تفرش نگینی از جمله نگین‌های انگشتری استان مرکزی است که تلالؤ رنگ طبیعتش زیر آفتاب بهار، جلوه‌ای خاص از زیبایی را به نمایش می‌گذارد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، آب و هوای مطبوع تفرش زبانزد عام و خاص است و مناطق بکر طبیعی و جاذبه‌های گردشگری این شهر بسته انرژی مضاعفی را به گردشگران هدیه می‌دهد.

گفته‌ها و شنیده‌ها از این شهر به قدری بود که تصمیم گرفتم سفری ذهنی را از طریق مستندات، به این شهر آغاز کنم.

این شهرستان با مرکزیت شهر تفرش از شمال به شهرستان ساوه از جنوب و جنوب شرق به شهرستان آشتیان و فراهان، از شرق به استان قم و از غرب و جنوب غرب به شهرستان کمیجان محدود شده است.

به استناد اطلاعات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی، منطقه تفرش از لحاظ تاریخی با منطقه آشتیان پیوستگی دارد قدمتش به قبل از اسلام می‌رسد.

درباره وجه تسمیه این شهر آمده است که تفرش در اصل گبرش بوده و این توجیه شاید بدین سبب است که در سده‌های قبل و حتی صدر اسلام گبرها یا زرتشتی‌ها در این جلگه و نقاط مجاور آن از جمله فراهان و آشتیان سکونت داشتند.

یاقوت حموی در قرن هفتم هجری قمری، تفرش را قریه‌ای پررونق توصیف کرده، حمدالله مستوفی نیز در قرن 8 هجری قمری از تفرش با هفده پاره دیه نام می‌برد که اطرافش را آبادی‌ها، چشمه‌ها و کاریزهای متعدد قرار گرفته است.

استاد دهگان در مورد تفرش نوشته است: "تفرش ولایتی از نواحی اراک است که در بدو امر یعنی زمان پارس‌ها جز اصفهان و بعدها ضمیمه قم و در حین بنای اراک جزء این شهرستان و بعدها مرکز شهرستان شد".

ارتفاع زیاد و کوهستانی بودن این شهرستان باعث به وجود آمدن زمستان‌ها‌ی سرد و تابستان‌های معتدل در این شهرستان شده و به طور کلی خصوصیت اقلیمی آن وجود تابستان‌های معتدل و خنک در منطقه است.

مردم این شهرستان اکثراً به زبان فارسی صحبت می‌کنند و در بعضی نقاط نیز تکلم به زبان ترکی رایج است.

با آگاهی مختصری از پیشینه تفرش، سفر به جاذبه‌های طبیعی و دره‌های مصفا و خوش آب و هوای آن آغاز می‌شود، این دره‌ها در سطح منطقه تفرش متعدد بوده و هر جا نامی‌ بر آن نهاده‌اند نظیر دره ویژه، بدر، فرک و وستان.

این منطقه به سبب وجود درختان بادام و انواع میوه و گردو بیشه‌ای مصنوعی را تداعی می‌کند که زیر پوشش سفیدی از شکوفه‌های درختان بادام قرار گرفته است.

آب و هوای مناسب، معتدل و مفرح فصول بهار و تابستان، ویژگی طبیعی جذاب منطقه تفرش به حساب می‌آید که این ویژگی در تپه گیان در مسیر ساوه – تفرش با تغییر آب و هوای گرم به هوای معتدل به خوبی احساس می‌شود.

روستای سرآبادان(روستای هدف گردشگری) از توابع بخش مرکزی شهرستان تفرش در 25 کیلومتری شمال شرقی این شهر قرار دارد.

روستای سرآبادان که در حومه شهر تفرش استقرار یافته، یکی از همان روستاهای بسیار قدیمی است و پیشینه تاریخی نسبتاً طولانی دارد.

پوشش گیاهی دشت‌های اطراف روستا، باغات میوه و حیات جانوری، از جاذبه‌های طبیعی روستاست و از ویژگی‌های فرهنگی این روستا می‌توان به برگزاری مراسم جشن کوسه، جشن سده، و تخم‌مرغ‌بازی اشاره کرد.

