به گزارش ایسنا، مقدمات برگزاری انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری پس از نام‌نویسی ۵۱۰ نفر که ۴۸ درصدشان برای نخستین‌بار در پی کسب کرسی استان خود در این مجلس بودند، خودداری ۱۲ نفر از اعضای وقت این مجلس برای ثبت‌نام و انصراف محمد امامی‌کاشانی - که یک‌روز پس از انتخابات درگذشت - آغاز شد.
غیاب چهره‌هایی همچون احمد محسنی گرکانی (۹۹ ساله)، زین‌العابدین قربانی (۹۲ ساله)، سیدمحمد شاهچراغی (۹۱ ساله)، هاشم هاشم‌زاده هریسی (۸۷ ساله)، محمدهادی عبدخدایی (۸۶ ساله)، سیدکاظم نورمفیدی (۸۵ ساله) و سیدعلی‌اصغر دستغیب (۷۹ ساله) در انتخابات را هرچند می‌توان به دلایلی مشابه آنچه برای فقدان حضور احمد جنتی رئیس وقت مجلس خبرگان مطرح شد، مرتبط دانست اما اعضای جوان‌تری همچون محمدحسین احمدی‌شاهرودی، عبدالنبی موسوی‌فرد و محمد ابوالقاسمی نیز در دوره جدید وارد انتخابات نشدند.
در این میان سیدروح‌الله صدرالساداتی نیز که به‌عنوان جوان‌ترین نماینده راه‌یافته به خبرگان شناخته می‌شود، پس از ماجرای سفر انجام‌نشده‌اش به بندرعباس در شهریور ۹۸ که جنجال‌های رسانه‌ای متعددی در پی داشت و با انتشار اعلامیه کناره‌گیری خودخواسته او از حضور در انظار خاتمه یافت، بدل به غایب همیشگی اجلاسیه‌های خبرگان تا پایان دوره نمایندگی‌اش شد.
کاهش حدود ۳۰۰ نفری ثبت‌نام‌کنندگان در انتخابات دوره ششم خبرگان رهبری نسبت به دوره قبلی، احرازنشدن صلاحیت ۳۶۶ نفر از ثبت‌نام‌کنندگان، درگذشت چهره‌های مؤثر و شناخته‌شده‌ای از میان اعضای سابق این مجلس که از ۱۹ دی ۱۳۹۵ با اکبر هاشمی‌رفسنجانی رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام آغاز شد، به سیدمحمود هاشمی شاهرودی جانشین رفسنجانی در مجمع رسید، با محمد مؤمن ادامه یافت، در جریان همه‌گیری کرونا نام محمد یزدی رئیس وقت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و محمدتقی مصباح‌یزدی (که در جریان انتخابات میان‌دوره‌ای تلاش دوباره‌ای برای بازگشت به کرسی‌های این مجلس آغاز و در نهایت به‌عنوان نمایندگان قم و خراسان رضوی، مجوز حضور مجدد در خبرگان را کسب کردند اما عمرشان به تحلیف نرسید) را هم به این فهرست اضافه کرد و در نهایت با محمدمحمدی ری‌شهری در فرودین ۱۴۰۱، محمد امامی کاشانی در اسفند ۱۴۰۲ و سیدابراهیم رئیسی در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ خاتمه یافت، همگی تفاوت‌هایی در ترکیب نمایندگان پدید آورد.
این تفاوت‌ها به تغییر طیف سنی نمایندگان خبرگان نیز کشیده شد تا در تداوم تشابه ذهنی/عینیِ الصاقِ مفهوم «خبرگان» به «اکابر»، وقفه‌ای رخ دهد؛ دست تقدیر هم شاید در همراهی با همین تغییر، نخستین درگذشتگان از میان اعضا را برخلاف دوره‌های گذشته، از چهره‌های میان‌سال برگزید. ترکیب سنی خبرگان ششم با حضور ۳۶ نماینده متولد دهه‌های ۴۰ تا ۶۰ خورشیدی، ۳۰ نماینده متولد دهه ۳۰ و ۲۲ نماینده متولد دهه‌های ۲۰ به قبل، عملاً در تفاوتی آشکار با دوره پیشین قرار دارد که در آن بیش از ۵۰ نماینده متولد دهه‌های ۲۰ به قبل و تنها ۱۷ نماینده متولد دهه‌های ۴۰ تا ۶۰ بودند.
