/گزارش– ايسنا/ *معرفي رسانههاي خبري - 32* نگاهي به وضعيت رسانههاي خبري در مصر
مصر يك بازيگر مهم منطقهيي در حوزهي رسانههاي ارتباطي است. رسانههاي اين كشور از تاثيرگذارترين و پرمخاطبترين رسانهها درمنطقه ميباشند و صنعت تلويزيون و فيلم آن عرضه كنندهي بسياري از برنامههاي عربي زبان در جهان است.
انتقادگرايي رسانهيي از حكومت در اين كشور هر چند مرسوم است اما در قوانين مطبوعاتي مصر هنوز هم افترا بستن به رييسجمهور، نهادهاي دولتي و رهبران دول خارجي جرم محسوب ميشود و براي آن مجازات زندان وجود دارد. قابل ذكر است كه براساس گزارشهاي "خبرنگاران بدون مرز" رتبه رسانهيي مصر در ميان 167 كشور به لحاظ آزادي مطبوعات 143 است.
در حال حاضر دو شبكهي تلويزيوني ملي و شش شبكهي تلويزيوني منطقهيي در مصر تحت هدايت دولت فعال هستند، اما بسياري از بينندگان مصري به شبكههاي سراسري جهان عرب براي دريافت اخبار رجوع ميكنند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) مصر يكي از قدرتهاي بزرگ در عرصهي تلويزيون ماهوارهيي است. شبكههاي ماهوارهيي آن در سراسر جهان عرب علاقمندان زيادي دارند.
مصر اولين دولت عربي بود كه ماهوارهي مخصوص به خود موسوم به "نيلست 101 " را به فضا فرستاد. ايستـگاههاي تلـويزيـوني ماهوارهيي خصـوصي نظيـر "دريـم 1" ، "دريـم 2 " و "المحور" در اين كشور فعال هستند.
با تاسيس شبكههاي رقيب خصوصي راديويي در سال 2003 نيز انحصار دولتي بر راديو در اين كشور شكسته شد.
مصر داراي چند شبكه تلويزيوني است. اتحاديهي راديو و تلويزيون مصر (ERTU) كه تحت نظر و مديريت دولت است برنامههايي در سطح داخل مصر توليد و پخش ميكند و داراي شبكههاي ماهوارهيي نيز است كه از جملهي آنها ميتوان به "نيل تي وي اينترنشنال" اشاره كرد.
اين كشور داراي شبكهي تلويزيوني موسوم به "دريم" نيز است كه شبكهي ماهوارهيي خصوصي است و مخاطبان آن بيشتر قشر جوان هستند.
در رابطه با شبكههاي راديويي مصر بايد خاطر نشان ساخت كه شبكههاي راديويي دولتي اين كشور در چارچوب اتحاديه راديو تلويزيون مصر (ERTU) فعال هستند. اين اتحاديه از هشت شبكهي ملي برخوردار است و سرويسهاي خارجي با نام راديو قاهره و صداي اعراب دارد.
شبكه راديويي ديگر مصر "نيل اف ام" نيز شبكهي راديويي خصوصي است كه بيشتر موسيقي پاپ پخش ميكند و "نجوم اف ام" نيز شبكهاي خصوصي است كه بيشتر پاپ عربي پخش ميكند.
مصر تنها يك خبرگزاري دولتي با نام خبرگزاري دولتي خاورميانه دارد.
در عرصه رسانههاي مكتوب، خصوصا روزنامهها مصر از سابقه طولاني در جهان عرب و خاورميانه برخوردار است و رسانههاي اين كشور همواره از تاثيرگذارترين رسانهها در جهان عرب بودهاند. در زير به معرفي برخي از اين رسانههاي مكتوب ميپردازيم:
1- الاهرام
اولين شمارهي روزنامهي الاهرام در 5 اوت 1876 در قاهره منتشر شد. الاهرام قديميترين روزنامه در جهان عرب و حتي جهان سوم است و يكي از قديميترين روزنامهها در جهان ميباشد. محـل فعـاليـت اصلي الاهـرام بـه مدت يك سده در ساختمـاني قديمي واقـع در خيـابان "مظلومي" بود اما از اول نوامبر 1968 تشكيلات الاهرام به ساختماني مجلل در خيابان "قلعه" انتقال يافت.