و اما، نوبت به چشمه گراو در فاصله پنج کیلومتری شهرستان تفرش می‌رسد که بین دو روستای کبوران و طراران واقع شده، آب این چشمه معدنی بوده و دارای خواص درمانی است.

گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آنجا به حالت جوشش از سطح زمین خارج می‌شود، همچنین در قسمتی دیگر از چشمه آب معدنی همراه گازکربنیک فراوان از منفذی خارج می‌شود.

آثار به جا مانده در اطراف چشمه(یک چهار دیواری)، نشان می‌دهد که به طور گسترده به عنوان حمام از آن استفاده می‌شده است. آب گراو تفرش آب معدنی کربناته مخلوط است که به نسبت تقریباً مساوی یون‌های سدیم و کلسیم در آن یافت می‌شود.

حالا، دو کیلومتر به سمت تفرش حرکت می‌کنیم و غار "علی‌خورنده" خودنمایی می‌کند. این غار در فاصله سه کیلومتری جنوب غربی تفرش و در ارتفاعات کوه نقره‌کمر معروف به خشه قرار دارد و برای رسیدن به آن باید از روستای کوهین عبور کرده و از دیواره‌ای به طول تقریبی 15 متر که شامل سه بند است گذشت.

ورودیه غار با شیب ملایم به تالار اصلی که در آن حوضچه‌ها‌یی قرار دارد می‌رسد و در طرف راست، چاهی به عمق پنج متر واقع است که به(حمامک) شهرت دارد.

همچنین، حفره دیگری نیز در این غار وجود دارد که به( مسجدک ) معروف است. در سقف و دیوار این غار استالاکتیت واستالاکمیت‌ها جا خوش کرده‌اند.

در پارک حکیم نظامی خیابان شهید بهشتی، جنب امامزاده ابوالعلی(ع) سفر را ادامه می‌دهیم. این پارک در کنار رودخانه آب‌کمر احداث شده و در انتهای آن قنات خرزنو قرار دارد که مکانی بسیار مصفا و چشم‌نواز است.

سال‌ها قبل از احداث پارک، چاهی عمیق در آن محل حفر شد که به رگه‌ای از آب شور همراه گاز برخورد. این آب با فشار از دل زمین به بیرون فوران می‌کرد ولی امروزه با گذشت چندین سال، از فوران آن کاسته شده است.

آبشار قطره‌باران منطقه دیگری از این نگین است که مستندات میراث فرهنگی معرفی می‌کنند. آبشار قطره‌باران یا به قولی قطره شارکویان از جاذبه‌های اطراف شهر تفرش است که در نزدیکی روستای کریان و به فاصله 30 کیلومتری تفرش واقع شده است.

در اینجا نیز دره‌ای عریض خودنمایی می‌کند که قسمتی از دیواره‌ها و شکاف‌های آن را سرخس زیبای پرسیاوشان پوشانیده و قطرات آب همچون باران از این پوشش سبز رنگ سرازیر شده است.

روستای دلارام یا به قولی طراران، یکی از روستاهای دهستان بازرجان بخش مرکزی شهرستان تفرش است. این روستا از شمال با کوه‌ها، از جنوب با روستای چال، از شرق به زاغر و از غرب با نقوسان مجاور است.

محصولات باغی طراران بیشتر گردو، بادام و سنجد است. این روستا از جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی چندی برخوردار است که از جمله آنها می‌توان از دشت طراران، درخت گردوی انوشیروان، قلعه دختر، قلعه معمار، تخت رستم، گردو شهسواری، آب گراب، سرخاک، رزاوه و کوه سه سوراخ نام برد.

درخت گردو انوشیروان با محیط 6 متر در روستای طراران بالا(دلارام) قرار دارد. این درخت دارای پنج شاخه اصلی است که هریک خود به اندازه یک درخت تنومند است و سالانه 25 تا 30 هزار عدد گردو می‌دهد. ارتفاع آن بیش از 20 متر است و عمر آن را بیش از هزار سال تخمین زده‌اند. مردم بومی اعتقاد دارند که این درخت در زمان انوشیروان کاشته شده و به درخت انوشیروان معروف است.

