شب گذشته مراسم افطاري به ميزباني انجمن اسلامي دانشجويان دانشكده‌ي ادبيات دانشگاه تهران در باشگاه دانشجويان اين دانشگاه برگزار شد.
الهه كولايي:
اصـلاحـات بايـد اصـلاح شود
دكتر «الهه كولايي» در جمع دانشجويان گفت: بايد در اصلاحات اصلاحات صورت گيرد، اصلاحات مستمر و نه تقليل دادن اين اصلاحات صرفا به يك مقوله‌ي سياسي، بايد به عنوان يك رويكرد دايمي به اصلاحات توجه داشته باشيم.
به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، وي در اين مراسم اظهار داشت: انشاءالله بتوانيم از فرصت‌هايي كه پيش‌رو داريم براي ارزيابي و بازنگري و تميز خوب و بد و براي اين كه يكسره همه چيز را سياه يا سفيد نبينيم استفاده كنيم. اميدوارم بتوانيم از فرصت‌هاي پيش رو براي پاسخگويي به اين سوال كه چرا ما شاهد تكرار و نوعي دور - البته نه بازگشت به صفر - در تاريخ ايران هستيم.
معاون دبيركل جبهه‌ي مشاركت ايران اسلامي، دانشجويان را مخاطب قرار داد و گفت: به عنوان كسي كه در عرصه‌ي عمل اجتماعي و در جريان فعاليت‌هاي سياسي در جامعه حداقل مي‌توانم بگويم انباشت تجربه‌ي چندساله‌ي بيش از شما دارم مي‌خواهم از اين فرصت استفاده كنم.
كولايي گفت: ما به ملتي تعلق داريم كه همواره تلاش‌ها و رفتارهايش تاثيرات گسترده‌اي را نه در يك سطح محدود ملي بلكه در سطح بسيار وسيع به اشكال گوناگون در طول قرون متمادي داشته است و حداقل در يكصد سال اخير تلاش‌ها و مجاهدت‌ها و فداكاري‌هاي بسيار در كشور ما صورت گرفته است.
عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس ششم با بيان اين كه «تلاش‌ها و زحمت‌ها حاصل قابل قبولي نخواهد داد جز با بازگشت به خود» افزود: بازگشت به خود مي‌تواند در جامعه تعاريف گوناگوني در سطوح مختلف فردي و جمعي پيدا كند، به هر حال دانشجويان و دانشگاهيان همچنان كانون آمال و اميدهاي مردم هستند و اميدوارم كه با نقد خود و نقد گذشته و ارزيابي همه جانبه از همه‌ي عوامل موثر در هر آن چه كه با آن روبرو هستيم و پشت سر گذاشتيم با يك نگاه صادقانه و البته عميق و آگاهانه بتوانيم اين تحليل را براي بهره‌مندي در اصلاح رفتارها به كار بريم.
كولايي با بيان اين كه «تنها سياست يكي از وجوه زندگي انسان و حيات اجتماعي اوست» گفت: گرچه سياست در همه‌ي جوامع در حال توسعه عنصري بسيار اثرگذار و تعيين كننده است و مولفه‌ها و عناصر ديگر را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد اما اين بدان معنا نيست كه همه چيز را به سطح سياسي تقليل دهيم.
اين استاد دانشگاه تهران تاكيد كرد: بدون شك براي ما تحقق اهدافي كه با آن و براي آن زندگي كرديم و به خاطرش از بسياري از خواسته‌هاي خود دست كشيديم به ما الزام مي‌كند كه خواسته‌ي خود را با توانستن همراه كنيم و توانستن را با انباشتن و ظرفيت ساختن و با ايجاد توانايي‌هاي گوناگون براي تحقق خواسته‌هايي كه از آن صحبت مي‌كنيم كه بدون ترديد يك وجهش سياسي است؛ وجوه اقتصادي، اجتماعي، تربيتي و شخصيتي آن غيرقابل انكار است.
كولايي گفت: اميدوارم كه همه‌ي ما اين توفيق را داشته باشم كه از تجربه‌هاي خود و ديگران استفاده كنيم تا بتوانيم به بخشي از خواسته‌هايي كه همواره از آن صحبت كرديم و تحقق حقوق مردم و ايجاد شرايط مناسب براي تامين كرامت انسان‌ها و ايجاد شايط مناسب براي رعايت حقوق انسان‌ها سهم خود را ادا كنيم.
