عمر تكثير و پرورش صنعت ميگو در جهان كمتر از 40 سال است كه در اين مدت به دليل كوتاه بودن دوره تكثير و پرورش آن، تقاضاي روزافزان جهان به غذاي سالم و ميل به مصرف آبزيان، ارزآوري بالاي توليد پست لارو و صادرات ميگوي مولد و همچنين وجود پروتئين و املاح زياد در اين آبزي به سرعت توسعه يافته است. هم‌اكنون 20 نوع بيماري ويروسي ميگو در جهان شناخته شده كه بيماري لكه سفيد در اين بيماري‌ها مهم‌تر و تلفات بيشتري دارد.

بيماري لكه سفيد ميگو براي اولين بار در سال 1992 در چين گزارش شد كه يك ميليارد دلار خسارات مستقيم به صنعت ميگو اين كشور وارد كرد و باعث تلفات 80 درصدي ميگوهاي توليد شده اين كشور شد. كشور تايلند نيز 500 ميليون دلار از اين بيماري خسارت ديده است و تا سال 1999 كليه كشورهاي قاره آمريكا به اين بيماري مبتلا شدند و اين بيماري در تمام كشورهاي ميگوپرور جهان از جمله ژاپن، استراليا، فيليپين، قاره آمريكا، چين، كره جنوبي، مالزي، اندونزي، تايوان، برزيل مشاهده شده است.

اين بيماري جزو بيماري‌هاي اخطار كردني سازمان بهداشت جهاني دام ( OIE) محسوب مي‌شود و بر اساس گزارشات فائو سالانه بين 300 تا 400 هزار تن ميگو در جهان بر اثر بيماري لكه سفيد تلف مي‌شوند چراكه اين بيماري 70 تا صد درصد تلفات ظرف مدت دو تا هفت روز ايجاد مي‌كند و عامل آن از طريق بيش از 40 نوع سخت پوست، حشرات، پرندگان، غذا، دارو و مكمل‌ها، آب، ميگوهاي مبتلا، ابزار، باد، تردد كاركنان در سطح مزارع، فرآوري ميگوهاي آلوده قابل انتقال است و هيچ گونه درماني جز پيشگيري ندارد و در صورت بروز بلافاصله گسترش مي‌يابد.

اين بيماري در ايران در سال 81 در چوئبده آبادان و در سال 84 در بوشهر باعث تلفات و تحميل خسارات سنگيني به اين صنعت شد و امسال طي چند روز اخير پس از مشاهده تلفات در استخرهاي پرورشي ميگو در منطقه چابهار(استان سيستان و بلوچستان) با آزمايشات سازمان دامپزشكي بروز اين بيماري تاييد شد و اين استان پس از شكل‌گيري صنعت تكثير و پرورش ميگو در كشور به عنوان سومين استان درگير شده با بيماري لكه سفيد معرفي شد.

*بيش از 70 درصد ميگو استخرهاي درگير شده با بيماري تلف شدند

كاظم عبدي ـ سرپرست دفتر بهداشت و مبارزه با بيماري‌هاي آبزيان سازمان دامپزشكي - در اين زمينه در گفت‌وگو با خبرنگار دامپروري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اينكه در سال جاري 554 استخر در منطقه چابهار فعال شده‌اند، گفت: 233 استخر به بيماري لكه سفيد ميگو درگير شده ( 67 استخر در فاز شمالي و 166 استخر در فاز جنوبي سايت گواتر) كه تلفات از 62 استخر برداشت و 35 استخر نيز با هيپو كلريت كلسيم ضدعفوني شده است و پس از هفت روز، آب استخر تخليه و ميگوهاي تلف شده سوزانده مي‌شود.

وي گفت: بلافاصله پس از اطلاع‌رساني وقوع تلفات (در دوازدهم شهريور ماه) در سايت گواتر به شبكه دامپزشكي چابهار قرنطينه ورودي سايت فعال و اجازه خروج و جا به جايي هر گونه ميگو آلوده ممنوع شد و نمونه‌هاي تلفات به آزمايشگاه‌هاي معتبر و رفرانس موجود كشور ارسال شد و پس از تاييد بيماري لكه سفيد ميگو توسط مركز ملي تشخيص بيماري‌هاي ميگو بوشهر و آزمايشگاه منطقه‌اي چابهار ( در پانزدهم شهريور ماه) اقدامات كنترل و پيشگيري از بيماري اجرايي و هيپوكلريت كلسيم موجود در تمام استان‌ها كه قبل از وقوع بيماري ذخيره‌سازي شده بود و همچنين ذخاير دارويي دامپزشكي از بوشهر و خوزستان به اين منطقه منتقل شد كه باعث تسهيل مبارزه و جلوگيري از شيوع بيماري شد.

عبدي با بيان اينكه 70 تا صد درصد ميگوهاي استخرهاي درگير شده با بيماري تلف شده‌اند، گفت: اكثر استخرهاي پرروشي بيمه بوده‌ و خسارت خود را از صندوق بيمه دريافت مي‌كنند.

*ميگوهاي برداشت شده سالم و عاري از بيماري است

وي تصريح كرد: با توجه به اينكه ويروس اين بيماري ضعيف بوده و جزو بيماري‌هاي مشترك انسان و حيوان نيست؛ حتي انتقال آن به انسان مشكلي نخواهد داشت و ميگوهاي برداشت شده از استخرها سالم بوده و هيچ مشكلي براي جامعه انساني نخواهند داشت.

