چند روز پيش بود كه شركت سايپا با حضور وزير صنايع ومعادن تفاهم نامه‌اي را با شركت پروتون براي ساخت داخلي كردن موتور و توليد خودرو ارزان قيمت امضا كرد كه با توجه به همكاري قبلي اين شركت مالزيايي با زاگرس خودرو، بسياري از كارشناسان اين كار را به عنوان اقدامي در راستاي رقابت‌ چند باره بخش دولتي با بخش خصوصي قلمداد كردند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، طبق تفاهم‌نامه‌اي كه سايپا با شركت پرتون مالزي به امضا رسانده و تفاهم نامه دوم نيز چهار روز پيش در مالزي با حضور مديرعامل سايپا به امضا رسيد، قرار است ضمن مشاركت در داخلي سازي يك موتور، تا 1.5 سال آينده اولين محصول مشترك ارزان قيمت دو شركت‌ نيز عرضه شود؛ اما نكته‌اي كه شركت زاگرس خودرو اعتراض به آن را وارد مي‌داند، بحث برندي است كه قرار است اين خودرو با آن عرضه شود.

دلخوري زاگرس خودرو از سايپا

مسوولان اين شركت معتقدند كه فعاليت‌هاي مشترك دو شركت ياد شده نبايد به عرضه محصول با برند پرتون منجر شود؛ چرا كه زماني كه زاگرس خودرو در 12 سال گذشته كار را با شركت پروتون آغاز كرد، ايران خودرو و سايپا مشغول همكاري و مذاكره با شركت‌هايي مثل پژو و كيا بودند و در واقع مذاكره و كار مشترك را زاگرس خودرو با پروتون آغاز كرده است.

البته در اين باره مديرعامل سايپا روز گذشته در حاشيه يك مراسم توضيح داد كه قرار نيست ما خودروهاي مالزيايي ها را تحت ليسانس توليد كنيم. هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري بر روي محصولات جديد مشترك خواهد بود و با دو نام تجاري سايپا و پروتون انجام خواهد شد.

در اين ميان دو نكته مطرح است؛ عده‌اي معتقدند كه اگر سايپا بتواند با همكاري مشترك موتور خودرو توليد كند، با توجه به ساخت داخل شدن موتور، اين كار حتي به نفع شركت زاگرس خودرو و كاهش هزينه تمام شده اين شركت نيز خواهد بود. در مورد ساخت مشترك خودرو نيز اين بحث مطرح است كه نبايد همكاري مشترك منجر به داخلي‌سازي يكي از خودروهاي شركت پروتون شود، چرا كه شركت زاگرس خودرو معتقد است با توجه به داشتن سايت توليدي در داخل، توانايي انجام اين كار را دارد.

حق وتو!

حتي شنيده شده در سفر اخيري كه مديرعامل زاگرس خودرو به مالزي داشته، وي توانسته از مديرعامل پروتون در اين زمينه حق وتو بگيرد!

در اين زمينه يكي از مسوولان شركت زاگرس خودرو به ايسنا گفت: با توجه به اين كه قرار است تا 1.5 سال آينده اولين محصول مشترك و ارزان قيمت پروتون و سايپا عرضه شود و از سوي ديگر با توجه به اين كه شركت پروتون در حال حاضر نيز توليد محصولات ارزان قيمت را در سبد محصولات خود دارد، اگر سايپا بخواهد اين محصول را كه پروتون طراحي كرده، ساخت داخل كند، زاگرس خودرو به شدت با اين كار مخالفت و از حق وتو خود استفاده خواهد كرد.

عده ديگري نيز معتقدند كه با توجه به همكاري مشترك دو شركت و داخلي‌سازي موتور، اين قضيه به سود زاگرس خودرو خواهد بود و اين نكته‌اي است كه مديرعامل پروتون نيز به آن اشاره دارد.

نكته مهمي هم كه در جريان اين تفاهم مطرح شده اين است كه شركت زاگرس خودرو با شكل كلي تفاهم دو طرف سايپا و پروتون مخالف نيست و حتي يكي ديگر از مديران اين شركت عنوان كرده كه اگر هرگونه انتقال دانش فني در اين كار انجام شود، ما از آن استقبال مي‌كنيم.