تقي رحماني:
طبقه‌ي متوسط بستر بازي را عوض كند
اگر ما ميزان بوديم خاتمي بهتر عمل مي‌كرد
«تقي رحماني» گفت: طبقه‌ي متوسط بايد به جاي تسخير دولت به صنف سازي مدني بپردازد، به جاي استقراض از دولت در حوزه‌ي عمومي بايستد و بستر بازي را عوض كند.
به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، اين فعال سياسي نيز در اين مراسم اظهار داشت: صد سال است براي آزادي مسيري را دور مي‌زنيم، دانشجويان و روشنفكران جريان آزادي خواه در ايران بودند، از آنها احزاب و جريانات سياسي به وجود آمده است، امروز فصل نقد است، نقد منصفانه نه نقد بي رحمانه، ولي بايد دليرانه خود را نقد كنيم. به جاي اين كه به طرف مقابل كه چندان هم قدرتمند نيست و در شرايط ضعف ما قوي است، زياد نخنديم و مقداري به وضح خود نقادانه نگاه كنيم.
رحماني افزود: امروز و يا شايد تا چند ماه ديگر فرصت داريم كه بتوانيم نقدي كنيم تا بتوان بر آستان آن گلبانگ سربلندي زد. هر بار خوب نقد كرديم تا مدتي خوب حركت كرديم، هر بار خوب نقد نكرديم شتابزده حركت كرديم. چرا بعد از صدسال آزادي به قول مهندس بازرگان هنوز درختي بي ريشه است؟ و چرا بعد از صد سال ما نتوانستيم آن طور كه بايد و شايد مسير دموكراسي، دانش فني و مديريت عملي را در جامعه نهادينه كنيم؟ از زمان جنبش مشروطيت تا به امروز روشنفكران شعارها و مدينه‌ي فاضله‌هاي كلاني ساختند ولي بعد از مدتي ميدان را به رقيبي واگذار كردند كه زور پول و اعتبار بيشتري داشته است. سياست ميدان شوخي كردن و آرمان‌هاي غيرعملي نيست، انسان به آرمان نياز دارد ولي در واقعيت حركت مي‌كند.
رحماني ادامه داد: ما چرا اين قدر روي طوفان شن حركت مي‌كنيم و زيرپاي ما خاليست؟ ايران كشور پرماجرايي است، صد سال است جنبش‌هاي اجتماعي- سياسي قدرتمندي در ايران بوده‌اند ولي نتايج كمي داده است. كشوري جوان و پرتحرك داريم، شايد اين جواني‌اش عيب باشد كه نتوانسته است انباشت تجربه براي حركت‌هاي بعدي داشته باشد. حافظه‌ي تاريخي در ايران وجود ندارد هر دوره با يكسري دانشجوي جوان و يكسري سياستمدار جوان مواجه هستيم كه انباشت تجربه ندارد و اصلاح طلب اين دوره حتي مصدق را قبول نداشت تا برود تجربه‌ي قدرت متمركز را درست بخواند تا در مواجهه با آن دوباره دچارش نشود.
رحماني تاكيد كرد: اصلاح طلب اين دوره فكر مي‌كرد دولت ملي دكتر مصدق مساله‌اش نيست در صورتي كه تجربه‌هاي تاريخي ما مدام بدون اين كه آن را درك كنيم تكرار مي‌شود و اين درد بزرگي است. ما بايد در نقد خودمان دلير باشيم، امروز چند دانشجو و روشنفكر سازي كوك مي‌كنند و مي‌نوازند، چند سال بعد دوباره مثل امروز وقت پرداختن به اين مساله است.
رحماني ادامه داد: چرا دولت روشنفكران آزادي خواه كه در ايران دولتمرد شدند دولت مستعجل بود؟ آيا طبقه‌ي متوسط مي‌تواند در اين كشور نخست وزير و رييس جمهور شود؟ چه مشاركت باشد چه ملي مذهبي و نهضت آزادي، چه دكتر مصدق يا .... آن چه كه در دنياي سياست است موازنه‌ي قواست. طبقه‌ي متوسط در صد سال اخير هر بار كه به اين مقام و دولت شدن انديشيده است پلكان ديگران شده، فكر مي‌كرده ديگران را پلكان كرده است ولي خودش پلكان شده است و وقتي كه به قدرت رسيده است ناچار بوده شعار قدرتمندان را پياده كند.
رحماني افزود: در عرصه‌ي سياسي بعضي‌ها قدرتمندند و بعضي‌ها تاثيرگذار؛ طبقه‌ي متوسط كه دانشجويان و روشنفكران جز آن هستند تعيين كننده نيست، تا تعيين كننده نشود ايران به دموكراسي نمي‌رسد ولي بايد مسير موثر بودن و تعيين كنندگي را برود.
