حوادث جاده‌ای به‌عنوان یکی از عوامل مهم مرگ و معلولیت در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، محسوب می‌شود و به همین دلیل نگاه کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و ذهن برنامه‌ریزان به سمت کاهش این اثرگذاری معطوف شده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه فارس، از شیراز، ایران همواره به عنوان یکی از کشورهایی که شمار مرگ و میرهای ناشی از حوادث جاده‌ای در آن عدد بالایی را به‌خود اختصاص داده است، مطرح بوده و هست و همین امر زمینه‌ساز تلاشی گسترده برای شناسایی علل تاثیرگذار بر آن به‌شمار می‌رود.

مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، طی چهارسال اخیر تلاش گسترده‌ای و دانش‌محوری را برای ورود به موضوع حوادث جاده‌ای و فراهم ساختن زیرساختی علمی و مستند برای استفاده برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران، در امور ترافیکی، حمل و نقل و سلامت در راستای کاهش مرگ و معلولیت‌های ناشی از حوادث جاده‌ای آغاز و دنبال کرد.

اولین قدم در این مسیر طراحی و رونمایی از نرم‌افزار جامع ترافیکی بود که بستری را برای همگن‌سازی، مستندسازی و کاربردی کردن آمار و اطلاعات مربوط به حوادث جاده‌ای، فراهم می‌کرد، نرم‌افزاری که زمینه استفاده طولی از آمار و ارقام را ایجاد کرده و عاملی برای شناسایی مشکلات و حل آنها می‌شد.

امروز و در حالیکه یکی از مشکلات اساسی در ایران، شناسایی مشکلات گذشته و تلاش برای حل آنها در زمان حاضر است، برنامه‌ریزی مشخصی در حوزه کاهش بار حوادث جاده‌ای در مسیر شناسایی مشکلات موجود بر سرراه برنامه‌های آتی و ساختن فردایی بهتر، انجام شده و در حال تداوم است.

اکنون و با توجه به اینکه دهه کنونی از سوی سازمان ملل به‌عنوان دهه ایمنی راه‌ها با هدف کاهش مرگ و میر و حوادث جاده‌ای نام‌گذاری شده است، ایران نیز تلاش می‌کند در مباحث و برنامه‌ریزی‌های منجر به سیاست‌گذاری در عرصه بین‌المللی جایگاهی برای خود ایجاد کرده و آن را تثبیت کند.

آمارها بیانگر واقعیت‌های تامل برانگیزی در حوزه حوادث جاده‌ای است، به‌طوریکه سالانه 18 هزار میلیارد ریال هزینه‌های مستقیم حوادث جاده‌ای در ایران برآورد شده و صاحب‌نظران معتقد هستند هزینه‌های غیرمستقیم این حوادث بیش از 4 برابر میزان یاد شده، بار مالی ایجاد کرده است.

زمانی بزرگی این عدد هشدار دهنده می‌شود که بدانیم بالغ بر 5 درصد کل درآمد سرانه در کشور صرف این هزینه‌ها می‌شود، درآمدی که اگر در مسیری دیگر هزینه شود، برآیندی بسیار مطلوب را پیش‌روی شهروندان ایجاد خواهد کرد.

به گزارش ایسنا و بنا بر آمارهای اعلام شده، در سال 1380 در ایران با وجود 6 میلیون دستگاه خودرو، 19 هزار و 727 نفر براثر حوادث جاده‌ای، جان باخته‌اند، اوج این آمار را در سال 84 و در جایی شاهد بودیم که تعداد قربانیان جاده‌ها و حوادث رانندگی به عدد 27 هزار و 755 نفر رسید و مسئولان را به تلاش برای کاهش این آمار واداشت.

بعد از برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌های چندسویه‌ای که توسط دستگاه‌های دولتی، مجلس و سایر نهادها و ارگان‌های تاثیرگذار انجام شد، در سال 1390 و علی‌رغم افزایش 4 برابری وسایل نقلیه در کشور، شاهد کاهش عدد قربانیان حوادث جاده‌ای بودیم و اما آمار همچنان هشدار دهنده است به‌طوریکه 20 هزار و 168 نفر جان خود را در سال 90 براثر تصادف از دست داده‌اند.

اگرچه کاهش حدود 8 هزار نفری در آمار علی‌رغم افزایش تعداد خودروها تا 24 میلیون دستگاه، زمینه کاهش آمارهای استنادی سازمان بهداشت جهانی را در شاخص‌های مد نظر فراهم کرد، اما ایران همچنان کابوس حوادث جاده‌ای و مرگ و معلولیت‌های ناشی از آن را به‌عنوان یکی از عوامل مهم مرگ و معلولیت، پشت سر حس می‌کند.

سازمان بهداشت جهانی هرساله دو شاخص مهم را در تمام کشورها در خصوص حوادث جاده‌ای محاسبه کرده و اعلام می‌کند، یکی تلفات رانندگی به ازای هر ده هزار وسیله نقلیه و دومی تلفات رانندگی به ازای هر صدهزارنفر جمعیت هر کشور، خوشبختانه طی ده سال اخیر ایران شاهد روند کاهشی در هر دو شاخص بوده اما علی‌رغم آنکه در مقایسه با برخی کشورها عدد ایران پایین‌تر است اما در مقایسه با جوامع توسعه یافته، همچنان عدد بسیار بالایی است.

براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، شاخص تلفات رانندگی در ایران، سال 1380، حدود 33.1 به ازای هر ده هزار وسیله نقلیه اعلام شد درحالیکه آمار اعلام در سال 1390 نشان داد که این عدد به 8.2 رسیده است.

کاهش این شاخص یک موفقیت قابل قبول برای برنامه‌ریزان محسوب می‌شد و نشان داد که تلاش‌ها خصوصا در سه سال آخر منتهی به سال 90 بسیار تاثیرگذار بوده است.

