استان کرمان به دلیل قرار گرفتن روی گسل‌های زلزله‌خیز، بارها و بارها شاهد زمین‌لرزه‌هایی بوده است که بعضا برخی از آنها باعث کشته، مجروح شدن، بی‌سرپناه شدن و از هم پاشیدن بسیاری از خانواده‌ها و هموطنان شده است؛ در این میان، مهمترین علت تلفات و تبعات زلزله‌ها، فرسوده بودن بافت‌ها و ساختمان‌هاست.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه کویر، مهمترین عاملی که می‌تواند از خطرات ناشی از زمین لرزه بکاهد مقاوم بودن سازه‌های مسکونی از یک سو و از سوی دیگر افزایش آگاهی و مهارت‌های مردم در زمان زمین‌لرزه است که به نظر می‌رسد با وجود زلزله‌خیز بودن استان کرمان و وقوع زمین لرزه‌ای همچون زمین لرزه بم همچنان این دو اصل از سوی مردم و مسئولان جدی گرفته نشده است.
سهم استان کرمان از 112 هزار هکتار مساحت بافت فرسوده کشور، هزار و ۵۹۰ هکتار و این در شرایطی است که طی سالیان گذشته مسئولان تلاش‌هایی را برای نوسازی بافت‌های فرسوده انجام داده‌اند اما همچنان وجود بافت‌های فرسوده مهمترین نقطه ضعف ما در برابر وقوع زلزله است.
استاندار کرمان در این باره می‌گوید: استان کرمان با وسعتی برابر 183 هزار کیلومترمربع، پهناورترین استان کشور است و کنکاش سوابق تاریخی حوادث استان، بیانگر آن است که تاکنون شاهد بیش از 23 نوع رخداد طبیعی در استان کرمان بوده‌ایم.
اسماعیل نجار ادامه می‌دهد: با وجود 18 گسل بزرگ در جای‌جای این استان در سنوات گذشته از آذر سال 1233 تا آذر سال 1389 شاهد وقوع زمین لرزه‌های شدید و تلفات سنگین بوده‌ایم و این درحالیست که بکارگیری علم و عقل از بار سنگین خسارات ناشی از حوادثی نظیر زلزله می‌کاهد.
نجار می‌افزاید: بزرگترین آن زمین‌لرزه بم بود که در سحرگاه پنجم دی سال 82 رخ داد و 33 هزار و 489 نفر بر اثر آن کشته و بالغ بر 17 هزار و 500 نفر نیز مجروح شدند. همچنین 37 هزار و 754 واحد مسکونی اداری و تجاری تخریب و بالغ بر 14 هزار واحد مسکونی و تجاری و اداری آسیب دید. لذا این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
استاندار کرمان می‌گوید: اقدامات خوبی در استان در این زمینه انجام شده که می‌توان به ایجاد "دانشکده زلزله" توسط جهاد دانشگاهی در استان اشاره کرد. کلنگ این دانشکده به زمین خورده و پیشرفت خوبی هم دارد.
نجار ادامه می‌دهد: نصب 72 ایستگاه شتاب‌نگار، افتتاح پایگاه لرزه‌ای جنوب‌شرق به مرکزیت کرمان، احداث ساختمان فرماندهی سانحه استان، ساختمان مدیریت بحران در مراکز شهرستان‌ها، احداث سالن‌های چندمنظوره مدیریت بحران در نقاط مختلف استان و راه‌اندازی پایگاه امداد و نجات هوایی جنوب‌شرق به مرکزیت کرمان از جمله اقدامات موثر است.
وی، برگزاری دوره‌های متعدد آموزشی ویژه مدیران و کارشناسان، آموزش همگانی متعدد برای آحاد جامعه و برگزاری مانورهای آمادگی مقابله با زمین لرزه در سطوح مدیریتی و کلانتر، عملیاتی و امداد و نجات را از جمله سایر اقدامات در استان کرمان ذکر می‌کند.
نجار ادامه می‌دهد: مقاوم‌سازی تعداد زیادی از بیمارستان‌ها و اجرای سیل‌بند و طرح‌های آبخیزداری در نقاط مختلف استان که معمولا از دیده‌ها پنهان است، از سایر اقدامات در این زمینه محسوب می‌شوند.