رحماني گفت: شما اعضاي انجمن‌هاي اسلامي ده سال ديگر به فرزندتان نگوييد سياست بد است، من رفتم اشتباه كردم، نگوييد يك خاتمي بود مثل مصدق و نشد و نتوانست. نگوييد سياست بد است، چرا كه سياست تمام زندگي شماست، ترافيك تهران هم نمودي از سياست است، اول انقلاب آقاي بهزاد نبودي گفت راه رشد غير سرمايه‌داري صنايع سنگين است، سال 1368 عده‌اي ديگر گفتند بايد تجاري كنيم، بعد مطرح شد كه بايد كشاورزي كرد. سياست يعني سفره‌ي نان شما، اما چرا گامي سخت است، به اين دليل كه ما جايي را اشتباه گرفته‌ايم، بايد روي آن فكر كنيم آيا طبقه‌ي متوسط با ادعاي خود مي‌تواند دولت شود؟ اين طبقه‌ي متوسط كه ما جزو آن هستيم هنوز در اندازه‌هاي قدرتمندترين نيست، اگر حزب اكثريت پارلمان هم شود باز هم كنترل مي‌شود، چون سازمان مناسب در جامعه ندارد.
رحماني ادامه داد: ما فاقد بستر مناسب براي دموكراسي سازي هستيم، تسخر دولت راه چاره‌ي ما نبوده است، آن حزب سياسي كه مي‌خواهد با يك جمع سياسي دوباره دولت را در ايران بگيرد به در بسته مي‌زند و شيپور را از در گشادش مي‌زند، اين سوژه تكراري است. بستر ما در دنياي مدرن در حوزه‌ي عمومي است، تا ما حداقلي از پول، سازمان و ايدئولوژي لازم را تدارك نبينيم و در ميان قدرتمندان متحد دموكرات پيدا نكنيم نمي‌توانيم حتي حق معقول داشته باشيم، همان طور كه اين صد سال اخير نداشتيم.
وي گفت: زياده خواهي گاه باعث مي‌شود آن چه كه مي‌خواهيم هم به دست نياوريم، روشنفكران طبقه‌ي متوسط اگر در هر قالبي جمع شوند 30 يا 25 درصد آراي مردم ايران هستند، با 25 درصد نمي‌شود دولت كامل گرفت. در تمام اين صد سال چه چپ و چه راست چه مذهبي و چه غيرمذهبي بيشتر سعي كرده است وارد دولت شود و با تسخير دولت دموكراسي بياورد، نيت هم خير بوده است ولي راه جهنم هميشه به نيت بهشت آسفالت مي‌شود، هيچ كس به شما نمي‌گويد من شما را به جهنم مي‌برم.
اين فعال سياسي گفت: امروز وقت آن است كه نگاه تسخير دولت جايش را به گفت وگو در حضور جامعه‌ي مدني و حوزه‌ي عمومي بدهد، من حق حيات و زندگي مي‌خواهم و به آن كسي راي مي‌دهم كه بتواند حداقل رفاه و آزادي من را تامين كند. شما وقتي خاتمي را به صحنه برديد از او اتوپيا مي‌خواستيد، ظرفيت آقاي خاتمي مشخص بود، اگر شما ميزان بوديد او ميزان‌تر عمل مي‌كرد. اگر ما ميزان بوديم او بهتر عمل مي‌كرد، شما از خاتمي چيزي مي‌خواستيد كه در آرمان‌هاي خودمان بود، آقاي خاتمي ظرفيت و باورهايش مشخص بود، وقتي روشنفكر خود نداند چه ظرفيتي دارد از مخاطبش چه انتظاري مي‌توان داشت. هر بار در ايران گرد وخاك سياست شده است روشنفكران در صفحه‌ي اول مطبوعاتند، هر بار گرد و خاك خوابيده است مي‌بيند اوضاع در دست چه كساني است.
وي گفت: براي اين كه بازي دوباره از صفر آغاز نشود امسال فرصت خوبي است كه به جاي تشكيل جبهه‌هاي گوناگون بدون عاقبت و استراتژي‌هاي روي هوا كه عملي نيست، به چند سوال بنيادين جواب داده شود. مساله فراتر از مذهبي و غيرمذهبي است، مساله‌ي يك طبقه‌ي شكل گرفته و ناگرفته‌ي نيم بندي است كه آزادي مي‌خواهد و منشا تحولات صد ساله‌ي اخير در تاريخ ايران بوده، دويده است اما به اندازه‌اش نتيجه نگرفته است.