با اعلام نظر شورای نگهبان درباره صلاحیت ثبت‌نام‌کنندگان و بازماندن افرادی همچون حسن روحانی و سیدمحمود علوی نمایندگان وقت تهران، عبدالکریم فرحانی نماینده وقت خوزستان، احمد پروایی نماینده وقت گیلان و حیدر مصلحی از حضور در انتخابات، عملاً فهرست جامعه روحانیت مبارز با سرلیستی مصطفی پورمحمدی و فهرست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با سرلیستی علیرضا عارفی بود که وارد کارزار انتخاباتی شدند تا در نهایت ۶۲ کرسی از ۸۸ کرسی را به‌صورت مشترک کسب کنند، ۸ کرسی مختص جامعه مدرسین شود و ۶ کرسی اختصاصی هم به جامعه روحانیت تعلق یابد. ۱۲ کرسی دیگر خبرگان نیز از آن کاندیداهایی شد که بدون حضور در فهرست در انتخابات شرکت کرده بودند.
اول خرداد ۱۴۰۳، درهای صحن مجلس شورای اسلامی سابق و مجلس خبرگان قانون اساسی اسبق با آغاز رسمی افتتاحیه ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری بسته شد و حجت‌الاسلام محمد محمدی گلپایگانی پشت تریبون قرار گرفت و پیام رهبری انقلاب را قرائت کرد و هیئت رئیس سنی به ریاست آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی تعیین شد.
مطابق دستور کار جلسه، نوبت به آیت‌الله سیدمحمدرضا مدرسی‌یزدی عضو فقهای شورای نگهبان، رئیس هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات و نماینده خراسان رضوی در خبرگان رسید تا با ارائه گزارشی فشرده از انتخابات، اعلام کند: «میزان مشارکت بر حسب شرایط در استان‌ها متفاوت بود. مثلاً در استان هرمزگان حدود ۶۵.۵ درصد مشارکت بود. در استان کهگیلویه و بویراحمد میزان مشارکت نزدیک ۶۴ و درصد بود. همین‌طور پایین می‌آید تا اینکه در برخی استان‌ها نزدیک به ۳۰ درصد و در برخی از استان‌ها به ۲۶ درصد می‌رسد.»
او به ترکیب اعضای دوره جدید خبرگان رهبری هم اشاره کرد و گفت: «از ۸۸ نفر عضو خبرگان، ۳۷ نفر یعنی حدود ۳۲ درصد جدیدالورود هستند. کمااینکه در منتخبان مجلس شورای اسلامی نیز چنین است. یعنی ۴۳ درصد در مجلس شورای اسلامی جدیدالورود هستند و این نکته مهمی در گردش مسئولیت‌ها در جمهوری اسلامی است.»
عضو شورای نگهبان به بازماندن ۵۶ نفر از کاندیداهای خبرگان رهبری برای حضور در این مجلس نیز اشاره کرد و گفت: «انسان‌های بزرگی بودند که در این رقابت موفق نشدند. نه اینکه نقصی برای آن‌ها باشد. آن‌ها هم انسان‌های بزرگ و برجسته‌ای هستند. آقایانی هم که موفق شدند انسان‌های برجسته‌ای هستند. به تعبیر شاعر "صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت" الّا اینکه این دنیا دار تزاحم است؛ به یک نعمت نمی‌رسی مگر اینکه از نعمت دیگری محروم شوی. والّا عظمت و بزرگی آن‌ها محفوظ است.»
