سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در همایش بین‌المللی بزرگداشت تفسیر تسنیم که امروز ۶ اسفند در مدرسه عالی دارالشفای قم برگزار شد، با بیان اینکه جرقه این اتفاق مبارک سال ۱۳۶۱ از مدرسه سعادت زده شد، گفت: شاگرد کوچکی از شاگردان آیت‌الله جوادی آملی بوده و هستم؛ اتفاقی که در این تفسیر افتاده است از زوایای مختلف قابل بررسی است؛ اولین نکته اینکه این تفسیر از فضای شفاهی به کتبی منتقل شده است؛ ما تفاسیر شفاهی متعددی داشته‌ایم ولی این تفسیر از آن‌ها متمایز است زیرا این تفسیر در طول ۴۰ سال ارائه شده است.  

وی افزود: نکته دیگر اینکه در خیلی از تفاسیر مدرسی و شفاهی، مخاطبان، عام بوده‌اند اما تفسیر تسنیم، تفسیر درسی با مخاطبان علمی حوزوی بود و در یک فرایند علمی مشابه دروس خارج فقه و اصول پیش رفته است و پیرامون آن بحث و سؤال و مباحثه بوده است.  

صالحی با بیان اینکه بدون تردید این تفسیر و جریان تفسیری بسیار مؤثر در اتفاقات قرآنی در حوزه محسوب می‌شود، تصریح کرد: نقش آیت‌الله جوادی آملی کم نظیر و بی‌بدیل است؛ آیت‌الله مصباح یزدی در همایشی تفسیری در سال ۱۳۹۱ در ضمن تبیین نقش تفسیری علامه طباطبایی به تفسیر علامه جوادی آملی اشاره کردند و فرمودند یک حرکت پربرکتی با تلاش علامه طباطبایی در تفسیر شروع شد که آیت‌الله جوادی آملی این راه را ادامه می‌دهند و ان‌شاءالله خداوند ایشان را در همه کارهای علمی به خصوص این تفسیر که برای حوزه افتخار بزرگی است موفق بدارد.

وی با اشاره به جایگاه روایات در این تفسیر، اظهار کرد: گاهی این پرسش وجود دارد که روایات در تفسیر قرآن چه جایگاهی دارد؛ نوع نگاه آیت‌الله جوادی آملی تداوم نگاه علامه طباطبایی است؛ اول اینکه در فصل‌بندی تفسیر تسنیم چهار فصل مانند گزیده، اشارات و لطایف و بحث روایی مشاهده می‌شود.

وی ادامه داد: نکته دیگر مقدار پرداخت به روایات در این تفسیر است؛ حداقل در هر جلد بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ صفحه روایات تفسیری دارد که حداقل هشت هزار صفحه در مجموع مجلدات خواهد شد. مزیت پرداختن به روایات در این تفسیر آن است که همه بخش روایی تیتربندی و عنوان دارد که سرعت مراجعه را بالا می‌برد.

صالحی ادامه داد: همچنین شرح‌های روایی و توجهی که آیت‌الله جوادی آملی به تعارض ظاهری روایات داشته‌اند از ویژگی‌های آن است که با منطقی فقهی صورت گرفته است؛ از جمله در آیه: یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ ۚ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا؛ روایات در ذیل آیه به شش گروه تقسیم شده‌اند که روایات ظاهر متعارض دارند و ایشان یک نوع روایات را در تکثیر نسل حضرت آدم ترجیح داده‌اند. بنابراین نباید تصور شود که تفسیر قرآن به قرآن به معنای حاشیه بردن روایات است و در این تفسیر حداقل حدود هشت هزار صفحه روایت داریم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: گرچه علامه طباطبایی نقش زیادی در تکامل و عمق‌بخشی به تفسیر در طول دوران تفسیری از ابتدای عصر نزول داشتند ولی بدون تردید استاد جوادی آملی این مسیر را بسیار گسترده‌تر کردند و تسنیم اقیانوسی کم نظیر در این باره است.  

وی با اشاره به ابتکارات این تفسیر، گفت: مثلا در ذیل آیه ۲۴۵ بقره «مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَةً ۚ وَاللَّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»؛ استاد فرموده است واژه «من ذا الذی» در جایی به کار می‌رود که کار جسارت و شجاعت زیادی لازم دارد و کار مردانه است؛ این لحن در آیات دیگر هم تکرار شده است از جمله من ذاالذی یشفع عنده الا باذنه؛ از این نوع ابتکارات در روش تفسیر قرآن به قرآن در تسنیم بسیار است و موجب بهجت است که چنین تفسیر فاخری به جهان اسلام و انسانیت عرضه شده است.

انتهای پیام