تلاش برای بقا را پیش از زمان حمله اشرف افغان شروع کرد، روزهایی که در دوره شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، جوی‌های آبش راکد و درختانی که شاه عباس به دست خود کاشته بود، خشکیدند. بخش‌هایی از آن را بی مهری قاجاریه و قسمت‌هایی از آن را اشرف افغان ویران کرد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه اصفهان، سال‌هاست که دیگر هیچ محمود افغانی برای حمله از اصفهان گذر نکرده است، اما میدان نقش جهان، این سازه بی نظیر هنوز برای بقا می‌جنگد! یک روز با ارگ جهان نما، روز دیگر با مترو و خیابان‌هایی که گاه و بیگاه از میان طرح‌های توسعه شهری ظاهر می‌شوند و از همه دردناک‌تر متولیانی که نبود بودجه را بهانه بی‌توجهی‌شان کرده‌اند. بودجه‌ای که در آرزوی آن سال‌ها است مدرسه چهار باغ و عمارت عالی قاپو در حصار داربست‌ها گرفتار شده‌اند و امروز نبود آن سبب شده رطوبت، دیوارهای مهم‌ترین مسجد دوره صفویان را ذره ذره بپوساند.
طرح اصلاح معابر پشت مسجد، درست اجرا نشد
احمد امین‌پور، رییس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان درباره رطوبت دیوارهای پشت گنبد مسجد امام (ره) می‌گوید: از صد سال گذشته تاکنون کف کوچه‌های پشت گنبد مسجد امام (ره) در اثر زباله‌ها و ضایعات ساختمانی در حدود یک متر و 20 سانتی‌متر بالا آمده است و قطعا نم و رطوبت موجود در خاک به دیوارهای پشت گنبد آسیب وارد می‌کند.
وی با اشاره به اینکه وضعیت اولیه کف معابر این محدوده و میزان بالا آمدگی آن کاملا مشخص است، ادامه می‌دهد: برای جلوگیری از آسیب رطوبت به دیوارهای مسجد امام (ره) کف سازی معابر پشت گنبد باید هم‌طراز و حتی پایین‌تر از ورودی‌های جنوبی رو به قبله و ورودی شرقی مسجد انجام شود.
رییس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان می‌گوید: در سال 88، طرحی برای ساماندهی معبر دیوار پشت گنبد توسط اداره کل میراث فرهنگی اصفهان با هدف جمع آوری خاک و ضایعات ساختمانی ارایه شد که با اجرای آن کف سازی معابر پشت گنبد با کف ورودی سمت قبله مسجد امام (ره) هم‌سطح می‌شد.
به گفته امین پور، پروژه کامل اجرا نشد و در قسمت‌هایی که اجرا شد نیز بازگردان کف معابر به سطح مورد نظر به طور کامل رعایت نشد و کف‌سازی‌های جدید در حدود 50 تا 60 سانتی‌متر از کف اصلی معابر بالاتر است، در حالی که هدف از اجرای این طرح، بازگرداندن ارتفاع معابر به وضعیت اصلی بود و متاسفانه رعایت نکردن این مسئله در بلندمدت موجب می‌شود نم و رطوبت خاک به دیوارها نفوذ کند.
رطوبت مصالح دیوارها را می‌پوساند
وی با بیان اینکه طبیعتا نم و رطوبت موجب می‌شود آجر و ملات گچ میان آجرها در طولانی مدت آسیب ببیند، خاطرنشان می‌کند: فعل و انفعالات شیمیایی موجب پوسیدگی این مصالح می‌شود و علاوه بر این نم و رطوبت به سنگ هزار‌ه‌های شبستان زیرگنبد و شبستان‌های اطراف، نفوذ و این سنگ‌ها را از بدنه، جدا و یا متورم می‌کند.
رییس دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به اینکه مشکل این طرح در اجرا بود و نه در اعتبار، می‌افزاید: هزینه‌های اجرای کفسازی به شکل کنونی تفاوت چندانی با خاک برداری عمیق‌تر معابر نداشت اما متاسفانه در اجرای طرح دقت چندانی صورت نگرفت.