پس از پایان سخنرانی میهمان مدعو، انتخابات هیئت رئیسه خبرگان برگزار و موحدی کرمانی رئیس سنی با ۵۵ رای برجایگاه خود و به‌عنوان رئیس مجلس تا دو سال آینده تثبیت شد. او متولد ۱۳۱۰ و دبیرکل جامعه روحانیت مبارز است که از آذر ۹۳ و در پی درگذشت محمدرضا مهدوی کنی جایگزینش شد. جز او اما ترکیب سایر اعضای هیئت رئیسه، به‌استثنای حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قمی که از دیگر اعضای جامعه روحانیت مبارز است، با اعضای جامعه مدرسین تکمیل شده است.
سیدهاشم حسینی‌بوشهری و علیرضا اعرافی که به‌ترتیب به‌عنوان نایب رئیس اول و دوم مجلس خبرگان انتخاب شدند، هردو از اعضای عالی‌رتبه جامعه مدرسین هستند؛ حسینی‌بوشهری متولد ۱۳۳۵، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و علیرضا اعرافی متولد ۱۳۳۸، مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور. همچنین عباس کعبی متولد ۱۳۴۱، نایب رئیس جامعه مدرسین در هیئت رئیسه خبرگان رهبری منشی اول و محسن اراکی متولد ۱۳۳۴، عضو جامعه مدرسین و رئیس دانشکده اصول‌الدین منشی دوم هستند. محمود رجبی متولد ۱۳۳۰ عضو جامعه مدرسین و هیئت امنای مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی هم که برای نخستین‌بار در انتخابات خبرگان رهبری کاندیدا شده بود، در مقام کارپرداز فرهنگی هیئت رئیسه قرار دارد.
روزهای پایانی مردادماه سومین جلسه هیئت رئیسه و نخستین جلسه هیئت اندیشه‌ورز مجلس خبرگان رهبری دوره ششم در تهران برگزار شد و مطابق رای اعضا، موحدی کرمانی به‌عنوان رئیس هیئت، حسینی بوشهری به‌عنوان نایب رئیس اول و دبیر هیئت، کعبی به‌عنوان نایب‌رئیس دوم، لطف‌الله دژکام و غلامعلی صفایی بوشهری به‌عنوان منشیان و غلامرضا مصباحی مقدم به‌عنوان مخبر انتخاب شدند.
در نخستین جلسه مشترک هیئت رئیسه و کمیسیون‌های مجلس خبرگان رهبری دوره جدید که سخنرانی رئیس مجلس خبرگان در آن هم تحت تأثیر شرایط روز منطقه و جنگ غزه و هم متأثر از سفر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری به نیویورک برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود، نوبت به سخنرانی سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح رسید. او هم در سخنانش به جنگ غزه اشاره کرد، بر اهمیت و جایگاه مجلس خبرگان تاکید کرد و اجرای صحیح برنامه‌ها و راهبردهای اصولی و تبعیت از سیاست‌ها را راهگشای مشکلات کشور دانست.
فردای آن‌روز جنگنده‌های صهیونیستی با حمله هوایی به مقر اصلی حزب‌الله لبنان در بیروت، عملیات ترور سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله و سرتیپ عباس نیلفروشان از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران را اجرا کردند. رئیس مجلس خبرگان رهبری در واکنش به چگونگی واکنش به حوادث لبنان و ترور فرماندهان مقاومت، تاکید کرد: «باید در پشت سر ولی زمان بایستیم و به آنچه که ایشان امر می‌فرمایند عمل کنیم، چراکه سخنان امام خامنه‌ای دقیق، حساب‌شده و کاملاً بر اساس شناخت ایشان از دشمن است.»
موحدی کرمانی در روزهای بعد هم از انجام عملیات «وعده صادق ۲» تقدیر کرد و هم بیانات رهبری انقلاب در «نماز جمعه نصر» را ستود و در پیامی نوشت: «نماز جمعه این هفته تهران بعد از عملیات وعده صادق، الحق یکی دیگر از نصرت‌های الهی بود که موجب دلگرمی جبهه مقاومت و مردم ستمدیده غزه و لبنان شد و پایبندی ملت شریف ایران اسلامی را نسبت به اصل بنیادین و مترقی ولایت فقیه و ارادت قلبی آنان به انقلاب اسلامی و رهبری معظم را به نمایش گذاشت.»
