استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان اینکه آزمونی که برای پذیرش دانشجو انجام می‌شود نمی‌تواند گزینش مناسبی برای پذیرش دانشجوی دکتری باشد، تاکید کرد: باید به سمت آزمون غیرمتمرکز دکتری در دانشگاه‌ها پیش برویم و اختیار را به دانشگاه‌ها واگذار کنیم.

به گزارش سرویس دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر سید محمد شهرتاش، استادیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران در میزگرد "نقد و بررسی نحوه پذیرش دانشجوی دکتری" که با حضور دکتر احسان استاد دانشگاه شریف و دکتر سالاری‌راد استادیار دانشگاه امیرکبیر در محل ایسنا برگزارشد، با اشاره به افزایش ظرفیت دکتری دانشگاه‌ها بدون تحلیل و بررسی امکانات در دولت دهم، گفت: در پذیرش دانشجوی دکتری باید به سوابق علمی دانشجویان توجه ویژه‌ای شود، چرا که تنها رزومه علمی دانشجو می‌تواند بیانگر توانایی علمی دانشجو باشد، به همین دلیل حتی در شرایط فعلی که درصد مصاحبه 70 و آزمون 30 درصد است، باز هم نمی توان گفت که به سوابق علمی دانشجویان توجه می شود.

وی با بیان اینکه یک دانشجو در طول دوره‌های لیسانس و فوق لیسانس خود خیلی بهتر از شرکت در آزمون تستی یک روزه می‌تواند توانایی‌های خود را نشان دهد، تصریح کرد: تمام سوابق کاری دانشجو اعم از کارنامه آموزشی، پایان نامه و محصولات پژوهشی و همچنین نوع و میزان فعالیت‌های فوق برنامه علمی است که می‌توان بر اساس این سوابق، پذیرش دانشجوی دکتری را انجام داد .

پذیرش دانشجوی دکتری به طور تام توسط دانشگاه‌ها و به محوریت اساتید انجام شود

وی تاکید کرد: بهترین نوع پذیرش دانشجوی دکتری توسط دانشگاه است و باید پذیرش دانشجوی دکتری به طور تام توسط دانشگاه ها و به محوریت اساتید انجام شود.

به اعتقاد وی، با سیستم فعلی پذیرش دانشجوی دکتری، ارتباط علمی دستیار پژوهش و مدیر پژوهشی که همان استاد راهنماست قطع شده است زیرا ممکن است مناسبترین فرد برای مقطع دکتری جذب نشود، چرا که استاد مجبور است از فهرست اعلام شده توسط سازمان سنجش فردی را انتخاب کند که در بهترین حالت ممکن است همخوانی لازم را با نیازهای تخصصی و پژوهشی وی و در بدترین حالت شاید شایستگی حضور در آن رشته و مقطع را نداشته باشد و صرفا با انتخاب اتفاقی چند جواب صحیح در آزمون تستی در فهرست قبولی ها قرار گرفته باشند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه شیوه متمرکز پذیرش دکتری خسارت‌های زیادی را به آموزش عالی زده است، گفت: تمهیدات و تصمیمات اساسی باید برای اصلاح روش پذیرش دانشجوی دکتری اخذ شود.

ظرفیت دانشگاه‌ها بدون بررسی امکانات لازم دوره دکتری افزایش پیدا نکند

دکتر شهرتاش در ادامه با انتقاد از افزایش‌ بی‌رویه ظرفیت دکتری در دانشگاه‌ها افزود: باید از افزایش ظرفیت دکتری بدون بررسی امکانات دانشگاه ها جلوگیری کرد و ظرفیت دانشگاه‌ها بدون بررسی امکانات لازم دوره دکتری افزایش پیدا نکند.

وی تاکید کرد: هر گروه آموزشی نباید مجوز پذیرش دانشجوی دکتری را داشته باشد و گروه‌ها در دانشگاههای مختلف باید از نظر میزان توانایی برای ایجاد و افزایش ظرفیت دکتری بررسی شوند.

