شیراز یگانه شهری است که در بسیاری از داشته‌ها، جایگاه اول و انحصاری را در اختیار دارد، جایگاهی که گاه به‌دلیل کم‌توجهی و نامهربانی، فراموش شده‌اند و طی سال‌های گذشته کمتر در مسیر رونق اقتصادی و توسعه از آنها بهره برده‌ایم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه فارس، شیراز یکی از معدود شهرهای ایران بشمار می‌رود که تاریخ زنده و گویای هزاره‌های گذشته در آن ردی مشهود بر جای گذاشته است، اگرچه گاه آنقدر غبار نامهربانی و کم توجهی بر این داشته‌ها نشسته که نسل امروز حتی نام‌های گذشته این شهر را هم به خاطر نمی‌آورند.
فراموشی‌ها آنقدر پررنگ است که اگر از جوانان و نوجوانان امروز شیراز سوال کوچه قهر و آشتی و محله صابوناتی‌ها و دروازه‌های چندگانه شهر راز را بگیری، ناباورانه نگاهت می‌کنند، بچه‌هایی که گاه از حرف زدن با لهجه زیبای شیرازی ابا دارند و تلاش‌شان به تغییر واژه‌ها، آتش به جانت می‌اندازد.
این روزها کمتر جوانی را می‌توان یافت که نشانی گذشته‌های خوب و ماندگار شهرشان را به‌خاطر داشته باشند و بدتر اینکه کمتر پدر و مادری را می‌یابی که تاکیدی بر وابستگی‌های ریشه‌ای‌شان داشته باشند.
دیگر در شیراز کمتر واژه‌هایی را می‌شنوی که تمام‌شان لب‌ها را وادار به لبخند می‌کرد، گل‌گفتن‌ها و گل شنفتن‌ها کمرنگ شده و خود را پشت غباری از مدرنیته تحمیلی در حال محو شدن است و در این میان رسانه‌هایمان نیز انگار از یاد برده‌اند که شیراز سرشار از مفاخر و آثاری است که بعضی‌هایشان در هیچ کجا یافت نمی‌شود.
یکی از داشته‌های خوب شیراز، دارالسلم است، مکانی مقدس که مورد بی‌توجهی‌ها قرار گرفته و بسرعت از ذهن و دل مردمان خونگرم شیرازی، پاک شد، بطوری که حالا کمتر میانسالی در این شهر یافت می‌شود که نشانی دارالسلم یا دارالسلام را بلد باشد، اگرچه شاید یکی دو بار نامش را شنیده باشد.
نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز در خصوص اهمیت دارالسلام گفت: آرامستان دارالسلام از جمله داشته‌های تاریخی شیراز محسوب می‌شود که نمونه آن نه تنها در ایران که در جهان نیز وجود ندارد.
آیت‌الله اسدالله ایمانی در گفتوگو با ایسنا، تصریح کرد: اولین قبرهای این آرامستان مربوط به سال 24 هجری است، یعنی 24 سال بعد از هجرت پیامبر(ص) و این مایه افتخار است که شیراز براساس اسناد، هشت سال بعد از هجرت پیامبر(ص)، به اسلام روی آورده و اولین مسلمانان هم در سال 24 هجری در این آرامستان دفن شده‌اند.
آیت‌الله ایمانی گفت: حالا محاسبه کنیم که این آرامستان چند قرن پیشینه تاریخی دارد، بعد از قبرستان‌های بقیع و وادی‌السلام، سومین قبرستان تاریخی بعد از اسلام است که نمونه آن بواسطه قدمت در ایران نیست.
امام جمعه شیراز تصریح کرد: در آرامستان دارالسلام شیراز بالغ بر یک هزار و 300 سال تاریخ مدون در یکجا قرار دارد، بنابراین باید به هر شکل که شده این تاریخ و این اثر بسیار ارزشمند حفظ شود.
وی یکی از ویژگی‌های انحصاری این آرامستان را وجود صفه در آن دانست و با اشاره به اسناد موجود تاریخی گفت: این آرامستان به 300 خروار تربت کربلا متبرک شده است، این نقطه جای مقدسی به شمار می‌رود و سال‌هاست که شخصا تذکر داده‌ام، حداقل از 6 یا 7 سال قبل تاکنون در این زمینه تذکر داده‌ام.
