حتی اگر شما از آن دسته کاربران اینترنت باشید که در طول ماه تنها یک بار و برای انجام تحقیقی خاص به فضای مجازی سر می‌زنید، بی‌شک به سایت‌هایی که دسترسی به آن‌ها ممنوع شده برخورده‌اید. سایت‌هایی که گفته می‌شود تا حدود 90 درصد به درخواست مردم فیلتر شده‌اند اما با این حال به نظر می‌رسد مشکلات هم در فیلترینگ آن‌ها نقش داشته است.

به گزارش خبرنگار فن‌آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، این روزها به دنبال افزایش استفاده مردم از اینترنت و گسترش ضریب نفوذ آن، بازار پرسودی به نام بازار فیلترشکن‌ها ایجاد شده و برخی از کاربران فضای مجازی به طور ماهانه هزینه‌ای را بابت خرید فیلترشکن‌ها صرف می‌کنند تا مواجهه با سایت های فیلتر شده مانع از انجام فعالیت‌های آنها نباشد. البته بر اساس قوانین استفاده از انواع این فیلترشکن جرم محسوب می‌شود و مجازات خاص خود را هم دارد.

میزان سایت‌های فیلتر شده کاهش می‌یابد؟

در ارتباط با این موضوع گاه اینگونه اعلام می‌شود که حجم بالایی از سایت‌ها به دلیل جرایم اقتصادی فیلتر می‌شوند البته چندی پیش مدیر عامل مجمع فعالان فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال انقلاب اسلامی ‌(فرا)، گزارش‌های مردمی را دلیل بسیاری از فیلترها دانسته و در این باره به ایسنا گفته بود: در برهه‌ای از زمان روزانه دو تا سه هزار گزارش مردمی داشتیم که سایت‌های متخلف و دارای محتوای مجرمانه را معرفی می‌کردند.

البته مهدی صرامی در پاسخ به این سوال که آیا معنی این حرف فیلتر شدن روزانه دو تا سه هزار سایت است ادامه داده بود: فیلترینگ تنها روش برخورد با سایت‌های متخلف نیست و همه اشتباهات منجر به فیلتر کردن یک سایت نمی‌شود. در مواجهه با سایت‌های متخلف گاه از امر به معروف و نهی از منکر کار شروع شده و در مراحل بعدی به تذکر می‌رسد اما اگر مشکل برطرف نشود درنهایت طبیعتا سایت می‌تواند فیلتر می‌شود.

ساز و کار فعلی فیلترینگ نامناسب است

دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی نیز چندی پیش بر ناکافی و نامناسب بودن سازوکار فعلی فیلترینگ تاکید و اظهار کرده بود: از نظر ما هم این سازوکارها هم ناکارآمد است و هم ناکافی اما در شورای عالی اطلاع‌رسانی برنامه‌ای در این زمینه نداریم و امیدواریم شورای عالی فضای مجازی در این زمینه برنامه‌هایی داشته باشد.

حمید شهریاری در عین حال یادآور شده بود: البته دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی هم پیش از این اقداماتی دراین بخش انجام داده و فیلترینگ را در سه رتبه طبقه‌بندی کرده بود. اما از نظر ما بهتر آن است که خود والدین این کار را انجام دهند.

فیلترینگ یک تصمیم‌گیری سیاسی صرف نیست

به طور غالب آمار دقیقی از آمار سایت‌های فیلتر شده منتشر نمی‌شود اما نگاهی کوتاه به برخی استان‌ها که آمار فیلترینگ خود را اعلام کرده‌اند گویای آن است که در سه ماهه اول امسال بیش از 100 سایت ایرانی و خارجی فیلتر شده است.

در این میان اگرچه هیچ گاه نمی‌توان انتظار دسترسی بدون محدودیت به تمام سایت‌ها را داشت اما مدتی است بحث‌هایی مبنی بر کاهش فیلترینگ مطرح شده و اینگونه بیان شده که در آینده با سرمایه‌گذاری بیش‌تر و بهره‌گیری از امکانات فنی بخشی از سایت‌ها که به دلیل موضوعات فنی پالایش شده‌اند، رفع فیلتر خواهند شد.

در این زمینه دبیر شورای عالی فضای مجازی می‌گوید: قطعا این موضوع بحث ساده‌ای نیست و اگر شما هم جای ما باشید، از یک سو می‌خواهید کاهش مضرات داشته باشید و از سوی دیگر تاکید دارید در زمینه دسترسی به سایت‌های مفید مشکلی وجود نداشته باشد. اما انجام این کار تنها یک تصمیم‌گیری سیاسی نیست و امکانات فنی در این زمینه مهمترین حرف را می‌زند.

مهدی اخوان حرف‌های خود را اینگونه دنبال می‌کند که در این بخش به غیر از سرمایه‌گذاری راهکار دیگری وجود ندارد و لازم است سرمایه‌گذاری‌های مناسب صورت بگیرد تا مجهز شویم و بتوانیم فیلترینگ را به شکل مناسبی انجام دهیم.

وی در عین حال با تاکید بر اینکه به طور قطع سیاست این شورا اعمال حداقلی فیلترینگ خواهد بود،از تشکیل کارگروهی برای بررسی این موضوع و یافتن راهکارهای مناسب جهت کاهش فیلترینگ خبر می‌دهد. این در حالیست که در حال حاضر صفحه پیوندها که به عنوان صفحه سایت‌های فیلتر شده شناخته می‌شود و به جای صفحه اصلی این سایت‌ها باز می‌شود، چهارمین سایت پربازدید کشور شده است.

سایت های فیلتر شده چقدر کم می شوند؟

اما این که پس از اعمال این شیوه‌ها تا چه میزان حجم سایت‌های فیلتر شده کاهش می‌یابد موضوعی است که بنا به گفته دبیر شورای عالی فضای مجازی نمی‌توان رقم و درصدی برای آن اعلام کرد اما با این حال موضوع کاهش میزان سایت‌های فیلتر شده امری است که به آن اشاره شده است.

البته به گفته اخوان ما حتما به فیلترینگ در داخل کشور نیاز داریم وبه هیچ عنوان اینگونه نیست که بخواهیم ادعا کنیم کلا فیلتر را برخواهیم داشت، در تمام دنیا هم بحث فیلترینگ اعمال می‌شود، اما باید اصول آن به نحوی ترسیم شده باشد که تنها محتواهایی که به جامعه ضرر می‌زنند، محدود شوند. اما اکنون شما با بسیاری سایت‌ها مواجهید که ده‌ها یا صد‌ها صفحه مختلف دارند و مثلا در یکی از این صفحات یک محتوای نامناسب قرار گرفته و به دنبال آن همه صفحات و کل سایت فیلتر شده است.

انتهای پیام