۱۵ آبان دومین اجلاسیه رسمی خبرگان رهبری با نطق افتتاحیه موحدی کرمانی و بامحوریت وقایع جنگ غزه و حمله ارتش صهیونیستی به لبنان آغاز شد و در ادامه به توصیه‌هایی خطاب به دولت چهاردهم رسید: «امروز مهم‌ترین کار و اولویت، بهبود معیشت مردم است؛ به‌ویژه معیشت طبقات ضعیف، رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی، برطرف کردن موانع کسب‌وکار، ایجاد اشتغال و حمایت از تولید جزء اساسی‌ترین کارهای دولت، مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه است؛ تیم اقتصادی دولت علاوه‌بر اعمال دیدگاه‌های خود از نظرات کارشناسان و صاحب‌نظران دلسوز هم بهره بگیرد، زمینه گشایش اقتصادی، حفظ و ارتقاء ارزش پول ملی و کاهش تورم را ایجاد و میدان را برای سرمایه‌گذاری‌های مولد باز کند.»
حجت‌الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای رئیس قوه قضائیه هم سخنران مدعو این اجلاسیه بود که در سخنانش به تبیین و تشریح دستاوردهای دستگاه قضائی در حوزه مبارزه با فساد پرداخت و گفت: مبارزه با مظاهر مختلف فساد از اولویت‌های اصلی و اساسی قوه قضاییه است؛ ما بر مقابله‌ی ریشه‌ای، تخصصی و همه‌جانبه با فساد تاکید داریم. یکی از اقدامات ما در دستگاه قضایی در حوزه فسادستیزی، شناسایی بسترها و گلوگاه‌های فسادزا و انتقال این موارد به دولت و دستگاه‌های مربوطه بوده است. ما در عینِ جدیت در مبارزه با فساد و مفسد، از سرمایه‌گذاران و فعالان سالم اقتصادی، نهایت حمایت را به عمل می‌آوریم و امنیت آنان را تأمین می‌کنیم.
در جریان ایراد نطق پیش از دستور برخی نمایندگان خبرگان، حجت الاسلام و المسلمین حسن ردائی نماینده البرز از اعضایی بود که پشت تریبون رفت و خبرگان رهبری را افسران خط مقدم جهاد تبیین دانست و اظهار کرد: «یکی از مصادیق بزرگ جهاد تبیین، تبیین جایگاه و اهمیت و مبانی حاکم اسلامی یعنی ولایت فقیه است که حق آن تاکنون ادا نشده است.»
حجت الاسلام والمسلمین حسینعلی سعدی نماینده تهران هم از جمله دیگر اعضای خبرگان بود که در سخنانش بر «رسالت» و جایگاه این مجلس نسبت به «آینده‌پژوهی» حکمرانی اسلامی، اشاره کرد و گفت: «رسالت مجلس خبرگان صیانت از نظریه ولایت فقیه است و در ادوار مختلف این صیانت اقتضائات متفاوتی دارد. آنچه امروز اندیشه خبرگان را باید به خود معطوف کند، بحث حکمرانی اسلامی و امتداد ولایت فقیه در حکمرانی است. دولت مبتنی بر علوم حکمرانی است و ما نتوانسته‌ایم در اتصال علوم اسلامی به علوم حکمرانی به شکل کامل اقدام کنیم.»
وی با تاکید بر نقش خبرگان رهبری در صیانت از نظریه حکمرانی اسلامی، اظهار کرد: «هدایت و مدیریت این مسئله خطیر باید به شکلی توسط مجلس خبرگان رهبری صورت پذیرد و اگر در این زمینه غفلت شود با معضلات بزرگی مواجه خواهیم شد. موضوع امت‌سازی یک امر حیاتی برای نظام اسلامی است و مجلس خبرگان رهبری باید در این عرصه ورود جدی داشته باشد.»