استاندار کرمان با بیان اینکه هرگز نباید اینگونه حوادث را بلای طبیعی بدانیم، می‌افزاید: این حوادث را باید حکمت‌های الهی دانست و مردم هم باید نسبت به این مطلب آگاهی پیدا کنند که هیچ اراده الهی بدون حکمت اتفاق نمی‌افتد.
استاندار کرمان با طرح این پرسش که "آیا تاکنون در ساخت‌وسازها درست عمل شده است؟" ادامه می‌دهد: باید در زمینه نظارت بر ساخت و سازها بیشتر دقت شود و با استفاده از دانش، تبعات حاصل از حوادث طبیعی کاهش یابد.
نجار می‌گوید: مردم می‌توانند 10 تا 15 درصد از واحد سطح ساختمان‌ها کم کنند و به کیفیت آن اضافه کنند تا در منزل مسکونی خود آرامش داشته باشند.
وی به وجود ساختمان‌هایی با قدمت 700 تا 800 سال در استان اشاره و تصریح می‌کند: در گذشته با امکانات ابتدایی ساختمان‌هایی مستحکم و ماندگار ساخته شده است چگونه امروز با این همه ابزار، علم و دانش ساختمان‌ها پس از گذشت مدت اندکی، به بازسازی نیاز دارند که این هدررفت منابع است.
استاندار کرمان می‌گوید: به موضوع زلزله و حکمت‌های الهی باید به صورت مسئله فرابخشی نگاه کرد نه زمان حادثه. باید برای پیشگیری از حادثه و مسایلی که برای کشور کمرشکن است، بطور اساسی فکر کرد.
وی می‌افزاید: حدود 1800 میلیارد تومان صرف بازسازی بروات و بم شد که اگر ساختمان‌ها در این مناطق درست ساخته می‌شدند این پول را هزینه نمی‌کردیم. باید به تمام ابعاد و موضوعات نگاه کنیم. گاهی می‌شود با مبلغ ناچیز، مدیریت صحیح، درست و مطالعه هوشمندانه، جلوی حوادث بزرگ را گرفت.
استاندار کرمان می‌گوید: استفاده از تجربیات در کنار علم و فراهم کردن ابزار و امکانات لازم که کشور و استان توجه و عنایت خاصی به آن داشته و دارد، بسیار مهم است که باتوجه به حادثه‌خیز بودن استان توجه بیشتری در این زمینه نیاز است.
نجار به بازسازی و نوسازی بیش از 130 هزار واحد مسکونی روستایی در استان کرمان اشاره و خاطرنشان می‌کند: بازسازی و نوسازی در کشور در زمینه کاهش خسارات ناشی از زلزله بسیار موثر است و باید ادامه یابد، بانک‌ها و مردم باید عنایت بیشتری به این مطلب داشته باشند.
حتما باید یک فاجعه بزرگ رخ بدهد تا بیدار شویم!
محمدرضا عسکری، مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری کرمان نیز با اشاره به زلزله خیز بودن استان کرمان می‌گوید: باید خانه‌هایی که از زمان ساخت آنها مدت زیادی می‌گذرد بهسازی و احیا شوند.
وی با بیان اینکه این امر می‌تواند خسارات ناشی از زمین لرزه را به طور چشمگیری کاهش دهد، تصریح می‌کند: نوسازی بافت فرسوده یکی از ضروریات است که باید به آن پرداخته شود.
مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری کرمان امنیت اجتماعی، جریان حیات اقتصادی و اجتماعی شهری و بهره‌مندی مردم از مزایای عمرانی را از جمله حقوق نادیده ساکنان بافت‌های فرسوده می‌خواند و می‌گوید: احیای بافت فرسوده و بهسازی خانه‌های واقع در این بافت، علاوه بر کاهش ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی، منجر به حذف مهاجرت‌های درون شهری شده و از گسترش شهر نیز جلوگیری خواهد کرد.
