هادی ناصری در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: مجموعه دریاچه‌ها و برکه‌های سی سر به احتمال زیاد در ایران باستان نقش آیینی داشته و بعنوان نیایشگاه آناهیتا (الهه آب در فرهنگ ایران باستان) در پیوند با زیارتگاه باستانی است که در روستای برزنون در نزدیکی همین دریاچه‌ها واقع شده است.

وی از سی سر بعنوان یکی از مهم‌ترین برکه‌های خراسان رضوی نام برد و افزود: برکه‌های باستانی سی سر بنا به روایات و شواهد تاریخی پیشینه‌ای کهن دارند. به اعتقاد برخی پژوهشگران روستای «زرنده» در نزدیکی و مجاورت این برکه‌ها نام خود را از همجواری با این مجموعه آبی گرفته است.

وی اظهار کرد: این مجموعه آبی که شامل حداقل ۵ دریاچه یا برکه کوچک و بزرگ است چه از لحاظ تاریخی و چه از نظر اکولوژیکی و ارزش‌های زیست‌شناختی بسیار قابل تأمل بوده و احتمالاً مشابه دیگری در کل استان خراسان رضوی ندارند.

کارشناس آموزش و فرهنگ‌سازی محیط‌ زیست گفت: منبع تأمین آب این دریاچه‌ها مشخص نیست و احتمالاً از چشمه‌های آهکی و منابع آب زیرزمینی نزدیک سطح زمین تأمین می‌شود.

ناصری با اشاره به اینکه فاصله دریاچه اصلی با برکه‌های بعد از خود ۹۸۰ متر است، افزود: چهار برکه بعدی با فاصله کمی از یکدیگر ایجاد شده‌اند. به نظر می‌رسد وجود این برکه‌ها با نیزارهای انبوه و پوشش گیاهی خاص، میکروکلیمای ویژه‌ای پدید آورده که از جنبه‌های مختلف قابل بررسی و پژوهش هستند.

وی اظهار کرد: تنوع گیاهی، آبزیان دریاچه، حشرات، پرندگان، خزندگان و پستاندارانی که در ارتباط با دریاچه‌های سی سر هستند نیازمند صرف وقت و پایش دقیق است.

مجموعه دریاچه‌ها و برکه‌های طبیعی سی سر در ۴۵ کیلومتری شمال غربی نیشابور و در حاشیه جاده نیشابور به قوچان و در مجاورت روستای زرنده و رودخانه ماروس واقع شده است.

وی افزود: وسعت تقریبی عرصه آبی مجموعه دریاچه‌ها و برکه‌های طبیعی با پوشش گیاهی پیرامون حدود ۱۵هزار مترمربع است که دریاچه اصلی حدود سه هزار ، دریاچه بعدی ۶۱۱۴ و برکه‌های بعدی به ترتیب ۷۰۸، چهار هزار و ۳۰۰ و ۸۶۰ مترمربع هستند.

ناصری اظهار کرد: این مجموعه را می‌توان زیستگاهی تالابی در نظر گرفت که با پوشش غنی نیزار در حاشیه دریاچه‌ها زیستگاه آبی ارزشمندی به وجود آورده است.

کارشناس آموزش و فرهنگ‌سازی محیط‌ زیست درباره تنوع جانوری منطقه گفت: انواع پرندگان خشک‌زی و آبزی مهاجر و تالابی مانند اردک سرسبز، اردک سر حنایی، خوتکا، فیلوش، چنگر، چنگر نوک سرخ، انواع یلوه، خانواده سسک‌ها، گنجشک‌سانان، سنقر تالابی، شاهین، تیهو، کبک، عقاب طلایی، کرکس مصری، لک‌لک، لک‌لک سیاه، اکراس سیاه و ... در این منطقه دیده می‌شود و از راسته پستانداران گونه‌هایی چون گرگ، کفتار، روباه، شغال، گراز، گربه وحشی؛ خرگوش، سنجاب زمینی، جربیل، رودک و احتمالاً گونه‌های نادری چون گربه پالاس، رودک عسل خوار و وشق (سیاه گوش) نیز در این زیستگاه وجود دارند. از خزندگان منطقه هم می‌توان به انواع آگامای، آرمیاس و مار کبری، مار افعی و ... اشاره کرد.

 ناصری اظهار کرد: آبزیان منطقه به دلیل عدم انجام مطالعات میدانی و عمق زیاد دریاچه اصلی ناشناخته است. تنوع حشرات این برکه بسیار زیاد بوده و نیازمند بررسی و پایش دقیق است.

وی گفت: همچنین به لحاظ گردشگری طبیعت به دلیل دسترسی آسان به مجموعه دریاچه‌ها و زیبایی‌های بصری آن در فصول مختلف می‌تواند در جذب طبیعت‌گردان و ایجاد اشتغال پایدار برای جوامع محلی حائز اهمیت باشد.

انتهای پیام