روزنامهي الاهرام يكي از زير مجموعههاي شركت انتشاراتي الاهرام است كه آثاري در حوزهي كتاب، مجله، گزارش و بولتن منتشر ميكند.
از همان آغاز انتشار، الاهرام با نگرشي عربگرا و مليگراي عربي مصري به تفسير وقايع و رويدادهاي جهان پرداخته است. الاهرام انعكاس بسيار مناسبي از ديدگاهها و ايدههاي رهبران و روشنفكران عرب ارائه ميدهد.
اين روزنامه به لحاظ انتشار مطالب تحت كنترل و نظارت وزارت اطلاع رساني مصر است. الاهرام دو نسخهي خارجي زبان نيز منتشر ميكند كه عبارتند از "الاهرام ويكلي" و "الاهرام هبدو". الاهرام ويكلي به زبان انگليسي منتشر ميشود و در سال 1991 بنيان نهاده شد و الاهرام هبدو نيز به زبان فرانسه است.
در ساختمان جديدي كه روزنامهي الاهرام منتشر ميشود علاوه بر اين روزنامه، روزنامههاي ديگري نيز كه دستگاههاي چاپ متعلق به خود ندارند، منتشر ميشوند.
واحدهاي مختلفي وجود دارند كه مجموع فعاليت هماهنگ آنها منتهي به انتشار روزنامهي الاهرام ميشود. اين واحدها عبارتند از: واحد سردبيري، الاهرام اينترنشنال، واحد آگهيها، ادارهي آگهي پيراميد، مركز كامپيوتر، واحد توزيع، واحد آبونمان، واحد صادرات و واردات، واحد مهندسي و پروژهها، واحد پرسنلي، واحدهاي حسابداري، حقوقي، پزشكي، امنيتي، پستي، ارتباطات و واحد ساختماني الاهرام.
ادارهي سردبيري الاهرام شامل سردبير ارشد، مدير گروه خبر، معاونتها، دستياران و 450 دبير و خبرنگار ميباشد كه به طور دائم و بي وقفه به دنبال كسب مواد خبري و روزنامهاي براي چاپ درروزنامه هستند.
الاهرام وجه تسميهي خود را از بناي تاريخي اهرام ثلاثه در مصر گرفته است. با اينكه اين روزنامه در 27 دسامبر 1875 تاسيس شد اما انتشار اولين شمارهي آن تا 5 اوت 1876 به درازا كشيد تا اينكه در آن تاريخ سليم و بشاره تقلا دو برادر لبناني مسيحي كه هر دو اديب هم بودند آن را به راه انداختند.
الاهرام نقش بسيار بارزي در حيات سياسي و روشنفكري اعراب در مصر جديد و علي الخصوص دهههاي 1940 و 1950 ميلادي داشته است. استقلال، درج حقايق و مبارزه با سياست سانسور انگليسي و همچنين درج اخبار بينالمللي به زبان عربي براي اولين بار و ارائهي اخبار غير سياسي از مصر و مردم مصر شهرتي بي نظير براي الاهرام به ارمغان آورد.
در اواخر دههي 50 قرن بيستم بود كه دولت مصر كنترل الاهرام را به دست گرفت و جمال عبدالناصر دوست خود حسنين هيكل را به سرپرستي و سردبيري آن برگزيد. در 1960 ناصر الاهرام را روزنامهاي ملي خواند و از آن تاريخ الاهرام به صورت دوفاكتو به عنوان ارگان رسمي دولت مصر درآمد.
حسنين هيكل با تركيب ژورناليسم روز و احساسات عربي وجههاي ديگر به الاهرام بخشيد و آن را به عنوان مهمترين و مطرح ترين روزنامهي جهان عرب درآورد.
الاهرام زمان هيكل به زعم بسياري از كارشناسان عرب بهترين روزنامهاي است كه اعراب در تاريخ خود ديدهاند. در 1974 حسنين هيكل از سردبيري روزنامه بر كنار شد چرا كه او با انور سادات همسو نبود، اما آنچه كه حسنين هيكل بنا كرده بود همچنان به عنوان شالودهي الاهرام باقي ماند.
جدا از حركتهاي سياسي كه الاهرام در طول حيات خود داشته و منشا تحولاتي در جهان عرب بوده است حركتهاي فرهنگي و فكري الاهرام نيز بسيار واجد اهميت بوده است.