عسکری بر ضرورت نوسازی بافت فرسوده تاکید و اظهار می‌کند: با توجه به اینکه در ایران در 25 سال گذشته یکصد هزار نفر در زلزله‌های مختلف جان خود را از دست داده‌اند و این واقعیت که در صورت ایجاد یک زلزله با ریشتر کم، در بافت‌های فرسوده خسارات فراوانی به وجود می‌آید، احیای بافت‌های فرسوده و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها می‌تواند از پیامدهای نامناسب این حادثه و خسارات آن جانی و مالی بکاهد.
وی با اشاره به اینکه در دنیا عمر مفید ساختمان‌ها حدود 90 سال پیش‌بینی شده، اما این رقم در ایران به دلیل عدم رعایت مسائل فنی و استانداردسازی بین 20 تا 30 سال است، خاطرنشان می‌کند: به همین دلیل نوسازی و بهسازی منازلی که مدت زیادی از ساخت آنها می‌گذرد، ضروری است.
وی مراجعه به شهرداری‌های مناطق، مراجعه به سازمان بهسازی و نوسازی شهر کرمان و مراجعه به شرکت عمران و مسکن سازان استان را جهت تشخیص منازلی که در بافت فرسوده واقع شده‌اند ضروری می‌داند و عنوان می‌کند: در صورت وقوع منازل مسکونی در محدوده مصوب بافت‌های فرسوده، شهرداری کرمان پروانه ساختمانی جهت ساخت و ساز جدید را با 50 درصد تخفیف به شهروندان تقدیم می‌کند.
مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی شهر کرمان با اشاره به خصوصیات محدوده‌های بافت فرسوده می‌گوید: بیشتر از 50 درصد خانه‌های واقع در این بافت فرسوده بوده و کمتر از 200 مترمربع مساحت دارند.
عسکری با تاکید بر اینکه شهر کرمان دارای 1590 هکتار بافت فرسوده مصوب است، خاطرنشان می‌کند: بیشتر از 50 درصد کوچه‌های بافت فرسوده کمتر از شش متر پهنا دارند.
عسکری می‌گوید: به صورت متوسط هر هشت سال در استان کرمان یک زمین لرزه بزرگ روی می‌دهد که از پر خسارت‌ترین زمین لرزه‌های کشور نیز محسوب می‌شود.
مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری کرمان می‌گوید: حرف زدن و انتقاد کردن از عملکرد در بافت فرسوده مهم نیست، مهم آن است که کار به درستی انجام شود. وقوع زلزله بالای 5 ریشتری در کرمان به ما می‌گوید که چقدر در نوسازی بافت‌های فرسوده عقب هستیم اما تا زمانی که اتفاق نیفتد کسی توجهی نمی‌کند و جدی نمی‌گیرد! حتما باید یک فاجعه بزرگ رخ بدهد تا بیدار شویم!
آمار چه می گویند؟
چند سال قبل در ۲۰۰ کیلومتری کرمان تنها در مدت چند ثانیه دهها هزار نفر بر اثر زمین لرزه کشته شدند. طبق بررسی‌های صورت گرفته نقشه‌های گسل‌های کرمان، این استان شامل ۱۸ گسل بالقوه فعال در خصوص بروز زمین لرزه است و شهر کرمان را گسل‌هایی همچون گسل باغین؛ گسل سرآسیاب، گسل زرند و گسل کوهبنان به شدت تهدید می‌کند.
۳۴ هزار نفر طی ۱۰ سال گذشته بر اثر بروز زلزله در کرمان کشته شده‌اند و تنها در دو زمین لرزه بم و زرند ۷۰ هزار خانه تخریب شد. طبق همین آمار یک سوم تلفات جانی زمین لرزه‌های یکصد سال اخیر کشور نیز در کرمان روی داده است و در این میان زمین لرزه بم با ۲۷ هزار کشته، ۵۰ هزار زخمی و ۱۰۰ هزار آواره بیشترین آمار تلفات زمین لرزه‌های اخیر ایران را به خود اختصاص داده است.
زمین لرزه‌های ۶.۶ ریشتری بم، ۶ ریشتری زرند، چندین زمین لرزه بالای ۶ ریشتر در محمدآباد ریگان، زلزله ۴.۸ ریشتر در کهنوج از مهمترین زمین لرزه‌های هشت سال اخیر در استان کرمان هستند و آخرین زمین لرزه شدید استان نیز چند روز قبل در کوهپایه رخ داد.