اين مقام مسوول در سازمان دامپزشكي گفت: معدوم‌سازي و برداشت ميگوهاي آلوده با سرعت بالا در منطقه در حال اجراست و تا پايان هفته تمام مي‌شود كه پس از آن علت و عامل ورود بيماري مورد بررسي قرار خواهد گرفت.

*غذا و پست لارو عامل بروز بيماري لكه سفيد نبوده‌اند

وي خاطرنشان كرد: احتمالات زيادي براي انتقال بيماري وجود دارد. از جمله انتقال از طريق داروها و مكمل‌هاي قاچاق، غذاهاي مورد مصرف، خرچنگ‌ها و ميگوهاي وحشي منطقه، آب و ... كه بايد مورد نمونه‌برداري و آزمايش قرار گيرد. البته كليه غذاهاي وارداتي و توليد شده در داخل كشور به صورت مستمر توسط دامپزشكي تحت بررسي بوده و پس از حصول اطمينان از سالم بودن مصرف شده است. همچنين پست‌لاروهاي وارد شده به مزارع عاري از هرگونه بيماري بوده است كه غذا و پست لارو عامل بروز بيماري لكه سفيد نبوده‌اند.

عبدي يادآور شد: در عمليات معدوم‌سازي سازمان شيلات و پرورش‌دهندگان با سطح علمي بالا همكاري بسيار مناسبي داشته‌اند.

*ورود ميگو و ابزارآلات از سيستان و بلوچستان به كليه استان‌هاي ميگوپرور جنوبي ممنوع شد

وي اظهار كرد: براي پيشگيري از بروز بيماري در سايت‌هاي پرورشي استان‌هاي ديگر ورود هرگونه ميگو بيمار حتي فرآوري شده يا وسايل و ابزار از منطقه سيستان و بلوچستان به كليه استان‌هاي ميگوپرور جنوبي ممنوع شده است.

عبدي افزود: تمام استخرهاي سالم منطقه نيز تحت آزمايشات PCR هستند و در صورت منفي بودن نتيجه آزمايشات اجازه خروج آب از استخرها داده مي‌شود و در صورت بيماري طبق دستورالعمل سازمان دامپزشكي برخورد خواهد شد.

سرپرست دفتر بهداشت و مبارزه با بيماري‌هاي آبزيان سازمان دامپزشكي با اشاره به فعال بودن آزمايشگاه PCR در استان سيستان و بلوچستان، گفت: آزمايشگاه چابهار از آزمايشگاه‌هاي مورد تاييد اتحاديه اروپا براي انجام آزمايشگات آبزيان است.

وي درباره ساختار مزارع پرورشي ميگو منطقه گواتر، تصريح كرد: سايت موجود در چابهار به دليل اينكه به صورت بهداشتي ايجاد نشده و فاقد ديواربندي استخرهاست و استخرهاي مخزن و فيلترهاي مناسب ورودي آب را ندارد فاقد پروانه بهره‌برداري بهداشتي از سازمان دامپزشكي كشور است. به همين جهت دامپزشكي كليه پست لاروهاي توليدي در استان و انتقالي از ساير استان‌ها را آزمايش و گواهي سلامت آنها را تاييد كرده بود اما به دليل عدم ساختار بهداشتي، پروانه بهداشتي به مزارع صادر نشد و با توافق سازمان شيلات مقرر شده كه در سال جاري همزمان با آماده‌سازي استخرها براي توليد امكانات بهداشتي در منطقه ايجاد شود و كليه سايت‌هاي پرورشي واجد پروانه بهداشتي شوند.

*قبل از وقوع بيماري، كليه تمهيدات و آمايشات صورت گرفته بود

عبدي افزود: به دليل ابتلا بيماري‌ مزارع در كشور ايران طي سال‌هاي گذشته سازمان دامپزشكي تمهيدات لازم براي زمان وقوع بيماري را در نظر گرفته بود. از جمله: اجراي سيستم مراقبت از بيماري‌هاي مهم اخطار كردني ميگو، كه در سال جديد سيستم مراقبت فعال و غير فعال بر عليه چهار بيماري مهم ميگو ( لكه سفيد، سندروم تورا،‌ لكه زرد، نكروز عفوني هيپوردم و بافت خون ساز ) تهيه و كيت‌هاي لازم خريداري شد و در اختيار كليه استانهاي جنوبي قرار گرفت. همچنين كارشناسان دامپزشكي در مراكز تكثير كليه مولدين را بر اساس قوانين ( OIE) كنترل كرده و پس از حصول اطمينان از عاري بودن از بيماري لكه سفيد اجاز تكثير را داده‌اند. كليه پست لاورهاي توليدي نيز قبل از انتقال به مزارع و استانهاي ديگر تحت آزمايش قرار گرفته و پس از حصول اطمينان از عاري بودن بيماري اجازه خروج داده شده است.

سرپرست دفتر بهداشت و مبارزه با بيماري‌هاي آبزيان سازمان دامپزشكي ادامه داد: در مزارع پرورشي نيز كليه ميگوها از نظر سلامتي به صورت دوره‌اي تحت آزمايش ( Nested – PCR ) كه بالاترين سطح تشخيص است، قرار گرفته بودند.

وي گفت: دستورالعمل مبارزه با بيماري لكه سفيد پس از وقوع بيماري، قبل از بروز اين اين بيماري در منطقه چابهار با همكاري اساتيد دانشگاه كارشناسان دامپزشكي، شيلات و مركز تحقيقات تهيه شده بود.

انتهاي پيام