دولت ائلافی به دلیل دشمنی‌های ریشه‌ای عمیق بسیار دشوار است اما باز هم ائتلاف عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی‌گرا ممکن‌تر از سایر داستان‌هاست. به گفته جریک ائتلاف با سکولارها کام حامیان عدالت و توسعه را تلخ خواهد کرد.

البته دراین میان رقابت‌های شخصی نیز حرفی برای گفتن دارند. برخی از ناظران به درگیری در حزب حاکم و بین عبدالله گل، رئیس‌جمهور سابق ترکیه و یکی از بانیان تاسیس عدالت و توسعه با اردوغان اشاره می‌کنند گل مدت‌هاست که در اذعان عمومی به عنوان متحد اردوغان شناخته می‌شود اما انتشار کتاب خاطرات مشاور قدیمی گل از همراهی 12 ساله‌اش با او تمامی این تصورات را برهم زد.

در بخشی از کتاب «دوازده سال با گل» به نقل از وی آمده است: من می‌توانم ترکیه را به روزهایی برگردانم که ستاره‌هایش می‌درخشید. در همین حال منتقدان اردوغان معتقدند که حزب او ممکن است عامدانه در گفت‌وگوهای تشکیل دولت ائتلافی کارشکنی کند تا بتواند با استفاده از بی‌ثباتی موجود با امید به دست آوردن مجدد اکثریت کرسی‌ها بر طبل برگزاری مجدد انتخابات بکوبد.

پیشتر خبرگزاری دولتی آنادولو به نقل از اردوغان نوشته بود، صبر وی برای تشکیل ائتلاف محدود است. همین جمله بیانگر زمینه‌سازی برای ایجاد درگیری در صورت عدم سریع تشکیل دولت است.

اردوغان در اشاره‌ای مبرهن به احتمال برگزاری انتخابات مجدد گفته بود: اگر سیاستمداران نتوانند مساله موجود را حل کنند، تنها منبع باقی مانده برای حل آن مردم خواهند بود.

روزهای آینده پس از سوگند رسمی نمایندگان مجلس و انتخاب رئیس آن می‌توان نشانه‌هایی از چگونگی آینده سیاسی ترکیه را جستجو کرد، کالایجی اوغلو به عنوان یکی از منتقدان اردوغان می‌گوید، تنها ممکن است یک شانس وجود داشته باشد که احزاب اپوزیسیون بتوانند رئیسی خارج از حزب عدالت و توسعه انتخاب کنند و این نشانه‌ای از تغییر در قدرت سیاسی اردوغان پس از 13 سال است.

کالایجی اوغلو می‌گوید: اگرآنها نتوانند رئیسی خارج از این حزب انتخاب کنند، متاسفم؛ اما این سیاستمداران قدیمی هستند که باید با آنها سروکله بزنیم.

انتهای پیام