محقق ايراني دانشگاه پلي‌تكنيك ويرجينيا با همكاري محققاني ديگر موفق به كشف گونه جديدي از پشه‌هاي داراي پتانسيل مرگبار انتقال مالاريا شدند كه از تاريخچه تكاملي پيچيده‌اي برخوردار است.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، بر اساس پژوهش منتشر شده توسط مريم كمالي، استاديار گروه حشره‌شناسي در دانشگاه ويرجينيا، گونه‌هاي پشه نزديك به آفريقايي چندين بار در دوره تكاملي خود توانايي انتقال مالاريا به انسان را از سر گرفته‌اند.

كشف اين محقق مي‌تواند به دانشمندان در كنترل مالاريا كمك كرده و براي شناسايي و هدف قرار دادن تغييرات خاص ژنتيكي مرتبط با ظرفيت انتقال يك انگل كاربرد داشته باشد.

مالاريا باعث بيش از 907 هزار مرگ در سال است كه عمدتا در ميان كودكان كشورهاي جنوب صحراي آفريقا بروز مي كند. پشه‌هاي آنوفل كه بيشتر ميان طلوع و غروب آفتاب قربانيان خود را نيش مي‌زنند، انگل مالاريا را با گسترش انگل پلاسمودیوم منتقل كرده و در كبد انسان چند برابر شده و سلول‌هاي قرمز خون را عفوني كنند؛ اما به گفته سازمان جهاني بهداشت، از ميان بيش از 400 گونه پشه متعلق به دسته آنوفل، تنها 20 گونه ناقل موثر مالاريا به انسان شناخته شده‌اند.

خطرناكترين گونه، پشه آنوفل ماده بوده كه تصور مي‌شد اخيرا توانايي انتقال مالاريا در آن تكامل يافته است اما كشفيات دانشمندان ويرجينيا نشان داده كه اين گونه‌ها در حقيقت از لحاظ ژنتيكي به يك تبار اجدادی قديمي‌تر مرتبط هستند.

اين دانشمندان از تحليل‌هاي كروموزومي براي مقايسه ترتيب‌هاي ژنتيكي در پشه‌ها در داخل و خارج از خانواده پشه‌هاي ماده براي پيگيري ارتباطات تكاملي استفاده كردند.

كمالي اظهار كرد: گونه‌هاي خارجي به عنوان يك گروه مرجع براي درك ارتباط تكاملي در ميان پشه‌هاي آنوفل ماده محسوب مي‌شوند. هدف ما تعيين چگونگي برخاست گونه‌هاي مختلف در مجموعه پشه‌هاي آنوفل بوده كه با وجود ظاهر مشابه از رفتارها و ظرفيتهاي متفاوت براي انتقال مالاريا به انسان برخوردارند.

دانشمندان در زمان تعيين تاريخچه تكاملي پشه‌هاي آنوفل ماده توانستند شكافهايي را در دي‌ان‌اي آنها شناسايي كنند كه به ترتيب‌هاي كروموزومي جديد منجر مي‌شود. اين محققان از اين ترتيبات مجدد براي نمايش تكامل تكرار شده قابليت انتقال يك انگل در يك سبك عقب و جلو استفاده كرده‌اند.

به گفته شاراكف، اين انعطاف توقف و حركت مي‌تواند به محققان در درك بهتر ذات ظرفيت پشه‌ها در انتقال مالاريا كمك كرده و دليل اين انععطاف ژنتيكي را به پرسش بكشد.

اين كشف كه در حوزه تحقيقات ژنتيكي بسيار نوآورانه است در مجله PLoS Pathogens منتشر شده است.

انتهاي پيام