ازسوي ديگر پس از سفر بذرپاش به مالزي و با امضاي تفاهم دوم كمي از ابهامات ايجاد شده، رفع شد؛ چرا كه مديرعامل سايپا در جريان امضاي تفاهم مشترك در مالزي گفته كه گروه خودروسازي سايپا با هدف ايجاد روابط تجاري بيشتر در بين كشورهاي اسلامي، گسترش تجارت بين‌المللي خودرو و افزايش صادرات، عرضه خودرو با برند سايپا در بازارهاي جديد، تفاهم‌نامه‌اي با شركت خودروسازي پروتون در كشور مالزي امضا كرده است.

با توجه به مسايل ياد شده اگر سايپا بخواهد به عنوان نماينده، حتي وارد كننده و يا توزيع كننده خودرو عمل كند و يا حتي كار مشتركش با شركت مالزيايي با برند پروتون باشد، اين كار در مجموع به سود زاگرس خودرو تمام نخواهد شد، اما با اين حال شركت زاگرس خودرو كه تا كنون توانسته مدل ويرا پروتون را ساخت داخل كند، در نظر دارد در نيمه دوم امسال مدل GEN-2 را نيز ساخت داخل كند كه با اين وجود حساسيت قرارداد سايپا و پروتون دو چندان مي‌شود.

سرمايه‌گذاري 150 ميليون دلاري و كسب عنوان توزيع‌كننده! 

شايد آمار زير گواهي خوبي بر مطلب فوق باشد: شركت زاگرس خودرو قرار است به همراه طرح توسعه خود سرمايه‌گذاري 150 ميليون دلاري داشته باشد؛ در بخش فروش و خدمات پس از فروش به همراه طرح توسعه 80 ميليون دلار، در بخش حمل و نقل زاگرس تاكسي و طرح توسعه 150 ميليون دلار و در بخش ليزينگ زاگرس خودرو نيز 60 ميليون دلار سرمايه‌گذاري كند كه با احتساب ارقام فوق قرار است 440 ميليون دلار سرمايه‌گذاري با اشتغال‌زايي بيش از 12 هزار و 500 نفر ايجاد كند كه در اين ميان نيز تاكنون براساس توافق با پروتون بيش از 150 ميليون دلار سرمايه‌گذاري انجام داده است.

با اين حال باز هم با تفاسير ياد شده مشخص نيست كه در آينده چه اتفاقي خواهد افتاد؟ چرا كه در جريان امضاي تفاهم اولي كه چندي پيش در ساختمان وزارت صنايع ومعادن بدون حضور مسوولان زاگرس خودرو برگزار شد، سيدزين‌العابدين سيدمحمدطاهر ـ مدير عامل شركت پروتون ـ در اظهارات جالبي زاگرس خودرو را تنها يك "توزيع كننده محصولات پروتون در ايران" برشمرد.

وي در قبال اين‌كه آيا اين قرارداد لطمه‌اي به همكاري مشترك اين شركت با زاگرس خودرو نخواهد زد و اين كه آيا منافع اين خودروساز حفظ خواهد شد؟ به ايسنا گفته بود كه پروتون و سايپا با هم همكاري مي‌كنند. هر اتفاقي كه براي ساخت داخل و مواردي اين چنيني بيافتد، توزيع كننده‌اي مثل زاگرس خودرو كه نماينده پروتون در ايران است، به نفع آن‌ها خواهد بود و هر اتفاقي كه در حوزه توليد بيافتد آنها مي‌توانند در بحث توزيع استفاده كنند. مشاركت ما با سايپا و زاگرس‌خودرو فرق دارد. در آينده نيز اين همكاري را ادامه مي‌دهيم.

وي همچنين ادامه داده بود كه ارتباط بين سايپا و پروتون و ارتباط بين پروتون و زاگرس خودرو يك ارتباط منحصر به فرد و هر كدام سرجاي خود است. زاگرس خودرو يك توزيع كننده و نماينده توزيع محصولات پروتون درايران است، ولي بحث همكاري پروتون با سايپا كار تكنولوژيكي، كار بر روي خانواده‌ي موتور، خودروهاي جديد و تحقيق و توسعه است و اين دو هيچ ارتباطي با هم ندارند.