آیت‌الله ایمانی گفت: بارها جلساتی تشکیل شده و مسئولان دستگاه‌های مختلف مثل شهرداری اعلام کرده‌اند که طرح و برنامه‌ای برای این بخش دارند و البته کارهایی هم به شکل موقت و زودگذر انجام شده و دوباره رها شده است.
نماینده ولی فقیه در استان فارس با انتقاد از کم‌توجهی به این اثر ماندگار تاریخی، تصریح کرد: طی جلسات انجام شده در این رابطه ایجاد حساسیت کردیم و زجرآور اینکه عده‌ای در این میان سوءاستفاده کردند، دزدی‌هایی انجام شد، حضور معتادان پررنگ‌تر شد و فرقه‌های انحرافی آنجا را پاتوق کردند و از این محل سوءاستفاده‌ها شد و ...
آیت‌الله ایمانی با اشاره به اینکه بار دیگر شهرداری در این زمینه فعال شده است، گفت: امیدواریم این بار مانند گذشته نباشد، باید در خصوص تاریخ این آرامستان فراخوان داده شود، مسائل فراوانی در خصوص این مکان وجود دارد که سینه به سینه نقل شده است و باید اطلاعات کامل در این رابطه جمع‌آوری شود.
نماینده ولی فقیه در استان فارس خاطرنشان کرد: باید یک دستگاه مشخصا متولی این امر شود، تاکنون کمتر نتیجه عایدمان شده است، اما این‌بار موکدا می‌گویم که این تاریخ شیراز و فارس است و باید در حفظ و احیای آن تمام تلاش و همت انجام شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز نیز در این خصوص گفت: طرح ساماندهی دارالسلام پس از تصویب شورای شهر، توسط یکی از متبحرترین معماران تهیه و در 5 سرفصل آماده شده است.
حمید فرخ‌زاده در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه ساماندهی دارالسلام دارای مصوبه شورای فرهنگ عمومی استان فارس است، گفت: در این آرامستان ما شاهد وجود مجموعه‌ای عظیم از فرهنگ و هنر و تاریخ هستیم، آثار و کتیبه‌های ارزشمند تاریخی که به لحاظ پیوند بین نسلی بسیار اهمیت دارد.
او با اشاره به بخش‌های مختلف تاریخی موجود در این آرامستان، خاطرنشان کرد: این آرامستان 23 هکتار است که در دستور کار ساماندهی قرار گرفته و در فصل اول 6.8 هکتار اجرایی شده است.
فرخ‌زاده با بیان اینکه در این مجموعه علاوه بر آرامستان و سنگ‌های قبر بسیار ارزشمند و نمادهای دارای ارزش معماری و فرهنگی و مذهبی، آثار و ابنیه متعددی نیز وجود دارد، گفت: تمام عناصر موجود دراین مجموعه مورد توجه مشاور و طراح قرار گرفته و در طرح دیده شده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز گفت: براساس تفاهم‌نامه‌ای بین شهرداری شیراز، میراث فرهنگی و اوقاف فارس قرار شد که با همکاری هر سه مجموعه، اعتبارات لازم تامین و طرح با مدیریت اجرایی شهرداری اجرا شود.
او با بیان اینکه تاریخ تهیه طرح ساماندهی به خرداد سال 89 باز می‌گردد، گفت: اولین بحث دیوارکشی اطراف مجموعه 6.8 هکتاری فاز اول بود که اجرایی شده است و همزمان احداث بناهای مختلف از جمله سرویس بهداشتی و تثبیت قبور و مناسب‌سازی فضای سبز و اجرای زیرساخت‌های مناسب برای آبیاری و نورپردازی و ... دیده شده است.
فرخ‌زاده با تاکید بر اینکه شهرداری در اجرایی کردن طرح ساماندهی دارالسلم کاملا مصمم است، گفت: البته قرار بود شهرداری شیراز، میراث فرهنگی و اوقاف فارس هر کدام یک سوم از اعتبارات سهم داشته باشند که تاکنون شهرداری در این زمینه وارد شده و امیدواریم دستگاه‌های دیگر نیز همراهی و همکاری کاملی داشته باشند.
