معصومه ابتكار: * آزادي‌هاي سياسي و اجتماعي اجتناب‌ناپذير است * وقتي خاتمي معاونش را از خانم‌ها انتخاب كرد با تهديد مواجه شد
«معصومه ابتكار» گفت: اين‌كه به خاتمي خرده گرفته مي‌شود «چرا وزير زن نداشت؟»، كانديداهاي زيادي براي وزارت خانم‌ها داشت اما او معاون خود را كه خانم انتخاب كرد با تهديدات بسيار جدي مواجه شد، اما همه تحمل كرديم و امروز به مرحله‌اي رسيديم كه اين مساله عادي‌سازي شده است.
به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، معاون رييس جمهور سابق در ادامه‌ي «همايش بررسي نقش زنان در سطوح مديريتي كشور» با اشاره به نقش و نگرش زنان در مديريت افزود: مردان و زناني كه هوش عاطفي بالايي داشته باشند بهتر مي‌توانند در موقعيت‌هاي بحراني و دشوار انعطاف‌پذيري لازم را از خود نشان دهند و مسايل را مديريت كنند. اگر عواطف زنانه و حس‌هاي زنانه را بتوانيم در مديريت زنده كنيم تحول زيادي در مديريت سازمان‌ها و جوامع رخ مي‌دهد.
ابتكار گفت: از سال 76، اتفاق مهمي كه افتاد اين بود كه يكي از عرصه‌هاي ممنوعه‌اي كه هنوز هم بسياري از آنها بسته است باز شد و آن هم حضور زنان در سطح دولت بود، تا سال 76 ما زنان در دولت و جلسات تصميم‌گيري عالي اجرايي كشور حضور نداشتيم. هيچ خانمي در هيات دولت حضور نداشت و طبعا تصميماتي كه گرفته مي‌شد بدون حضور، دخالت و نظر زنانه بود و هيچ خانمي در سطح عالي دولت، وزرا يا معاونان رييس‌جمهور مسووليت نداشت و عالي‌ترين مسووليتي كه تا آن سال داشتيم مشاور رييس‌جمهور بود كه مسوليت مركز امور زنان را بر عهده داشت.
وي اضافه كرد: بعد از سال 76 اين عرصه‌ي ممنوعه براي خانم‌ها باز شد كه در كابينه و حداقل در سطح معاون رييس‌جمهور حضور پيدا كردند و حضور دو خانم در كابينه تحول بزرگي ارزيابي مي‌شد و اين امكان را پديد آورد كه نگرش‌هاي زنانه به طور پررنگ‌تر در دولت تجربه شود. خوشبختانه در دوره‌ي بعد از اصلاحات هم دولت بعد اين رويه را دنبال كرد و حضور خانم‌ها در كابينه به عنوان يك الزام تثبيت شد و اميدوارم همواره ما روند افزايش و بهبود كيفي اين حضور را شاهد باشيم.
رييس سابق سازمان حفاظت محيط زيست گفت: در سال 76 ما قبل از اين‌كه مشكل زنانه در مديريت محيط زيست كشور داشته باشيم، مشكل اساسي ساختاري، جايگاهي و تعامل با محيط‌هاي داخلي، ملي و بين‌المللي داشتيم. در مجموع براي من به عنوان يك مدير زن كه براي اين سطح مديريت را تجربه مي‌كردم، زن بودن يك فرصت بود نه تهديد؛ در شرايطي كه در دوره‌ي اصلاحات فرصتي براي تحول نگرشي، سياسي و اقتصادي پديد آمد.
وي افزود: شايد تجربه‌ي حيات زنان در عرصه‌هاي مديريتي در دوران اصلاحات به طور اتفاقي رخ نداد و بسيار معني‌دار بود. در اين دوره فرصتي پيش آمد كه بسياري از سياست‌هاي گذشته نقد و بازنگري شود و بر اساس خواست عموم تحولات جدي در عرصه‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي كشور به وجود بياورد.
ابتكار گفت: بسياري از جريانات به ويژه در بين نخبگان كشور و دانشگاهيان اين تفكر را دنبال مي‌كردند كه اولين موردي كه در سطح عالي مديريت داريم بايد الگوي موفقي باشد كه راهي كه براي حضور زنان در دولت باز شده مجددا بسته نشود و به عنوان يك تجربه‌ي خوب صورت گيرد. ما دشواري‌ها و چالش‌هاي زيادي طي هشت سال داشتيم، بايد تحول و تغيير نگرش را در داخل سازمان، مجموعه‌ي دولت، كشور و عامه‌ي مردم به وجود مي‌آورديم؛ چرا كه پايگاه اصلي حركت ما فرهنگ مردم و نگاه دولت بود.