وی همچنین پیشنهاد کرد که سال آینده برای استاد راهنما شدن در دوره دکتری حداقل‌هایی اعلام شود و ظرفیت پذیرش دکتری هم بی‌دلیل افزایش پیدا نکند، به طوریکه هر استاد با داشتن معیارهای علمی مطلوب، دانشجو پذیرش کند.

استادیار دانشگاه علم و صنعت در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه اختیار دانشگاه برای پذیرش دانشجوی دکتری کاهش یافته است، گفت: زمانی که دانشگاه دانشجویی را پذیرش نمی‌کند، دلایل خاص خود را دارد به عنوان مثال ممکن است سوابق تخصصی دانشجو با برنامه‌های آن گروه و آن دانشگاه تطبیق نداشته باشد، حتی اگر نمره‌ای که در آزمون کسب کرده است، نمره مورد قبولی باشد، به همین دلیل عاقلانه است که وزارت علوم اختیار دانشگاه‌ها را افزایش دهد.

تبدیل بورس خارج به داخل در وزارت علوم گذشته آسیب‌های زیادی را به آموزش عالی کشور زده است

دکتر شهرتاش با اشاره به تحمیل دانشجوی دکتری به دانشگاه‌ها از طریق تبدیل بورس خارج به داخل از سوی وزارت علوم در دولت گذشته، گفت: در آن رویه وزارت علوم عده‌ای را از طریقی غیر از رویه معمول خود در اخذ آزمون برای بورس خارج جذب می‌کرد بدون اینکه نظر دانشگاه را بخواهد، و سپس آنها را به بورس داخل تبدیل وضعیت و به دانشگاه‌ها معرفی می‌کرد و برای افزایش احتمال پذیرش آنان از اعطای کمک های مالی نیز استفاده می کرد که این مساله تاکنون آسیب‌های زیادی را به آموزش عالی کشور زده است.

وی درباره آسیب احتمالی از اینکه دانشگاه‌ها تمایل به جذب دانشجوی خود دارند، نیز اینگونه پاسخ داد: یکی از دلایل این مساله این است که این دانشجو در همان زمینه‌ای تحصیل کرده است که استاد مربوطه انتظار دارد و استاد می‌داند که این فرد مناسب پیگیری تحقیقاتی است که وی در دست دارد ولی اگر فردی از دانشگاه دیگری رزومه علمی قویتری داشته باشد و بتواند کمک پژوهشی مناسبتری باشد، قطعا استاد مربوطه پس از بازبینی لازم، او را جذب می‌کند.

دکتر شهرتاش با بیان اینکه نباید از دانشگاه‌های شهرستان غفلت شود، گفت: ممکن است گروههای آموزشی، بدون داشتن امکانات لازم دست به پذیرش دانشجوی دکتری بزنند بنابراین باید یک حداقل‌هایی برای تعیین استادی که دانشجو را پذیرش می‌کند، مد نظر قرار گرفته شود و برای گروههایی که داوطلب ورود به گردونه پذیرش دانشجوی دکتری شده و یا می شوند، معیارهایی از جنس توانمندیهای علمی اساتید و زیرساخت های پژوهشی گروه مشخص شود.

آزمون دکتری عمومی در هر گرایش، استانداردهای لازم را برای شناسایی واجدین شرایط ندارد

وی در بخش دیگری از سخنان خود به نقد آزمون دکتری پرداخت و با بیان اینکه آزمون دکتری عمومی در هر گرایش، استانداردهای لازم را برای شناسایی واجدین شرایط ندارد، اظهار کرد: دانشجوی کارشناسی ارشد به صورت تخصصی دروس و محور تحقیقاتی خود را با راهنمایی استاد راهنما انتخاب می‌کند و موارد متعددی است که آزمون دکتری از موادی اعلام می‌شود که لزوما دانشجو این دروس را نگذرانده است.