پیوند دانش و فناوری با مقاوم‌سازی سازه‌ها در جهاددانشگاهی کرمان
جهاددانشگاهی کرمان مهد فعالیت‌های پژوهشی زلزله در کشور به شمار می‌رود، این نهاد فعالیت‌های علمی و پژوهشی خوبی همچون برگزاری سه دوره کنفرانس ملی زلزله و سازه توسط جهاد دانشگاهی کرمان در رابطه با زلزله و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در استان کرمان انجام داده است.
رییس جهاد دانشگاهی استان کرمان در این مورد می‌گوید: پیشگیری از وقوع خسارت‌های زلزله، نیازمند همت متخصصان کشور است، طی یک سال گذشته در حوزه معاونت پژوهشی جهاد اقدامات قابل توجهی انجام شده که اجرای چند طرح در پژوهشکده سازه و زلزله از جمله آن است.
رضا کامیاب مقدس تصریح می‌کند: برای اولین بار کارشناسی ارشد مهندسی سازه‌های فضاکار توسط متخصصان جهاد دانشگاهی تعریف و در وزارت علوم مطرح شد و در شورای عالی گسترش وزارت علوم مورد تائید قرار گرفت.
وی ادامه می‌دهد: از بهمن ماه سال جاری برای اولین بار در این رشته دانشجوی کارشناسی ارشد در جهاد دانشگاهی کرمان جذب خواهیم کرد و همچنین برای دکترای پژوهش محور در رشته مهندسی سازه در قالب پژوهشکده زلزله درخواست داده‌ایم.
رییس جهاد دانشگاهی استان کرمان می‌گوید: در حالی که زلزله در دنیا خسارت چندانی به بار نمی‌آورد، در کشور ما پس از هر زلزله باید شاهد خسارات بزرگ باشیم که پیشگیری از این خسارت‌ها نیازمند همت متخصصان و مهندسان کشور است.
کامیاب‌مقدس ادامه می‌دهد: استان کرمان یکی از مناطق زلزله‌خیز کشور است و تجربه‌های ناگواری در خصوص زلزله‌های بزرگ را در کارنامه‌ی خود دارد.
وی تلفات زلزله در بم را بسیار زیاد ارزیابی کرده و می‌گوید: می‌توانستیم با اندکی استحکام در بنا و توجه به مقررات ساختمانی، از آمار تلفات در این شهرستان بکاهیم.
کامیاب‌مقدس ادامه می‌دهد: زلزله پدیده‌ای طبیعی است که بشر تاکنون با اقدامات بسیار گسترده خود، توانسته است به میزان زیادی بر خسارات آن فایق آید؛ اما در کشور ما متاسفانه این پدیده هنوز خسارات بسیار سنگینی برجای می‌گذارد.
وی با اشاره به ساخت و ساز نامناسب در کشور، می‌گوید :با توجه به تجربه‌های گذشته در خصوص به کارگیری مصالح و نیز دانش کافی در ساخت بنا، هنوز هم در کشور ما مقررات ساختمان به نحو مناسبی اجرا نمی‌شود.
کامیاب‌مقدس معتقد است ارتباط مستقیم دستگاه طراحی و نظارت با کارفرما یکی از نقیصه‌ها در زمینه‌ی ساخت و ساز است که باید مرتفع شود.
وی ورود مسایل تحقیقاتی به آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ساخت و ساز در کشور را لازم و ضروری دانسته و می‌گوید: بایستی از خروجی تحقیقات و فعالیت‌های علمی که در دانشگاه‌ها در حال انجام است، حداکثر بهره‌برداری صورت گیرد.
کامیاب‌مقدس از آمادگی جهاد دانشگاهی برای مکتوب‌سازی تجربیات و اقدامات صورت گرفته در زلزله بم خبر می‌دهد و می‌افزاید: ما این طرح را در وزارت کشور مطرح کردیم و نیازمند توجه بیشتر و مساعدت مسئولان برای عملیاتی شدن آن هستیم.
