رييس دفتر رييس‌جمهور اعلام كرد: به عنوان رييس كميسيون فرهنگي دولت درصدد است نامه‌اي را به دبيركل سازمان ملل متحد نوشته و در آن نامه از دبيركل سازمان ملل بخواهد كه زبان فارسي را در كنار ديگر زبان‌هاي مهم امروز جهان در اجلاسيه‌ها و اسناد به حساب آورند و مورد توجه قرار دهند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،اسفنديار رحيم مشايي صبح سه شنبه در هفتمين مجمع بين‌المللي استادان زبان و ادبيات فارسي كه در تالار علامه اميني دانشگاه تهران برگزار شد، با اعلام اين خبر و ابراز خرسندي از حضور در اين جمع علمي و ارزشمند گفت: تبعيض در خلقيات و اخلاقيات بشري امري مذموم است و اين از آن جهت است و ريشه در آن دارد كه تبعيض به جنبه عدمي بازگشت دارد و در نقطه مقابل وجود است و يا به عبارتي ديگر مانع وجود است، ضد هستي است.
وي با بيان اينكه قرار گرفتن هرچيز در جاي خود كه تعريف عدالت است، فرصت خلق است، افزود: اگر عدالت در خلقيات و اخلاقيات بشري مورد احترام قرار گيرد، اين فقط يك امر اعتباري نيست .
مشايي با بيان اينكه قرار نيست كسي از عدالت دفاع كند، بلكه بايد از موضع عدالت دفاع كرد، گفت: عدالت امري عقلي و فطري است و هرچيزي كه از جنس وجود است با عدالت معنا پيدا مي‌كند. عدالت ناظر بر جنس وجود است.
وي باتاكيد بر اينكه تبعيض امري منفور است؛ چرا كه جنس آن خراب است، گفت: نه اينكه جايي خوب و جايي بد باشد، تبعيض جنسش مشكل دارد و ما در برابر تبعيض تفاوت را داريم . تفاوت از باب تفاعل است. اگر چه تمركز بر فوت دارد، اما زنگ بيدارباش تولد است .
مشايي ادامه داد: اگر وجودي نباشد تفاوت معنا ندارد، تفاوت يك فوت متقابل است يعني به ازاي داشته‌هاست كه معنا دارد وگرنه خود به تنهايي معنا ندارد. تفاوت برعكس تبعيض معناي وجود است و يك اصل اساسي و يك اصل بنيادين است و اگر تفاوت نبود اساسا خلق معنا نداشت و اثبات اين امر چندان دشوار نيست.
وي ادامه داد: اگر تفاوت در عرصه هستي را برداريم كل هستي برداشته مي‌شود و راه براي هستي بدون تفاوت بسته است و در واقع راه باز نيست و در واقع اين تفاوت به تعدد و تكثر و تنوع فرصت مي‌دهد و يا جلوه‌ها در حوزه‌هاي مختلف. وجود ذي‌جود حق تعالي در صحنه حيات تجلي پيدا مي‌كند . حيات تجلي وجود حق تعالي است و اختلاف ناظر بر امر وجودي است و تاكيد بر بودن‌هاست تاكيد بر داشتن‌هاست و داشته‌هاي متفاوت .
وي با اشاره به آياتي كه قاري قرآن در اين جلسه قرائت كرد گفت: در جاهاي مختلف قرآن اختلاف مورد توجه قرار مي‌گيرد و تاكيد بر تنوع جلوه‌هاست. از جمله آنها كه مي‌توان به آنها اشاره كرد اختلاف السنه و الوان است.
وي ادامه داد: زبان مظهر دو امر مهم است، يكي مظهر موسيقي است و آواز و آهنگ و يكي هم مظهر پيام و محتوي ، فكر و انديشه . زبان مظهر وجود است و بخش مهمي از جلوه حق تعالي است. هم از باب صدا و آوا و هم از باب كلام و پيام هر دو مظهر وجود است. يعني به واسطه زبان خداوند امكان تجلي پيدا مي‌كند، براي بندگان و انسان‌ها. در واقع اين دريچه و پنجره و راه و مسير است و اگر مقصد هم پنداشتيم، بي‌راهه نرفته‌ايم به جهت اهميتي كه دارد.
