هنر مرواربافی در ملایر که دارای قدمتی دیرینه است، پس از صنعت مبل و منبت بیشترین سهم صادرات این شهرستان را به خود اختصاص داده اما تاکنون معرفی قابل توجهی از این محصول صورت نگرفته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه همدان، مروار نوعی ترکه از خانواده درخت بید است که طبق تحقیقات به عمل آمده مروار کشت شده در شهرستان ملایر از مرغوبیت خاصی برخوردار است که در سایر نقاط کشور همتای آن یافت نمی‌شود. این صنعت هم اکنون سهم کمی در مشاغل خانگی و خود اشتغالی در ملایر را دارد که توجه و بهای بیشتر مسوولان به این هنر ارزشمند، می‌تواند در افزایش سهم مرواربافی در اشتغال‌زایی تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
مسوول بزرگترین کارگاه مرواربافی ملایر در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: مروارهای شهرستان ملایر از روستاهای جوراب، داویجان و حرم‌آباد برداشت می‌شود و دارای کیفیت بسیار مطلوبی است.
"داوود مجیدی" افزود: در حال حاضر تعدادی از کارگران مراور در کارگاههای روستاهای نازول و قشلاق دهنو مشغول به فعالیت و تعدادی در حال آموزش مرواربافی در روستاهای ینگی کند و حسین‌آباد ناظم هستند، مربیان این رشته نیز توسط اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر به روستاها اعزام می‌شوند.
فعالیت 100 نفر در کارگاههای شهری
وی تعداد فعالان این رشته هنری در شهر ملایر را 100 نفر اعلام و اظهار کرد: این تعداد کارگر در دو کارگاه اصلی مرواربافی مشغول به کارند که مرکز کارگاهی بانوان در میدان امیرکبیر با 50 بانوی شاغل و مرکز برادران نیز در محل فنی و حرفه‌ای جوش تخصصی ملایر با 50 کارگر در این رشته فعال است.
او میزان درآمد حاصل از کار مستقل در رشته مرواربافی را برای مردان بین 900 هزار تا یک میلیون و 500 هزار تومان و برای زنان از 200 هزار تا 400 هزارتومان ذکر و خاطرنشان کرد: میزان درآمد مرواربافی به تعداد کارهای انجام شده توسط کارگران بستگی دارد.
مجیدی یادآور شد: به دلیل اینکه مرواربافی جزو صنایع دستی است بر اساس مرغوب بودن و نوع کاری که انجام می‌شود روی هر یک از محصولات قیمت‌گذاری می‌شود و چون کارگران برای کارگاههای مرواربافی کار می‌کنند از سوی مسوول کارگاه دستمزد دریافت می‌کنند و هنگام پرداخت دستمزد هزینه مواد اولیه را از مبلغ پرداختی جدا می‌کنیم.
تولید چوب فر برای صنعت گلسازی
وی از انواع سبدهای گل، سبدهای تزیینی، سبدهای میوه و آجیل، میز تلویزیون، میز تلفن و چوب فر به عنوان عمده‌ترین محصولات ساخته شده از مروار نام برد و گفت: چوب فر که در صنعت گلسازی به کار گرفته می‌شود، تا پیش از این از کشور چین وارد می شد اما اکنون برای نخستین بار این محصول در کشور ما و در شهر ملایر تهیه می‌شود.
مجیدی تهیه چوب فر از مروار در ملایر را در جلوگیری از خروج ارز از کشور بسیار مؤثر دانست و افزود: با تولید این محصول در ملایر دیگر نیازی به ورود این کالا از کشور چین نداریم و حتی چوب فر در کنار سایر محصولات مرواربافی صادر می‌شود.
صادرات 200 میلیون تومانی محصولات مرواربافی ملایر
وی با بیان اینکه سالانه 200 میلیون تومان صادرات محصولات مرواربافی ملایر به خارج از کشور انجام می‌شود، گفت: در صورت افزایش و بالا بردن ظرفیت تولیدات این محصول در شهرستان و استان، مرواربافی توانایی صادرات میلیاردی به خارج را دارد.
مرواربافی و اشتغال پایدار
وی با اشاره به تأثیر به‌سزای این رشته در ایجاد اشتغال پایدار در سطح شهرستان، توضیح داد: در صورت همکاری و مساعدت مسوولان شهرستان در بحث مشاغل خانگی توانایی اشتغال‌زایی برای بیش از 500 نفر را داریم.
مسوول بزرگترین کارگاه مرواربافی ملایر، خاطرنشان کرد: کار و فعالیت در این رشته هیچ گونه مشکلی ندارد چرا که مواد اولیه برای آغاز کار در شهرستان وجود دارد و جوانان اگر به خودباوری در کار کردن با هنر دست خود برسند، به راحتی می‌توانند وارد این عرصه شوند.
وی با اشاره به اشتغال زنان خانه‌دار به مرواربافی و کار در منزل نیز اظهار کرد: اشتغال زنان خانه‌دار به این کار علاوه بر درآمدزایی باعث رونق اقتصادی این هنر در شهرستان شده و بسیاری از افراد در قالب هنر مروار بافی از وام و تسهیلات مشاغل خانگی نیز بهره‌مند شده‌اند.
درآمد مراوربافی بسیار کم است
یکی از زنان هنرمند در رشته مراوربافی نیز به خبرنگارایسنای منطقه همدان، گفت: حدود چهار سال است که در این رشته مشغول به کار هستم و تنها به دلیل علاقه‌ای که به این هنر دارم و برای فرار از روزمرگی و بیکاری به این کار می‌پردازم اما اگر برای تأمین معاش به این حرفه بپردازم، درآمدم کفاف نمی‌کند.
