اشاره:
مطالعه‌ي پيشينه‌ي سياست‌گذاري از اولين مراحل سياست‌پژوهي در هر حوزه محسوب مي‌شود. در اين زمينه، اسنادي چون: سند چشم انداز، سياست‌هاي كلان، برنامه‌هاي توسعه و اسناد توسعه‌ي بخشي از مهم‌ترين اسناد سياستي براي مطالعه‌ي اين دسته از پژوهشگران محسوب مي شود.
سياست‌پژوهان براي بررسي دقيق‌تر هريك از موارد پيش‌گفته نيازمند بررسي اسناد و مطالعات پشتيبان آنها هستند، بررسي نقاط قوت و ضعف درون بخش و فرصت‌هاي و تهديدات محيط پيراموني (SWOT) از مهم‌ترين بخش‌هاي اين نوع مطالعات در برنامه‌هاي توسعه است.
آن‌چه كه درپي مي‌آيد نوزدهمين بخش «سند ملي توسعه بخش كشاورزي و منابع طبيعي در برنامه‌ي پنج‌ساله چهارم توسعه» است كه توسط  دبيرخانه ستاد برنامه چهارم وزارت جهاد كشاورزي درموسسه‌ي پژوهش‌هاي برنامه‌ريزي و اقتصاد كشاورزي تدوين شده است. درنوزدهمين بخش از اين سند به بيان امكانات و قابليت‌ها، محدوديت‌ها و تنگناها، اهداف كيفي و كمي و سياست‌هاي محوري بخش تعاون روستايي پرداخته مي شود.
سرويس مسائل راهبردي خبرگزاري دانشجويان ايران به دنبال بررسي سياست‌ها و فرآيند سياست‌گذاري در بخش كشاورزي و با توجه به اهميت بالاي مطالعه‌ي پيشينه سياست‌گذاري، متن كامل اين سند را منتشر مي‌كند.
گفتني‌ست پيش از اين مجموعه‌ي كارگاه‌ها و مقالات متعددي در بررسي پيشينه سياست‌گذاري در بخش كشاورزي، مفاهيم مهندسي كشاورزي و منابع طبيعي و سياست‌هاي بخش در حوزه‌هاي اقتصادي و فني در سرويس مسائل راهبردي ايران منتشر شده است. خوانندگان گرامي، مي‌توانند گزارش مجموعه‌ي كارگاه‌ها و مقالات پيش گفته را در اخبار و مجلات الكترونيكي كه در بخش اخبار مرتبط اين خبر آمده است، ملاحظه كنند.
سرويس مسائل راهبردي ايران(rahbord.isna@gmail.com) آمادگي خود را براي دريافت پيشنهادات و مقالات دانشجويان، پژوهشگران، حرفه‌مندان، مديران و سياست‌گذاران محترم در اين‌باره اعلام كرده و اظهار اميدواري مي‌كند ايجاد يك عرصه‌ي‌ عمومي براي گفت وگوي دانشگاهيان و حرفه‌مندان با مديران و سياست‌گذاران ضمن مستندسازي تاريخ سياست‌گذاري و نظارت عمومي بيشتر بر فرآيند سياست‌گذاري عمومي، موجب طرح ديدگاه‌هاي جديد و ارتقاي كيفيت فرآيند سياست‌گذاري درهر حوزه شود.

امكانات و قابليت‌ها:

- وجود شبكه گسترده تعاوني‌هاي روستائي و كشاورزي  در سراسر كشور
- امكان بهره‌گيري از مشاركت گسترده بهره‌برداران عضو
- امكان ايجاد موسسات مالي و اعتباري ويژه تعاوني‌هاي روستايي و كشاورزي
- توانايي ساماندهي بازارمحصولات كشاورزي از طريق شبكه گسترده تعاوني‌هاي روستائي و كشاورزي
- برخورداري از نيروهاي با تجربه و با دانش تعاوني
- امكان ايجاد تعامل بين موسسات تحقيقاتي و پژوهشي با گروه‌هاي هدف (بهره‌برداران)
- امكان تنظيم بازار و گردش سريع نهاده‌ها و برخي از عوامل توليدات كشاورزي
- امكان ايجاد و توسعه شبكه اطلاع‌رساني بازار محصولات كشاورزي
- وجود سيلو و انبارهاي مناسب در گستره كشور براي محصولات در چارچوب قانون تضمين خريد

محدوديت‌ها و تنگناهاي اصلي:

- عدم تطابق نظام اجرايي تعاوني‌ها با نيازهاي موجود جامعه روستايي و كشاورزي
- نامشخص بودن و عدم ثبات سياست‌هاي دولت در قبال تعاوني‌ها
- كمبود سرمايه و سرمايه‌گذاري در شبكه تعاوني‌هاي روستايي و كشاورزي
- پائين بودن ميانگين سطح سواد و ميزان نوپذيري گروه‌هاي هدف
- پائين بودن كيفيت محصولات جهت صادرات
- پائين بودن روحيه كار تعاون‌گرا
- عدم وجود سيستم اطلاع‌رساني كارا
- ضعف و عدم كارآيي سياست‌هاي حمايتي دولت در امور صادرات محصولات كشاورزي
- فقدان سياست و استراتژي مشخص در خصوص توسعه صنايع تبديلي وتكميلي و صنايع كوچك روستايي
- فقدان الزامات قانوني و سياست‌هاي حمايتي براي افزايش توان مالي شبكه تعاني‌هاي روستايي و كشاورزي