وي با بيان اينكه ايرانيان از ديرباز با اين نوع ديدگاه به جهان آشنا بودند، گفت: در تحليل جامعي كه از جهان ارائه مي‌دهند، به ظرفيت‌هاي مختلفي براي بروز جلوه‌هاي مطلق لايتناهي الهي مي‌پردازند كه زبان يكي از آنهاست. زبان از ضروريات زندگي است. گرچه حيوانات نيز زبان دارند، اما زبان براي سطح متعالي زندگي انسان نيازمند برخورداري از سطح بالاتر است .
مشايي با بيان اينكه زندگي انسان قابل مقايسه با زندگي غيرانسان از نظر سطح ، وسعت،كيفيت و ماهيت نيست، گفت: زبان فرصت و امكان به تحقق زندگي انسان مي‌دهد و اگر اين معنا در بعد انرژي كه در آهنگ و آوا دارد اگر خيلي مورد توجه قرار نگيرد، اما در بخش پيام كاملا معنا دارد. زبان فقط اين نيست كه وسيله يك گفت‌وگو بين آحاد انسان‌ها در نظام زندگي براي حل مسائل روزمره باشد اين يك نياز اوليه است كه زبان تامين مي كند و اما كساني كه اهل پژوهش هستند مي‌دانند كه همه علوم وام‌دار زبان هستند. همه دستاوردهاي فكري بشر وام‌دار زبان و محتاج آنند. براي چه؟ هم براي بودن، آمدن،تولد يافتن و هم براي ماندن ،بقا و تداوم .
وي ادامه داد: زبان تعيين‌كننده سطح زندگي ، شكل‌دهنده سطح زندگي و درجه زندگي و اگر قرار است زندگي انسان را بالاترين سطح بدانيم، بايد به اهميت زبان توجه كرد. زبان مي‌تواند باعث غناي زندگي شود.
مشايي با بيان اينكه سطح زندگي انسان سطح ثابتي ندارد، گفت: مي‌گوييم زندگي انسان و جامعه انساني، ولي هيچ‌كدام در سطح ثابتي نيستند و هميشه در حال تحول فراز و نشيب است و زبان در ارتقاي سطح زندگي انسان اثربخش است. زبان به زندگي انسان غنا مي‌بخشد . هم از جهت بنيان‌هاي فكري مبتني بر استدلال كه باعث مي‌شود سرگرداني از بين برود و انسان را در شناخت مبدا ، مسير و مقصد استوار مي‌كند و به او انگيزه مي‌دهد و او را اميدوار مي‌كند و از جهت ديگر فرصت دستيابي به دستاوردهاي بزرگتر را فراهم مي‌كند و هم در كشاكش اين نبرد فكري و استدلالي و در دعواي حق و باطل سياه و روشني، سفيدي و سياهي آن را لطيف مي‌كند. زندگي آن را سامان مي‌دهد و به او امنيت و آرامش مي‌دهد و شاكله وجودش را مي‌نوازد.
وي افزود: در واقع عاشقي و محبت در كنار عاقلي و معرف وام‌دار زبان است. زبان مي‌تواند زندگي را غني كند و بدون زبان ارتقا و تحولي اتفاق نمي‌افتد. كدام ميراث است كه بدون زبان قابل تحقق است ميراث ناظر بر امر ماندگاري است . ميراث داشته‌هاي منتقل شده نسل‌هاست كه براساس ارزش‌گذاري نسل‌ها منتقل مي‌شود و ميراث غير از اين نيست. ميراث مستند و معنوي كه امروز در دنيا شناخته شده است از اين نوع است و از نظر وجود بدهكار زبان است و احتياجي به استدلال در اين زمينه نيست.
مشايي ادامه داد: از تاثير متقابل رفت و برگشت نبايد دور شد همچنان كه زبان به زندگي غنا مي‌بخشد زندگي نيز به زبان غنا مي‌بخشد و در يك دور زيبايي مي‌رود. وقتي كه يك پله زندگي ارتقا پيدا مي‌كند، زبان نيز ناچار است كه به نيازهاي جديد پاسخ دهد و دريافت‌هاي جديد را تصوير كند و همين كه توانست دريافت‌هاي جديد را تصوير كند و سليقه‌هاي جديد را ترجمه كند در همين راستا يك ارتقاي جديدي شكل مي‌گيرد.