خیسی دیوارها به دلیل بارندگی‌های اخیر است
همچنین ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اداره کل میراث استان اصفهان نیز می‌گوید: نم و رطوبتی که در حال حاضر روی دیوارهای پشت گنبد دیده می‌شود به تازگی ایجاد نشده است.
وی ادامه می‌دهد: بهسازی کف معابر این محدوده اقدامی است که سال گذشته اداره کل میراث فرهنگی با همکاری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان برای جلوگیری از افزایش رطوبت دیوارهای مسجد امام (ره) انجام داد.
معاون اداره کل میراث استان اصفهان با اشاره به اینکه این رطوبت همواره رصد می‌شود و به تازگی تغییری در آن مشاهده نشده است، می‌افزاید: میزان رطوبت تغییر نکرده است و اگر دیوارها به نظر خیس‌تر می‌آید به دلیل بارنگی‌های اخیر و وضعیت ناودان‌ها است.
میزان رطوبت دیوارها تغییر نکرده است
طاهری اضافه می‌کند: رطوبت اصلی که از گذشته در دیوارهای پشت مسجد امام (ره) وجود داشته هیچ تغییری نکرده و حتی کاهش نیز یافته است اما آبی که از ناودان‌ها روی زمین می‌ریزد دوباره به دیوار منعکس می‌شود و این طور به نظر می‌رسد که میزان رطوبت‌ها بیشتر شده است.
وی با بیان اینکه کف‌سازی‌هایی که سال گذشته انجام شد برای رفع رطوبت بود و کف کوچه در حدود 50 تا 60 سانتی‌متر خاک‌برداری شد و مجددا کف سازی صورت گرفت، می‌گوید: البته هنوز نیاز به خاک برداری بیشتری برای هم سطح‌سازی کف معابر به شکل اصلی است اما رسیدن به سطح اصلی شرایطی خاص خود را دارد.
معاون اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان می‌افزاید: اگر قرار بود خاک برداری به گونه‌ای انجام شود که به سطح اصلی برسیم در معبر یک پله ایجاد می‌شد و تردد را با مشکل مواجه می‌کرد و البته باید توجه داشت که کفسازی در محوطه پشت میدان نقش جهان کار ساده‌ای نیست و کف تمام محله باید اصلاح شود.
طاهری با بیان اینکه اصلاح معبری که سال گذشته انجام شد تنها در محدوده پشت دیوار مسجد امام (ره) بود و این کف سازی و شیب بندی تا حدودی به بهبود وضعیت کمک کرد، می‌گوید: شیب بندی و کف سازی پشت دیوارهای مسجد به تازگی انجام شده است و تاکنون تغییر محسوسی در وضعیت رطوبت دیوارها دیده نشده است اما با کف سازی‌های سال گذشته انتظار می‌رود این شرایط بهبود یابد که البته در فصل زمستان تشخیص بهبود شرایط مشکل است.
امکان اصلاح معابر در سطح وسیع برای میراث وجود ندارد
وی ادامه می‌دهد: طرحی که سال 88 ارایه شد برای تمام محدوده پشت مسجد امام (ره) بود در حالی که سال گذشته این طرح تنها در یک قسمت محدود اجرا شده است و ما تا جایی که می‌توانستیم و اجازه می‌داد خاک برداری انجام دادیم.
معاون اداره کل میراث استان اصفهان تاکید می‌کند: اجرای چنین طرحی برعهده اداره کل میراث فرهنگی اصفهان نیست و بهسازی معابر در چنین ابعادی نیاز به اعتبار قابل توجه دارد در حالی که هنوز هزینه‌های قسمت‌هایی که کف سازی شده پرداخت نشده است. البته اصلاح معابر عمومی وظیفه شهرداری است و اعتبار آن باید در نظر گرفته شود.
انتهای پیام
نظرات