 اهداف كيفي بلندمدت (اهداف آرماني):

- ساماندهي بازار محصولات كشاورزي
- كارآمد نمودن سياست‌هاي حمايتي در تنظيم بازار محصولات كشاورزي
- ارتقاء فرهنگ ‌تعاون‌ و تقويت ‌روحيه ‌مشاركت جوئي در جامعه روستايي و كشاورزي
- كارآمد نمودن بازار تهيه و توزيع نهاده‌هاي توليد كشاورزي
- توسعه زيرساخت‌هاي سخت افزاري و نرم‌افزاري
- كارآ نمودن بازار تهيه و توزيع كالاهاي اساسي، معيشتي و مواد سوختي روستائيان عشاير، جنگل‌نشينان و كشاورزان

اهداف كيفي پنج ساله (جهت‌گيري‌هاي اصلي):

- متنوع نمودن سياست‌هاي حمايتي در تنظيم بازار محصولات كشاورزي و ايجاد ارزش افزوده بالاتر از طريق توسعه صنايع تبديلي و تكميلي
- متنوع نمودن سياست‌هاي حمايتي در ارائه كالاهاي اساسي، معيشتي و نهاده‌هاي كشاورزي
- توسعه مطالعات كاربردي در زمينه تعاون و شناسائي قابليت‌ها و مزيت‌هاي محلي
- بازنگري و اصلاح در ساختار قانوني و مديريتي شبكه تعاوني‌ها روستائي كشور
- ارتقاء فرهنگ تعاون در جامعه روستائي
- ايجاد و توسعه شبكه اطلاع‌رساني بازار محصولات كشاورزي
- توسعه فعاليت‌هاي جمعي و مشاركتي در جامعه روستائي و كارآمد نمودن بازار نهاده‌هاي توليد
- افزايش توان مالي شبكه به منظور افزايش كارآيي تعاوني‌ها و رفع كمبود نقدينگي

 اهداف كمي:

جدول شماره (87): اهداف كمي زيربخش تعاون روستايي در برنامه چهارم توسعه 

  فعاليت‌هاي محوري:

- طرح ساماندهي بازار داخلي محصولات اساسي كشاورزي و كالاهاي اساسي
- طرح توسعه فرهنگ تعاون
- طرح توسعه شبكه اطلاع‌رساني بازار محصولات كشاورزي
- طرح ايجاد و توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) در سطح شبكه تعاوني‌هاي تحت پوشش و آموزش مهارت‌هاي شغلي كاركنان شبكه
- طرح ساماندهي بازار نهاده‌هاي توليد كشاورزي
- طرح تهيه و ارائه لوايح حمايتي مناسب
- طرح ايجاد بازار بورس محصولات كشاورزي و دامي
- طرح افزايش توان مالي شبكه تعاوني‌هاي تحت پوشش
- طرح ساماندهي تشكل‌هاي تعاوني بخش كشاورزي
- طرح ميادين ميوه و تره بار

 سياست‌هاي فضايي و منطقه‌اي:

- توزيع خدمات حمايتي براساس قطب‌هاي توليد محصولات كشاورزي
- توسعه تعاوني‌هاي روستايي براساس استعدادهاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مناطق روستايي
- توسعه زيرساخت‌هاي لازم براي عمليات بازاريابي محصولات كشاورزي براساس پتانسيل‌ها و استعداد مناطق
- توسعه بورس كالاهاي كشاورزي درسطح ملي و منطقه‌اي در مناطق مختلف توليد و مصرف

اقدامات:

1- طرح ساماندهي بازار داخلي محصولات اساسي كشاورزي و كالاهاي اساسي:
- احداث سيلوهاي ده و بيست هزارتني
- احداث انبارهاي چند منظوره
- تجهيز مراكز خريد محصولات اساسي
- احداث انبارهاي سرد
- تامين سرمايه در گردش لازم جهت خريد محصولات تضميني و غير تضميني
- اصلاح ساختار و تجهيز انبارهاي احداث شده سنوات گذشته
- ايجاد مراكز جمع آوري شير
- توزيع مواد سوختي
- توزيع كالاهاي اساسي و معيشتي
- ايجاد ترمينال‌هاي توزيع محصولات كشاورزي و دامي

2- طرح توسعه فرهنگ تعاون:
- آموزش اصول و مباني تعاون به اعضاي تعاوني‌ها

3- طرح ايجاد و توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) در سطح شبكه تعاوني‌هاي تحت پوشش و آموزش مهارت‌هاي شغلي كاركنان شبكه:
- آموزش مهارت‌هاي هفت گانه (ICDL) به كاركنان تعاوني‌ها و فراهم نمودن امكانات سخت افزاري لازم
- آموزش مهارت‌هاي شغلي به كاركنان تعاوني‌هاي تحت پوشش

4- طرح توسعه تشكل‌هاي تعاوني:
- توسعه شركت‌هاي تعاوني
- توسعه اتحاديه‌هاي تعاوني

5- طرح ساماندهي بازار نهاده‌هاي توليد كشاورزي:
- توزيع انواع نهاده‌هاي كشاورزي

6- طرح ايجاد بازارهاي بورس محصولات كشاورزي:
- ايجاد بازارهاي بورس ملي و منطقه‌اي

7- طرح افزايش توان مالي شبكه تعاوني تحت پوشش:
- ايجاد و توسعه صندوق‌هاي قرض‌الحسنه و موسسات مالي و اعتباري
- ارائه تسهيلات اعتباري به اعضاي تعاوني

انتهاي پيام