رحماني اظهار داشت: طبقه‌ي متوسط بايد به جاي تسخير دولت به صنف سازي مدني بپردازد، به جاي استقراض از دولت در حوزه‌ي عمومي بايستد و بستر بازي را عوض كند، اگر بستر بازي را عوض كنم آن وقت با اتحاد بيشتر مي‌توانيم از هر دولتي حقوق خودمان را استيفاء كنيم و حق شهروندي بخواهيم ولي اگر در دولت برويم بايد دولتي را بخواهيم كه با خيلي از جاهاي آن موافق نيستيم.
رحماني ادامه داد: دانشگاه بستر بحث و بررسي است، دانشجو اگر اين كار را نكند ديگر دانشجو نيست، بحث اين است كه آيا راه حل ما تسخير دولت است يا عوض كردن جايگاه و استقرار در حوزه‌ي عمومي است؟
حبيب‌الله پيمان:
چرا فرصت‌ها را از دست مي‌دهيم؟
«حبيب‌الله پيمان» گفت: اميدواريم در ماه رمضان كه ماه تفكر است به اين كه چرا فرصت‌ها را از دست مي‌دهيم فكر كنيم.
به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، وي در اين مراسم افزود: به دوستاني كه براي شركت در جبهه‌ي دموكراسي از من دعوت كردند گفتم قبل از اين كه شما هر تصميم و پروژه‌اي را شروع كنيد و اين سوال توجه كنيد كه هشت سال پيش مردمي با هيجاني فوق العاده بالا به شما اعتماد كردند، بعد از هشت سال شما به نزديك نقطه‌ي صفر رسيديد، اعتماد جامعه را از دست داديد، اگر به اين سوال پاسخ داديد گام بعدي را برداريد و از مردم بخواهيد كه دوباره بيايند به شما راي بدهند، مردم هر بار از سر ناچاري به اميد رهايي از مشكلات به گروهي راي مي‌دهند و وقتي از او نوميد مي‌شوند گروه ديگري را انتخاب مي‌كنند.
وي همچنين اظهار داشت: بيشتر مبارزان جامعه‌ي ما در اين يك قرن اخير به همين شكل عمل كردند كه اگر آرزويي فقط براساس خواسته‌هاي انساني‌شان داشتند نه تبديل به آگاه و چراغ شده است و نه تبديل به خودآگاهي كه انگيزه‌ي دايمي در آن بوده است اگر انگيزه‌ي ما دروني نباشد و چراغي خود نيفروزيم اين داستان تلخ همواره براي ما تكرار مي‌شود.
پيمان ادامه داد: در نسل‌هايي كه ما پشت سر گذاشتيم هر بار چنين دوراني بوده است كه عده‌ي زيادي دانشجويان مي‌آمدند در جريان مبارزات شركت مي‌كردند و مدتي بعد دوران ركود مي‌شده است و از آنها جز اندكي كسي نمي‌ماند، كار ما به اين شكل است جرقه و اميدي زده مي‌شود همه جمع مي‌شوند وقتي آن جرقه از بين مي‌رود همه بر جايشان مي‌نشينند.
وي همچنين گفت: ما چون خودآگاهي تاريخي نداريم نمي‌توانيم چراغي براي عبور از ميان تاريخ ملت پيدا كنيم، بايد چراغ راه آزادي و پيشرفتمان را از درون جامعه‌ي خودمان بجوشانيم با استفاده از همه‌ي تجربيات بشري.
حاشيه‌ي مراسم
دبير انجمن اسلامي دانشجويان دانشكده‌ي ادبيات دانشگاه تهران گفت: شناخت هويت انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان چراغ راه ما خواهد بود.