آزمون پذیرش دکتری باید آزمون اختصاصی در دانشگاه‌های پذیرنده باشد

وی با بیان اینکه آزمون پذیرش دکتری باید آزمون اختصاصی در دانشگاه‌های پذیرنده باشد، گفت: در این صورت دانشگاه بر مبنای ظرفیت پذیرش اساتید خود و نوع نیاز تخصصی اساتید همان دانشگاه به صورت اختصاصی آزمون ورودی با مواد آزمون متناسب برگزار می نماید و احتمال پذیرش داوطلبین با سوابق علمی مرتبط با نیاز اساتید هم بیشتر می شود.

وی تصریح کرد: آزمون سراسری پذیرش دانشجوی دکتری نیز می تواند به عنوان یک سنجش عمومی مانند آزمون GRE برگزار شود و در رزومه دانشجو مد نظر قرار گیرد؛ نه اینکه این آزمون محدودکننده دانشجو و استاد شود. به گفته دکتر شهرتاش، یک تفاوت جدی میان نوع استفاده از آزمون GRE و آزمون فعلی دکتری وجود دارد؛ نتیجه آزمون GRE تنها در رزومه دانشجو معرفی می‌شود در حالی که نتیجه آزمون سراسری دکتری در ایران تعیین کننده فهرست اعلامی قبول شدگان به دانشگاههاست که در واقع محدود کننده حق انتخاب اساتید و حتی داوطلبین است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ادامه داد:‌ در آزمون فعلی دکتری که به صورت سراسری برگزار می‌شود، برخی دانش آموختگان فوق لیسانس تحت تاثیر جو عمومی شرکت در این آزمون را به عنوان فرصتی برای خود می‌دانند فارغ از آنکه آمادگی لازم برای ورود به دوره عالی تحقیق را دارند یا نه؛ در حالی که اگر قرار باشد دانشگاه‌ها به صورت اختصاصی آزمون برگزار کنند، تعداد افرادی که در این آزمون شرکت می‌کنند، با توجه به اینکه داوطلبین به صورت پراکنده و با ملاحظه شرایط دانشگاه برگزار کننده در آزمونهای مختلف شرکت می کنند از آن جو عمومی خارج می شوند و تنها افرادی که آمادگی لازم را دارند در آزمونها شرکت می کنند.

برگزاری آزمون سراسری یک حس کاذب برای دانشجویان کارشناسی ارشد به منظور کسب مدرک دکتری ایجاد می‌کند

به اعتقاد وی، برگزاری آزمون سراسری یک حس کاذب برای دانشجویان کارشناسی ارشد به منظور کسب مدرک دکتری ایجاد می‌کند.

استادیار دانشگاه علم و صنعت در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در روش فعلی پذیرش دانشجوی دوره دکتری، ارتباط مستقیم بین سوابق علمی دانشجو و نیاز تخصصی استاد ضعیف است، گفت: نتیجه این امر تاخیر در تهیه و انتشار محصولات پژوهشی است؛ چرا که داوطلبی که به صورت متمرکز و فقط در تطبیق با گرایش اساتید به گروهها تخصیص پیدا می کنند باید مدت بیشتری را برای آشنایی و آماده شدن پیش از ورود به دوره تحقیق و احراز شرایط خلاقیت صرف کند.

عدم شایسته‌سالاری یکی دیگر از تبعات پذیرش آزمونی دانشجوی دکتری است که شهرتاش بیان کرد و افزود: به دلیل اینکه دانشجو از طریق آزمون عمومی پذیرفته می‌شود، ارتباط استاد با دانشجو ضعیف‌تر است زیرا هنگامی که دانشجو متوجه می‌شود که پذیرش او از طریق استاد انجام گرفته است، ارتباط قوی‌تری را با او برقرار می‌کند و خود را متعهد‌تر به این همکاری علمی می داند.

انتهای پیام