وی زلزله بم را یک کارگاه عظیم آموزشی در مهندسی سازه و مدیریت بحران ارزیابی می‌کند و ادامه می‌دهد: بایستی ضمن مستندسازی وقایع زلزله‌ی بم، تجربیات خود را برای استفاده‌ی سایر مناطق کشور در اختیار آنها قرار دهیم.
رییس جهاد دانشگاهی استان کرمان با اشاره به اینکه قرار گرفتن ایران روی کمربند زلزله واقعیتی است که لزوم مقاوم‌سازی ساختمان‌ها را می‌طلبد، می‌گوید: دانش و فناوری درباره زلزله به ما کمک می‌کند بتوانیم سازه‌هایی را بسازیم که در مقابل زلزله‌های با شدت زیاد مقاوم باشند.
وی ادامه می‌دهد: شایسته نیست زلزله‌ای با شدت متوسط رخ دهد و شهر آباد بم در حاشیه کویر کرمان را در چند ثانیه به تلی از خاک تبدیل کند و همان زلزله با قدرتی بیشتر در نقطه‌ای دیگر از دنیا اتفاق بیفتند و تلفات انسانی آن کمتر از تعداد انگشتان یک دست باشد.
وی با بیان اینکه پس از زلزله بم اقدامات خوبی در بحث مدیریت بحران در سطح کشور و استان کرمان صورت گرفته است، می‌گوید: قبل از زلزله مردم به مقاوم بودن ساختمان‌ها اهمیتی نمی‌دادند، اما طی چند سال گذشته نظارت‌های سازمان نظام مهندسی بر ساخت و ساز ساختمان‌ها دقیق‌تر شده و شرکت‌های مهندسی الزامات بیشتری در رابطه با نظارت بر ساخت و سازها دارند.
کامیاب‌مقدس تصریح می‌کند: در کنار این نظارت‌ها باید در سبک‌سازی ساختمان‌ها از دانش و مصالح نوین ساختمانی بهره برد تا ساختمان‌هایی سبک‌تر و مقاوم‌تر ساخته شود. در بحث مدیریت بحران باید کارهای عظیمی در استان کرمان انجام شود، از این رو از استاندار کرمان درخواست می‌کنیم بحث مستندسازی تجربیاتی مانند زلزله بم را که در وزارت کشور مطرح کرده‌ایم، عملیاتی شود.
احیای بافت فرسوده، یکی از اهدافی است که شهرداری دنبال می‌کند
ابوالقاسم سیف‌الهی، شهردار کرمان نیز با بیان اینکه در شهر کرمان 1500 هکتار بافت فرسوده وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: از این میزان 500 هکتار بافت تاریخی است که شامل بازار، میدان گنجعلی‌خان و خانه‌هایی است که به ثبت رسیده و برای آنها حریم تعیین شده است.
وی می‌افزاید: 1000 هکتار باقیمانده، بافت فرسوده محسوب می‌شود که قدمت 30 ساله دارد و عمر کوچه‌ها، معابر و ساختمان‌های این بخش از شهر به پایان رسیده است. در این بخش از شهر که عمدتا در مرکز شهر قرار گرفته است، خانه‌هایی وجود دارد که در مقابل زلزله استحکام ندارند، بافت ساختمانی ساختمان‌ها مناسب نیست و سطح آب زیرزمینی بالا آمده است، بنابراین ساختمان‌های این بخش از شهر براساس روش‌های جدید ساخت و ساز، در شرایط فعلی قابل استفاده نیستند.
وی با اشاره به این که تک‌سازی در بافت فرسوده مدت زمان زیادی طول می‌کشد، اظهار می‌کند: تا دوباره ساختمان‌ها تک‌تک توسط مردم ساخته شود، تعداد دیگری از ساختمان‌ها شامل بافت فرسوده می‌شوند، چرا که عمر هر ساختمان حداکثر 30 سال است، بنابراین منطقی این است که تعدادی از نقاط واجد شرایط را پیدا کنیم و سرمایه‌گذاران را تشویق کنیم تا در این نقاط ملک‌ها را خریداری و تجمیع کنند، واحدهای مناسب بسازند و سرویس‌های خدماتی از جمله پارکینگ طبقاتی و مجموعه‌های تجاری و گردشگری در کنار آن احداث کنند تا با جذب مردم، ارزش افزوده نیز ایجاد شود.