به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، «دشتباني» در اين مراسم افزود: لازم است اين سوال اساسي را از خود بپرسيم كه هويت ريشه و پيشينه‌ي انجمن‌هاي اسلامي چيست ما از كجا آمديم چه سابقهاي داريم ريشه در كدام انديشه‌هاي فكري و سياسي داريم؟
گفت: مسايلي هست كه نمي‌توان از آن گذشت و صرفا هم با تعامل و گفت وگو مي‌توان به نتيجه‌اي منطقي و مورد اجماع رسيد. شناخت هويت انجمن‌ها چراغ راه آينده ما خواهد بود و روشن خواهد كرد كه بايد چه راهي را پيش بگيريم، اگر توجه نكنيم كه هويتمان چيست طبيعتا نخواهيم توانست به اين پي ببريم كه نقشي كه بايد ايفا كنيم و جايگاهي را كه بايد داشته باشيم چه چيزي خواهد بود؟
اين فعال دانشجويي گفت: چندين دهه از عمر مجموعه گذشته و طبيعتا افراد متفاوتي را تجربه كرده است، اما آيا اين صحيح است كه گذر زمان باعث شود هويت مجموعه تغيير كند و نقش‌ها و كاركردي جديدي را ايفا كند؟ آيا گذر زمان مي‌تواند مجموعه را به جايي برساند كه خودش را نفي كند؟ عنوان انجمن‌هاي اسلامي را در نظر بگيرد، آيا انجمن‌هاي اسلامي مي‌توانند به جايي برسند كه رويكرد كاملا متفاوت و متضادي با اين هويت بگيرند؟
دشتباني ادامه داد: طبيعتا ما دچار تغيير شده‌ايم، ما با مهندس بازرگان و دانشجويان پيرو خط امام[ره] اول انقلاب و حتي كساني كه دو سال پيش بودند تفاوت‌هايي داريم. اما آيا مي‌توانيم تاريخچه و هويت انجمن‌هاي اسلامي را به كل نفي كنيم و بگوييم از اين به بعد مي‌خواهيم راه جديدي را در پيش بگيريم؟
به گزارش خبرنگار ايسنا، همچنين «وحيد عابديني» در اين مراسم با تاكيد بر اين كه «مرجعيت ما فقط شوراي عمومي است» گفت: مگر اعضاي انجمن‌هاي اسلامي تفكر ثابتي در شصت سال گذشته‌شان داشتند؟ مگر آقاي ميردامادي و شكوري‌راد در دهه‌ي 60 با آقاي مومني و دلبري دهه‌ي 80 با آقاي بازرگان و سحابي دهه‌ي 20 و 30 همه‌شان يك فكر داشتند؟ انجمن‌هاي اسلامي متغير است و هر دوره‌اي محتوياتي دارد. انجمن‌ها در هر دوره‌اي توانسته‌اند خودشان را حفظ كنند، انجمن‌ها و البته دانشجوها هستند و آنها خود مي‌دانند چگونه بايد حفظشان كنند. اتفاقاتي كه امروز مي‌افتد اتفاقات تلخي است، همه‌مان رنج مي‌بريم و كاش در آن نبوديم، كاش در كنارش بوديم و آن را نمي‌ديديم.
وي ادامه داد:ما بچه مسلمان هستيم، انجمني هستيم، انجمن اسلامي هستيم، هويتمان را قبول داريم، شصت سال گذشته‌اش را هم قبول داريم، اگر دهه‌ي 20 بوديم جلوي كمونيست‌ها مي‌ايستاديم، اگر دهه‌ي 30 بوديم مصدقي مي‌شديم، اگر دهه‌ي 40 بوديم خط امامي بوديم، اگر دهه‌ي 60 بوديم انقلابي مي‌شديم و جبهه‌ي جنگ مي‌رفتيم، اگر دهه‌ي 70 بوديم نقد قدرت حاكم مي‌كرديم، الان دهه‌ي هشتادي هستيم؛ فرزند زمان خويشتنيم.
عابديني ادامه داد: آن وقت كه مي‌آييم ديگران را نقد مي‌كنيم، مي‌گوييم آنها حاضر نيستند حرف ديگران را بشنوند، قدرت در دستشان است و مي‌خواهند همان طور نگه دارند، خودمان چه مي‌كنيم؟ مگر غير از اين است كه ما نقاد بوديم.
به گزارش ايسنا، «صدرا ساده» عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي دانشجويان دانشكده‌ي فني دانشگاه تهران نيز گفت: بحران هويتي كه براي انجمن‌هاي اسلامي در اين مقطع خاص وجود دارد به دليل عدم وجود تشكل‌هاي رقيب دانشجويي است كه باعث شده همه به انجمن اسلامي دانشگاه روي بياورند.
در اين مراسم كه الهه كولايي، حبيب‌الله پيمان و تقي رحماني سخنراني كردند، تعدادي از فعالان سياسي از جمله «محمد بسته‌نگار» و «علي‌اصغر خداياري»، همچنين تعدادي از اعضاي انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان دانشگاه‌هاي علامه طباطبايي، اميركبير، عباسپور، شهيد رجايي، «عبدالله مومني» و «مهدي اميني‌زاده» دو عضو سابق شوراي مركزي دفتر تحكيم(طيف علامه)، و برخي از اعضاي فعلي اين تشكل حضور داشتند.
انتهاي پيام
نظرات