وي با بيان اينكه كساني كه زبان را يك امر انتزاعي ،غيروابسته و مستقل مي‌دانند در دريافت خود از زبان سطحي عمل مي‌كنند،افزود: ايرانيان ساليان سال تحت حكومت سلجوقيان بودند و زبان سلجوقيان فارسي نبود و تاريخ نشان مي‌دهد تسلط سلجوقيان بر اين سرزمين مي‌توانست به پايان تاريخي ايران منجر شود ولي نگاه كنيد چه چيزي توانسته است تاريخ ايران را استمرار بدهد؟ آن زبان است.
وي ادامه داد: اسلام هر نوعش نوع ناب و غيرنابش بدون زبان امكان تجلي ندارد و استواري آن به استواري زبان بستگي دارد. استواري انديشه به استواري زبان بستگي دارد .
مشايي افزود: در تاريخ اعراب آمدند اسلام را به ايران آوردند و همراه آن عربيت را نيز آوردند و زبان آنها عربي بود و تمييزي نمي‌شد داد و اين كار فقط براي ايران نبود، اما مي‌بينيم كه هويت بسياري از جوامع تغيير كرده، چرا چون زبان عربي را پذيرفتند به زبان عربي نوشتند و سخن گفتند و زبان خودشان از بين رفت. اما اگر امروز ايراني هست به بركت زبان فارسي است. و عجيب اين است كه هيچ تضادي ندارد زبان فارسي مانده است و از طرفي ديگر برخي از واژگان عربي را پذيرفته است وبه استخدام درآورده است درصد بالايي از واژگان فارسي عربي است و در واقع اين زبان آن را به استخدام درآورده است و همين زبان فارسي ايران را پايدار نگه داشته است. ما در ايران امروز اين ادعا را داريم و در واقع ايرانيان اعتقاد دارند كه به دليل پيروزي از مكتب اهل بيت بالاترين ، بهترين و محكم‌ترين دريافت اسلامي را دارند و حداقل اين يك ادعا است و چنين ادعايي را دارند .
وي افزود: من در جايي گفتم چرا ايران ، تشيع و اسلام به فردوسي بدهكار است، جاي بحث دارد ،جاي تحقيق دارد. سهم ايرانيان در پاسداشت دريافت‌هاي حقيقي خردمندانه از اسلام بسيار بالاست. روحيه عدالت‌طلبي و مبارزه در ايرانيان بسيار بالاست و همه اينها را تقدير مي‌كنيم و همه‌اش از مسير زبان است.
وي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود با بيان اينكه زبان فارسي توانست انديشه‌هاي بلند فلسفه اسلامي را قابل قبول و پذيرش جلوه دهد و اين بيانگر ظرفيت بالاي اين زبان است، گفت: وجود واژگان عربي در زبان فارسي در واقع وجود سلطه عربي بر فارسي نيست و در واقع در يك تعامل فرهنگي و احساس نيازي كه بود زبان فارسي به دليل شرايط تاريخي ، شرايط زماني و از نظر رشد و توسعه و براي اينكه قدرت پاسخگويي به نيازها را بيشتر داشته باشد از زبان عربي استفاده كردند و در واقع اين تاثير زبان اسلام و قرآن بر فارسي است نه زبان عربي بر فارسي.
مشايي در بخشي ديگر از صحبت‌هاي خود با اشاره به اهميت احيا و گسترش زبان فارسي گفت: احيا و گسترش زبان فارسي يك تكليف بسيار بزرگ است . زبان فارسي در حدود سالهاي زيادي در بسياري از ملت‌ها ريشه داشته است و بخش مهمي از تاريخ ملت‌هاي گوناگون را شكل داده است و انديشه آنها با زبان فارسي ثبت و ضبط شده است و آن ملت‌ها براي دفاع از ميراث تاريخي خود مكلف هستند كه زبان فارسي را بشناسند و حفظ كنند و جامعه آنها با قطع ارتباط با زبان فارسي با تاريخ‌شان ارتباط‌شان قطع مي‌شود و بخش مهمي از ذخاير فرهنگي‌شان را از دست مي‌دهند و در واقع احيا و گسترش زبان فارسي يك تكليف بزرگ بين‌المللي براي همه ايراني‌ها و فارسي‌زبانان است و همچنين ملت‌هاي غيرفارسي زبان كه بخش مهمي از تاريخ‌شان را زبان فارسي شكل داده است.
وي با بيان اينكه پاسداشت زبان فارسي يك تكليف جهاني است، گفت: جامعه جهاني بايد به زبان فارسي به ديده احترام نگاه كند .يونسكو بايد به زبان فارسي به عنوان يك ميراث‌بخش بزرگ تاريخي به ديده احترام ن گاه كند و بنده با عنوان مسوول كميسيون فرهنگي دولت در حال تدوين نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل متحد هستم كه زبان فارسي بايد در كنار زبان‌هاي مهم امروز جهان در سازمان ملل در اجلاسيه و اسناد به حساب آيد و انشاءالله اين امر را به همت شما عزيزان پيگيري مي‌كنيم.
مشايي با اشاره به توجه دولت دهم به مقوله فرهنگ و هنر گفت: بايد دانست در حوزه فرهنگ و هنر مهمتر از انديشه‌هاي اسلام ناب و زبان فارسي وجود ندارد . در امر توجه به زبان فارسي بايد شايد يك جهش باشيم و يك توجه معمولي به زبان فارسي كافي نيست، ايران ،افغانستان و تاجيكستان بايد به اين مساله نگاه استراتژيك داشته باشند.
وي گفت: براي فارسي‌زبانان و براي انديشمندان دنيا اين امر محفوظ است كه وقتي عملكرد جمهوري اسلامي را مي‌سنجند يكي از شاخص‌هايي را كه در اين عملكرد مورد توجه و بررسي قرار مي‌دهند ميزان توجهي است كه به زبان فارسي شده و اينكه براي اين زبان چه اقداماتي انجام داده شده است.
وي افزود: دوستان در اين جلسه مطرح كردند كه از حيث جمعيت زبان فارسي زبان دوم اسلام است، ولي از حيث محتوا و مضمون نمي‌گويم زبان اول اسلام است اما مي‌توانم با قدرت بگويم كه زبان فارسي زبان اول مكتب اهل بيت است.
وي با بيان اينكه در ميان همه ملت‌هاي اميدوار به آينده مكتب اهل بيت با قاطعيت و قدرت مورد توجه است گفت: براي آينده بشر زبان فارسي يك امتياز و ذخيره ويژه است چرا كه زبان فارسي زبان اول مكتب اهل بيت است.
مشايي با بيان اينكه احياي شايسته زبان و ادبيات فارسي به اقدام بايسته پيوسته است، افزود لهجه‌هاي مختلف زبان فارسي اگر چه بر زيبايي‌هاي اين زبان افزوده است و خوردني‌هاي متنوعي را بر سر سفره زبان فارسي قرار داده و اين سفره را رنگين كرده، اما بايد بدانيم اگر برنامه‌ريزي مناسبي نداشته باشيم و با برنامه‌ريزي مناسب پيش نرويم ممكن است كه آنها مانعي در راه توسعه زبان فارسي بشوند.
وي با اشاره به اهميت آموزش و وحدت رويه گفت: وقتي يك اثر زبان فارسي منتشر مي‌شود بايد به سادگي قابل هضم باشد .
مشايي گفت: پيشنهاد مي‌كنم فرهنگستان مشترك زبان و ادبيات فارسي بين حداقل سه كشور ايران، تاجيكستان و افغانستان تشكيل شود و بايد براي اين كار اقدامات شايسته‌اي انجام دهيم.
وي تصريح كرد: اين اجلاس دوسالانه برگزار مي‌شود در صورتي كه بايد سالانه باشد. مگر ما فقر بحث،موضوع مشترك و يا ماموريت مشترك داريم كه اين اجلاس دو سالانه باشد و مناسب است كه به صورت سالانه برگزار شود و حتي اگر نشست مجمع آن دو سال يك بار برگزار مي‌شود حداقل طي اين دو سال چند نشست تخصصي در حوزه ادبيات فارسي برگزار كنيم و محصولات آن نشست را در مجمع مورد بحث و بررسي قرار بگيرد.
پيش از صحبت‌هاي مشايي حسيني وزير ارشاد، رهبر رييس دانشگاه تهران صحبت كردند.
همچنين با حضور مشايي وزير ارشاد و خرمشاد رييس سازمان و فرهنگ ارتباطات اسلامي رونمايي از نرم‌افزار آموزش زبان فارسي به خارجيان انجام شد.
انتهاي پيام
نظرات