"عاطفه فعلی" افزود: در کارگاه مرواربافی بانوان ملایر روزانه 50 تا 60 سبد در اندازه‌های مختلف بافته می‌شود که درآمد ما براساس قیمت سبدهای مختلف است، من از سایرین قدیمی‌ترم و روزانه 20 سبد می‌بافم، با این وجود درآمدم در نهایت به بیش از 150 هزار تومان نمی‌رسد و این مقدار برای افرادی که تازه کار بوده و روزانه پنج تا 10 سبد می‌بافند بسیار کمتر می‌شود و تا 50 هزار تومان می‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته با وجود تحریم‌ها و گرانی کالاها، دستمزد ما افزایش پیدا نکرد اما از ابتدای امسال و با گرانتر شدن قیمت سبدها، تنها حدود 30 هزار تومان به درآمدم اضافه شد و اگر از روی علاقه و برای سرگرمی کار نمی‌کردم بدون شک این حرفه را کنار می‌گذاشتم.
دریافت 400 تا 800 تومان برای بافت یک سبد
این بانوی هنرمند با بیان اینکه سبدهای دستباف ما در پنج اندازه بافته می‌شود، گفت: قیمت پنج سبد باهم 25 هزار تومان است و به گل فروشی‌ها برای انجام تزیینات فروخته می‌شود که سهم مواد اولیه کم شده و دستمزد ما برای هر یک از اندازه‌های سبد متفاوت بوده و از 400 تومان تا 800 تومان است.
وی ساعت کاری این کارگاه برای حضور بانوان را از هشت صبح تا هفت بعداز ظهر اعلام و اظهار کرد: این میزان حضور در کارگاه در برابر دستمزد و درآمد کم برای زنانی که به دنبال امرار معاش هستند، مطلوب نیست.
فعلی با اشاره به بیمه هنرمندان صنایع دستی و دریافت وام و تسهیلات مشاغل خانگی به عنوان مزایای مرواربافی، تصریح کرد: برای کسی مثل من که از 150 هزار تومان درآمدش باید 120 هزار تومان را قسط بپردازد پولی برای پرداخت حق بیمه باقی نمی‌ماند چرا که هزینه رفت و آمد به کارگاه را هم باید حساب کنم تا در پایان ماه محتاج خانواده‌ام نباشم.
وی ادامه داد: سه ماه پس از دریافت مدرک فنی و حرفه‌ای مرواربافی بیمه شدم و حق بیمه را پرداخت کردم اما پس از آن از بیمه انصراف دادم چرا که درآمدم کفایت نمی‌کرد. برای دریافت وام مشاغل خانگی هم آنقدر باید پیگیری و دوندگی کنیم که از دریافت وام هم منصرف می‌شویم.
این هنرمند افزود: متأسفانه روال دریافت وام مشاغل خانگی بسیار پیچیده و طولانی بوده و افراد در نیمه‌های راه از دریافت این تسهیلات پشیمان می‌شوند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر برای اداره میراث فرهنگی و افرادی که از سوی این اداره از روستاها فرستاده می‌شوند آموزش مرواربافی می‌دهم، تصریح کرد: متأسفانه برای مربیگری در این رشته حقوقی در نظر گرفته نمی‌شود و حتی اداره فنی و حرفه‌ای هم که برای آموزش به من پیشنهاد دادند، پرداخت مبلغی برای حق‌الزحمه آموزش را در نظر نگرفته‌اند و این امر برای کسی مثل من که سالهاست در این رشته در حال فعالیت است چه فایده‌ای دارد.
فعلی درباره آماده‌سازی مروارها برای استفاده در سبدبافی، گفت: پس از برداشت مروار و یا ترکه از روستاها، آنها را برای سرکشی یعنی جداسازی کوتاه و بلندها از یکدیگر به کارگاه می‌برند، سپس مراورها را به یکدیگر بسته و برای هشت تا 12 ساعت در داخل دیگ مخصوص می‌پزند.
وی اضافه کرد: پس از خشک شدن، ترکه‌های پخته شده را از دیگ خارج کرده و مرحله پوست‌گیری آغاز می‌شود، با انجام پوست‌گیری ترکه‌های قهوه‌ای رنگ تبدیل به ترکه‌های زرد رنگ می‌شود.
این بانوی هنرمند ملایری یادآور شد: در ساخت سبدهای تزیینی از تیره و تخته برای پایه و ستون سبد استفاده می‌کنیم و ته ترکه‌ها را به تخته می‌بافیم، اندازه بافت‌ها به اندازه سبد بستگی دارد و پس از سر انداختن کار، بافت را آغاز می‌کنیم و مانند بافت کاموا یکی زیر و یکی رو می‌بافیم و در پایان هم لبه سبد را به شکل گیس بافت می‌بافیم.
وی ادامه داد: پس از اینکه سبدها را می‌بافیم مسوول سبدبافی آنها را بررسی کرده و کارهای تمیز و سالم را برای فروش برمی‌دارد اما سبدهایی که به شکل خوبی بافته نشده را کنار گذاشته و چوبهایش بریده می‌شود.
او در پاسخ به این سؤال که آیا مرواربافی در منزل درآمد بیشتری را به دنبال ندارد، گفت: این موضوع درست است اما ما نمی‌توانیم این حرفه را در منزل داشته باشیم و سبدها و دست ساخته‌هایمان را بدون واسطه در بازار بفروشیم چرا که فروشندگان سبد باید در شهر جا بیفتند و این امر برای زنان بسیار سخت است.
انتهای پیام
نظرات