او توضيح داده بود كه زاگرس خودرو يك توزيع كننده براي خودروهاي فعلي و بعدي پروتون است، ولي قصد داريم با سايپا يك همكاري استراتژيك داشته باشيم.

البته بذرپاش نيز درباره اين كه آيا همكاري جديد سايپا و پروتون مالزي مشكلي را براي زاگرس خودرو به وجود نخواهد آورد؟ گفته كه چنين مشكلي براي زاگرس خودرو به وجود نخواهد آمد، زيرا اين شركت يك نماينده فروش است كه تحت ليسانس و با مونتاژ قطعات CKD كارش را انجام مي‌دهد كه نه تنها الان بلكه اگر بعدها هم پروتون بخواهد هر محصولي را توليد كند و آن محصول تحت ليسانس باشد، يكي از بازارهاي آن در ايران مي‌تواند زاگرس خودرو باشد.

اظهارات مديرعامل سايپا و اين كه مديرعامل پروتون از زاگرس خودرو به عنوان توزيع كننده محصولات پروتون ياد مي‌كند، در حالي عنوان مي‌شود كه اين شركت داخلي يكي از مدل‌هاي پروتون را داخلي‌سازي كرده است.

اكنون به نظر مي‌رسد كه با توجه به اين كه هنوز شفاف‌سازي خوبي در اين ميان صورت نگرفته، حتي تاكيد بذرپاش نيز بر تاييد حرف‌هاي مديرعامل پروتون بر اين ابهام به وجود آمده، افزوده است؛ چرا كه وي اعلام كرده بود كه سطح كار ما با سايپا با آنچه كه قبلا زاگرس خودرو با ما داشته تفاوت خواهد كرد.

مديرعامل سايپا همكاري اين شركت با پروتون را در يك سطح جداگانه تعريف شده دانسته و گفته كه قرار نيست نقش توزيع كننده آنها را داشته باشيم و آنها هم چنين نقشي را نخواهند داشت، بلكه با كار در سطح طراحي، توليد، بازاريابي، فروش و در راستاي تحقيق و توسعه مي‌توانيم از توان يكديگر استفاده كنيم.

البته شايد در اين ميان توافق‌هايي نيز از قبل بين سايپا و زاگرس خودرو انجام شده باشد و طبق گفته اعواني - دبير شوراي سياست‌گذاري خودرو - "براي اين‌كه كارهاي موازي و تداخل ايجاد نشود، با شركت زاگرس خودرو هماهنگي‌هاي لازم انجام شده است،" ولي با اين وجود زاگرس خودرو نگران سرمايه‌گذاري‌هايي است كه در نقاط مختلف دور افتاده به ويژه در شهرستان‌ بروجرد كرده است.

در اين ميان يكي از فعالان عرصه خودرو به ايسنا گفت كه با توجه به شرايط به‌وجود آمده، به سايپا پيشنهاد داديم با توجه به كار آينده مشترك سايپا و پروتون، شركت سايپا از بخشي از سايت توليدي شركت زاگرس خودرو استفاده كند. اين در حالي است كه يكي از مديران سايپا در اين باره به ايسنا گفت كه اين كار فعلا در دستور كار ما نيست.

در مجموع بايد اين نكته را در نظر داشت كه هر چند امضاي اين تفاهم‌نامه با تاكيد بر روابط دو جانبه با كشور مسلمان مالزي بوده است، ولي اگر در اين ميان منافع بخش خصوصي نيز در نظر گرفته شود، حتي اين قرارداد و اجرايي شدن آن مي‌تواند به صلاح كشور باشد، ولي در غير اين صورت باز هم با توجه به سهم سالانه حتي كمتر از پنج درصد بخش خصوصي در توليد خودرو و همين‌طور افزايش ظرفيت‌هاي خودروسازان بزرگ معلوم نيست كه چه سرنوشتي در انتظار اين قبيل شركت‌هاي خصوصي خواهد بود.

گزارش از: خبرنگار ايسنا محمد كياني

انتهاي پيام