شهردار کرمان، ادامه می‌دهد: بنابراین برای احیای بافت فرسوده، یکی از اهدافی که شهرداری دنبال می‌کند، این است که سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در بافت فرسوده‌ی شهر ترغیب کند.
وی با بیان این که در قسمت غرب شهر مردم خود در حال سرمایه‌گذاری هستند و نیازی به ترغیب سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در قسمت غرب شهر کرمان نیست، می‌گوید: در بافت فرسوده‌ی شهر، مردم از سرمایه‌گذاری اجتناب می‌کنند، بنابراین باید برای ترغیب سرمایه‌گذاران در این بخش از شهر، ابزار تشویقی در نظر بگیریم تا سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری ترغیب کنیم.
شهردار کرمان معتقد است باید خانه‌های کلنگی و قدیمی بافت فرسوده توسط سرمایه‌گذاران تجمیع شود تا با احداث مجتمع‌های طبقاتی بافت فرسوده‌ی شهر اصلاح گردد.
زنگ خطر جدی برای شهروندان کرمانی
رئیس ستاد حوادث غیرمترقبه استان کرمان نیز در این باره می‌گوید: مردم باید از زمین لرزه بم درس عبرت بگیرند بهتر است خانه‌های با متراژ کم اما مقاوم داشته باشیم تا اینکه خانه‌ای بزرگ و غیر مقاوم، زیرا در زمین لرزه بیشترین آسیب به سازه‌های غیرمقاوم وارد می‌شود.
محسن صالحی، با اشاره به نظارت‌های جدی در زمینه ساخت و سازهای جدید در کلانشهر کرمان تصریح می‌کند: طبق بررسی‌های صورت گرفته هر هشت سال در استان کرمان یک زمین لرزه بزرگ و مخرب در استان روی می‌دهد و این زنگ خطری جدی است.
صالحی با اشاره به اقدامات صورت گرفته طی سالهای اخیر در برخی مناطق استان کرمان می‌گوید: به دلیل همین مقاوم‌سازی‌ها هم‌اکنون شاهد وقوع زمین لرزه‌های شدیدی در استان هستیم که خسارات کمی بر جای می‌گذارد.
مدیر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان کرمان نیز با تاکید بر احتمال زیاد وقوع زمین لرزه‌های دیگر در شهر کرمان می‌گوید: بروز زمین لرزه در هر مکانی از جمله کلانشهر کرمان امکانپذیر است و به همین دلیل باید تدابیر لازم را در این خصوص در نظر گرفت.
علی رشیدی ادامه می‌دهد: متاسفانه در اکثر مناطق کرمان شاهد وجود سازه‌های غیر مقاوم هستیم و در صورت بروز زمین لرزه در کرمان بافت فرسوده و حاشیه شهر بیشترین خسارات را متحمل می‌شوند.
وی می‌گوید: در حال حاضر هیچ روش علمی‌ای در راستای تشخیص زمان بروز زمین لرزه وجود ندارد و برخی موارد نیز که مطرح می‌شود ادعاهایی است که هنوز به صورت علمی ثابت نشده‌اند.
رشیدی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد با وجود اینکه این خانه‌ها در اکثر مناطق شهر کرمان پراکنده هستند اما در صورت بروز زمین لرزه بزرگ در کرمان بیشترین تلفات مربوط به بافت فرسوده در هسته مرکزی شهر و همچنین مناطق حاشیه‌ای شهر کرمان باشد.
مقاوم‌سازی نیازمند فرهنگ سازی است
صفوی، کارشناس ارشد شهرسازی با تاکید برفرهنگ‌سازی برای تحقق مقاوم‌سازی می‌گوید: نیاز اساسی مقاوم‌سازی بیش از آنکه پول و اعتبارات باشد فرهنگ‌سازی است امری که کمتر به آن توجه شده و در صورت توجه اقدام زیربنایی برای کاهش مشکلات و رهایی از کابوس هر شب زلزله حتی برای مسئولان است.