وي اضافه كرد: ما با پشتوانه‌ي دولت حركت كرديم و ساختار هرم نيروي انساني سازمان را بازسازي كرديم. تحول ساختاري، مديريتي و ابزار مديريت كاملا چهره‌ي متفاوتي به سازمان حفاظت از محيط زيست داده بود و ارزيابي كساني كه از بيرون به سازمان نگاه مي‌كردند اين بود كه فرآيند مهندسي مجدد تا حد زيادي درون سازمان و دولت موفق بوده است. خوشبختانه در عرصه‌ي بين‌الملل هم تاثيرگذاري خوبي داشتيم و علاوه بر تضمين حضور و منافع كشور، در بسياري فرآيندهاي جهاني هم تاثيرگذار و پرچمدار حركت جهاني براي تصويب پروتكل كيوتو جمهوري اسلامي ايران بود و جامعه‌ي جهاني هم همواره از اين نقش موثر قدرداني كرد.
معاون رييس‌جمهور سابق ابراز اميدواري كرد كه دولت كنوني بتواند از اين تحول مثبت استفاده كند.
وي افزود: امروز اگر به روند تحولات سياسي و اجتماعي كشور نگاه كنيم، بي‌ترديد از مهم‌ترين مسايلي كه ما را مورد تهديد قرار مي‌دهد برخي تنگ‌نظري، تحجر و عقب‌ماندگي‌ها در تحليل و تفسير مسايل و مباني ديني و انطباق آنها با شرايط، مسايل و نيازهاي روز جامعه است كه اگر در اين زمينه نتوانيم پاسخگويي لازم را داشته باشيم و در عمل در دولت و حكومتي كه عنوان جمهوري اسلامي را به خود اختصاص داده، نتوانيم اين تجربه را با موفقيت پياده كنيم، قطعا چالش‌ها و مشكلات عميق‌تري جامعه‌ي ما را در بر مي‌گيرد. بنابراين تبيين اين مسايل و زدودن خرافه‌ها و تنگ‌نظري‌ها اهميت بسيار زيادي دارد.
به گزارش ايسنا، معصومه ابتكار با اشاره به نظر مساعد آيت‌الله «جزايري» نماينده‌ي ولي‌فقيه در خوزستان، درباره‌ي مديريت زنان گفت: جاي شكرگزاري دارد كه چنين تحول مثبتي را بين صاحب‌نظران ديني شاهديم و اين زمينه براي انعطاف در فقه شيعي وجود دارد.
وي افزود: بسياري از اقداماتي كه ما انجام مي‌دهيم، هم براي جوانان و هم دنياي اسلام الگوست و به همين سبب اگر نگاه معقولانه و اصيل اسلام و آن‌چه امام(ره) به عنوان اسلام ناب محمدي از آن نام مي‌برد را نهادينه كنيم و آن را از خرافات و ديدگاه‌هاي تنگ‌نظرانه دور كنيم و در سياست‌ها و اجرا بتوانيم به اين مباني دست پيدا كنيم، قطعا تحولات مثبتي در جامعه‌ي ما در پيش است.
ابتكار هم‌چنين با اشاره به تغيير نسبت جنسيتي در دانشگاه گفت: هيات علمي و مديران دانشگاه قطعا در سال‌هاي آينده تغيير مي‌كند. در سطح مديريتي در داخل كشور هم اگر موانع شيشه‌اي برداشته شود كه بسياري از آنها فرهنگي و نانوشته است، حضور خانم‌ها در عرصه‌هاي عالي تصميم‌گيري كشور مثل شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مجمع تشخيص مصلحت و شوراي عالي قضايي روندهاي اجتناب‌ناپذيري است و هرچه اين روند را با تاخير مواجه كنيم جامعه و كشور را از مديريت زنانه كه مي‌تواند كشور را در شرايط سخت، دشوار و حتي بحراني كمك كند محروم كرده‌ايم.
وي اظهار كرد: به نظر مي‌رسد با همتي كه زنان ايراني داشتند _ كه بسياري از دستاوردها حاصل همت و تلاش خود زنان بوده و بخشي از آن شرايطي بوده كه دولت و حكومت فراهم كرده _ دوران اتكا به همت و تلاش خود بانوان باشد و با ظرفيت‌ها، انگيزه‌هاي دروني و ظرفيت‌هاي وجودي بانوان ما، اين تحولات دور از دسترس نيست و اميدواريم با اين همت عالي كه خانم‌ها داشتند شاهد حضور موثرتر در عرصه‌هاي مديريتي هم باشيم.
