آخرين تحولات احداث تونل استقلال در تاجيكستان كه قرارداد حفاري آن در سال 2003 ميلادي بين وزارت نقليات جمهوري تاجيكستان و شركت سابير بين‌المللي از جمهوري اسلامي ايران به امضا رسيد، براي خبرنگاران ايراني تشريح شد.

به گزارش خبرنگار اعزامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به تاجيكستان، تونل استقلال از مهم‌ترين پروژه‌هاي راه و ترابري تاجيكستان، طي مراسمي در اوايل فروردين ماه 1386 با شركت مقامات تاجيكستان و ايراني بازگشايي شد.

در آن زمان هر چند رفت و آمد شماري از اتومبيل‌ها از اين تونل آغاز شد، ولي تكميل كارهاي پاياني در اين تونل ادامه پيدا كرد تا همزمان با سفر رييس جمهوري كشورمان به تاجيكستان اين تونل در روز چهارشنبه 24 مردادماه 1386 رسما افتتاح شد اما مراحل عمراني پروژه همچنان توسط نيروهاي ايراني ادامه دارد.

اجراي اين پروژه طبق اظهارات مقامات تاجيكستان از اهميت بسياري براي اين كشور برخوردار بوده و به عنوان سمبلي از همكاري دو كشور از آن ياد مي‌شود.

احداث تونل استقلال در تاجيكستان توسط شركت سابير آغاز و اجراي آن در ماه ژانويه 2004 شروع و نيمه اول سال 2006 به اتمام رسيد.

ارزش اين پروژه 39 ميليون دلار است كه 8/7 ميليون دلار آن را دولت تاجيكستان تامين كرده و 10 ميليون دلار در قالب كمك توسعه‌اي جمهوري اسلامي ايران و حدود 2/21ميليون دلار نيز وام جمهوري اسلامي ايران است.

جمهوري اسلامي ايران با استفاده از توان بالاي متخصصان خود و با تكميل اين تونل پنج كيلومتري كه در گردنه‌اي به همين نام در محور شمال تاجيكستان واقع شده است، بخشي از بزرگراه‌ دوشنبه ـ تاشكند، جنوب و شمال جمهوري تاجيسكتان را پس از قرن‌ها انتظار به هم پيوند داده و امكان ارتباط زميني مناسب بين پايتخت‌هاي كشورهاي آسياي ميانه را نيز فراهم آورد.

تاريخچه

كار حفاري اين تونل از سال 1988 ميلادي توسط پيمانكاران اتحاد جماهير شوروي سابق آغاز شد و تا سال 1991 ادامه يافت؛ در اين مدت طبق اظهارات مسوولان مربوطه تنها در حدود 662 متر حفاري انجام گرديد.

فعاليت‌هاي پروژه با استقلال جمهوري تاجيكستان (نهم سپتامبر سال 1992 ميلادي) به حالت تعليق درآمد و سپس از سال 1999 مجددا توسط پيمانكاران تاجيك آغاز شد و تا سال 2004 ادامه يافت.

ميانگين ميزان حفاري انجام شده در سال‌هاي 1999 تا 2004 توسط پيمانكاران 535 متر در سال بوده است كه اين ميزان نيز بصورت پايلوت بوده و احتياج به حفاري مجدد داشت.

قرارداد حفاري اين تونل در سال 2003 ميلادي بين وزارت نقليات جمهوري تاجيكستان و شركت سابير بين‌المللي از جمهوري اسلامي ايران به امضا رسيد.

تجهيز و انتقال ماشين‌آلات به پروژه از ابتداي سال 2004 (زمان شروع قرارداد) آغاز شد اما طبق اظهارات كارشناسان طرح به دليل عدم تدارك صحيح پروژه از نظر تجهيزاتي و وجود مشكلاتي چون قطع راه‌هاي دسترسي در طول زمستان، قطع برق كارگاه‌ها براي روزهاي متوالي و وضعيت زمين شناسي غير منتظره با وجود گذشت 11 ماه از پروژه، پيشرفت چنداني حاصل نشد.

لذا با توجه به حساسيت پروژه و تاكيد مداوم رييس جمهوري تاجيكستان بر پايان هرچه سريع‌تر پروژه انزاب از اول ماه دسامبر سال 2004 عمليات اجرايي را شركت سايبر عهده‌دار شد.

مراحل واگذاري پروژه

در پي بازديدها و مذاكرات كارشناسان جمهوري اسلامي ايران و جمهوري تاجيكستان، طي يادداشت تفاهم تاريخ 30 ارديبهشت‌ماه سال 1382 شمسي مبلغ قرارداد ساخت پروژه تونل انزاب 39 ميليون دلار تعيين شد كه مبلغ 2/21 ميليون دلار وام و مبلغ 10 ميليون دلار كمك بلاعوض جمهوري اسلامي ايران و باقيمانده از طرف حكومت تاجيكستان تامين مي‌شود.

در زمان تحويل پروژه به پيمانكار ايراني حفاري 1500 متر از تونل‌هاي راه و تهويه از سمت شمال (كه 400 متر از آن در تونل راه به صورت پايلوت بوده) و 150 متر از تونل راه و 130 متر از تونل تهويه جنوبي انجام شده بود.

به گفته‌ي مسوولان در زمان تحويل، تونل تهويه جنوبي ريزش كرده بود كه بعد از چند ماه از شروع پروژه، با موافقت كارفرماي طرح، مسير انحرافي براي اين تونل در نظر گرفته شده و حفاري آن مسير ادامه پيدا كرد.

اهداف طرح تونل بزرگراه انزاب تاجيكستان

هدف كلي از احداث تونل انزاب، با توجه به اين كه محل پروژه داراي زمستاني بسيار سرد و پربرف با چندين نقطه بهمن‌خيز است و باعث مسدود شدن راه‌ها و قطع ارتباط كارگاه با شهرهاي اطراف مي‌شود، اين تونل با امتداد شمالي ـ جنوبي از دل كوه‌هاي موسوم به "حصار" عبور مي‌كند و اهميت ژئوپلتيكي خاصي دارد.

با تكميل و احداث تونل، گردنه انزاب را از مسير ارتباط شمال و جنوب اين كشور حذف مي‌كند و علاوه بر ايجاد مسير دسترسي دائمي (در تابستان و زمستان) مسير جاده دوشنبه به خجند را در حدود 60 كيلومتر كوتاه مي‌كند و امكان توسعه اقتصادي جمهوري را فراهم مي‌آورد و با توجه به اين كه گردنه انزاب مسير طولاني و پر و پيچ و خمي است كه در طول تابستان تردد از آن بسيار پرخطر است، اين گردنه در طول فصل سرما (5 تا 7 ماه از سال) بسته مي‌شود و عملا مسير تردد از جنوب به شمال تاجيكستان مسدود مي‌شود.

انجام اين پروژه توسط متخصصان ايراني به ويژه در ايام زمستان به جهت بارش سنگين برف در اين منطقه در شرايط سختي در حال انجام است؛ در زمان بسته بودن گردنه انزاب، تنها راه ارتباط زميني بين شمال و جنوب تاجيكستان، از داخل مرز ازبكستان مي‌گذرد كه با تشريفات گمركي و مرزي خاصي همراه است به همين دليل اين پروژه اهميت سياسي و جغرافيايي به سزايي دارد.

پرتال‌هاي شمالي و جنوبي از مسير گردنه انزاب به ترتيب 141 و 73 كيلومتر از شهر دوشنبه فلاصله دارند؛ اين پروژه هم اكنون مراحل نهايي خود را طي مي‌كند.

انتهاي پيام