بعد از این روستای زیبا و ترغیب شدن بیشتر جهت سفری در عالم واقع به این خطه، قله نقره‌کمر معرفی می‌شود.

قله نقره‌کمر از جمله مرتفع‌ترین قلل اطراف تفرش است که یال‌ها و کمرکش‌های صخره‌ای آن مشرف به این شهر است.

برای صعود به این قله بهتر است از تفرش رو به شمال شرقی حرکت کرد و با استفاده از وسیله نقلیه با طی سه کیلومتر به روستای کوچک باغستانی کهک و از این نقطه به باغستان تجره رسید.

این باغستان، درست در امتداد جریان دره کوچکی که از قله سرچشمه می‌گیرد قرار دارد و در واقع بهترین مسیر برای صعود قله به شمار می‌آید.

بعد از این صعود، به سمت تفرش حرکت می‌کنیم و به مسجد شش‌ناو تفرش می‌رسیم. این بنای سلجوقی در مرکز شهر تفرش، در محله(فم) قرار دارد و یکی از مساجد با ارزش و قدیمی این شهرستان است.

این مسجددارای مقصوره، شبستان، ایوان و صحن است و نام شش‌ناو از ناودان‌های شش‌گانه‌ای گرفته شده که آب از آنها عبور می‌کرده است.

در ادامه، گذری بر موزه است که برگ‌هایی از تاریخ را ورق می‌زند. موزه فرهنگ و هنر استاد زین‌العابدین نصیر(بنیانگذار مدارس نوین در تفرش) در جوار امامزاده ابوالعلی(ع) واقع شده و شامل کتابخانه، تالار مفاخر و مشاهیر شهرستان است.

در این موزه، یادگاری‌ها، عکس‌های قدیمی مدارس تفرش و معلمین پیشکسوت به نمایش گذاشته شده و در قسمتی از تالار به معرفی آثار و مفاخر شهرستان پرداخته شده که شامل کتاب، عکس، زندگینامه و آثار تمام کسانی که در عرصه فرهنگی فعالیت داشته‌اند.

پروفسور سیدمحمود حسابی(پدر علم فیزیک ایران)، دکتر پارسا( پدر علم گیاه‌شناسی ایران)، توران میرهادی (اولین دندانپزشک ایران)، شیخ طبرسی (دانشمند بزرگ ایرانی)، ابوالقاسم سحاب(پدر جغرافیای ایران)،حکیم نظامی تفرشی، حسینعلی نکیسا(استاد آواز و موسیقی ایران)، فتحعلی واشقانی، فروغ فرخزاد، میرغلام تفرشی، میرمصطفی تفرشی و ... از بزرگانی‌اند که از این خطه برخاسته‌اند.

صنایع دستی تفرش شامل دستبافت‌های سنتی(قالی و گلیم)، رودوزی‌های سنتی(درویش‌دوزی یا تفرشی‌دوزی)، آثار چوبی (منبت و کنده‌کاری روی چوب، معرق، آثار فلزی، آئینه‌کاری و چلنگری است.

و تفرش با لبخندی زیبا در نهایت، با سوغاتی از قبیل انگور، لبنیات، کشمش، گردو، بادام، شیره انگور، ترخینه دوغ، باسلق، ترخینه، فتیر و گوشفیل، گردشگران را بدرقه می‌کند.

این سفر خیالی براساس مستندات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی است که به اتمام می‌رسد و شوق و هیجان برای قدم گذاشتن به این شهر و روستاها و کوه‌ها و منظره‌هایش را بیش از پیش می‌کند یقینا تفرش گنج‌های بیشتری را در خود نهفته است که بار بستن برای کشف آنها آن هم در زیبایی‌های بهار، بی‌گمان خالی از لطف نخواهد بود.

انتهای پیام