"طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، در ملاقات اخیرش با باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، از او خواست که موضع تهاجمی‌تری در قبال سوریه بگیرد.

اردوغان که در جنگ لفظی علیه حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، پیشگام بوده، تاکنون در جلب حمایت بین‌المللی لازم برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه ناکام بوده است. علاوه برآن، دولت او در داخل ترکیه هم به‌خاطر سیاستش در قبال سوریه با مخالفت‌های فزاینده‌ای مواجه است."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی درباره نقش ترکیه درقبال بحران سوریه آورده است: «انفجار دو بمب در شهر مرزی ریحانلی ترکیه که دست‌کم ۴۶ کشته برجای گذاشت، یادآور جدی بودن تهدیداتی است که از جانب بحران سوریه متوجه ترکیه می‌شود.

این بمب‌گذاری‌ها از نظر میزان تلفات در تاریخ ترکیه بی‌سابقه بوده است. مقامات دولتی این کشور گروه‌های مرتبط با سازمان‌های اطلاعاتی سوریه را مسئول حملات اخیر می‌دانند، اما دمشق این اتهامات را رد کرده است.

در نتیجه جنگ در سوریه، ترکیه مجبور شده دردسر اسکان دست‌کم ۳۰۰ هزار پناهجوی سوری را به جان بخرد. این جنگ همچنین شاهراه تجاری ترکیه و جهان عرب را مسدود کرده، و برآورد می‌شود ترکیه از این رهگذر بین یک تا یک و نیم میلیارد دلار ضرر کرده باشد.

فقدان حمایت بین‌المللی

اردوغان برای اینکه باراک اوباما را وادار به برداشتن گام‌های بیشتری در سوریه کند، شواهدی ارائه کرده که به گفته او نشان می‌دهد نیروهای وفادار به دولت سوریه از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده‌اند. اما تحلیلگران می‌گویند که دولت اوباما هنوز هم مایل نیست اقدامات مورد نظر ترکیه، از جمله ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه را عملی کند.

هنری بارکی، عضو سابق اداره برنامه‌ریزی وزارت خارجه آمریکا و استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه لیهای آمریکا، می‌گوید: "باراک اوباما پیشنهاد دندان‌گیری برای آقای اردوغان ندارد."

دولت ترکیه در ماه ژوئن سال گذشته (خرداد ۱۳۹۱) نتوانست حمایت ناتو را از ایجاد منطقه پرواز ممنوع در سوریه جلب کند. در آن زمان یک هواپیمای جنگی ترکیه توسط نیروی هوایی سوریه سرنگون شده بود. احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، از سازمان ملل خواست به ایجاد مناطق امن برای پناهجویان در شمال سوریه کمک کند، اما این درخواست هم با پاسخ مثبتی روبرو نشد.

مخالفت داخلی

وضعیت در داخل ترکیه هم چندان بهتر نیست؛ هر سه حزب مخالف دولت در پارلمان ترکیه با دخالت این کشور در بحران سوریه مخالفند. دولت ترکیه به شورشیان سوری اجازه داده در خاک این کشور نیروهای خود را سازماندهی کنند.

کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری‌ خواه (عمده‌ترین حزب مخالف دولت)، اخیرا سیاست‌های دولت را دلیل سرایت بحران سوریه به ترکیه قلمداد کرد.

او می‌گوید: "فرض کنید در محله شما آتش‌سوزی راه افتاده است. شما باید بروید و آتش را خاموش کنید. اگر بجای این کار رویش بنزین بریزید، آتش به جاهای دیگر هم سرایت می‌کند."

دولت باغچلی، رئیس حزب ملی‌گرای حرکت ملی هم حرف‌های او را تأیید می‌کند و می‌گوید: "گفتمان نفرت‌پراکنی اردوغان درباره بشار اسد و تحریکات او علیه دولت مستقر در دمشق، در قالب حملات و اقدامات تحریک‌آمیز به‌سوی خودمان برمی‌گردد."

دو نظرسنجی مستقل نشان می‌دهند که حدود دو سوم مردم ترکیه با سیاست این کشور در قبال سوریه مخالفند. این نظرسنجی‌ها را صندوق مارشال آلمان و موسسه متروپل (مستقر در آنکارا) انجام داده‌اند.

بیش از ۱۰ میلیون علوی در ترکیه زندگی می‌کنند. از نگاه این عده، موضع دولت ترکیه در قبال دولت مورد حمایت علویان در سوریه بر انگیزه‌های فرقه‌ای و مذهبی استوار است. خود اردوغان با اشاره به پیشینه علوی قلیچدار اوغلو، او را به همدلی مذهبی با حکومت بشار اسد متهم کرده است.

نحوه برخورد دولت ترکیه با حملات مرگبار ریحانلی هم واکنش‌های شدیدی را نسبت به سیاست اردوغان در قبال سوریه به‌همراه داشت. در شهر ریحانلی و نواحی اطراف آن و همچنین در برخی شهرهای بزرگ ترکیه اعتراضاتی علیه عملکرد دولت در این قضیه برپا شد. بعد از این حادثه دولت ترکیه تهیه گزارش درباره آن را در سراسر کشور ممنوع کرد. بسیاری این ممنوعیت را تلاشی برای آرام کردن و سرکوب نارضایتی عمومی فزاینده دانستند. بسیاری از ترک‌ها در واکنش به این محدودیت‌ها برای انتشار اخبار به شبکه‌های اجتماعی روی آوردند و مخالفت خود با سیاست‌های دولت را در این شبکه‌ها بیان می‌کنند.

بن‌بست

با توجه به این موانع در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی می‌توان فهمید که چرا ترکیه در مقابل حملاتی که در سال‌های اخیر به خاکش شده، واکنش محدودی نشان داده است.

از جمله این حملات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سرنگونی یک هواپیمای جنگی ترکیه در ژوئن ۲۰۱۲ (خرداد ۱۳۹۱) بدست نیروهای سوریه، حمله خمپاره‌ای به شهر مرزی آقچا قلعه در اکتبر ۲۰۱۲ (مهر ۱۳۹۱)، بمب‌گذاری در یک خودرو در پاسگاه مرزی سوریه در فوریه ۲۰۱۳ (بهمن ۱۳۹۱)، و حمله اخیر به شهر ریحانلی.

دولت ترکیه قبول دارد که پیش از فکر کردن به هرگونه دخالت نظامی مستقیم در سوریه، به جلب حمایت آمریکا و ناتو نیاز دارد. تلاش‌های جان کری، وزیر خارجه آمریکا، برای برگزاری یک کنفرانس صلح جدید درباره سوریه، آنهم با حضور مقامات حکومت بشار اسد، گواه دیگری بر بی‌علاقگی آمریکا به دخالت نظامی در سوریه است. از سوی دیگر، اردوغان هم مایل نیست با دولت سوریه وارد گفت‌وگوی سیاسی شود. او پیش از سفر به واشنگتن در توئیتر نوشت: "ما با این حکومت هیچ کاری نداریم."»

انتهای پیام