سازمان بهداشت جهانی همچنین اعلام کرده که در سال 1380 شاخص تلفات رانندگی به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت در ایران، 30.2 بوده که این رقم در سال 84 و در نقطه اوج آمار تلفات جاده‌ای در ایران به 40 نفر به‌ازای هر 100 هزار نفر جمعیت رسید اما تلاش‌ها در سال 90 موجب کاهش این آمار و رسیدن آن به 26.8 شد.

رییس مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز معتقد است این کاهش به‌دلیل اجرای برنامه‌های تدوین شده در حوزه بهبود راه‌ها و استانداردسازی آنها، توجه به استانداردهای ایمنی خودرو، تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی و رشد توان کیفی فعالیت‌های امداد و نجات جاده‌ای و همچنین تغییر سیاست‌های درمانی در حوزه بیمارستانی و پذیرش مصدومان حوادث جاده‌ای به‌صورت رایگان بوده‌است.

کامران باقری‌لنکرانی با تاکید براینکه برای رسیدن به نقطه مطلوب نیازمند اقداماتی علمی، عمیق و قوی‌تری نیاز داریم، گفت: موضوع مهم در کاهش حوادث جاده‌ای، بحث فرهنگی و فرهنگسازی است و برنامه‌ریزی و برگزاری همایش‌های بین‌المللی کاهش بار حوادث جاده‌ای، اقدامی علمی در این راستا ارزیابی می‌شود.

وی اضافه کرد: امروز سمینار بین‌المللی کاهش بار حوادث جاده‌ای شیراز، جایگاه خود را در سطح جهانی به‌عنوان یک رویداد علمی و تاثیرگذار، پیدا کرده است.

باقری‌لنکرانی تاکید کرد: با توجه به اینکه 10 درصد از تلفات ناشی از حوادث جاده‌ای کشور در سطح جاده‌های فارس اتفاق می‌افتد، باید تلاشی سازمان‌یافته و علمی را از این استان آغاز می‌کردیم و خوشبختانه امروز این تلاش ثمرداده است.

به گزارش ایسنا، براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی اگرچه جایگاه ایران در موضوع حوادث جاده‌ای طی شش سال منتهی به 1390، بهبود پیدا کرده است و اکنون در مقایسه با کشورهایی مانند مصر، چاد، امارات عربی و بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، وضعیت بهتری داریم، اما در قیاس با کشورهایی نظیر سویس که بهترین شاخص را با 4.9 نفر تلفات به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت، دارد، جای کار بسیار داریم.

لنکرانی می‌گوید: باید به‌دنبال بررسی مشکلات آینده بود، باید امروز برای فردا برنامه‌ریزی کرد و تلاش‌های مرکز سیاست‌گذاری سلامت نیز در این راستا معطوف شده است.

وی با تاکید براینکه 25 دستگاه و نهاد در برنامه‌ریزی‌های ترافیکی و کاهش حوادث جاده‌ای در ایران نقش آفرینی می‌کنند، لزوم سیاست‌گذاری مشخص و مدون با همکاری همه این دستگاه‌ها را برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب مد نظر قرار داد.

لنکرانی با قبول اینکه بخشی از تلفات جاده‌ای به مشکلات ایمنی خودروها باز می‌گردد، گفت: امروز حرکت به سمتی است که علم خودروسازی به تولید خودروهایی برسد که اگر راننده هم خطایی کرد، خودرو آن را اصلاح کند، اینکه فقط خودرو ایمن تولید کنیم،‌ دیگر خواسته زیادی نیست.

وی با یادآوری اینکه در دو دوره گذشته سمینار کاهش بار حوادث ترافیکی علی‌رغم دعوت از خودروسازان،‌ شاهد حضور نماینده‌ای از آنان در این سمینار نبودیم، تصریح کرد: هر دستگاه و سازمان و بخشی در مسیر کاهش بار حوادث جاده‌ای باید سهم خود را بپردازد.

لنکرانی با بیان اینکه کاهش حوادث جاده‌ای از سال بعد از سال 80 سرعت گرفت و در سال‌های بین 86 تا 88 تاحدودی راکد ماند، گفت: از سال 89 به بعد خصوصا با تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی و افزایش نظارت‌ها و کنترل‌های پلیس و اصلاح و بهسازی بسیاری از جاده‌ها در محورهای اصلی، شاهد سرعت گرفتن کاهش آمار تلفات رانندگی بودیم.

وی با تاکید براینکه یکی از مهمترین موضوعات در کاهش تلفات حوادث جاده‌ای، مبحث قانون است،‌ اعمال و نظارت بر اعمال قانون را نیز بسیار مهم توصیف و تصریح کرد: علی‌رغم کاهش حوادث، اما همچنان در حوادث جاده‌ای در محورهای روستایی با مشکل مواجه هستیم.

به گزارش ایسنا، ثابت ماندن یا حتی افزایش آمار مرگ و میر ناشی از حوادث جاده‌ای در محورهای روستایی این گفته لنکرانی را اثبات می‌کند.

رییس مرکز سیاست‌گذاری سلامت علوم پزشکی شیراز گفت: امسال در سومین همایش کاهش بار حوادث ترافیکی در شیراز، یکی از محورهای مهم که با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام خواهد شد، حوادث جاده‌ای در محورهای روستایی است.

لنکرانی تاکید کرد: هدف نهایی از برگزاری این همایش‌ها، مستندسازی برنامه‌های علمی و کاربردی برای استفاده در سیاست‌گذاری‌هاست و امیدواریم شاهد آثار آن در کاهش مرگ و میر ناشی از حوادث جاده‌ای باشیم.

انتهای پیام