وی، فرهنگ سازی را نیاز اساسی بهسازی بافت‌های فرسوده می‌داند و می‌افزاید: امروزه هر اقدامی برای اصلاح نیازمند فرهنگ‌سازی است و تا ما در زمینه بافت‌های فرسوده و غیر مقاوم فرهنگ سازی و آگاه‌سازی نکنیم کاری از پیش نمی‌بریم.
صفوی با بیان اینکه بعد از زلزله و حادثه‌ای افکارعمومی به آن سمت می‌رود اما بعد از مدتی بدون اتخاذ برنامه‌ای مدون موضوع رها می‌شود، می‌گوید: همین رها کردن موضوعات در زمانی که افکار عمومی به سمت آن متمرکز شده است و برنامه‌های فرهنگی و حتی تبلیغی می‌تواند تاثیرگذار باشد از دست دادن فرصت‌هاست.
وی با اشاره به پدیده حاشیه‌نشینی در کرمان می‌افزاید: بافت قدیم کلانشهر کرمان و مناطق حاشیه شهر به دلیل غیر مقاوم بودن سازه‌ها در صورت بروز زمین لرزه بیشترین میزان تلفات را به جای خواهند گذاشت. اکثر خانه‌ها در حاشیه شهر کرمان بسیار غیرمقاوم هستند زیرا بدون کوچکترین نظارتی ساخته شده‌اند و در واقع غیر قانونی هستند.
او اظهار می‌کند: در کنار خانه‌های گنبه‌ای و خشت و گلی که در کرمان وجود دارد خانه‌های با اسکلت فلزی نیز وجود دارند که در ساخت آنها شناژ ساختمان در نظر گرفته نشده است و از استانداردهای اولیه نیز برخوردار نیستند. به نظر می‌رسد با توجه به آپارتمان‌سازی‌های وسیع در غرب کلانشهر کرمان نیز در این منطقه بیشترین حجم جمعیتی استان کرمان را داشته باشیم زیرا در سالهای اخیر شاهد مهاجرت مردم کرمان از شرق به غرب این مرکز جمعیتی هستیم.
صفوی می‌گوید: باید تسهیلات خاص با توجه به زلزله‌خیز بودن کرمان برای مقاوم‌سازی در کرمان اختصاص یابد زیرا در صورت بروز زمین لرزه و خسارات ناشی از آن باید تبعات فراوانی را شاهد باشیم. چراکه به دلیل افزایش چشمگیر نرخ مصالح ساختمانی از یک سو و از سوی دیگر عدم توجه مردم، مقاوم‌سازی سازه‌ها در کرمان جدی گرفته نمی‌شود و هر لحظه امکان بروز فاجعه‌ای بزرگ در این کلانشهر میلیونی وجود دارد.
به گزارش ایسنا منطقه کویر، با نگاهی به آمار زلزله‌های اخیر کشور به خوبی می‌توان پی به این نکته برد که حتی با آمدن زلزله‌هایی به بزرگی ۵ ریشتر، روستاها و حتی مناطق شهری با بافت فرسوده قربانیان زیادی را تقدیم زمین لرزه می‌کنند!
اکنون بار دیگر بی‌توجهی به بافت‌های فرسوده سبب شده تا ۲۰ الی ۸۰ درصد از خانه‌های اهالی خراسان جنوبی بر اثر زلزله نابود شود. بی‌تردید توجه مسئولان و مردم در تمامی این سال‌ها می‌توانست از وقوع چنین فجایعی جلوگیری کند.
اکنون هم واجب است تا هرچه زودتر پروژه نوسازی بافت‌های فرسوده در سراسر کشور جدی گرفته شود. نوسازی بافت‌های فرسوده که می‌تواند به نوعی تولید ملی باشد، نه تنها از وقوع چنین حوادثی جلوگیری می‌کند بلکه چهره شهرها و روستاها را نیز نو خواهد کرد.
بی‌تردید توجه به نوسازی بافت‌های فرسوده در کشور می‌تواند برای همیشه حسرت از دست دادن هموطنان کوچک و بزرگمان را از بین ببرد حال آنکه بی‌دقتی و به فراموشی سپردن مقوله نوسازی طی سالیان اخیر بارها کشور را در عزای عمومی فرو برده است.
گزارش از فرزانه لشکری خبرنگار ایسنا منطقه کویر
انتهای پیام
نظرات