عليرغم اينكه دفتر مركزي الاهرام در مصر مستقر است اما اين باعث نشده كه الاهرام از اخبار روز جهان غرب فارغ باشد و با وجود اختصاص حجم عظيمي از اخبار الاهرام به اخبار مصر (بخصوص در سالهاي اخير به ديدارها و حركات سياسي حسني مبارك) ميتوان اخبار روز ويژهاي را در الاهرام ديد.
الاهرام صفحات خبري خود را به سه دستهي مصر، الوطن العربي و العالم تقسيم بندي كرده است.
قضايا و آرا كه بيانگر نظرات روشنفكران جهان عرب بخصوص روشنفكران مصر است طرفداري بسياري در ميان تحصيلكردگان اهل علم عرب دارد و عدهاي از مخاطبان الاهرام تنها مخاطبان همين قسمتند.
از ديگر بخشهاي الاهرام ميتوان به ثقافه (كاريكاتور) ، فنون (ادب و هنر) و الرياضه (ورزش) اشاره كرد.
پرداخت بيش از حد به مسائل مصر در بخش سياسي و تحليلهاي الاهرام باعث كاهش مخاطبان بسياري شده اما الاهرام همچنان مخاطبان خاص خود را دارد.
الاهرام در قطع بزرگ با كاغذ كاهي با چاپ دو رنگ با تيراژي بيش از نيم ميليون نسخه در روز منتشر ميشود.
الاهرام روزنامهاي دولتي است.
2- روزنامه ميدل ايست تايمز
ميدل ايست تايمز روزنامهيي است كه مالكيت آن در اختيار شركت ارتباطات جهاني اخبار به مالكيت و گردانندگي كليساي متحده است و در قاهره منتشر ميشود. مطالب و محتواي اين روزنامه به شدت تحت كنترل و نظارت وزارت اطلاع رساني مصر قرار دارد. اين روزنامه مطالب سانسور شدهي خود توسط اين وزارتخانه را در سايت خود قرار ميدهد.
3- روزنامه الوقايع المصريه
اين روزنامه در 3 دسامبر 1828 آغاز به كار كرد و قديميترين روزنامهي جهان عرب است.
4- هفتهنامهي الفجر
الفجر هفتهنامهاي مستقل مصري است كه دفتر مركزي آن در قاهره قرار دارد. اين روزنامه در ژوئن 2005 كار خود را آغاز كرد و سردبير آن عادل حمود است. اين هفته نامه در بيست و يكمين نسخهي خود به تاريخ 17 اكتبر 2005 اولين نشريهاي بود كه به انتشار مجدد يكي از كاريكاتورهاي موهن به ساحت مقدس پيامبر كه در نشريه دانماركي منتشر شده بودند در صفحه اول خود بود و همچنين 6 كاريكاتور ديگر از 12 كاريكاتور منتشر شده در اين نشريه را در صفحهي 17 خود منتشر نمود.
5- اخبار اليوم
اين نشريه نيز در سال 1944 بنيان نهده شد. اين هفته نامهي خبري روزهاي شنبه منتشر ميشود. نسخهي روزانهي آن با نام الاخبار منتشر ميشود. اين روزنامه دولتي است و روزنامهاي نيمه رسمي محسوب ميشود. سردبير فعلي الاخبار محمد بركت است. الاخبار در سال 1952 كار خود را آغاز كرد.
6- اخبار الادب
هفتهنامهيي خبري - ادبي است كه به وسيلهي جمال القيتاني، داستاننويس مصري بنيان نهاده شد.
نشريات مكتوب ديگر مصر عبارتند از: 1) آفاق العربيه 2) اخبار اليوم 3) اخبار النجوم 4 ) الجمهوريه كه روزنامهاي دولتي است 5) المساء 6 ) تجارت امروز مصر ( به زبان انگليسي ) 7) اخبار روز مصر ( به زبان انگليسي) 8) اجيپشن گازت ( به زبان انگليسي ) 9 ) اجيپشن ميل ( به زبان انگليسي) 10 ) ايلاف 11 ) الاهلي 12 ) الدستور 13) الاسبوع 14) الكرامه 15 ) الوفد 16) نهضت مصر 17) ناسيج نيوز 18) روزا اليوسف 19)شباب مصر 20) صوت الامه .
روزنامههاي الاهلي والوفد روزنامههاي اپوزيسيون هستند و روزنامه المساء روزنامهاي حامي دولت است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات