این کتاب حاصل شش سال مصاحبه است که در واقع با تکیه بر تاریخ شفاهی انتشار یافته است و هم‌اکنون در اختیار علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی و تاریخ اصفهان قرار دارد. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت‌وگوی ایسنا با مؤلف اثر و یکی از منتقدان ادبی درباب «سرگذشت عهد گُل» است.

امیرعلی قدسی، مؤلف و مصاحبه‌کننده کتاب«سرگذشت عهد گُل» در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کتاب«سرگذشت عهد گُل» مجموعه‌ مصاحبه‌ای با محمد سیاسی است. سیاسی یکی از شخصیت‌های نامدار ادبی و فرهنگی اصفهان است.

وی با اشاره به اینکه سیاسی متولد ۱۳۱۱ شمسی است، افزود: آنچه گفت‌وگو با او را جذاب می‌کرد، بازه زمانی تولد ایشان است که کشور از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دست‌خوش تحولات بسیار بوده است. درواقع، خداوند عمری طولانی به او عطا کرده که بتواند این بازه زمانی را درک کند.

این پژوهشگر ادامه داد: سیاسی به‌واسطه ذوق و استعداد درونی که داشته است، توانسته از این فرصت‌ها به‌خوبی استفاده کند.  این کتاب با تمرکز بر زندگانی سیاسی دو فصل دارد؛ یک بخش نیز به‌ تصاویر اختصاص یافته است.

قدسی با نظر به فصل اول کتاب توضیح داد: فصل اول «سرگذشت عهد گُل» شامل ۱۳ جلسه گفت‌وگو با این شخصیت نامدار پیرامون زندگی و زمانه او است، البته فصل اول صرفاً ناظر به زندگی شخصی او نیست.

وی خاطرنشان کرد: در ذیل گفت‌وگوهای فصل اول می‌توان درباب زندگی مردم در اصفهان، تعاملات درونی خانواده‌ها، نظام آموزش‌وپرورش، آموزش عالی، انجمن‌های ادبی که در اصفهان وجود داشته‌اند، تاریخ بهداری و بهداشت عمومی و... اطلاعاتی کسب کرد.

این نویسنده یادآور شد: فصل اول کتاب از جنبه‌ای دیگر نیز اهمیت پیدا می‌کند. درواقع، آنچه روایت می‌شود از دید یک طبقه خرده‌بورژوآ یا متوسط است، همچنین سیاسی بختیاری و منتسب به یک خاندان زمین‌دار و ایلاتی است که به شهر مهاجرت کرده‌اند، بنابراین خاستگاه اجتماعی نیز دومین نکته حائز اهمیت درخصوص فصل اول است که بسیاری مسائل از این زاویه دید مورد بررسی قرار می گیرد.

شخصیت‌های نام‌آور فرهنگی ایران و اصفهان

قدسی تصریح کرد: در فصل دوم «سرگذشت عهد گُل» مصاحبه‌های من با دکتر سیاسی درباب ۳۲  شخصیت نام‌آور فرهنگی ایران و اصفهان آمده که او سال‌ها با آن‌ها مأنوس بوده است. لطف فصل دوم آن است که تلاش شده تا دیدگاه سیاسی درباب شخصیت‌ها و تحلیل آثار آن افراد نیز مورد توجه قرار گیرد که البته اطلاعات دسته‌اول ارزشمندی به حساب می‌آیند.

وی اضافه کرد: داده‌های فصل دوم با آنچه در شناخت‌نامه‌های رسمی وجود دارد، متفاوت است. نکته مهم دیگری که کتاب را قابل توجه می کند؛ شخصیت سیاسی به‌عنوان فردی صریح و بی‌پروا است. در واقع، موقع صحبت در باب شخصیت‌ها و بیان مسائل شخصی و دیدگاه‌هایش اهل محافظه‌کاری نیست.

این مؤلف با نظر به مخاطبان کتاب توضیح داد: کتاب می‌تواند هم مخاطب عام و هم مخاطب خاص داشته باشد. مخاطب عام می‌تواند اطلاعاتی از رجال و تاریخ معاصر شهر اصفهان به دست آورد.  مخاطبان خاص نیز می‌توانند پژوهشگران ادبی باشند.

قدسی با تأکید بر اینکه گفت‌وگوی وی با سیاسی شش سال به‌طول انجامیده است، گفت: «سرگذشت عهد گُل» درواقع روایت صادقانه و صمیمانه‌ای است که نزدیک به هشت دهه زندگی سیاسی با فرازوفرودهای بسیار را در بر می‌گیرد که وجه اشتراک همه‌ ادوارش امید است.

وی گفت: من امانتدار خوبی در نقل روایت‌ها بوده‌ام. تمام تلاشم بر این بوده که از جهت‌دهی به مطالب گفته‌شده از سوی سیاسی در خلال مصاحبه پرهیز شود. عنوان کتاب نیز برگرفته از بیتی سروده نظیری نیشابوری است که در سبک هندی طبع آزمایی می‌کرده است. چه عنوانی بهتر از این عبارت که در آن صحبت از دورانی شده که ادبیات انسان‌ساز فارسی حاکم بوده و نام‌آوران بزرگی را در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی پرورش داده است.

نمایه به کتاب اضافه شود

سعید شفیعیون، عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، با نظر به کتاب «سرگذشت عهد گُل» بیان کرد: محمد سیاسی یک شخصیت چندوجهی در تاریخ معاصر اصفهان است. سیاسی از اولین دانش‌آموختگان دانشکده پزشکی اصفهان است و فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی او نیز درخور اعتنا به حساب می‌آید. بنابراین محمد سیاسی هم ادیب، هم فعال سیاسی و هم طبیب است.

وی افزود: محمد سیاسی به‌غیر از اینکه خود از شاعران معاصر است، محقق ادبی هم محسوب می‌شود و پژوهشی شایان توجه درباره سبک ادبی صفویه دارد. مقالاتی نیز درباره صائب و حکیم شفایی اصفهانی ارائه کرده است. حضور در انجمن‌های ادبی و انجمن‌داری نیز بعدی دیگر از شخصیت این ادیب به‌شمار می‌رود.

این مدرس و منتقد ادبی ادامه داد: انجمن ادبی اصفهان و انجمن ادبی حکیم شفایی اصفهانی را خود محمد سیاسی تأسیس کرد. بنابراین، تأثیر او را بر انجمن‌ها و جریان‌های ادبی اصفهان نمی‌توان نادیده گرفت. درباره تاریخ بنیاد تئاتر اصفهان و سپاهان و گروه هنری ارحام صدر نیز اطلاعات خوبی دارد. دیدگاه‌های او درباره شخصیت‌های معاصر اصفهان مانند، ابوتراب نفیسی که از نخستین استادان دانشکده پزشکی اصفهان است را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

شفیعیون با ارزشمند دانستن صداقت و صراحت لهجه محمد سیاسی اظهار کرد: کتاب دارای اطلاعات ذی‌قیمتی درباب تاریخ اجتماعی و زیست مردم اصفهان ازجمله معلمان و مدارس قدیم است. کتاب مانند هر اثر دیگری می‌تواند موردنقد قرار بگیرد که به‌نظرم نداشتن فهرست نمایه مهم‌ترین آن است.

وی توضیح داد: ارائه فهرست نمایه از شخصیت‌ها، اماکن و دیگر موضوعات می‌تواند برای اهل تحقیق بسیار مفید باشد. تعلیقات و توضیحات نیز اگر به کتاب اضافه شود، می‌تواند ابهاماتی را برطرف و خواندن آن را مفیدتر کند.

به گزارش ایسنا، کتاب «سرگذشت عهد گُل» به‌کوشش مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل و انتشارات سازمان فرهنگی، اجتماعی و شهرداری اصفهان به‌تازگی منتشر شده است.

انتهای پیام