____ پرسش و پاسخ ____
در ادامه‌ي برنامه، ابتكار در پاسخ به پرسشي درباره‌ي نحوه‌ي به‌كارگيري زنان در سازمان محيط زيست گفت: بحران مسايل محيط زيست، كمبود نيرو در سازمان و مسايل و موانع خاص دوران اصلاحات، مانع شد كه بيش از اين از حضور خانم‌ها استفاده كنيم.
به گزارش ايسنا، وي هم‌چنين در پاسخ به پرسش يكي از دانشجويان پسر درباره‌ي نقش مهم تربيتي زنان در خانواده و ميزان موفقيت دولت اصلاحات در مورد زنان گفت: توانمندي‌هاي زنانه در مديريت عواطف و مديريت تربيتي انكارناپذير است اما مسووليت خانوادگي مشترك است و تقسيم حيطه‌هاي درون منزل و خارج از آن خيلي مفهوم ندارد. در جوامع سنتي ما هم زنان نقش انكارناپذيري داشتند و دارند. ما بايد با درك واقعيت‌ها توان زنان را هم در عرصه‌ي خانواده و هم مديريت اجتماعي به كار بگيريم.
وي افزود: در دوره‌ي اصلاحات خانم‌ها به بسياري از حيطه‌هاي ممنوعه دست پيدا كردند، بحث زنان به قانون برنامه راه پيدا كرد، دولت بودجه‌ي ويژه‌اي در مسايل آموزش، بهداشت و تغذيه براي شكاف‌هاي جنسيتي قرار داد تا اين شكاف‌ها را كم كند، در اين دوره نسبت مديران زن افزايش خوبي داشت و تحولات و اميدواري‌هاي بسيار خوبي براي خانم‌ها به وجود آمد و اكنون انتظارات آنها از حكومت و دولت جمهوري اسلامي بسيار وسيع است كه عمده‌ي آنها به‌حق است.
معصومه ابتكار هم‌چنين گفت: آن‌چه در دوره‌ي اصلاحات بود، گذشت و به قول خاتمي بعد از برطرف شدن غبار مسايل سياسي، تعصبات و درگيري‌ها، ارزيابي كارنامه‌ي اصلاحات براي همه امكان‌پذير خواهد بود، به ويژه در مقايسه با دولت‌هاي بعدي كه مي‌توانيد موازنه و قياس كنيد.
وي هم‌چنين اضافه كرد: يكي از تهديدات جدي كه كشور با آن مواجه است بحث اشتغال است، دولت خاتمي سرمايه‌گذاري عمده‌اي در اين باره كرد. اگر روند سرمايه‌گذاري براي اشتغال ادامه پيدا كند، نسبت به اشتغال زنان مشكلات كمتري خواهيم داشت ولي اگر ادامه پيدا نكند _ كه با سياست‌هاي كنوني ممكن است اين روند نتواند ادامه پيدا كند _ تبديل به يك تهديد جدي خواهد شد.
معاون رييس جهور سابق در ارزيابي موضع دولت كنوني درباره‌ي زنان گفت: وارد اين بحث نمي‌شوم، كاركرد و عملكرد اين دولت به مرور زمان مشخص مي‌شود، تا كنون مطلب خاصي راجع به حضور زنان در عرصه‌هاي اجتماعي و آزادي‌هاي فردي مطرح نبوده است، براي سياست‌هاي عملي هم بايد تأمل كرد.
ابتكار اضافه كرد: عمده‌ي كار فرهنگي در ارتباط با آموزه‌هاي ديني و مسايل زنان برخلاف تصوري كه بسياري سعي مي‌كردند در آن دوران نسبت به دولت خاتمي اعمال كنند كه اين دولت نسبت به باورهاي ديني بي‌توجه است عمده‌ي اعتبارات در جاهاي ديگر و دستگاه‌هايي مثل سازمان تبليغات و حوزه‌هاي علميه است و مسايل عمده‌ي فرهنگي كشور جاهاي ديگر سياست‌گذاري مي‌شود و مسايل اصلي دين مردم را حوزه‌هاي علميه بر عهده دارند كه الحمدالله بودجه‌هاي بسيار خوبي به آن اختصاص داده شده و از حيطه‌هاي سياست‌گذاري دولت خارج است. حتي سياست‌هاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي از حيطه‌ي اختيارات دولت خارج است و وراي دولت عمل مي‌كند.
