داریوش مختاری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ترافیک شهری نه تنها بارگذاری ها را افزایش داده است، بلکه انبوهی بحران در حوزه آب و انرژی پدید آورده است، اظهار کرد: بازکردن معابر برای انبوهی خودرو تک سرنشین جزو بالاترین سرفصل های بودجه شهرداری شهرها و کلانشهرهای کشور است که به طور معمول با دستبردهای جدی به عرصه های طبیعی پیرامون شهرها و یا تعرض به بافت تاریخی شهرها همراه بوده است.  

وی افزود: اجرای این پروژه ها، زمینه ساز افزایش شدت و  جریان سیلابی در شهرها شده است. برای این منظور، شوراهای اسلامی شهر و شهرداران کلانشهرها ناچارند نه تنها هزینه اجرای طرحهای عمرانی پل، بزرگراه و تونل را تامین کنند بلکه یک قلم هزینه‌ای که همواره شهرداری ها را در وضعیت بدهکار نگه می دارد، هزینه تملک عرصه هایی است که سازه های راه، پل و تونل و حریم آنها می باید در آن محدوده ها، مستقر شوند.

این کارشناس با بیان اینکه خودورهای تک سرنشین، نه تنها حجم زیادی سوخت مصرف می کنند، بلکه هزینه استهلاک خودورها با توجه به کیفیت بسیار پایین آن، ضریب بهره‌وری اقتصاد ملی را به شدت کاهش داده است، گفت: صنعت خودرو قلب ناکارآمدی اقتصاد کشور است. این صنعت در عین ناکارآمدی شدید ابزارهای لازم را برای تبلیغ، تشویق و ترویج خودورهای تک سرنشین به کار می گیرد.  

به گفته مختاری خودروهای تک سرنشین، بار مسئولیتی و مدیریتی برای موسسات عمومی شهرداری ها و در همان حال بار هزینه‌ای را برای اقتصاد کلان کشور افزایش داده است. بابد توجه داشت از دید تحلیل اقتصادی، کاهش هر گونه هزینه خصوصی، در سطح کلان اقتصادی منجر به بهبود بهره وری ملی می شود.  

وی با تاکید بر اینکه ترافیک، همچنین سهم عمده و اصلی در آلودگی هوای شهرها را دارد و کاهش آن معادل کاهش آلودگی هوا است، گفت: ترافیک یک مساله مدیریتی است و اتفاقا یک فرصت بزرگ و آسان برای بهبود وضعیت هوای تهران و شهرهای بزرگ کشور است.  

این کارشناس با بیان اینکه همواره، چاره حل ترافیک در ایجاد محدودیت تردد خودورها در مناطق مرکزی و پرترافیک شهر و اجرای طرح های ترافیک دیده شده است، طرحهایی که ناقص و یا اصلا اجرایی نشدند، گفت: در همان حال به جز ایران و چند کشور آسیایی، طرحهای ترافیک در چهارچوب قوانین مدیریت شهری کشورهای پیشرفته اجرا می شوند.   

مختاری افزود: در کشورهای پیشرفته که خودرو را بسیار ارزان تر و آسانتر در اختیار شهروندان قرار می دهند، می باید حجم ترافیک بسیار بیشتر است. در حالی که شهرهای بزرگ این کشورها فاقد ترافیک شهری است. تجربه این کشورها نشان می دهد که با کمک ابزارهای سوخت گران، اجرای جدی و کامل طرح ترافیک و توسعه زیرساختهای حمل و نقل شهری،   به موفقیت لازم دست یافتند.

وی با بیان اینکه از دیدگاه آسیب شناسی، ابتدا باید دید چرا این راهکارها در شهرهای بزرگ ایران قابل اجرا نیستند، گفت: بهانه ای که برای اجرای درست و کامل طرح های ترافیک آورده می شود این است که مگر می شود از حرکت خودروهای تک سرنشین  جلوگیری کرد و طرحهای ترافیک را به طور جدی اجرایی کرد. در حالی که شواهد موجود نشان می دهد که با حدود یک دهم حجم خودروهای فعلی، امکان پوشش سفرهای درون شهری فراهم است.  

به گفته این کارشناس حوزه مدیریت منابع آبی این تعداد به خوبی در ناوگان تاکسیرانی فعلی موجود است. چنانچه حدود ده درصد نیز برای مسافران بین شهری و افرادی که علاقمندند هزینه طرح ترافیک را بپردازند، پیش بینی شود، می توان با حدود یک پنجم شمار خودورهای فعلی، سفرهای درون شهری را پوشش داد و از تردد ۸۰ درصد باقی مانده قویا جلوگیری به عمل آورد.  

مختاری با بیان اینکه لازمه اجرای این طرح، اعمال نرخ تعرفه های مناسب طرح ترافیک است. به طوری که صرفا شاغلین ناوگان تاکسیرانی و اتوبوسرانی خصوصی مجاز به معافیت کامل طرح ترافیک هستند و مالکین خودروهای تک سرنشین که از خودرو شخصی برای انجام سفرهای درون شهری استفاده می‌کنند، گفت: به طور عقلایی با دسترسی آسان به خدمات ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی و قطار شهری، از استفاده از خودور شخصی خودداری خواهند کرد.  

وی ادامه داد: اجرای درست طرح ترافیک نیازمند رعایت زمان بندی و مراحل انجام آن است. به طوری که در مرحله اول، شنار سفرهای درون شهری برآورد می شود. سپس، تعداد تاکسی مورد نیاز با احتساب حداقل پوشش ۲۰ سفر درون شهری در شبانه روز برای هر تاکسی را از میان شاغلین فعلی این حوزه، برآورد و تعیین کرد. می توان برای گروه های سنی کهنسال و دانش آموزان از تاکسی های با رنگ متفاوت و یا اتوبوس های ایمن تر و با دسترسی مناسب‌تر استفاده کرد.  

این کارشناس با بیان اینکه پس از برآورد میزان عرضه و تقاضای سفر درون شهری، در گام بعدی، محدوده های طرح ترافیک که لااقل ۸۰ درصد معابر کلانشهرها را در بر می گیرد، تعیین می شود، گفت: مرحله دشوار اجرای طرح، ایجاد محدودیت برای خودروهای تک سرنشین است که تنها با اعمال تعرفه های بالا ممکن است. به طوری که استفاده از خودروی شخصی فاقد توجیه مالی لازم شود.  

مختاری ادامه داد: یادآوری می شود در مرحله بعد، میزان نیاز شهروندان برای دسترسی آسان به خدمات تاکسیرانی آسان و در دسترس در کوتاهترین، پیش بینی شده است. همچنین در مراحل تکمیلی طرح، می‌توان پی در پی کیفیت ناوگان تاکسیرانی و همشکل بودن خودروهای آن را تثبیت و رعایت کرد. انجام اقدام های ترویجی و تبلیغی توسط وزارت نفت و نیرو که متولیان انرژی و آب هستند بسیار لازم است.   

به گفته وی اجرای طرح ترافیک باعث کاهش هزینه های نگهداری و سوخت خودرو می‌شود و سبد هزینه ای خانوار را بدون کم شدن از سطح رفاه، بهبود می‌بخشد. همچنین باعث بهبود کیفیت و تعرفه خدمات ناوگان تاکسیرانی و اتوبوسرانی می شود.

وی با بیان اینکه شواهد نشان می دهد که صنعت خودرو عمدتا مانع توسعه اقتصادی کشور شده است و نه تنها بار هزینه ای سنگینی برای خانوارها پدید آورده است در همان حال، سطح پس انداز خانوارها  به جای جذب در فعالیت‌های توسعه ای کشور به سمت هزینه های نگهداری تعمیرات و سوخت و بیمه ای خودروها اختصاص یافته است، گفت: با اجرای درست و کامل طرح ترافیک، با اتکا به ظرفیت های موجود و بدون اعمال هر گونه هزینه اضافی برای مدیریت شهری، می توان سطح رفاه خانوارها را دست کم ۲۰ درصد افزایش داد.  

این کارشناس اظهار کرد: همچنین با اجرای دقیق طرح ترافیک، بار هزینه ای شهرداری های کشور دست کم ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می یابد. به همان نسبت مصارف انرژی و آب با کاهش چشمگیری روبرو می شود و فضای سبز شهری از پدیده های خطرناک آلاینده ها و جزایر گرمایی رهایی می یابد. به دنبال آن، هزینه درمان نیز کاهش می یابد. به این ترتیب، بخشی از چرخه توسعه نیافتگی که اقتصاد کشور به آن دچار شده است، از مسیر ناکارآمدی خارج می شود و روی مسیر بهره وری می افتد.

انتهای پیام