دومین روز اجلاسیه خبرگان، با حضور سرلشکر حسین سلامی به‌عنوان سخنران مدعو همراه شد که منطقه غرب آسیا را در مسیر یک تحول سیاسی و امنیتی بزرگ دانست و اظهار کرد: شرایط منطقه، کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران به تبع تحولات جاری در وضعیت سرنوشت‌ساز و مهمی است. البته ما در ورای حوادث سختی که امروز در جریان است، بر اساس واقعیت‌های میدانی و هم وعده‌های الهی، به آینده تحولات کاملا خوشبین و امیدوار هستیم.»
عصر ۱۶ آبان، مجلس خبرگان رهبری به دومین اجلاسیه خود در دوره ششم با انتشار بیانیه‌ای هفت‌بندی پایان داد. بند نخست بیانیه تقدیر از فرمانده کل قوا در فرماندهی عملیات وعده صادق ۱ و ۲ آغاز شد، بند دوم به آرزوی تشکیل دولت و حکومت مناسب در فلسطین گذشت، بند سوم با تشکر از مردم برای ارسال کمک به مردم غزه و لبنان پایان یافت، در بند چهارم بر حمایت مجلس خبرگان از نیروهای مسلح تاکید شد، بند پنجم دولت را برای «اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور» و «توجه وافر به فرامین رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب و مسائل خانواده، حجاب و عفاف، فرزندآوری و جوانی جمعیت و لزوم بهره‌گیری از عناصر و نیروهای انقلابی و هوشیاری در مقابل نفوذ» مخاطب قرار داد، در بند ششم مسئولان فرهنگی کشور به «مدیریت صحیح فضای مجازی و اعمال حاکمیت آن» و «ترویج و تعمیق فرهنگ ناب اسلامی و ایرانی» فراخوانده شدند و در بند هفتم دانش‌آموزان، فرهنگیان، روحانیون، دانشجویان و اعضای هیئت‌های علمی کشور هشدارهای لازم برای جلوگیری از «افتادن دانشگاه‌ها و مراکز علمی در دام برخی دسته‌بندی‌های سیاسی و جناحی بی‌حاصل» را دریافت کردند.
پس از مراسم تجدید میثاق با امام راحل، دیدار اعضای خبرگان با رهبری انقلاب درحالی برگزار شد که ایشان در بیاناتی این مجلس را «یکی از انقلابی‌ترین نهادهای جمهوری اسلامی» توصیف کردند و یادآور شدند: «علّت این تعبیر که می‌گوییم انقلابی‌ترین است، نقش این مجلس است در گزینش رهبری؛ این خیلی کار مهمّی است، نقش منحصربه‌فردی است و بحمدالله مجلس خبرگان آماده است برای این نقش و باید آماده باشد در این زمینه.»
رهبری انقلاب با اشاره به ابعاد دیگر مسئولیت مجلس خبرگان، تاکید کردند: «وضعِ مجلس خبرگان و جعلِ مجلس خبرگان، معنایش این است که حرکت نظام اسلامی توقّف ندارد؛ یعنی در او وقفه حاصل نمی‌شود، به وجود نمی‌آید؛ مجلس خبرگانی وجود دارد که نفر بعدِ او را مشخّص کند؛ یعنی این تسلسل همچنان باقوّت، باقدرت، باتوانایی کامل وجود خواهد داشت؛ این آمادگی مجلس خبرگان، حضور مجلس خبرگان، یک چنین معنا و مفهومی دارد. اگر این شخصی که وجود دارد نبود، بی‌درنگ مجلس خبرگان اقدام می‌کند و نفر بعد را مشخّص می‌کند؛ این[جور] است.»
در ابتدای این دیدار هم موحدی کرمانی رئیس مجلس خبرگان رهبری تلاش صاحب‌نظران و رسانه‌ها در باب تبیین مفاهیم انقلاب و ولایت فقیه را ضروری دانست و حسینی بوشهری نائب رئیس مجلس نیز با اشاره به مفاد بیانیه پایانی اجلاس، گزارشی از دومین اجلاسیه دوره ششم و محورهای نطق پیش از دستور ۱۶ نفر از اعضای خبرگان در موضوعات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و همچنین موضوعات مربوط به حوزه‌های انتخابیه ارائه داد.