وي با تاكيد بر اين‌كه «كارآمدي نظام بهترين آموزش است»، گفت: اگر نظام جمهوري اسلامي ايران افراد كارآمد، موفق و توانمندي را روي كار آورد اثرگذاري تربيتي بالاتري دارد از اين‌كه صرفا مسايلي را بگوييم اما در عمل نوع ديگري رفتار كنيم. بررسي‌هاي اجتماعي نشان داده جوانان ما به آموزه‌هاي ديني بسيار پايبند هستند و مشكل آنها در الگوهاي رفتاري است.
وي اضافه كرد: راهي كه خاتمي باز كرد رييس‌جمهور كنوني ادامه داد، هنوز خانم‌ها در كابينه هستند و كيفيت حضور آنها بعدا مشخص مي‌شود. آثار آن را در سياست‌ها و برنامه‌ها مي‌بينيم. كما اين‌كه اكنون مي‌توانيم از دستاوردهاي خاتمي در آن دوره ارزيابي داشته باشيم. بسيار زود است كه براي اين دوره قضاوت كنيم اما نشانه‌هايي از نگراني وجود دارد. اين‌كه وزير ارشاد ساعتي را براي خانم‌ها ممنوع كند، به نظر من دخالت در حريم خصوصي و تصميم عجولانه‌اي بود و اين ديدگاه‌ها عملا شدني نيست.
ابتكار هم‌چنين گفت: بحث ممنوعيت پخش فيلم‌هاي نهيليستي، فمينيستي و سكولاريستي از صدا و سيما هم از نگراني‌هايي است كه خارج از تعاريفي كه از شوراي عالي انقلاب فرهنگي و شناختي كه از آن مجموعه داريم بود. همين طيف به خوبي خبر دارد كه نسلي كه پاي انقلاب ايستاده و در دفاع مقدس براي انقلاب جان داد، نسل بزرگ شده‌ي دوره‌ي شاه بود كه با تمام اين مسايل مواجه شد اما اعتقادات دروني و باورهاي خود را با آن مواجهات تقويت كرد.
معاون رييس‌جمهور سابق در ادامه درباره‌ي حضور زنان در مجلس گفت: چالش‌هاي سياسي در پارلمان در بسياري اوقات بحث جنسيتي را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد و حتي در مجلس ششم كه شعارهاي مطالبات زنان مطرح بود اين اتفاق افتاد. ولي به نظر مي‌رسد روند مثبت باشد.
وي افزود: روند اصلاحات و روند پيشرفت زنان كند بود اما متوقف نشده و هرگز نمي‌شود، اينها روندهاي اجتماعي _ سياسي اجتناب‌ناپذيري است و ممكن است به خاطر موانع ساختاري، فكري يا سقف‌هاي شيشه‌يي محدوديت ايجاد شود اما ادامه داشته و دستاوردهاي زنان هم در اين زمينه كم نبوده است. روند اصلاحات، شفاف شدن مسايل، آزادي‌هاي سياسي و اجتماعي اجتناب‌ناپذير است و ادامه خواهد داشت. خاتمي هم در همين حد با موانع زيادي مواجه بود، اين‌كه به او خرده گرفته مي‌شود چرا وزير زن نداشت، كانديداهاي زيادي براي وزارت خانم‌ها داشت اما او معاون خود را كه خانم انتخاب كرد با تهديدات بسيار جدي مواجه شد، اما همه تحمل كرديم و امروز به مرحله‌اي رسيديم كه اين مساله عادي‌سازي شده است.
وي افزود: راه براي پيشرفت باز است، ما قلبا اعتقاد داريم كه در تعاليم عالي ديني ما هيچ تبعيضي نيست، هيچ محدوديتي براي رشد انسان نيست و حكومت ايده‌آل اسلامي حكومتي است كه مردم‌سالاري در آن تحقق پيدا كند و آزادي بيان و انديشه در چارچوب قوانين و مقررات وجود داشته باشد. ما به عنوان كساني كه آرمان‌هاي امام(ره) را دنبال مي‌كنند به اين اهداف مي‌رسيم، فقه پوياي اسلامي از ويژگي‌هايي برخوردار است كه راه را نمي‌بندد.
ابتكار اظهار داشت: بسياري حيطه‌ها در اختيار جامعه‌ي مدني است، اكنون جامعه‌ي مدني بالنده‌اي داريم، از تشكل‌هاي دانشجويي، غيردولتي و صنفي. بسياري از اين ديدگاه‌ها را مي‌شود در جامعه‌ي مدني ياد بگيرند، سعي كنيم بركات و جنبه‌هاي مثبت را ببينيم كه بيشتر در جامعه‌ي مدني و تحولات اجتماعي ما خواهد بود.
در پايان مراسم هديه‌اي از سوي دانشجويان به رسم يادبود به پاس خدمات وي در دوره‌ي فعاليتش در دولت گذشتته تقديم وي شد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات