در حالي كه اين روزها برخي نمايندگان مجلس به دنبال اجراي بند 40 قانون بودجه سال 88 و افزايش تعرفه واردات برنج به 90 درصد هستند و صداو سيما هم تبليغات برنج‌هاي خارجي را متوقف كرده اما نه تنها ميزان واردات برنج در پنج ماهه امسال نسبت به مدت مشابه 311 درصد افزايش ارزشي داشته است بلكه از اين به بعد بايد شاهد برنج‌هاي اماراتي هم در بازار كشور بود.

به گزارش خبرنگار بازرگاني خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اين روزها با بيشترشدن برنج‌هاي دانه بلند و خوش‌پخت پاكستاني و هندي بر سر سفره‌هاي حتي مناطق شمالي كشور، شاليكاران برنج كشور بايد ديگر به دنبال جاي جديدي براي انبارهاي برنج‌هاي سال گذشته خود باشند تا بتوانند برنج‌هاي تازه امسال را نيز انبار كنند.

در اين شرايط از سويي صداوسيما كه سهم بسزايي در ترويج مصرف برنج‌هاي خارجي در كشور داشته مدتي است براي جبران بخشي از خسارت اين اقدام خود، دست از تبليغ برنج‌هاي خارجي برداشته و بعد از ارسال نامه نمايندگان شمال كشور به رييس صدا و سيما، تبليغات برنج خارجي در اين رسانه از ششم شهريور ماه قطع شده است.

علاوه بر اين از ديگر سو نمايندگان مجلس بحث اجراي بند 40 قانون بودجه سال 88 را مطرح كرده‌اند كه طبق اين بند تعرفه واردات برنج 90 درصد قيمت محصول تعيين شده است.

از جمله اين نمايندگان، علي اصغر يوسف‌نژادـ عضو کميسيون تلفيق بودجه مجلس ـ و لاهوتي ـ نماينده لنگرود در مجلس ـ بوده‌اند كه اجراي اين موضوع را خواستار شده‌اند. لاهوتي در اين مورد به ايسنا مي‌گويد: «طبق قوانين بايد تعرفه برنج معادل تعرفه خودرو به ميزان 90 درصد باشد. سال گذشته تعرفه واردات برنج صفر و امسال به 25 درصد رسيده که باز هم بايد در اين خصوص اقدامات لازم براي رعايت کامل قوانين کشور صورت بگيرد.»

استاندار گيلان نيز در واكنش به اين موضوع مدتي قبل بيان كرده بود:« بيشتر برنج خارجي زماني به كشور وارد شد كه تعرفه واردات صفر بود كه دو ماه پيش با پيگيري‌هاي انجام شده به 25 درصد افزايش يافت.» و در اين شرايط دولت نيز جز همين افزايش تعرفه به 25 درصد نه 90 درصدي كه در قانون بودجه سال 88 ذكر شده اقدام خاصي انجام نداده است.

واردكنندگان برنج نيز كه شايد در اين ميان سود بيشتري حاصل كرده‌اند، پس از ورود برنج‌هاي پاكستاني و هندي اين بار روي به برنج‌هاي اماراتي آورده‌اند. به گونه‌اي كه براساس اعلام گمرك در پنج ماهه نخست امسال، 45 درصد برنج‌هاي وارداتي كشور از امارات بوده است. ميزان اين برنج‌هاي وارداتي اماراتي نيز 300 هزار و 534 تن به ارزش 259 ميليارد و 711 ميليون و 950 دلار است.

* افزايش 311 درصدي واردات برنج در پنج ماهه اول امسال

در اين شرايط كه همه به دنبال اين هستند كه به نوعي به شاليكاران براي حفظ كار و زندگي‌شان كمك كنند در آمارهاي گمرك كشور افزايش واردات برنج‌ به كشور مشاهده مي‌شود.

بر اين اساس در پنج ماهه نخست امسال 654 هزار تن برنج به ارزش 542 ميليون دلار وارد كشور شده كه 2.74 درصد از ارزش كل واردات را شامل مي‌شود. اين ميزان در سال گذشته 434 هزار تن به ارزش 174 ميليون دلار بود كه 0.73 درصد از ارزش كل واردات را شامل مي‌شد.

بدين ترتيب طبق اين اعلام گمرك كشور، در اين مدت ميزان واردات برنج به كشور از نظر وزن 54.26 درصد و از نظر ارزش 311.31 درصد افزايش داشته است.

در چهار ماهه اول امسال نيز 531 هزار و 200 تن برنج به ارزش 442 ميليون و 400 هزار دلار وارد كشور شده بود كه نسبت به همين مدت مشابه در سال87، 67.1 درصد از نظر وزن و 259 درصد از نظر ارزش افزايش داشت.

* برنج اماراتي هم به بازار ايران وارد شد

بر اين اساس سه كشور عمده مبدا واردات برنج به ايران در پنج ماهه نخست سال جاري نيز كشورهاي امارات متحده عربي، پاكستان و هند بوده‌اند كه به ترتيب امارات با 45 درصد، پاكستان با 30 درصد و هند با 23 درصد از كل وزن واردات برنج به ايران سهم داشته‌اند. اين آمار به منزله آن است كه از اين پس، علاوه بر حضور برنج‌هاي پاكستاني و هندي بايد شاهد حضور برنج‌هاي اماراتي هم در بازار كشور بود!

حال معلوم نيست كه اين برنج‌هاي اماراتي آيا توليد شده اين كشور كويري هستند يا اينكه بازهم جزو اقلام صادرات مجدد اين كشور محسوب مي‌شوند.

*افزايش قيمت‌هاي برنج‌هاي خارجي در مقابل كاهش قيمت برنج‌هاي داخلي

قيمت برنج‌هاي ايراني و خارجي نيز در مقايسه با يكديگر نشان مي‌دهد كه يكي روند نزولي و ديگري روند صعودي را در پيش گرفته است. هرچند اين موضوع را معاون بازرگاني داخلي وزير بازرگاني قبول ندارد و معتقد است قيمت‌هاي برنج يا باهم بالا مي‌روند و يا با هم پايين مي‌آيند، اما هم شواهد و هم مراجعه به نامه نمايندگان استان‌هاي شمالي كشور در مجلس به رييس صداوسيما، نشان از روند نزولي قيمت‌ برنج‌هاي داخلي كشور و چه بسا كاهش به كمتر از نصف قيمت گذشته در حالي دارد كه قيمت برنج‌هاي خارجي روند صعودي در پيش گرفته‌اند.

علاوه بر اين، آمار بانك مركزي در مورد قيمت‌هاي مواد غذايي در هفته دوم ماه رمضان نيز گوياي اين است كه هرچند بهاي برنج وارداتي غيرتايلندي و برنج داخله درجه يك بين 0.2 تا 0.6 درصد در هفته دوم ماه رمضان افزايش يافته اما در اين مدت، قيمت برنج داخله درجه دو، ثابت بوده است.

در حالي كه قيمت متوسط هر كيلو برنج وارداتي را در تيرماه امسال گمرك 80 سنت معادل 800 تومان اعلام كرده بود اما در بازارهاي مختلف كشور اين برنج‌هاي خارجي از دو تا دو هزار و 500 تومان به فروش مي‌رسد.

در يكي از شهرهاي استان مازندران اين برنج‌هاي پاكستاني از كيلويي هزار و 700 تا هزار و 800 تومان به دو هزار و 300 تومان و در يكي از شهرهاي استان گيلان نيز اين برنج‌هاي خارجي از دو به دو هزار و 200 تا دو هزار و 500 تومان افزايش يافته است.

اين در حالي است كه قيمت برنج طارم در همان شهر استان مازندران از كيلويي سه به دو هزار و 600 تا دو هزار و 800 تومان و برنج صدري(درجه دو) در همان شهر استان گيلان از كيلويي هزار و 800 تا دو هزار تومان به كيلويي هزار و 700 تومان كاهش يافته است.

طبق مشاهدات در استان مازندران برنج دودي صدري نيز كيلويي سه هزار تومان و برنج هاشمي كيلويي از هزار و 800 تومان تا دو هزار و در استان گيلان هم برنج صدري(درجه يك) دو هزار و 700 تا سه هزار تومان به فروش مي‌رسد.

* مقايسه ميزان نياز با ميزان واردات برنج

به گفته معاون هماهنگي و امور مجلس وزير بازرگاني «نياز سرانه برنج كشور 41 كيلوگرم براي نفر و در مجموع سه ميليون تن در سال است كه در بهترين شرايط آب و هوايي ايران قادر به توليد دو ميليون و 100هزار تن برنج است.» اين يعني از ديد اين مسئول وزارت بازرگاني نياز به واردات برنج سالانه 900 هزار تن است.

بر اساس گفته‌هاي نماينده لنگرود در مجلس شوراي اسلامي نيز «ميزان سرانه برنج 36 کيلو براي هر نفر و مجموعاً به دو ميليون و 800 هزار تن برنج نياز است و در حال حاضر در کشور دو ميليون و 200 هزار تن برنج توليد مي‌شود.» اين سخن هم يعني نياز به 600 هزار تن واردات برنج در سال.

استاندار گيلان نيز آمارهاي نزديك به اين دو آمار دارد. طبق آمارهاي او «برنج توليدي كشور دو ميليون و 200 هزار تن است و نياز مصرف سرانه سه ميليون تن» و اين هم يعني نياز به 800 هزار تن واردات برنج در سال.

به هرحال اگر ميزان نياز مصرف برنج كشور را با توجه به آمارهاي اين مسئولان حدود همان سه ميليون تن در نظر بگيريم، مي‌توانيم براي توليد اين محصول در كشور به آمارهاي وزارت جهاد کشاورزي و انجمن برنج ايران نيز اشاره‌ كنيم. بر اساس آمارهاي وزارت جهادکشاورزي و انجمن برنج ايران، توليد برنج در کشور سالانه حدود دو ميليون و 300 هزار تن است.

در مورد ميزان واردات نيز اگر آمارهاي گمرك را ملاك قرار دهيم، در سال 87، يک ميليون و 383 هزار تن برنج به ارزش 790 ميليون دلار وارد کشور شده که اين رقم در سال 86 يک‌ميليون و 66 هزار تن بود.

اين آمارها نيز بيان‌گر اين هستند كه در حالي كه ميزان نياز واردات برنج در كشور حداقل 600 و حداكثر900 هزار تن است اما در سال گذشته تقريبا بيش از دو برابر نياز حداقلي به مصرف برنج‌هاي وارداتي، برنج وارد شده است! امسال نيز تنها در مدت پنج ماه به اندازه نياز حداقلي كشور برنج وارد شده است.

در انتهاي بايد گفت شايد يكي از دلايل مهمي كه همه از اين وضعيت ناراضي هستند ناآگاهي از ميزان دقيق توليد و مصرف برنج در كشور است وجود اختلاف آماري حدود 300 هزار تن موضوعي است كه هر كس مي‌تواند از زاويه نگاه خود به آن بنگرد و تحليل‌هاي متفاوتي ارائه كند. در اين بين شاليكاران مي‌مانند و غصه‌اي كه همواره در دل دارند...

گزارش از خبرنگار بازرگاني ايسنا: ابراهيم علي‌زاده

انتهاي پيام