پس از این دیدار و برگزاری جلسات کمیسیون‌های داخلی خبرگان و وقوع تحولاتی در سوریه که به سقوط دولت بشار اسد، منجر شد، نوبت دوباره انتشار بیانیه خبرگان فرارسید تا در آن هم از مواضع رهبری انقلاب درباره سوریه تقدیر و هم بر «مقاومت در برابر جبهه کفر و صهیونیسم جهانی» تاکید شود: «مقاومت و ایستادگی در برابر جبهه کفر و صهیونیسم جهانی به سردمداری آمریکای جنایتکار و اسرائیل غاصب، تنها راه پیروزی و غلبه بر دشمنان اسلام و مسلمین است و سازش با زورگویان عالم حد یقف و پایانی ندارد.»
اوایل اسفند هم دومین جلسه مشترک هیئت رئیسه و کمیسیون‌های خبرگان برگزار شد و موحدی کرمانی در سخنانی با تاکید بر اینکه «ریشه قدرت این نظام، ولایت فقیه و سخنان و دستورات حکیمانه رهبر معظم انقلاب برای تمام آحاد جامعه و مسئولان فصل الخطاب و اجرای این دستورات وظیفه شرعی است»، به موضوع مذاکره با آمریکا اشاره کرد و گفت: «رهبر انقلاب اسلامی اگر امروز درباره مذاکره با آمریکا می‌فرمایند به این دلیل است که مذاکره با آمریکا هیچ مشکلی از مشکلات ما را حل نمی‌کند و سخنان ایشان بر اساس شناخت دقیقی است که دارند.»
رئیس مجلس خبرگان رهبری در ادامه به درپیش‌رو بودن ماه رمضان اشاره کرد و گفت: «از دعا نباید غافل بود، می‌توانیم با قدرت دعا نه‌تنها خود بلکه کشور را اصلاح کنیم و عزت از دست‌رفته‌ای که به عللی از دست ما رفت برگردانیم، عزت اسلامی که باید امروز داشته باشیم، نداریم و می‌توانیم دوباره این عزت را به دست بیاوریم. البته دعا باید با حفظ سنن الهی باشد، سنت الهی این است به فکر مظلوم و مستضعف باشید. ما با اسلام برای مردم یسر ایجاد کردیم، شما کاری نکنید که یسر تبدیل به عسر شود.»
سخنان موحدی کرمانی با خواندن قطعه‌ای از «شاعر معروف»، پایان یافت تا پای میرزاده عشقی هم برای تشویق و تاکید بر لزوم تلاش بیشتر مسئولان جهت رفع احتیاجات مردم و «نصیب توفیق الهی برای گام‌برداشتن همه در راه رفع مشکلات و باقی‌نماندن احتیاج‌ها» به نشست مجلس خبرگان، باز شود: «صبح بگذارم قدم تا شام بردارم شلنگ/ چون ندارم سنگِ سکه، نیست باد این سکه‌سنگ!/ مرده‌باد آن‌کس که داد آن را رواج!/ احتیاج ای احتیاج!»
مجلس خبرگان رهبری سال ۴۰۳ را با انتشار بیانیه‌ای در زمینه رعایت عفاف و حجاب در جامعه پایان برد و با اظهار تأسف نسبت به «ترویج فرهنگ منحط و سبک زندگی غربی» از سوی دشمنان با هدف «حاکم کردن فضای هنجارشکنانه» میان جوانان و به‌ویژه زنان و دختران، این امر را در نهایت اقدامی برای «فروپاشی بنیان خانواده ایرانی»، «مقابله با سیاست‌های نظام» و «دوقطبی‌سازی» در جامعه دانست و «زنان و دختران ارجمند ایران اسلامی را که در نظام اسلامی، دارای قدر و منزلت والایی هستند بر حفظ کرامت انسانی خویش، رعایت موازین و شئونات اسلامی و تواصی به‌حق مخصوصاً در حوزه حجاب و عفاف» دعوت کرد.
انتهای پیام
نظرات