معاون فرهنگی شهرداری شیراز گفت: ان‌شاءالله 14 هکتار باقیمانده از این مجموعه ارزشمند هم در اسرع وقت تعیین تکلیف خواهد شد.
سرپرست حوزه هنری استان فارس نیز گفت: این اداره به سهم خود در زمینه معرفی این اثر ارزشمند ورود کرده و با توجه به ابعاد مختلف تاریخی، فرهنگی و هنری ارزشمند موجود در آن، تلاش کرده است که کتابی در این موضوع تالیف و منتشر کند.
نجابت در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه کتاب روایت هنرمندانه از مرگ در خصوص آرامستان دارالسلم تا پایان امسال آماده انتشار خواهد بود، گفت: در دارالسلام مجموعه‌ای بی‌نظیر از خوشنویسی، ادبیات مذهبی، نمادهای ماندگار هنری و مذهبی و آثار گرافیکی منحصر بفردی وجود دارد.
این مقام مسئول با بیان اینکه شیخ ابوصائب، عارف قرن سوم جزو اولین کسانی است که در این محل دفن شده است، گفت: حدود 10 هزار سنگ قبر در این آرامستان وجود دارد و گاه 5 نسل از یک خانواده در یک قبر دفن شده‌اند.
نجابت گفت: بر روی سنگ قبرها نمادهای مختلفی از جمله سرو شیراز و نمادهایی که نشان دهنده شغل و پیشه افراد بوده مانند قیچی، شانه، داس و بیل و... حجاری شده است.
به گزارش ایسنا، علی‌رغم تمام آنچه که گفته شد و طرحی که اخیرا تهیه شده و اجرای آن نیز مدت کوتاهی است آغاز شده، تاخیر و تعلل در بذل توجه به این اثر ارزشمند موجب شده که نام دارالسلم حتی در میان آرامستان‌های تاریخی ایران هم درج نشده باشد.
جست و جو در فضای مجازی ما را با این واقعیت تلخ روبرو می‌کند که بسیاری از آرامستان‌های ایران که البته آنها نیز دارای سبقه و سابقه تاریخی است، اما ویژگی‌های فرهنگی – مذهبی دارالسلم را ندارد، به‌واسطه توجه به موقع و مناسب، اکنون جایگاهی درخور پیدا کرده‌اند اما ما در شیراز هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم.
اگرچه این موضوع تنها به آرامستان دارالسلم محدود و محصور نیست، بلکه در توجه به سایر داشته‌های ارزشمندمان نیز نتوانسته‌ایم آنگونه که باید عملکردی مطلوب داشته باشیم.
در مورد داشته‌هایی که عمق فرهنگ و تاریخ شهر راز، شیراز را در ابعاد مختلف نشان دهد، نتوانسته‌ایم به‌گونه‌ای عمل کنیم که نسل‌های امروز این شهر با فرهنگ آن پیوندی ناگسستنی داشته باشند.
یکی از راهکارهای مهمی که امروزه در اکثر نقاط جهان به آن توجه شده است، اختصاص متون درسی در دوره‌های مختلف تحصیلی از ابتدایی تا دانشگاه، در خصوص تاریخ و جغرافیای هر نقطه است. متونی که علاوه بر اشاره به جغرافیا و خصوصیات جغرافیایی استان‌ها و شهرها، ابعاد فرهنگی، تاریخی، هنری و مذهبی هر منطقه را نیز برای ساکنان بیان کنند تا افراد حداقل آشنایی را با آنچه به‌عنوان پیشینه مطرح می‌شود، داشته باشند.
امروز یکی از خطرهایی که شهرهایی نظیر شیراز با آن روبرو هستند، تحریف و تخریب تاریخی است، به‌گونه‌ای که بسیاری از آداب، رسوم و فرهنگ‌هایی که مایه مباهات بوده و به هرجهت، در حد و شأن مردمان شیراز بوده نیز دستخوش دگرگونی‌هایی شده است. حتی لهجه زیبای شیرازی و آنچه در مراسم‌های ملی و مذهبی، مورد توجه مردم این شهر قرار داشته است.
این یک هشدار جدی است که باید مد نظر مسئولان و برنامه‌ریزان فرهنگی این دیار قرار داشته باشد، مبادا که از آن غفلت کنیم.
انتهای پیام
نظرات